سینا عضدی، کارشناس روابط ایران و آمریکا، در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت حمله هوایی به تاسیسات جمهوری اسلامی تنها میتواند برنامه هستهای تهران را به تعویق بیندازد اما به نابودی کامل آن نخواهد انجامید و حکومت ایران قادر است مراکز اتمی آسیبدیده خود را بازسازی کند.
عضدی، مدرس دانشکده روابط بینالملل الیوت در دانشگاه جورج واشینگتن، در گفتوگو با پادکست نگار مجتهدی در وبسایت انگلیسی ایراناینترنشنال تاکید کرد جمهوری اسلامی قادر است ظرفیتهای هستهای خود را در بازه زمانی شش تا ۱۲ ماه پس از هر حمله احتمالی بازسازی کند.
به گفته او، این واقعیت میتواند منطق حمله نظامی با هدف نابودی برنامه هستهای جمهوری اسلامی را زیر سوال ببرد.
عضدی با ارائه مثالی در این خصوص گفت: «وقتی دانش ساخت یک خودرو را داشته باشید، تعداد تصادفها اهمیتی ندارد؛ همواره میتوانید آن را بازسازی کنید.»
او هشدار داد: «هر کسی که به راهحل نظامی [برای برنامه هستهای تهران] میاندیشد، باید این واقعیت را در نظر داشته باشد.»
جمهوری اسلامی همواره تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را انکار کرده است. با این حال، مقامهای آمریکایی بر این باورند که افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران به آستانه درجه ساخت تسلیحات، نشاندهنده تمایل تهران برای کسب این توانایی است.
طبق گزارش دستگاههای اطلاعاتی ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۴، جمهوری اسلامی در صورت اتخاذ چنین تصمیمی، از توان فنی لازم برای ساخت سریع سلاح هستهای برخوردار است.
با این وجود، در این گزارش آمده که تاکنون هیچ نشانهای دال بر اقدام تهران برای ساخت بمب هستهای مشاهده نشده است.
به نظر میرسد فرصتها برای حل و فصل مسالمتآمیز بحران هستهای جمهوری اسلامی رو به پایان است.
وال استریت ژورنال ۲۴ بهمن نوشت بر اساس گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا که در اوایل دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ تهیه شده، اسرائیل در حال بررسی طرح حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی است.
واشینگتنپست هم ۲۴ بهمن گزارش داد احتمال میرود اسرائیل در ماههای آینده تاسیسات فردو و نطنز را در حملهای پیشگیرانه هدف قرار دهد تا پروژه هستهای تهران را بهمدت چند هفته و حتی شاید چند ماه به تاخیر بیندازد.
اسرائیل پیش از این نیز بارها کوشیده است با اقداماتی نظیر خرابکاری در تاسیسات هستهای و ترور دانشمندان، مانع از پیشرفت برنامه هستهای حکومت ایران شود.
با این حال، به گفته عضدی، این اقدامات تاثیر چندانی در کند کردن روند پیشرفت برنامه هستهای جمهوری اسلامی نداشته است.
این کارشناس روابط ایران و آمریکا با اشاره به خرابکاری در تاسیسات نطنز گفت: «پس از خرابکاری اسرائیل در خط مونتاژ نطنز، گفته شد که برنامه هستهای ایران شش ماه به تاخیر افتاده است. اما در عمل دیدیم که ایران در کمتر از یک ماه، در همان تاسیسات غنیسازی ۶۰ درصدی را آغاز کرد.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیشتر با صدور یک «فتوا»، ساخت سلاح هستهای را حرام اعلام کرد، اما در ماههای اخیر شماری از مقامهای حکومت از احتمال تغییر «دکترین هستهای» تهران خبر دادهاند.
به باور عضدی، حمله نظامی میتواند تهران را به سوی تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای بهمنظور تضمین بقای خود سوق دهد.
این کارشناس هشدار داد: «حمله به برنامه هستهای [تهران]، بدون توانایی لازم برای نابودی کامل آن، تنها انگیزه جمهوری اسلامی را برای دستیابی به قویترین سلاح دفاعی افزایش میدهد. در این صورت، برای جلوگیری از دستیابی ایران به این هدف، باید هر چند ماه یک بار عملیات هوایی انجام داد.»
این استاد دانشگاه جرج واشینگتن افزود تجربه حملات پیشین اسرائیل به برنامه هستهای دشمنانش، نمیتواند الگوی مناسبی برای حمله به ایران باشد.
به گفته او، آن کشورها در مراحل اولیه دستیابی به فناوری هستهای بودند و تاسیسات آنها در یک یا چند مکان محدود متمرکز شده بود.
عضدی با اشاره به نمونههای عراق و سوریه یادآور شد: «موفقیت در این دو مورد به این دلیل بود که برنامههای هستهای آنها متمرکز و در گامهای نخستین بود، اما ایران مدتها است که از این مرحله عبور کرده است.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دوم اسفند اعلام کرد تهران میگوید به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست، اما برای اثبات این موضوع، با آژانس بینالمللی همکاری نمیکند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، شنبه چهارم اسفند در گزارشی نوشت پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، برای حضور در مراسم تشییع جنازه نصرالله اعلام آمادگی کرده اما دولت لبنان دعوتنامهای برای او نفرستاده است.
بر اساس این گزارش، حضور محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی در این مراسم نیز «پس از پیگیریهای او و به دعوت نبیه بری، رییس مجلس لبنان» انجام میشود.
قالیباف پیشتر و در اواخر مهر امسال در پروازی که گفته میشود خودش خلبانی آن را بر عهده داشت به بیروت سفر کرد که این سفر با قدردانی شماری از نمایندگان مجلس مواجه شد.
نصرالله، ششم مهر امسال در حمله هوایی اسرائیل به جنوب بیروت کشته شد.
او موقتا در مکانی مخفی دفن شده بود و اکنون پس از پنج ماه، قرار است حزبالله، یکشنبه پنج اسفند، در استادیوم ورزشی اصلی بیروت، یک مراسم خاکسپاری رسمی برای او برگزار کند.
مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر گفته بودند مراسمی هم در ایران برای نصرالله برگزار میشود اما خبرگزاری فارس نوشت این موضوع به دلیل «مسائل فقهی و شرعی مبنی بر لزوم تسریع در تدفین پیکر پس از خاکسپاری موقت» منتفی شد.
این خبرگزاری همچنین گزارش داد «کارشکنیهای آمریکا و لغو پروازها از مبدا ایران»، مانع از حضور مردم و برخی از مقامات جمهوری اسلامی در مراسم تشییع جنازه در لبنان شد.
ریاست جمهوری لبنان یک هفته پیش از این مراسم و در روز ۲۹ بهمن، تعلیق پروازها را از مبدا یا به مقصد ایران، برای مدتی نامعلوم تمدید کرد.
هفته گذشته و پس از اینکه ارتش اسرائیل تهران را متهم کرد از هواپیماهای غیرنظامی برای قاچاق پول نقد به بیروت به منظور کمک به حزبالله لبنان استفاده میکند، دولت لبنان پروازهای ایران به بیروت را متوقف کرد.
طرفداران ایرانی حزبالله برای تشییع جنازه نصرالله، از عراق به لبنان رفتند
واشینگتن پست چهارم اسفند گزارش داد برخی از افرادی که قرار بود از ایران به لبنان پرواز کنند، حالا سفرشان را از طریق عراق برنامهریزی کردهاند.
طی روزهای گذشته، اعضای گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی در منطقه نیز در حال سفر به بیروت برای شرکت در مراسم تشییع جنازه نصرالله بودهاند.
به گفته یک مقام رسمی وزارت حمل و نقل عراق که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود، در روزهای اخیر دستکم شش هزار نفر از عراق به بیروت پرواز کردهاند.
کاظم الفرطوسی، سخنگوی گروه «کتائب سیدالشهدا» تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق، سوم اسفند وارد لبنان شد.
او نصرالله را علاوه بر «پدر و فرمانده»، «کتابی» توصیف کرد که هر روز برای «یادگیری آزادی»، آن را میخواندند.
جو ویلسون، نماینده جمهوریخواه آمریکا، از سیاستمداران لبنانی که قصد دارند در مراسم تشییع جنازه «تروریست جنایتکار، حسن نصرالله» شرکت کنند، انتقاد کرد.
ویلسون گفت هر سیاستمدار لبنانی که در این مراسم شرکت کند، «در کنار جمهوری اسلامی ایستاده» است.
حزبالله که از سوی آمریکا و برخی متحدان آن «به عنوان یک سازمان تروریستی» شناخته میشود، در جنگ اخیر با اسرائیل تلفات زیادی متحمل شد و شماری از برجستهترین شخصیتهای نظامی و سیاسی خود را از دست داد.
یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین حملات هدفمند اسرائیل در سالهای اخیر، هدف قرار دادن مقر فرماندهی حزبالله در ششم مهر امسال بود.
در این حمله، نصرالله که در ۳۰ سال گذشته رهبری حزبالله را بر عهده داشت، کشته شد.
عباس نیلفروشان، معاون عملیات سپاه پاسداران هم در این عملیات جان خود را از دست داد.
شنبه قیمت سکه نیز افزایش یافت و سکه طرح جدید به ۸۰ میلیون تومان نزدیک شد.
پس از برگزاری مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در اول بهمن، قیمت دلار و سکه چند بار افزایش یافته است. در روز تحلیف او، قیمت دلار حدود ۸۱ هزار تومان بود و یک روز پس از آن، حدود هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافت.
سهشنبه ۱۶ بهمن، پس از امضای دستورالعمل به صفر رساندن صادرات نفت ایران به وسیله ترامپ، نرخ دلار در ایران با حدود هزار تومان افزایش، از مرز ۸۵ هزار تومان گذشت.
همان روز، توزیعکنندگان عمده موادغذایی بازار مولوی، خیام جنوبی و میدان قیام در تهران، مغازههای خود را بستند و در اعتراض به گرانی، بالا رفتن نرخ دلار، تورم و میزان مالیات، تجمع کردند.
۲۱ بهمن و پس از سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی درباره بی تاثیر بودن تهدیدهای ایالات متحده، بهای هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران با چهار هزار تومان افزایش، از ۹۳ هزار تومان عبور کرد.
قیمت دلار، سهشنبه ۳۰ بهمن با حدود هزار تومان افزایش نسبت به دوشنبه، به ۹۲ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.
۲۶ بهمن، حسین راغفر، استاد اقتصاد، گفته بود با تبدیل طلای وارداتی به سکه، اکنون نرخ دلار تقریبا ۱۱۰ هزار تومان محاسبه میشود.
با توجه به روند افزایش قیمتها از جمله بهای ارز در ایران، تعدادی از نمایندگان مجلس بهدنبال استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی هستند.
همزمان، شهروندان مخاطب ایراناینترنشنال با ارسال ویدیوهایی، از افزایش چشمگیر قیمت کالاهای ضروری خبر دادهاند و از ناکارآمدی و بیتوجهی مقامات جمهوری اسلامی به بحران اقتصادی فراگیری که کشور را در برگفته، ابراز نارضایتی کردهاند.
موج جدید گرانیها و افزایش فشارهای اقتصادی بر مردم با کمکهای لو رفته جمهوری اسلامی به لبنانیهای هوادار جمهوری اسلامی همزمان شده و مورد توجه شهروندان قرار گرفته است.
یکی از مخاطبان ایراناینترنشنال با اشاره به قیمت بالای نان، در ویدیویی میگوید که حکومت ایران به لبنانیها پول میدهد و به فکر مردم کشور خودش نیست.
خامنهای، سهشنبه در تهران با رهبران جهاد اسلامی که به منظور دریافت کمک به ایران سفر کرده بودند، دیدار کرد. همزمان، حزبالله در لبنان اقدام به افتتاح شعب جدید صندوقهای قرضالحسنه به منظور توزیع کمکهای مالی جمهوری اسلامی کرده است.
بر اساس گزارشها، جمهوری اسلامی اخیرا به هر خانواده آسیبدیده از جنگ در لبنان مبالغی بین یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان (۱۲ هزار دلار) تا یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان (۱۴ هزار دلار) اختصاص داده است تا از آن برای پرداخت اجاره مسکن و خرید لوازم خانگی استفاده کنند.
نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزبالله، این کمکها را «هدیه جمهوری اسلامی» خوانده است.
شریعتمداری، شنبه چهارم اسفند، خواستار جلوگیری از ورود گروسی به ایران شد.
نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان نوشت: «شواهدی در دست داریم که از وابستگی رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به موساد حکایت میکند. برخی محافل غربی گفتهاند مرگ یوکیا آمانو و جایگزین شدن گروسی مشکوک بوده است.»
او در این سرمقاله، سخنان گروسی را مبنی بر اینکه «ایران باید ثابت کند بهدنبال تولید سلاح هستهای نیست»، خندهدار خواند و تاکید کرد اصل برائت یکی از بدیهیترین اصول حقوقی است و گروسی است که باید این موضوع را ثابت کند.
گروسی پنجشنبه دوم اسفند، در یک کنفرانس خبری در توکیو، با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی هنوز همکاری لازم را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام نمیدهد، گفت: «ما میخواهیم راهکارهای فنی معتبری ارائه دهیم تا امکان دستیابی ایران به سلاح هستهای را از بین ببریم زیرا هدف اصلی ما این است که ایران را از ساخت سلاح هستهای بازداریم یا به این کشور کمک کنیم تا ثابت کند قصد تولید سلاح هستهای ندارد.»
ثابت کن جاسوس نیستی!
شریعتمداری از گروسی خواست تا اثبات کند که «جاسوس موساد» نیست: «شاید تعجب کنید و زبان به ملامت بگشایید که چرا از همان فرمولی استفاده میکنیم که گروسی استفاده کرده و آن را مضحک و بیرون از همه قواعد عقلی و منطقی دانستهایم؟! اما، ادعای ما برخلاف ادعای مضحک گروسی، بدون شاهد و قرینه نیست.»
مدیرمسئول روزنامه کیهان سابقهای طولانی در اتهامزنی به افراد، نهادها و سازمانهای داخلی و بینالمللی دارد و پروندهسازیهای زیادی مخصوصا علیه مخالفان جمهوری اسلامی کرده است.
برخی نمایندگان مجلس از جمله علیرضا سلیمی، نماینده محلات نیز پیش از این بدون ارائه شواهد، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی را «جاسوس اسرائیل» خواندهاند.
شریعتمداری بدون ارائه شواهد، نوشت که آمریکا و اسرائیل برای انتخاب گروسی به مدیرکلی آژانس «دست به لابی گستردهای با کشورهای عضو آژانس زده بودند که بعضا با تهدید آنها نیز همراه بوده» است.
او مواضع گروسی را درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی، دیگر دلیل طرح این اتهام خواند.
پیش از این برخی نمایندگان مجلس، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به «جاسوسی برای اسرائیل و آمریکا» متهم کردهاند.
آذر سال ۸۹ و پس از ترور شماری از دستاندرکاران برنامه اتمی جمهوری اسلامی، حیدر مصلحی، وزیر وقت اطلاعات دولت محمود احمدینژاد، گفت که «در میان بازرسان آژانس بینالمللی هستهای، جاسوسان سرویسهای اطلاعاتی» وجود دارند.
جمهوری اسلامی، ۲۶ شهریور ۱۴۰۲، مجوز فعالیت هشت بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ملیتهای «فرانسوی و آلمانی» را در ایران لغو کرد.
گروسی در گفتوگو با ایراناینترنشنال، اخراج بازرسان آژانس از ایران را اقدامی «غیرسازنده» خواند و گفت که روند مذاکره با تهران «با سرعتی که باید»، پیش نمیرود.
