پزشکیان: سال آینده با کمبود شدید آب در تهران مواجه خواهیم شد
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، با اشاره به وجود مشکلات گسترده در مدیریت پایتخت، هشدار داد که استان تهران سال آینده با کمبود شدید آب مواجه خواهد شد.
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، با اشاره به وجود مشکلات گسترده در مدیریت پایتخت، هشدار داد که استان تهران سال آینده با کمبود شدید آب مواجه خواهد شد.
پزشکیان شنبه ۲۵ اسفند در جلسه شورای برنامهریزی و توسعه استان تهران گفت بارندگیها کم بوده و اگر نتوان این روند را مدیریت کرد، تهران در سال ۱۴۰۴ با «ناترازی» (کمبود) شدید در حوزه آب مواجه خواهد شد.
مقامهای جمهوری اسلامی برای توصیف کسری شدید در حوزه آب، برق، گاز و انرژی از واژه «ناترازی» استفاده میکنند.
پزشکیان در ادامه این جلسه گفت با شکل توسعه کنونی تهران، دیگر امکان زندگی در آن وجود ندارد و افزود: «تهران را که نمیشود با تانکر آب داد.»
احد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، ۲۱ اسفند از کاهش بیش از ۴۰ درصدی بارندگی سال جاری در استان تهران نسبت به متوسط بلندمدت خبر داد و گفت به احتمال زیاد آب استان تهران در تابستان سال بعد جیرهبندی خواهد شد.
آب استان تهران عمدتا از طریق بارندگی، ذخیره برف در بالادست و منابع زیرزمینی تامین میشود اما برداشتهای شدید از منابع آب زیرزمینی در دهههای اخیر باعث شده که سفرههای زیرزمینی تهران سال به سال خالیتر شوند که این امر علاوه بر خشکسالی و کمبود آب، بحران فرونشست را هم به دنبال داشته است.
این مشکل علاوه بر تهران در دیگر نقاط کشور نیز وجود دارد و برخی کارشناسان میگویند ذخیره هزار ساله آبهای زیرزمینی ایران در سه دهه اخیر مصرف شده است.
پزشکیان با اشاره به موضوع فرونشست گفت که منطقه ورامین ۳۶ سانتیمتر فرونشست دارد و افزود: «در خارج از کشور برای سه سانتیمتر فرونشست، جلسه اضطراری تشکیل میدهند.»
او در ادامه گفت: «اگر کمی با دقت به آینده نگاه کنیم، میبینیم که اوضاع خیلی خطرناک است. مخازن زیر پای خود را از دست دادهایم و خطر بیخ گوش ماست.»
پیش از این و در ۲۰ اسفند، محمد آقامیری، رییس کمیته عمران شورای شهر تهران از خطر جدی فرونشست در هشت منطقه پایتخت خبر داده و گفته بود فرونشست به برخی از مناطق نفوذ کرده و در حال پیشروی به سمت مرکز شهر تهران است.
طی سالهای گذشته گزارشهای زیادی در خصوص بحران فرونشست در تهران و دیگر شهرهای ایران منتشر شده است.
۱۴ دی ماه، سایت دیدهبان ایران در گزارشی از وضعیت فرونشست در کشور نوشت که خطر فرونشست، هشت فرودگاه را تهدید میکند و حدود ۱۴ میلیون نفر یعنی یکپنجم جمعیت ایران متاثر از فرونشست شدید هستند.
روزنامه اعتماد ۲۵ اسفند در گزارشی هشدار داد سال ۱۴۰۴، سال بحران آب و انرژی است و نوشت که اگرچه در چند سال گذشته نیز برخی شهرهای کشور از جمله تهران با کمبود برق، گاز و آب مواجه بودهاند اما به نظر میرسد تمام بحرانهایی که تاکنون وجود داشته، در برابر بحرانی که در پیش است، بیشتر شبیه شوخی بوده باشند.
پزشکیان در سخنان تازه خود از نبود برق در کارخانهها با عنوان «کمبود وحشتناک» یاد کرد و گفت: «اگر یک مقدار مراقبت نمیکردیم زمستان باید گاز خانهها را قطع میکردیم.»
او گفت مشکل ناترازیها را باید «با استفاده از تخصص دانشگاهیان» حل کرد و افزود که با «دستور و بگیر و ببند»، مشکل حل نمیشود.
رسانههای داخلی در گزارشهای خود از بازار شب عید، تاکید کردند برخلاف سالهای گذشته که در آستانه نوروز بازار آجیل رونق داشت، امسال بسیاری از فروشندگان از کاهش شدید مشتریان گلایه دارند. قدرت خرید مردم بهقدری کاهش یافته که بسیاری از خانوارها ترجیح میدهند آجیل را از سبد خرید خود حذف کنند.
این موضوع را مخاطبان ایراناینترنشنال نیز تایید کردهاند. آنها با اشاره به حقوق و دستمزد ناچیز خود، به شرایطی که آن را «خیلی اسفناک» توصیف کردهاند پرداخته و میگویند که مردم دیگر توان خرید ندارند و نوروز امسال برای بیشتر شهروندان، همراه با استرس و نداری است.
آجیل کالای ضروری خانوارهای ایرانی نیست. به گفته رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت اقلام ضروری خانوارها تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است و این در حالی است که سطح دستمزد نسبت به سال گذشته ۳۵ درصد افزایش داشته است. کسری بودجهای که به خانوارها تحمیل شده، از دلایل خلوت بودن بازار شب عید است.
با اینکه اتحادیه صنف فروشندگان آجیل و خشکبار تهران، افزایش قیمت آجیل را تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد میداند، گزارشهای میدانی نشان میدهد قیمت آجیل نظیر سایر اقلام در اسفند سال ۱۴۰۳ نسبت به اسفند سال ۱۴۰۲، تقریبا دو برابر شده است.
بیشتر بخوانید: گزارشی از سوپرمارکتهای ایران؛ انفجار قیمتها و سقوط شهروندان به دهکهای پایینتر
بر اساس گزارشی که فرارو منتشر کرده است، در سطح تهران، قیمت هر کیلوگرم پسته شور یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، هر کیلوگرم بادام شور یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، هر کیلوگرم بادام هندی یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان، هر کیلوگرم آجیل چهار مغز شور یک میلیون و ۵۰۰ هزار و تومان، هر کیلوگرم تخمه کدو ۴۰۰ هزار تومان، هر کیلوگرم تخمه ژاپنی ۳۹۰ هزار تومان و هر کیلوگرم مغز فندق خام بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش میرسد.
به جز پسته و انواع تخمه، سایر خشکبار مورد استفاده در آجیل نوروز نظیر بادام هندی، فندق، بادام و برخی موارد دیگر وارداتی هستند؛ هرچند در مواردی مشابه داخلی هم وجود دارد، نظیر بادام درختی.
نوسانات ارزی و افزایش قیمت دلار از جمله مهمترین عوامل گران شدن آجیل در آستانه نوروز امسال هستند. از سوی دیگر، کاهش تولید داخلی و افزایش هزینههایی مانند حمل و نقل، بستهبندی و انرژی نیز به گرانی آجیل دامن زده است.
علیرضا ارزانی ممقانی، رییس کارگروه آجیل و خشکبار اتاق اصناف ایران، در گفتوگو با جامجم، ضمن تایید افزایش قیمت آجیل، خلوتی بازارها را ناشی از کاهش قدرت خرید مردم دانست.
او گفت: «با توجه به قیمتهای فعلی، به نظر میرسد خرید آجیل و خشکبار برای مردم صرفه اقتصادی ندارد.»
خبرگزاری رویترز جمعه به نقل از این چهار مقام ایرانی که نامشان فاش نشده، گزارش داد اگرچه بیاعتمادی عمیق جمهوری اسلامی به ایالات متحده، و بهویژه دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا وجود دارد، اما تهران به طور فزایندهای نگران است که افزایش خشم عمومی نسبت به مشکلات اقتصادی به اعتراضات گسترده تبدیل شود.
این مقامات گفتند به همین دلیل است که با وجود موضع تسلیمناپذیر و لفاظیهای سرسختانه رهبران جمهوری اسلامی در انظار عمومی، تمایلی عملگرایانه در دالانهای قدرت تهران برای دستیابی به توافق با واشینگتن وجود دارد.
آنها افزودند که نگرانیهای تهران با احیای سریع کارزار «فشار حداکثری» دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران و تحریمهای بیشتر و به زانو درآوردن اقتصاد شکننده ایران، تشدید شده است.
مسعود پزشکیان رییسجمهور، بارها وخامت اوضاع اقتصادی ایران را برجستهتر و چالشبرانگیزتر از وضعیت اقتصادی در دوران جنگ ایران و عراق دانسته و در ماه جاری به آخرین دور تحریمهای آمریکا علیه نفتکشهای حامل نفت ایران اشاره کرده است.
یکی از مقامات ایرانی که با رویترز صحبت کرده، گفت رهبران جمهوری اسلامی نگران این هستند که قطع همه راههای دیپلماتیک ممکن است نارضایتی داخلی علیه علی خامنهای را افزایش دهد که تصمیمگیرنده نهایی در جمهوری اسلامی است.
شامگاه پنجشنبه، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد پس از «ارزیابی و بررسیهای کامل» نامه دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا به خامنهای، در خصوص نحوه واکنش جمهوری اسلامی به آن، تصمیمگیری خواهد شد.
دونالد ترامپ، ۱۷ اسفندماه در مصاحبه با شبکه خبری فاکس بیزنس از ارسال نامهای به رهبر جمهوری اسلامی خبر داده بود.
در حالی که ترامپ گفته است برای مذاکره با تهران در زمینه توافق هستهای آماده است، خامنهای چهارشنبه در دیدار خود با جمعی از دانشجویان،با اشاره به ارسال نامه ترامپ، گفت این که رییسجمهور آمریکا میگوید ما آماده هستیم با ایران مذاکره کنیم و دعوت به مذاکره میکند، «فریب افکار عمومی» دنیاست.
اما عراقچی پنجشنبه ۲۳ اسفند در گفتوگو با روزنامه ایران تاکید کرد که شیوه مذاکره غیرمستقیم، بارها در طول تاریخ اتفاق افتاده است. او گفت مذاکرات با اروپاییها و به موازات آن رایزنیهای نزدیک با روسیه و چین ادامه دارد.
مقصر اصلی خامنهای است
الکس وطنخواه، مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه، یک اندیشکده در واشینگتن به رویترز گفت که هیچ تردیدی وجود ندارد که فردی که از سال ۱۳۶۸ تاکنون مقام رهبری را برعهده داشته و بیشترین تصمیمگیری را در زمینه سیاست خارجی داشته، مقصر وضعیت جاری است.
پیشتر، اقتصاد ضعیف ایران خامنهای را وادار کرد تا از توافق هستهای منعقد شده با قدرتهای بزرگ در سال ۲۰۱۵ حمایت کند که منجر به لغو تحریمهای غرب و بهبود شرایط اقتصادی شد.
اما خروج آمریکا از این توافق موسوم به «برجام»، در دوران ریاستجمهوری اول ترامپ، بار دیگر اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داد.
علیرضا یوسفی، یک معلم ۴۲ ساله اصفهانی به رویترز گفت: «وضعیت هر روز بدتر میشود. من نمیتوانم اجاره خانهام را بپردازم، قبضهایم را پرداخت کنم یا برای فرزندانم لباس بخرم و تحریمهای بیشتر، بقا را غیرممکن میکند.»
یکی از مقامات بلندپایه ایرانی به رویترز گفت که چارهای جز دستیابی به توافق وجود ندارد و این امکان وجود دارد، اگرچه با توجه به بیاعتمادی جمهوری اسلامی به ترامپ پس از کنار گذاشتن توافق برجام، راه پیشرو پردستانداز خواهد بود.
بیشتر بخوانید: حسن روحانی: خامنهای ممکن است چند ماه دیگر موافق مذاکره شود
جمهوری اسلامی توانسته تا حد زیادی به دلیل خرید نفت ایران از سوی چین، از فروپاشی اقتصادی ایران جلوگیری کند.
بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، صادرات نفت ایران پس از کنار گذاشتن آمریکا از توافق هستهای کاهش یافت، اما در دوران ریاستجمهوری جو بایدن بهبود یافت.
ایران در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ بیش از ۵۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته، زیرا راههایی برای دور زدن تحریمها پیدا کرده بود.
با این حال، اکنون عدم اطمینان در مورد پایداری صادرات نفت وجود دارد، زیرا سیاست فشار حداکثری ترامپ با هدف کاهش فروش نفت خام ایران با وضع تحریمهای متعدد بر نفتکشها و شرکتهای درگیر در تجارت نفت همراه شده است.
مهدی مصلحی، کارشناس بازار نفت در مورد دور جدید تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی و تاثیر آنها بر فروش نفت ایران به ایراناینترنشنال گفت که تقریبا جمهوری اسلامی دیگر هیچ مجرایی برای دور زدن ندارد و همینطور سیستم حمل و نقل دیگری برای انتقال نفت در دسترس ندارد.
جمهوری اسلامی همچنین با مجموعهای از بحرانهای دیگر مانند کمبود انرژی و آب، سقوط ارز، شکستهای نظامی در میان متحدان منطقهای و نگرانی فزاینده از حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران روبهرو است.
از زمان اعمال مجدد تحریمها در سال ۲۰۱۸، ریال ایران بیش از ۹۰ درصد ارزش خود را در برابر دلار کاهش داده است.
