جدال فرمانداران دموکرات با کنگره بر سر اعزام گارد ملی و اخراج مهاجران
به گزاش رویترز، پنجشنبه ۲۲ خرداد فرمانداران دموکرات ایلینوی، مینهسوتا و نیویورک در کنگره گفتند اعزام گارد ملی به لسآنجلس به دستور ترامپ اعتماد مردم را تخریب میکند و تصمیمگیری درباره نیروی نظامی باید با خود ایالتها باشد، نه کاخ سفید.
آنها همزمان تاکید کردند مهاجرانِ بیمدرکی که مرتکب خشونت شدهاند باید اخراج شوند؛ پریتزکر صریح گفت «این افراد باید از ایالت و کشور خارج شوند».
جمهوریخواهان با اشاره به جنایات مهاجران به سیاستهای «پناهگاه امن» تاختند. هوکول یادآور شد نیویورک تاکنون ۱۳۰۰ مظنون را به فدرالها تحویل داده و والز نیز گفت مینهسوتا «پناهگاه امن» نیست، هرچند به شهرها اجازه میدهد همکاری را به حداقل قانونی محدود کنند. پژوهشهای ارائهشده به کمیته نشان میدهد نرخ جرم مهاجران از بومیان بالاتر نیست.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، در پیامی تازه بر تعهد دولت خود به راهحل دیپلماتیک در قبال بحران هستهای جمهوری اسلامی تاکید کرد. آکسیوس نیز گزارش داده که ترامپ به اسرائیل گفته در حمله به تاسیسات اتمی ایران بهطور مستقیم مشارکت نخواهد کرد.
او با انتشار پیامی در شبکههای اجتماعی نوشت: «ما همچنان متعهد به یک راهحل دیپلماتیک برای مسئله هستهای ایران هستیم. تمام دولت من مامور شده است با ایران مذاکره کند.»
ترامپ در ادامه نوشت که ایران «میتواند کشوری بزرگ باشد، به شرط آنکه کاملاً از امید دستیابی به سلاح هستهای دست بردارد» و در پایان افزود: «از توجه شما به این موضوع سپاسگزارم.»
تحلیلگران لحن رسمی و آرام ترامپ را نشانهای از تمایل دولت او برای حفظ مسیر گفتگو میدانند؛ هرچند این امر مشروط به کنار گذاشتن برنامه تسلیحات هستهای از سوی تهران است.
اما همزمان با این پیام، نشانههایی جدی از احتمال پایان قریبالوقوع فاز دیپلماسی دیده میشود.
بر اساس گزارشی از روزنامه وال استریت ژورنال، اسرائیل آماده است تا در صورت رد شدن پیشنهاد آمریکا از سوی ایران، حتی تا روز یکشنبه آینده به تاسیسات هستهای ایران حمله کند.
این گزارش به نقل از منابع ارشد اسرائیلی و آمریکایی نوشته شده و حکایت از آن دارد که اسرائیل توقف تولید مواد شکافتپذیر در ایران را شرط اصلی برای پرهیز از اقدام نظامی میداند. یک مقام ارشد اسرائیلی در اینباره گفته است که اگر ایران به تولید این مواد ادامه دهد، حمله ممکن است در سریعترین زمان ممکن انجام شود.
علاوه بر این، دو مقام آمریکایی به این روزنامه گفتهاند که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در تماس تلفنی اخیر خود با دونالد ترامپ، بهطور جدی احتمال یک حمله نظامی علیه ایران را مطرح کرده است.
بر این اساس، تحلیلگران معتقدند که سیاست ایالات متحده در نقطهای دوگانه قرار دارد: از یکسو تلاش برای باز نگهداشتن مسیر دیپلماسی از طریق پیامهای عمومی رییسجمهوری، و از سوی دیگر آمادهسازی برای سناریوهای پرریسک در صورت شکست مذاکرات.
این همزمانی پیام آرام ترامپ و هشدار نظامی اسرائیل نشان میدهد که پرونده هستهای جمهوری اسلامی ایران نهتنها در نقطه عطف دیپلماتیک قرار دارد، بلکه میتواند در صورت عدم توافق، بهسرعت به سوی رویارویی نظامی سوق داده شود. آینده این بحران اکنون بیش از هر زمان دیگری به تصمیمات تهران در روزهای پیش رو گره خورده است.
حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران، تنها یا همراه با آمریکا؟
آکسیوس پنجشنبه ۲۲ خرداد بهنقل از دو منبع آمریکایی و یک منبع اسرائیلی که نامشان را اعلام نکرد، گزارش داد که دولت ترامپ به دولت اسرائیل اعلام کرده است که ایالات متحده بهطور مستقیم در هیچگونه حمله نظامی اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران مشارکت نخواهد کرد.
دونالد ترامپ، پنجشنبه تایید کرد که حمله اسرائیل «کاملاً محتمل» است، اما بهنوشته آکسیوس دولت او بهطور خصوصی به اسرائیل اطلاع داده که در صورت وقوع چنین حملهای، این عملیات، دستکم در حوزه بمباران و اقدامات تهاجمی نظامی، یک اقدام یکجانبه خواهد بود و نه یک عملیات مشترک.
این منابع به آکسیوس نگفتند که آیا آمریکا در زمینههایی چون اطلاعاتی یا لجستیکی، مانند سوخترسانی هوایی، به اسرائیل کمک خواهد کرد یا نه. با این حال، تقریباً قطعی است که ایالات متحده در صورت حمله تلافیجویانه جمهوری اسلامی، به دفاع از اسرائیل کمک خواهد کرد؛ همانطور که در حملات پیشین جمهوری اسلامی به اسرائیل نیز چنین کرده بود.
مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که در صورت حمله به تاسیسات هستهای در ایران، اهداف آمریکا در منطقه مورد حمله قرار خواهند گرفت.
ایالات متحده نیز در حال خارج کردن دیپلماتها و خانوادههای نظامیان از مناطقی است که احتمال دارد در معرض خطر قرار گیرند.
در همین حال به گفته یک مقام آمریکایی، پنتاگون پنجشنبه سفر برنامهریزیشده ژنرال مایکل اریک کوریلا، فرمانده نیروهای سنتکام، به اسرائیل را لغو کرده است. قرار بود این سفر آخر این هفته انجام شود.
آکسیوس در گزارش خود نوشته است که لغو این سفر نشانهای دیگر از آن است که آمریکا نمیخواهد در افکار عمومی، شریک احتمالی حملهای اسرائیلی به ایران تلقی شود.
کاخ سفید و سفارت اسرائیل در واشینگتن از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کردهاند.
ترامپ روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت که نمیخواهد بگوید حمله اسرائیل «در شرف وقوع است»، اما ممکن است چنین حملهای رخ دهد.
او تاکید کرد که خواهان درگیری نیست، اما جلوگیری از درگیری مستلزم دادن برخی امتیازات از سوی ایران است؛ امتیازاتی که تهران تاکنون حاضر به اعطای آنها نبوده است.
ترامپ افزود تا زمانی که احتمال دستیابی به توافق وجود دارد، مایل نیست اسرائیل دست به اقدامی بزند که این فرصت را نابود کند.
با این حال یک منبع آگاه آمریکایی به آکسیوس گفت که اظهارات ترامپ درباره ضرورت پرهیز اسرائیل از حمله در زمان ادامه مذاکرات، با دولت اسرائیل هماهنگ نشده بود.
اسرائیل هفته گذشته به کاخ سفید اطمینان داده بود که تا زمانی که مذاکرات شکست نخورده، دست به حمله نخواهد زد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع، خواستار آتشبس فوری، بدون قید و شرط و دائمی در جنگ غزه و فراهم شدن دسترسی کمکهای بشردوستانه شد.
قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل پس از آن به رایگیری گذاشته شد که اقدامی مشابه در شورای امنیت سازمان ملل در هفته گذشته با وتو آمریکا ناکام ماند.
مجمع عمومی سازمان ملل با حضور ۱۹۳ کشور عضو، روز پنجشنبه ۲۲ خرداد قطعنامهای را تصویب کرد که در آن بر آزادی گروگانهای در اسارت حماس، بازگرداندن زندانیان فلسطینی از بازداشتگاههای اسرائیل و عقبنشینی کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه تأکید شده است.
این قطعنامه با ۱۴۹ رأی موافق تصویب شد. ۱۹ کشور به آن رأی ممتنع دادند و ایالات متحده، اسرائیل و ۱۰ کشور دیگر با آن مخالفت کردند.
گرچه قطعنامههای مجمع عمومی جنبه الزامآور ندارند، اما از نظر سیاسی اهمیت زیادی دارند، زیرا دیدگاه جامعه جهانی نسبت به جنگ را منعکس میکنند. با این حال، درخواستهای پیشین این نهاد برای پایان دادن به جنگ میان اسرائیل و حماس تاکنون نادیده گرفته شدهاند. برخلاف شورای امنیت، هیچ کشوری در مجمع عمومی حق وتو ندارد.
در این قطعنامه «استفاده از گرسنگی دادن به غیرنظامیان بهعنوان روشی در جنگ، ممانعت غیرقانونی از دسترسی به کمکهای بشردوستانه و محروم کردن غیرنظامیان از اقلام ضروری برای بقایشان، از جمله ایجاد مانع عمدی بر سر راه ارسال و دریافت کمکها» بهشدت محکوم شده است.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل ضمن اعلام حمایت کشورش از قطعنامه مطرحشده در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که در طول ۲۰ ماه درگیری مداوم، جامعه جهانی از تمام واژگان ممکن برای توصیف این «تراژدی غیرانسانی» استفاده کرده است.
او افزود که جامعه جهانی وظیفه دارد هر کاری که لازم است برای توقف خونریزی در غزه و آنچه او آن را «سلاخی» خواند، انجام دهد.
طاهر السُنی، سفیر لیبی در سازمان ملل، پیش از رأیگیری خطاب به اعضای مجمع عمومی گفت: «برای آنهایی که امروز دکمه قرمز را فشار میدهند و علیه این قطعنامه رأی میدهند، این اقدام همچون لکه خونی بر انگشتانشان باقی خواهد ماند.»
ایالات متحده هفته گذشته پیشنویس قطعنامهای در شورای امنیت را که خواستار «آتشبس فوری، بدون قید و شرط و دائمی» و فراهم شدن بدون مانع کمکهای بشردوستانه در غزه بود، وتو کرد. واشینگتن استدلال کرد که این قطعنامه میتواند تلاشهای آمریکا برای میانجیگری در مسیر آتشبس را تضعیف کند.
۱۴ کشور دیگر عضو شورا به این پیشنویس رأی مثبت داده بودند.
سازمان ملل هشدار داده که خطر قحطی در کمین است و پس از پایان محاصره ۱۱ هفتهای اسرائیل در ماه گذشته، کمکهای بشردوستانه تنها بهطور قطرهچکانی وارد شدهاند.
دوروتی شیا، سفیر موقت ایالات متحده در سازمان ملل، پیش از رأیگیری در مجمع عمومی گفت: «این قطعنامه هیچ کمکی به آزادی گروگانها نمیکند، زندگی غیرنظامیان در غزه را بهبود نمیبخشد و ما را به آتشبس نزدیکتر نمیکند؛ بلکه صرفاً اقدامی نمایشی است که اعتبار این نهاد را تضعیف میکند.»
واکنش اسرائیل
دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، با اشاره به رنج ادامهدار ۵۳ گروگان اسرائیلی که همچنان در دست نیروهای حماس و دیگر گروهها در غزه نگهداری میشوند، مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به بیتفاوتی در قبال این مساله متهم کرد.
او از عدم گنجاندن حتی یک جمله در محکومیت حماس در متن قطعنامه بهشدت انتقاد کرد و گفت: «شما امروز اینجا گرد آمدهاید، نه برای درخواست آزادی گروگانها، نه برای محکومکردن تروریستها. خیر. شما در حال رأیدادن به قطعنامهای هستید که آتشبس را مشروط به آزادی گروگانها نمیکند، قطعنامهای که اسیرکنندگان را محکوم نمیکند، و قطعنامهای که پاداشی است برای تروریستهایی که مسئول این رنجاند.»
دنون افزود این قطعنامه نه صلح را پیش میبرد و نه بازتابدهنده واقعیتهای میدانی است.
چهارمین قطعنامه مجمع عمومی درباره غزه در دو سال گذشته
قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در حالی تصویب شد که قرار است هفته آینده کنفرانسی با هدف احیای تلاشهای بینالمللی برای راهحل دو کشوری میان اسرائیل و فلسطین برگزار شود. ایالات متحده از کشورها خواسته است در این کنفرانس شرکت نکنند.
پس از شروع جنگ غزه، مجمع عمومی برای نخستین بار در اکتبر ۲۰۲۳ خواستار آتشبس فوری بشردوستانه در غزه شد. آن قطعنامه با ۱۲۰ رأی موافق تصویب شد. در دسامبر ۲۰۲۳، ۱۵۳ کشور به آتشبس فوری بشردوستانه رأی دادند. سپس در دسامبر ۲۰۲۴، مجمع عمومی سازمان ملل برای سومین بار با ۱۵۸ رأی موافق، خواستار آتشبس فوری، بدون قید و شرط و دائمی در غزه شد.
جنگ در غزه از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد؛ زمانی که نیروهای حماس با حملهای به اسرائیل حدود ۱۲۰۰ نفر را کشتند و نزدیک به ۲۵۰ نفر را به اسارت بردند. طبق آمار اسرائیلی، بسیاری از کشتهشدگان و گروگانها غیرنظامی بودند.
اسرائیل در واکنش، یک کارزار نظامی گسترده را آغاز کرد که به گفته مقامهای بهداشت غزه، تاکنون بیش از ۵۴ هزار فلسطینی را به کام مرگ کشانده است. آنها میگویند بیشتر قربانیان غیرنظامیاند و هزاران جسد هنوز زیر آوار مدفون باقی ماندهاند.
در پی تشدید تنشها پیرامون برنامه هستهای حکومت ایران، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، با انتشار پیامی در شبکههای اجتماعی بار دیگر بر رویکرد دیپلماتیک دولت خود نسبت به ایران تأکید کرد. او در این پیام نوشت که «تمام دولت من مامور شده است با ایران مذاکره کند» و تأکید کرد که ایران میتواند «کشوری بزرگ» باشد، به شرط آنکه «کاملاً از امید دستیابی به سلاح هستهای دست بردارد.»
این پیام نشان میدهد که با وجود ناامیدی در به نتیجه رسیدن مذاکرات که در روزهای اخیر ابراز کرده است، او هنوز به گزینه مذاکره باور دارد؛ البته به شرط کنار گذاشتن کامل برنامه تسلیحاتی هستهای از سوی تهران.
ترامپ در پایان پیام خود با لحنی رسمی نوشت: «از توجه شما به این موضوع سپاسگزارم»، که نشاندهنده تلاش برای نمایش موضعی مسئولانه و دیپلماتیک در قبال یکی از مهمترین بحرانهای سیاست خارجی آمریکا در سالهای اخیر است.
ترامپ در تروث سوشال گفت آمریکا همچنان به حل دیپلماتیک مساله هستهای ایران متعهد است، اما جمهوری اسلامی ابتدا باید از امید به ساخت سلاح هستهای دست بردارد.
رییسجمهوری آمریکا گفت: «ما همچنان متعهد به یک راهحل دیپلماتیک برای مساله هستهای ایران هستیم.»
او افزود: «به کل دولت من دستور داده شده است که با ایران مذاکره کند. آنها میتوانند کشوری بزرگ باشند، اما ابتدا باید بهطور کامل از امید به دستیابی به سلاح هستهای دست بکشند.»
یک فروند هواپیمای مسافربری ایر ایندیا با ۲۴۱ سرنشین که از احمدآباد هند به مقصد لندن در پرواز بود، دقایقی پس از برخاستن از زمین سقوط کرد. در این حادثه ۲۴۰ سرنشین هواپیما کشته شده و تنها یک نفر زنده ماند.
پرواز ایآی-۱۵۲ هواپیمایی ایر ایندیا، یک بوئینگ ۷۸۷-۸ دریملاینر که ظهر پنجشنبه ۲۲ خرداد فرودگاه احمدآباد را به مقصد فرودگاه گتویک در لندن ترک کرده بود، تنها چند ده ثانیه پس از برخاستن با اعلام «خرابی موتور» دچار وضعیت اضطراری شد و بهسرعت روی خوابگاه پزشکان بیمارستان دولتی شهر سقوط کرد.
انفجار گسترده و آتشسوزی در ساختمان چهارطبقه، جان دستکم بیش از ۲۴۰ مسافر را گرفت؛ مسافرانی که ۱۶۹ نفرشان هندی، ۵۳ نفر بریتانیایی، هفت نفر پرتغالی و یک نفر کانادایی بودند.
در این فاجعه، تنها یک نفر زنده ماند: ویشواش کومار رامِش ۴۰ساله، شهروند بریتانیایی–هندی که با جراحات متعدد اما هوشیار به بیمارستان منتقل شد. او لحظات پس از سقوط را چنین توصیف کرد: «وقتی بلند شدم، اطرافم پر از جنازه بود؛ وحشتزده دویدم تا امدادگران مرا منتقل کردند.»
در خوابگاه پزشکان نیز دهها نفر مجروح یا مفقود شدهاند. در زمان حادثه ۵۰ تا ۶۰ دانشجوی پزشکی در خوابگاه حضور داشتند. دو دانشجو در بخش مراقبتهای ویژه بستری هستند و جستوجوی آتشنشانان در میان آوار ادامه دارد. پلیس گجرات میگوید ۷۰ تا ۸۰ درصد محل تخریبشده پاکسازی شده و عملیات تا یافتن آخرین مفقودان متوقف نخواهد شد.
آژیر قرمز در همه مراکز درمانی احمدآباد به صدا درآمد و ۱۵۰ پزشک و پرستار داوطلب به خط مقدم اعزام شدند. همزمان فرودگاه احمدآباد تمام پروازها را برای سه ساعت تعلیق کرد و سپس با پروتکلهای سختگیرانه از سر گرفت.
علت سانحه و روند تحقیقات
آخرین پیام خلبان به برج مراقبت، تنها عبارت «خرابی موتور»، بوده است که میتواند نخستین سرنخ رسمی درباره علت حادثه است. وزارت هوانوردی هند میگوید کمیسیونی مرکب از دفتر بررسی سوانح هوایی هند، هیات ملی ایمنی حملونقل آمریکا، نمایندگان بوئینگ و جنرال الکتریک فورا تحقیقات میدانی را آغاز کردهاند؛ روندی که بنا به اعلام مقامها «چند ماه» طول خواهد کشید.
بوئینگ ۷۸۷-۸ دریملاینر که از پیشرفتهترین هواپیماهای مسافربری حال حاضر جهان است و تاکنون سابقه سقوط مرگبار نداشته است. این هواپیما مجهز به دو موتور GEnx-1B ساخت جنرال الکتریک بود؛ شرکت سازنده موتور با تشکیل «تیم واکنش اضطراری» وعده داده هر یافتهای را بیدرنگ در اختیار بازرسان قرار دهد.
سقوط این دریملاینر باعث شد سهام بوئینگ و جنرال الکتریک در پیشگشایش والاستریت نزدیک به پنج درصد افت کند.
گروه صنعتی تاتا ــ مالک ایر ایندیا از سال ۲۰۲۲ ــ نیز مرکز اضطراری ۲۴ ساعته تشکیل داده و تمام هزینههای درمان مجروحان و انتقال پیکر قربانیان را بر عهده گرفته است.
واکنشهای داخلی و بینالمللی
نارندرا مودی، نخستوزیر هند، حادثه را «فراتر از وصف» توصیف کرد و نوشت: «فاجعه احمدآباد ما را شوکه و اندوهگین کرده است. این حادثه فراتر از آن است که بتوان با واژهها توصیفش کرد. در این ساعت غمانگیز، ذهنم با تمام کسانی است که تحت تاثیر این واقعه قرار گرفتهاند. با وزرا و مقامهای مسئول در تماس هستم تا کمکهای لازم به آسیبدیدگان ارائه شود.»
در صحنه جهانی، امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، جورجا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا و ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین با پیامهای جداگانه در شبکههای اجتماعی با خانواده قربانیان ابراز همدردی کردند و بر حمایت از تحقیقات مستقل تاکید گذاشتند.
در بریتانیا، چارلز سوم، با انتشار بیانیهای اعلام کرده که «عمیقا شوکه» شده است. او از تلاش نیروهای امدادی قدردانی کرد؛ دیوید لَمی، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز به تشکیل «تیم بحران» در لندن و دهلی برای کمک به شهروندان بریتانیایی اشاره کرد.
پاپ لئو چهاردهم نیز در تلگرامی به بازماندگان تسلیت گفت و برای امدادگران دعا کرد.
در آمریکا، شان دافی، وزیر حملونقل، اعلام کرد واشینگتن «هیچ توصیه ایمنی را بدون اقدام عملی رها نخواهد کرد» و تیمی از هیئت ایمنی حملونقل آمریکا برای همکاری با بازرسان هندی پنجشنبه راهی احمدآباد میشود.
سقوط دریملاینر ایر ایندیا در احمدآباد، که تنها یک بازمانده برجا گذاشت، نهتنها بازماندگان و صنعت هوانوردی هند را عزادار کرده، بلکه بار دیگر پرسشهایی جدی درباره ایمنی ناوگانهای مدرن و نظارت بر خطوط هوایی خصوصیشده پیش روی افکار عمومی و نهادهای ناظر قرار داده است.
