مطالب بیشتر
ترامپ در مصاحبه با شبکه فاکسنیوز که یکشنبه هشتم تیر پخش شد، گفت: «ما همین حالا کشورهای واقعا بزرگی در این توافقنامهها داریم و فکر میکنم اکنون زمان آن است که شروع به افزودن دیگر کشورها کنیم، چون مشکل اصلی در این میان ایران بود.»
او افزود: «مدتی بود که فکر میکردم ایران هم به همراه دیگران به پیمان ابراهیم خواهد پیوست و اگر واقعا این کار را انجام میداد، شرایطش بهتر از حالا بود.»
اسرائیل ابتدا در سپتامبر ۲۰۲۰ در چارچوب پیمان ابراهیم با دو کشور امارات متحده عربی و بحرین روابط سیاسی و دیپلماتیک برقرار کرد و سپس در اکتبر همان سال با مراکش و در دسامبر ۲۰۲۲ با سودان پیمان عادیسازی روابط به امضا رساند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، چهارم تیر اعلام کرد گسترش پیمان ابراهیم یکی از «اهداف کلیدی» ترامپ است.
ویتکاف پیشبینی کرد ایالات متحده بهزودی خبرهای جدیدی در خصوص پیوستن کشورهای جدید به این توافق منتشر خواهد کرد.
احتمال پیوستن سوریه و لبنان به پیمان ابراهیم
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، اخیرا اعلام کرد سوریه از جمله کشورهایی است که ترامپ تمایل دارد به پیمان ابراهیم بپیوندد.
لویت به دیدار تاریخی ترامپ با احمد الشرع، رییسجمهوری دوره انتقالی سوریه، در عربستان سعودی در اوایل سال جاری میلادی اشاره کرد و افزود در جریان این دیدار، یکی از درخواستهای رییسجمهوری آمریکا این بود که سوریه به پیمان ابراهیم ملحق شود.
ترامپ پس از این دیدار از تصمیم خود برای لغو تحریمهای دمشق خبر داد.
روزنامه اسرائیل هیوم گزارش داد تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، از سوریه و لبنان بهعنوان محتملترین گزینهها برای پیوستن به پیمان ابراهیم نام برده است.
ترامپ هشتم تیر درباره احتمال پیوستن سوریه پیمان ابراهیم گفت: «نمیدانم، اما من تحریمها [علیه دمشق] را به درخواست برخی دیگر از کشورهای منطقه که دوستان ما هستند، لغو کردم.»
یوجین کونتوروویچ، کارشناس مسائل خاورمیانه و پژوهشگر ارشد در اندیشکده بنیاد هریتیج در واشینگتن دیسی، در همین رابطه به فاکسنیوز گفت: «با ضعیف شدن جمهوری اسلامی، پیوستن لبنان و سوریه [به پیمان ابراهیم] کاملا واقعبینانه است، اما اگر این اتفاق خیلی زود رخ دهد، برای مثال ظرف چند ماه آینده، واقعا تحت تاثیر قرار خواهم گرفت.»
کونتوروویچ با اشاره به چشمانداز صلح میان اسرائیل و کشورهای منطقه افزود انتظار میرود سوریه و لبنان در دوره ریاستجمهوری ترامپ به پیمان ابراهیم بپیوندند.
به گفته او، سوریه بهویژه میتواند یکی از گزینههای محتمل باشد، چرا که دولت جدید این کشور برای کسب مشروعیت بینالمللی نیازمند برداشتن گامهایی جدی است.
تهران همواره از مخالفان سرسخت عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای منطقه بوده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مهرماه ۱۴۰۲ عادیسازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرطبندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را قماری «محکوم به باخت» خواند.
رسانهها در ایران یکشنبه هشتم تیر گزارش دادند مکارم شیرازی به پرسشی درباره اینکه «حکم تهدید مرجعیت و رهبری جامعه اسلامی چیست و اگر این عمل از جانب دولت آمریکا یا هر کس دیگری صورت گرفت، وظیفه مسلمانان در سرتاسر جهان چیست؟» پاسخ داد.
در این پاسخ آمده است: «هر شخص یا رژیمی که برای ضربه به امت اسلامی و حاکمیت آن، رهبری و مرجعیت را تهدید کند یا تعرضی نماید، حکم محارب دارد و هرگونه همکاری و تقویت آن توسط مسلمانان یا دولتهای اسلامی حرام است.»
مکارم شیرازی مسلمانان را به قتل ترامپ و نتانیاهو فراخواند و افزود: «لازم است عموم مسلمانان در سراسر جهان این دشمنان را از حرف و خطای خود پشیمان نمایند و اگر متحمل مشقت یا خسارتی شوند، اجر مجاهد فی سبیلالله را دارند.»
نوری همدانی نیز هشتم تیر گفت: «اهانت به مقام مرجعیت شیعه و شخص علی خامنهای اهانت به اصل اسلام تلقی می شود».
او افزود: «هرگونه تهدید و تعرض به رهبر انقلاب و مرجعیت شیعه از سوی شخص یا دولت حکم محارب را دارد.»
رییسجمهوری ایالات متحده ششم تیر در پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت در جریان جنگ اخیر جمهوری اسلامی و اسرائیل، او خامنهای را از مرگی «بسیار زشت و خفتبار» نجات داده است.
ترامپ اضافه کرد: «من دقیقا میدانستم او در کجا پنهان شده بود و اجازه ندادم که اسرائیل یا نیروهای مسلح ایالات متحده، که بیهیچ شکی بزرگترین و قدرتمندترین ارتش جهان هستند، جان او را بگیرند.»
ترامپ همچنین به طعنه نوشت: «من او را از مرگی بسیار زشت و خفتبار نجات دادم، آیا نباید بگوید: متشکرم، رییسجمهور ترامپ؟»
این نخستین بار نیست که مراجع تقلید شیعه علیه شهروندان خارجی حکم «محاربه» صادر میکنند.
فتوای قتل سلمان رشدی که در سال ۱۳۶۷ از سوی روحالله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی، صادر شد، با حمایت چهرههای شاخص هر دو جناح اصلاحطلب و اصولگرای حکومت همراه بوده و با گذشت بیش از سه دهه از صدور آن، هیچیک از آنها از موضع خود عقبنشینی نکردهاند.
پیش از این نیز ترامپ بهدلیل صدور دستور حملهای که به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، انجامید، از سوی مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله فرماندهان سپاه، تهدید به مرگ شده بود.
اظهارات مکارم شیرازی یک روز پس از آن مطرح شد که روزنامه کیهان، رسانه زیر نظر نماینده خامنهای، در مطلبی در صفحه نخست خود رهبران آمریکا و اسرائیل را تهدید به مرگ کرد.
این روزنامه با انتشار تصویر و خبر تشییع جنازه فرماندهان ارشد نظامی جمهوری اسلامی در تهران نوشت: «ملت امام حسین در حماسه تشییع، علیه آمریکا و اسرائیل اعلام جنگ کرد و تصریح کرد که ترامپ و نتانیاهو نباید زنده بمانند.»
پیشتر کیهان در مطلبی تهدیدآمیز علیه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، او را «جاسوس» اسرائیل خواند و تاکید کرد گروسی در صورت ورود به ایران باید «بازداشت و اعدام شود».
این تهدید با واکنشهای بینالمللی گستردهای در حمایت از مدیرکل آژانس روبهرو شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، این تهدید را «غیرقابل قبول» خواند و تاکید کرد درخواست برای بازداشت و اعدام گروسی باید «محکوم شود».
این جلسه غیرعلنی یکشنبه هشتم تیر برگزار شد.
نتانیاهو پیشتر درخواست کرده بود بهدلیل مسائل دیپلماتیک و امنیت ملی، جلسه شهادت او که قرار بود دو هفته آینده برگزار شود، به تعویق بیفتد.
موافقت با تعویق این جلسه در شرایطی صورت میگیرد که دادگاه پیشتر دو درخواست مشابه نتانیاهو در این خصوص را نپذیرفته بود.
رییس اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل و رییس موساد هشتم تیر با حضور در جلسه دادگاه، برای قضات توضیح دادند که چرا تعویق جلسه شهادت نتانیاهو ضروری است.
این اقدام ساعاتی پس از آن انجام شد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، خواستار توقف این محاکمه شد و آن را مانعی برای تلاشها در جهت پایان دادن به جنگ غزه، آزادی گروگانهای در بند حماس و پیشبرد دیپلماسی با جمهوری اسلامی توصیف کرد.
این اظهارات باعث شد برخی نتانیاهو را متهم کنند که با بهرهگیری از مسائل حساس امنیت ملی، در تلاش برای فرار از پیگرد قضایی است.
قضات دادگاه هشتم تیر اعلام کردند اطلاعاتی که در جلسه غیرعلنی ارائه شد، از نظر جزییات و اهمیت فراتر از محتوای درخواستهای قبلی بود و به همین دلیل، تصمیم گرفتند دو جلسه شهادتی که برای این هفته در نظر گرفته شده بود، لغو شود.
با این حال، جلسات هفته آینده همچنان پابرجاست و دادگاه اعلام کرده در صورت دریافت درخواستهای جدید همراه با دلایل قانعکننده، آنها را بررسی خواهد کرد.
نتانیاهو از سال ۲۰۱۹ به رشوه، کلاهبرداری و خیانت در امانت متهم شده؛ اتهاماتی که همواره آنها را بیاساس خوانده است. روند محاکمه او که در سال ۲۰۲۰ آغاز شد، شامل سه پرونده کیفری است.
در پی حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی، تمایل برای پایان دادن به جنگ در غزه افزایش یافته است.
آتشبس در مناقشه ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل از دوم تیرماه اجرایی شده است.
اسرائیل در واکنش به حمله حماس در هفتم اکتبر که به کشته شدن حدود ۱۲۰۰ نفر و ربوده شدن ۲۵۱ نفر انجامید، عملیات نظامی گستردهای را در غزه آغاز کرد.
نتانیاهو از آن زمان بارها تاکید کرده قصد دارد تمامی رهبران حماس را از میان بردارد.
حماس ۱۰ خرداد در واکنش به طرح پیشنهادی آمریکا برای برقراری آتشبس در نوار غزه اعلام کرد آماده است ۲۸ گروگان، شامل افراد زنده و کشتهشده، را تحویل دهد، اما همچنان بر پایان کامل جنگ و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه پافشاری دارد.
ایالات متحده و اسرائیل این موضع حماس را «غیرقابل قبول» خواندهاند.
