بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل شنبه ۸ تیر در بازدید از یکی از مراکز سازمان امنیت داخلی این کشور (شینبت) در جنوب اسرائیل گفت: «عملیات ما علیه ایران فرصتهای زیادی، از جمله فرصتهای منطقهای گسترده، ایجاد کرده است.»
او تاکید کرد: «اول از همه، باید گروگانها را آزاد کنیم. البته مسأله غزه را هم باید حل کنیم و حماس را شکست دهیم، اما باور دارم که هر دو هدف را محقق خواهیم کرد.»
نخستوزیر اسرائیل در این بازدید با رییس موقت شینبت که با نام مستعار «اس» معرفی شد، دیدار کرد.
به گفته «اس»، شینبت در جریان عملیات اخیر علیه برنامه هستهای ایران، بهطور متوسط روزانه دو تلاش قابل توجه، از سوی ایران برای هدایت حملات در داخل اسرائیل را خنثی کرده است.
او گفت این تلاشها در طول جنگ هیچ موفقیتی نداشتهاند.
همزمان، نتانیاهو نشست کابینه را در مقر فرماندهی جنوبی ارتش اسرائیل در شهر بئرشبع برگزار کرد.
شاهزاده رضا پهلوی گفت تنها راه رسیدن به صلح در ایران و منطقه، استقرار یک حکومت سکولار و دموکراتیک است.
او در گفتوگو با فاکسنیوز تاکید کرد: «من امروز اینجا هستم تا خودم را به هممیهنانم عرضه کنم، برای آنکه آنها را در مسیر صلح و گذار دموکراتیک رهبری کنم.»
او با اشاره به وضعیت ایران پیش از انقلاب گفت: «ایران در حال شکوفایی و پیشرفت بود، روابط خوبی با همسایگانش داشت، بهویژه با ایالات متحده. ناگهان انقلاب شد و همهچیز تغییر کرد.»
به گفته شاهزاده رضا پهلوی، جمهوری اسلامی از ابتدای شکلگیری با ارزشهایی چون آزادی و حقوق بشر بیگانه بوده و «مردم ایران از همان ابتدا با سرکوب و تروریسم مواجه شدند».
او افزود: «مردم ایران، آمریکا را دوست دارند و خواهان روابط ثمربخش با آن هستند. تنها کشوری که در زمان حملات ۱۱ سپتامبر، با روشن کردن شمع با قربانیان ابراز همدردی کرد، ایران بود.»
رژیم در آستانه فروپاشی است
شاهزاده رضا پهلوی تاکید کرد که مردم ایران اکنون «نور امید را در انتهای تونل میبینند» و با وجود سالها سرکوب، بیش از هر زمان دیگری به امکان تغییر باور دارند. او گفت: «دستگاه سرکوبگر رژیم، بهویژه نهادهای امنیتیاش، تا حد زیادی خنثی شده و میدان بازی همسطحتر شده است.»
او افزود مردم ایران خواهان پایان رژیم فعلی هستند و برای همین آماده پذیرش تغییر شدهاند.
برنامه صد روز نخست و کمپین تدوین نقشه راه
شاهزاده رضا پهلوی گفت که برای دوره گذار از جمهوری اسلامی، برنامه مشخصی در نظر گرفته است. به گفته او، اصول بنیادینی که میتواند اتحاد میان مخالفان رژیم را تضمین کند شامل «تمامیت ارضی، آزادی فردی، برابری حقوقی شهروندان و جدایی دین از دولت» است.
شاهزاده رضا پهلوی تاکید کرد که برخلاف تجربه عراق، در ایران به دنبال «گذار باثبات و سازمانیافته» است و به همین دلیل به همه اعضای ارتش و ساختار اداری جمهوری اسلامی پیام داده تا به مخالفان رژیم بپیوندند. او گفت: «من مسئولیت این گذار را برعهده گرفتهام و آمادهام با هر نیرویی که خواهان کار مشترک باشد، همکاری کنم.»
تهدیدهای رژیم برای ایران و جهان
در پاسخ به پرسشی درباره احتمال دریافت سلاح هستهای از سوی ایران از روسیه یا دیگر کشورها، شاهزاده رضا پهلوی گفت: «اکنون با موجودی زخمی، تحقیرشده و خطرناک طرف هستیم که اول از همه علیه مردم خودش انتقام خواهد گرفت و سپس علیه غرب و بهویژه آمریکا.»
او افزود: «مردم ایران، بر خلاف این رژیم، دوست شما هستند. ما در آرمان و اصول با شما همسو هستیم. ایرانیها خواهان صلح، ثبات و روابطی عالی با آمریکا هستند؛ همانطور که پیش از انقلاب چنین روابطی داشتیم.»
شاهزاده رضاپهلوی تاکید کرد: «این بار، ما راهحل هستیم، نه رژیمی که هیچگاه تغییر نخواهد کرد.»

دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، اعلام کرد برخی کشورها تمایل خود را برای پیوستن به پیمان ابراهیم و عادیسازی روابط با اسرائیل ابراز کردهاند.
ترامپ در مصاحبه با شبکه فاکسنیوز که یکشنبه هشتم تیر پخش شد، گفت: «ما همین حالا کشورهای واقعا بزرگی در این توافقنامهها داریم و فکر میکنم اکنون زمان آن است که شروع به افزودن دیگر کشورها کنیم، چون مشکل اصلی در این میان ایران بود.»
او افزود: «مدتی بود که فکر میکردم ایران هم به همراه دیگران به پیمان ابراهیم خواهد پیوست و اگر واقعا این کار را انجام میداد، شرایطش بهتر از حالا بود.»
اسرائیل ابتدا در سپتامبر ۲۰۲۰ در چارچوب پیمان ابراهیم با دو کشور امارات متحده عربی و بحرین روابط سیاسی و دیپلماتیک برقرار کرد و سپس در اکتبر همان سال با مراکش و در دسامبر ۲۰۲۲ با سودان پیمان عادیسازی روابط به امضا رساند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، چهارم تیر اعلام کرد گسترش پیمان ابراهیم یکی از «اهداف کلیدی» ترامپ است.
ویتکاف پیشبینی کرد ایالات متحده بهزودی خبرهای جدیدی در خصوص پیوستن کشورهای جدید به این توافق منتشر خواهد کرد.
احتمال پیوستن سوریه و لبنان به پیمان ابراهیم
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، اخیرا اعلام کرد سوریه از جمله کشورهایی است که ترامپ تمایل دارد به پیمان ابراهیم بپیوندد.
لویت به دیدار تاریخی ترامپ با احمد الشرع، رییسجمهوری دوره انتقالی سوریه، در عربستان سعودی در اوایل سال جاری میلادی اشاره کرد و افزود در جریان این دیدار، یکی از درخواستهای رییسجمهوری آمریکا این بود که سوریه به پیمان ابراهیم ملحق شود.
ترامپ پس از این دیدار از تصمیم خود برای لغو تحریمهای دمشق خبر داد.
روزنامه اسرائیل هیوم گزارش داد تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، از سوریه و لبنان بهعنوان محتملترین گزینهها برای پیوستن به پیمان ابراهیم نام برده است.
ترامپ هشتم تیر درباره احتمال پیوستن سوریه پیمان ابراهیم گفت: «نمیدانم، اما من تحریمها [علیه دمشق] را به درخواست برخی دیگر از کشورهای منطقه که دوستان ما هستند، لغو کردم.»
یوجین کونتوروویچ، کارشناس مسائل خاورمیانه و پژوهشگر ارشد در اندیشکده بنیاد هریتیج در واشینگتن دیسی، در همین رابطه به فاکسنیوز گفت: «با ضعیف شدن جمهوری اسلامی، پیوستن لبنان و سوریه [به پیمان ابراهیم] کاملا واقعبینانه است، اما اگر این اتفاق خیلی زود رخ دهد، برای مثال ظرف چند ماه آینده، واقعا تحت تاثیر قرار خواهم گرفت.»
کونتوروویچ با اشاره به چشمانداز صلح میان اسرائیل و کشورهای منطقه افزود انتظار میرود سوریه و لبنان در دوره ریاستجمهوری ترامپ به پیمان ابراهیم بپیوندند.
به گفته او، سوریه بهویژه میتواند یکی از گزینههای محتمل باشد، چرا که دولت جدید این کشور برای کسب مشروعیت بینالمللی نیازمند برداشتن گامهایی جدی است.
تهران همواره از مخالفان سرسخت عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای منطقه بوده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مهرماه ۱۴۰۲ عادیسازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرطبندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را قماری «محکوم به باخت» خواند.
آنکیت پاندا، پژوهشگر ارشد اندیشکده کارنگی، در تحلیلی منتشرشده در فایننشال تایمز نوشت: «در حالی که دولت ترامپ حمله به تاسیسات هستهای ایران را یک پیروزی بزرگ نظامی میداند، این حملات در واقع چشمانداز حفظ ایران بهعنوان کشوری غیرهستهای را تضعیف کردهاند و ممکن است به تضعیف بیشتر نظام جهانی عدم اشاعه سلاح هستهای منجر شود.»
او تاکید کرد که برخلاف ادعای مقامهای آمریکایی، حملات ۲۱ ژوئن نتوانستهاند برنامه هستهای ایران را «نابود» کنند و هنوز سرنوشت ذخایر اورانیوم غنیشده ایران و قطعات سانتریفیوژهای پیشرفته نامشخص است. به گفته او، ایران همچنان دانش فنی لازم برای بازسازی برنامه تسلیحاتی خود را در اختیار دارد.
بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی یک اندیشکده معتبر و بینالمللی مستقر در واشینگتن دیسی است که در حوزه سیاست خارجی، امنیت جهانی، روابط بینالملل و بهویژه سیاست هستهای و عدم اشاعه سلاحهای هستهای فعالیت میکند.
پاندا هشدار داد: «در پی این حملات، تهران ممکن است تصمیم به خروج از پیمان انیتی بگیرد و به دومین کشوری تبدیل شود که پس از امضای این معاهده، از آن خارج شده است؛ همانگونه که کره شمالی در سال ۲۰۰۶ چنین کرد و سپس دست به آزمایش هستهای زد.»
او نوشت تصویب قانونی در ایران برای قطع کامل همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتواند نشانهای از آمادگی برای خروج از انپیتی باشد.
به باور نویسنده، چنین تحولی نهتنها ایران، بلکه کل منطقه را به سمت مسابقه تسلیحاتی سوق میدهد. برای مثال، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، بارها گفته اگر ایران سلاح هستهای بسازد، عربستان نیز چنین خواهد کرد.
پاندا تاکید کرد کشورهای اروپایی باید با جدیت بیشتری نسبت به عواقب حمله اسرائیل واکنش نشان دهند و بهجای حمایت بیقید از «حق دفاع اسرائیل»، نگرانیهای واقعی درباره نظم عدم اشاعه را در اولویت قرار دهند.
او از موضع ژاپن در انتقاد از حملات اسرائیل و دفاع از نظام انپیتی بهعنوان نمونهای مسئولانه یاد کرد.
به گفته پاندا، در غیاب رهبری آمریکا، کشورهای دیگر باید برای حفظ بقای نظم جهانی منع گسترش سلاحهای هستهای وارد عمل شوند، پیش از آنکه «ستونهای باقیمانده این نظم بهطور کامل فروبریزند.»

ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی، دو مرجع تقلید شیعه در قم، بدون اشاره مستقیم به دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تهدیدکنندگان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، را «محارب» خواندند.
رسانهها در ایران یکشنبه هشتم تیر گزارش دادند مکارم شیرازی به پرسشی درباره اینکه «حکم تهدید مرجعیت و رهبری جامعه اسلامی چیست و اگر این عمل از جانب دولت آمریکا یا هر کس دیگری صورت گرفت، وظیفه مسلمانان در سرتاسر جهان چیست؟» پاسخ داد.
در این پاسخ آمده است: «هر شخص یا رژیمی که برای ضربه به امت اسلامی و حاکمیت آن، رهبری و مرجعیت را تهدید کند یا تعرضی نماید، حکم محارب دارد و هرگونه همکاری و تقویت آن توسط مسلمانان یا دولتهای اسلامی حرام است.»
مکارم شیرازی مسلمانان را به قتل ترامپ و نتانیاهو فراخواند و افزود: «لازم است عموم مسلمانان در سراسر جهان این دشمنان را از حرف و خطای خود پشیمان نمایند و اگر متحمل مشقت یا خسارتی شوند، اجر مجاهد فی سبیلالله را دارند.»

نوری همدانی نیز هشتم تیر گفت: «اهانت به مقام مرجعیت شیعه و شخص علی خامنهای اهانت به اصل اسلام تلقی می شود».
او افزود: «هرگونه تهدید و تعرض به رهبر انقلاب و مرجعیت شیعه از سوی شخص یا دولت حکم محارب را دارد.»
رییسجمهوری ایالات متحده ششم تیر در پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت در جریان جنگ اخیر جمهوری اسلامی و اسرائیل، او خامنهای را از مرگی «بسیار زشت و خفتبار» نجات داده است.
ترامپ اضافه کرد: «من دقیقا میدانستم او در کجا پنهان شده بود و اجازه ندادم که اسرائیل یا نیروهای مسلح ایالات متحده، که بیهیچ شکی بزرگترین و قدرتمندترین ارتش جهان هستند، جان او را بگیرند.»
ترامپ همچنین به طعنه نوشت: «من او را از مرگی بسیار زشت و خفتبار نجات دادم، آیا نباید بگوید: متشکرم، رییسجمهور ترامپ؟»
این نخستین بار نیست که مراجع تقلید شیعه علیه شهروندان خارجی حکم «محاربه» صادر میکنند.
فتوای قتل سلمان رشدی که در سال ۱۳۶۷ از سوی روحالله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی، صادر شد، با حمایت چهرههای شاخص هر دو جناح اصلاحطلب و اصولگرای حکومت همراه بوده و با گذشت بیش از سه دهه از صدور آن، هیچیک از آنها از موضع خود عقبنشینی نکردهاند.
پیش از این نیز ترامپ بهدلیل صدور دستور حملهای که به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، انجامید، از سوی مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله فرماندهان سپاه، تهدید به مرگ شده بود.
اظهارات مکارم شیرازی یک روز پس از آن مطرح شد که روزنامه کیهان، رسانه زیر نظر نماینده خامنهای، در مطلبی در صفحه نخست خود رهبران آمریکا و اسرائیل را تهدید به مرگ کرد.
این روزنامه با انتشار تصویر و خبر تشییع جنازه فرماندهان ارشد نظامی جمهوری اسلامی در تهران نوشت: «ملت امام حسین در حماسه تشییع، علیه آمریکا و اسرائیل اعلام جنگ کرد و تصریح کرد که ترامپ و نتانیاهو نباید زنده بمانند.»
پیشتر کیهان در مطلبی تهدیدآمیز علیه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، او را «جاسوس» اسرائیل خواند و تاکید کرد گروسی در صورت ورود به ایران باید «بازداشت و اعدام شود».
این تهدید با واکنشهای بینالمللی گستردهای در حمایت از مدیرکل آژانس روبهرو شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، این تهدید را «غیرقابل قبول» خواند و تاکید کرد درخواست برای بازداشت و اعدام گروسی باید «محکوم شود».
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، یکشنبه ۸ تیر در گفتوگو با ماریا بارتیرومو، مجری شبکه فاکسنیوز، گفت در حال بررسی این است که خبرنگارانی که جزئیاتی از یک گزارش اطلاعاتی درباره حملات اخیر آمریکا به ایران را منتشر کردهاند، مجبور به افشای منابع خود شوند.
او هشدار داد در صورت امتناع، ممکن است این خبرنگاران و منابع آنها تحت پیگرد قرار گیرند.
به نوشته گاردین، این گزارش اطلاعاتی که به تازگی در اختیار قانونگذاران و مقامهای اطلاعاتی آمریکا قرار گرفته، ارزیابی کرده است که حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران، تنها بهطور موقت برنامه هستهای ایران را مختل کردهاند و میزان خسارت کمتر از چیزی است که دولت ترامپ اعلام کرده بود.
ترامپ اما این ارزیابی را «ناقص و جانبدارانه» خواند و گفت حملات انجامشده، ذخایر اصلی اورانیوم غنیشده ایران را نابود کردهاند؛ ادعایی که از سوی مقامهای جمهوری اسلامی رد شده است.
رییسجمهوری آمریکا در این مصاحبه با تاکید دوباره بر مواضعش گفت: «بروید از خبرنگار بپرسید چه کسی این اطلاعات را داده؛ موضوع امنیت ملی است. باید این کار انجام شود. و من فکر میکنم چنین اقداماتی را انجام خواهیم داد.»
او گفت: «اگر بخواهند، بهراحتی میتوانند بفهمند چه کسی بوده است.»
ترامپ همچنین حزب دموکرات و رسانههایی مانند سیانان و نیویورکتایمز را به افشای اطلاعات طبقهبندیشده متهم کرد و محتوای گزارشها را «غیردوستانه» و «ضدمیهنی» خواند. به گفته او، سه مرکز هستهای ایران «بهطور کامل نابود شدهاند».
در پی انتشار گزارش نیویورکتایمز درباره ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا از حملات، وکیل ترامپ در نامهای خواستار «عذرخواهی و پسگرفتن» گزارش شده و آن را «نادرست»، «افتراآمیز» و «غیراخلاقی» خوانده است.
اگرچه در قانون اساسی ایالات متحده، خبرنگاران معمولا از افشای منابع خبری خود معاف هستند، اما این مصونیت در موارد مربوط به امنیت ملی میتواند با محدودیتهایی همراه شود.





