گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، هشدار داد که زمان برای متوقف کردن برنامه هستهای تهران رو به اتمام است و شاید برای جلوگیری از تسلیحاتی شدن آن، نیاز به استفاده از «گزینه نظامی» باشد. به گفته او، اسرائیل اکنون به دنبال جلب حمایت دونالد ترامپ برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی است.
سعار، چهارشنبه هشت اسفند در مصاحبهای با نشریه پولیتیکو در بروکسل، گفت زمان رو به پایان است، زیرا جمهوری اسلامی اورانیوم کافی برای ساخت «چند بمب» را غنیسازی کرده و در حال بررسی راههایی برای تسلیح این مواد غنیشده است: «بنابراین اسرائیل و دیگر کشورها زمان زیادی ندارند.»
او گفت: «ما همچنان به دنبال مسیر دیپلماتیک هستیم اما احتمال موفقیت این رویکرد چندان زیاد نیست.»
پیشتر و در هفتم اسفند، روزنامه تلگراف گزارش داد جمهوری اسلامی به دلیل نگرانی از حمله احتمالی اسرائیل و آمریکا، تاسیسات هستهای و موشکی خود را به حالت آمادهباش کامل درآورده است ومقامات ایرانی هر شب منتظر حملهاند.
سعار، شکست در توقف برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «فاجعهای برای امنیت اسرائیل» توصیف کرد که «تاثیر بسیار بیثباتکنندهای» بر خاورمیانه خواهد گذاشت.
وزیر خارجه اسرائیل در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حمله به ایران در دوره ریاستجمهوری ترامپ گفت: «فکر میکنم برای توقف برنامه هستهای ایران پیش از آنکه به تسلیحات تبدیل شود، باید یک گزینه نظامی قابل اطمینان روی میز باشد.»
او هشدار داد که در صورت انجام ندادن این اقدام، یک «رقابت هستهای در خاورمیانه با مصر، عربستان سعودی و ترکیه» آغاز خواهد شد.
رییسجمهوری آمریکا در مصاحبه با نیویورکپست که ۲۱ بهمن منتشر شد، گفت توافق با جمهوری اسلامی را به بمباران «جهنمی» ایران ترجیح میدهد.
مایکل والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز پنج اسفند گفت در مواجهه با جمهوری اسلامی تمام گزینهها همچنان روی میز هستند و افزود که واشینگتن به چیزی کمتر از برچیدن «کل برنامه هستهای» ایران رضایت نخواهد داد.
وزیر خارجه اسرائیل در مصاحبه با پولیتیکو هشدار داد که روند قاچاق سلاحهای ایرانی به کرانه باختری از طریق مرز اردن، به تهدید جمهوری اسلامی فوریت بیشتری بخشیده است.
او گفت: «ما اکنون با تلاشی گسترده از سوی ایران مواجهیم که از طریق سرازیر کردن پول و سلاحها به آنجا که شما کرانه باختری مینامید، در حال دامن زدن به تنش در این مناطق است.»
سعار پیشتر و در ۲۹ بهمن هم در دیدار با سناتورهای آمریکایی، بار دیگر اعلام کرده بود این کشور به جمهوری اسلامی اجازه نخواهد داد به سلاح اتمی دست پیدا کند.
وال استریت ژورنال ۲۴ بهمن نوشت بر اساس گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا که در اوایل دوران ریاستجمهوری ترامپ تهیه شده، اسرائیل در حال بررسی طرح حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی است.
واشینگتنپست نیز ۲۴ بهمن گزارش داد احتمال میرود اسرائیل در ماههای آینده تاسیسات فردو و نطنز را در حملهای پیشگیرانه هدف قرار دهد تا پروژه هستهای تهران را بهمدت چند هفته و حتی شاید چند ماه به تاخیر بیندازد.
بر اساس این گزارش، مویو شو، تحلیلگر ارشد نفت خام در موسسه تحلیلی کپلر در جریان برنامهای که این موسسه روز دوشنبه در لندن برگزار کرد با اشاره به این محدودیتها، گفت: «ایران همین حالا هم با مساله کمبود ظرفیت نفتکشهای در دسترس مواجه است. تنها شمار معینی نفتکش در بازار حاضرند ریسک حمل و جابهجایی نفت تحریمی را بپذیرند و حالا ایران برای به دست آوردن آنها باید با روسیه و ونزوئلا رقابت کند.»
در سال ۲۰۲۴، نزدیک به ۱۵۰ نفتکش در حملونقل نفت خام ایران فعال بودند که از این تعداد، بیش از ۱۰۰ فروند در فهرست نفتکشهایی قرار گرفتهاند که اوفک، اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا تحریمشان کرده است.
با افزایش جذب نفتکشهای غیرتحریمی از سوی روسیه و با کرایههای بالاتر، احتمال کوچکتر شدن دایره نفتکشهای در دسترس ایران وجود دارد.
بلومبرگ گزارش داده رهگیری نفتکشها نشان میدهد تحریمهایی که ایالاتمتحده در ماه ژانویه علیه مسکو اعمال کرد، فعالیت نفتکشهایی را که پیشتر در فهرست سیاه آمریکا بودند، بهشدت محدود کرده است .
بر اساس دادههای رهگیری نفتکشها که بلومبرگ آن را گردآوری کرده است، دو فروند از نفتکشهایی که دوشنبه بهخاطر مشارکت در حمل نفت ایران از سوی اوفک تحریم شدند، در روزهای اخیر محمولههای روسی را بارگیری کردهاند.
بلومبرگ نوشته برای جمهوریاسلامی، مساله فقط به حملونقل نفت تحریمی از بنادر ایران هم ختم نمیشود و مشکل پیچیدگیهای بیشتری هم دارد.
ایران هنوز باید نزدیک به ۲۵ میلیون بشکه نفت خام را که در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در چین انبار کرده بود، جابهجا کند.
به گفته شو، ممکن است ایران از آن زمان تاکنون موفق شده باشد بیش از نیمی از آن ۲۵میلیون بشکه را خارج کند، اما این کار به بهای تحریمهای شدیدتر آمریکا علیه برخی نفتکشها تمام شده است.
شو با اشاره به تاثیر تحریمها بر حجم صادرات نفت ایران، گفت: «از سهماهه چهارم سال ۲۰۲۴ تاکنون، نزدیک به ۸۰ نفتکش مرتبط با ایران هدف تحریم آمریکا قرار گرفتهاند و ما شاهد کاهش صادرات نفت خام ایران بودهایم.»
این کارشناس موسسه کپلر، هشدار داد که وضعیت صادرات نفت ایران از این هم بدتر خواهد شد: «حجم صادرات به حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است که از ۱.۷۶ میلیون بشکه در روز در ماه نوامبر کمتر است. ممکن است تا ماه مه یا ژوئن، این میزان به یک سوم سطح کنونی و نزدیک به ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسد.»
شو در ادامه با اشاره به تاثیر لغو احتمالی تحریمهای روسیه بر صادرات نفت ایران گفت «اگر آمریکا تحریمهای نفتکشهای روسی را لغو کند، این برای ایران خبر فوقالعادهای خواهد بود؛ چراکه در نهایت ایران میتواند شاهد افت نرخ کرایه حمل برای نفت روسیه باشد و در نتیجه شاید تعداد بیشتری نفتکش با توجه به کرابه بالاتری که میتوانند از ایران بگیرند، به سمت ایران متمایل شوند.»
تحریمهای تازه آمریکا علیه صنعت نفت جمهوریاسلامی
وزارت خزانهداری آمریکا و وزارت خارجه این کشور، در چارچوب سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ، دور جدیدی از تحریمها علیه بیش از ۳۰ شخص و نفتکش، از جمله معاون وزیر نفت ایران به دلیل نقش داشتن در واسطهگری برای فروش و حمل و نقل فرآوردههای نفتی ایران را اعلام کردند.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا دوشنبه از اعمال این تحریمهای تازه خبر داد.
در فهرست تحریمهای جدید ایالات متحده، نام چند کشتی، شخص و نهاد مستقر در کشورهای دیگر از جمله در چین، هند و امارات متحده عربی، به چشم میخورد.
معاون وزیر نفت در میان تحریمشدگان
حمید بورد معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، که مسئولیت اکتشاف، تولید، پالایش و صادرات نفت و فرآوردههای نفتی در ایران را بر عهده دارد، در میان تحریمشدگان است.
آمریکا میگوید شرکت ملی نفت ایران از طریق نظارت مستقیم بر صنعت نفت این کشور، نقشی کلیدی در تضمین فعالیتهای بیثباتکننده منطقهای جمهوری اسلامی و گروههای نیابتی آن، از جمله نیروی قدس سپاه پاسداران ایفا میکند.
حکومت ایران سالانه میلیاردها دلار پول نفت را به نیروهای مسلح خود اختصاص میدهد.
شرکت پایانههای نفتی ایران و مدیرعامل این شرکت، عباس اسدروز، همچنین غلامحسین گرامی، رییس پایانه میعانات گازی پارس جنوبی، علی میری، سرپرست پایانه نفتی خارک و علی معلمی، سرپرست پایانه نفتی شمال تحریم شدهاند.
در میان کسانی که در دور جدید تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی تحریم شدهاند، نام دلالان نفت در امارات متحده عربی و هنگ کنگ، اپراتورها و مدیران نفتکش در هند و چین، رییس شرکت ملی نفت ایران و شرکت پایانههای نفتی ایران دیده میشود.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده که فعالیتهای این افراد و شرکتها به تامین مالی فعالیتهای بیثباتکننده جمهوری اسلامی کمک میکند.
کشتیهایی که دوشنبه تحریم شدند مسئول حمل دهها میلیون بشکه نفت خام به ارزش صدها میلیون دلار هستند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا در بیانیه این وزارتخانه گفت: «ایران برای تسهیل فروش نفت و تامین مالی فعالیتهای بیثباتکننده خود، به شبکه پنهانی از کشتیها، شرکتهای کشتیرانی و دلالان متکی است.»
او افزود: «ایالات متحده از تمام ابزارهای موجود خود برای هدف قرار دادن تمام جنبههای زنجیره تامین نفت ایران استفاده خواهد کرد و هرکسی که با نفت ایران معامله کند، خود را در معرض خطر تحریمهای قابل توجهی قرار میدهد.»
تحریمهای روز دوشنبه بر اساس دستورات اجرایی انجام میشود که بخشهای نفت و پتروشیمی ایران را هدف قرار میدهد و دومین دور تحریمها علیه فروش نفت ایران از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید است.
رییسجمهور آمریکا دستور کارزار فشار حداکثری برای کاهش صادرات نفت ایران را صادر کرده است.
