مطالب بیشتر
به گفته دو مقام آمریکایی که سیانان به نام آنها اشاره نکرد، ترامپ همچنین گزینه رویکرد دیپلماتیک برای مهار جریان ورود مواد مخدر از ونزوئلا به آمریکا را رد نکرده است، هرچند دولت او در هفتههای اخیر گفتوگوها با نیکولاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، را متوقف کرده است.
یکی از مقامات دولت آمریکا جمعه دوم آبان به سیانان گفت: «طرحهایی روی میز است که رییسجمهوری در حال بررسی آنهاست» و افزود: «او دیپلماسی را منتفی ندانسته است.»
ترامپ چهارشنبه ۳۰ مهر گفته بود ممکن است دولتش برای مجوز حمله به کارتلهای قاچاق مواد مخدر که مواد را از راه خشکی قاچاق میکنند، به کنگره مراجعه کند.
همچنین به نوشته نشریه فوربس، ترامپ افزوده بود که ارتش در حال بررسی انتقال حملات دریایی مداوم خود علیه کارتلهای مواد مخدر ونزوئلا به خشکی است.
سیانان نوشت نشانههای بیرونی در روز جمعه نیز حاکی از احتمال تنش قابل توجه نظامی بوده است. از جمله ترامپ جمعه با اعزام ناو هواپیمابر «یواساس جرالد فورد» به آمریکای لاتین، حضور نظامی آمریکا در دریای کارائیب را به سطحی بیسابقه رساند.
این اعزام بخشی از افزایش چشمگیر استقرار نظامی ایالات متحده در حوزه فرماندهی جنوبی است و شامل هشت ناو جنگی دیگر، یک زیردریایی هستهای و چندین جنگنده اف-۳۵ نیز میشود.
خبرگزاری رویترز نوشت که این اقدام احتمالاً نگرانی کشورهای منطقه را درباره مقاصد دولت ترامپ افزایش خواهد داد.
نمایش قدرت آمریکا
رویترز به نقل از تحلیگران نوشت این اقدام آمریکا فراتر از هرگونه نیاز واقعی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر است و پررنگترین نمایش قدرت واشینگتن در منطقه به شمار میرود.
وزارت جنگ آمریکا جمعه با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «حضور تقویتشده نیروهای آمریکا در حوزه فرماندهی جنوبی توانایی ما را در شناسایی، پایش و مختل کردن فعالیتهای غیرقانونی که امنیت و رفاه میهن و منطقه را به خطر میاندازد، افزایش میدهد.»
هرچند جزئیات زمان حرکت ناو هواپیمابر یواساس جرالد فورد اعلام نشده، اما گزارشها حاکی است که این ناو تا چند روز پیش در مسیر تنگه جبلالطارق و آبهای اروپا بوده است. این ناو که در سال ۲۰۱۷ به خدمت گرفته شد، جدیدترین و بزرگترین ناو هواپیمابر جهان است و بیش از پنج هزار ملوان دارد.
پیش از این هم نیروهای آمریکایی در آن منطقه مستقر شده بودند. همچنین ترامپ به سازمان سیا اجازه داده است که عملیات مخفیانه در ونزوئلا انجام دهد.
از ابتدای ماه سپتامبر تاکنون، ارتش آمریکا ۱۰ حمله علیه شناورهای مظنون به قاچاق مواد مخدر انجام داده که عمدتاً در دریای کارائیب صورت گرفته است. در مجموع، حدود ۴۰ نفر در این حملات کشته شدهاند. پنتاگون جزئیات زیادی ارائه نکرده، اما گفته است که برخی از کشتهشدگان تبعه ونزوئلا بودهاند.
هشدار مادورو
مادورو بارها مدعی شده که واشینگتن در پی سرنگونی او است. او پنجشنبه اول آبان هشدار داد که اگر ایالات متحده وارد خاک ونزوئلا شود، «طبقه کارگر به پا خواهد خاست و اعتصاب سراسری تا بازپسگیری قدرت اعلام خواهد شد.»
او حتی از «بسیج میلیونها مرد و زن مسلح در سراسر کشور» سخن گفت.
با این حال، مادرو در ویدیویی به زبان انگلیسی گفت: «نه به جنگ دیوانهوار، آری به صلح، لطفا، لطفا.»
واشینگتن در ماه اوت جایزه اطلاعات منتهی به دستگیری مادورو را دو برابر کرد و به ۵۰ میلیون دلار رساند. دولت آمریکا او را به ارتباط با قاچاق مواد مخدر و گروههای جنایتکار متهم کرده، و در مقابل مادورو این اتهامات را رد کرده است.
این سازمان جمعه دوم آبان اعدام بیش از ۱۳۰۰ نفر در سال جاری میلادی را «بالاترین رقم ثبت شده در دهههای اخیر» دانست.
این سازمان حقوق بشری هشدار داد که هزاران نفر دیگر در معرض خطر هستند زیرا مقامات ایرانی همچنان از مجازات اعدام به عنوان «سلاح» استفاده میکنند.
عفو بینالملل پنجشنبه ۲۴ مهر هم با اعلام اینکه از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از هزار اعدام در ایران گزارش شده است، خواستار توقف فوری اعدامها شده بود.
این سازمان تاکید کرده بود که اعدامها در ایران «پس از دادگاههای ناعادلانه و با هدف سرکوب اعتراضات و اقلیتها» انجام میشود.
حسین بائومی، معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بینالملل، نیز گفته بود: «کشورهای عضو سازمان ملل باید با فوریت به مقابله با موج شوکآور اعدامها در ایران برخیزند.»
به گفته او، از زمان آغاز اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، مقامهای جمهوری اسلامی از مجازات اعدام برای «ایجاد رعب، سرکوب اعتراضها و مجازات اقلیتهای حاشیهنشین» استفاده کردهاند.
به گفته این مقام عفو بینالملل، در سال جاری «اعدامها به سطحی رسیدهاند که از سال ۱۹۸۹ سابقه نداشته است.» اشاره بائومی به اعدامهای گسترده زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ بود.
بائومی گفت که بسیاری از این اعدامها به جرائم مواد مخدر مربوط میشوند و «پس از محاکمههای ناعادلانه و پشت درهای بسته، همراه با شکنجه و اعترافات اجباری» انجام میگیرند.
در همین ارتباط، زندانیان سیاسی در زندانهای مختلف با روشهایی چون تحصن، صدور بیانیه و حضور در کارزارهای «نه به اعدام»، اعتراض خود را به موج گسترده اعدامهادر ایران اعلام کردند.
همچنین سازمان حقوق بشر ایران ۱۸ مهر در گزارشی به مناسبت روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام، خبر داد جمهوری اسلامی از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون دستکم هزار و ۱۰۵ نفر را اعدام کرده است.
بر اساس این گزارش، «حکومت ایران در اعدام سالانه، رکورد سه دهه اخیر را شکسته» است.
همزمان با هشدار عفو بینالملل، ۸۰۰فعال مدنی، فرهنگی و سیاسی با گرایشهای گوناگون در بیانیهای از حکومت جمهوری اسلامی به دلیل آنکه بهجای پاسخگویی به ریشههای بحرانهای موجود، «سیاست اعدام را با شدتی بیسابقه به ابزار کنترل و سرکوب بدل کردهاست» انتقاد کردند.
در این بیانیه که از جمله از سوی شماری از زندانیان سیاسی امضا شده، «موج گسترده اجرای احکام مرگ»، بهویژه در زندان قزلحصار کرج، نشانه «فروپاشی اخلاقی و حقوقی نظام قضایی و بیاعتنایی آشکار به کرامت انسانی» دانسته شده است.
امضاکنندگان بیانیه در مورد فعالیت بیش از یکساله «کارزار مدنی و شجاعانه «سهشنبههای نه به اعدام» که از زندان قزلحصار آغاز شد، آن را حرکتی خودجوش از زندانیان سیاسی ارزیابی کردند که «هر هفته با اعتصاب غذا علیه فرهنگ مرگ» اعتراض میکنند.
اعدام دستکم ۲۳۶ زندانی در مهرماه
سایت حقوق بشری هرانا پنجشنبه اول آبان در جدیدترین گزارش ماهانه خود درباره وضعیت نقض حقوق بشر در ایران نوشت قوه قضاییه جمهوری اسلامی در مهرماه دستکم ۲۳۶ نفر را در زندانهای سراسر کشور به دار آویخت.
این آمار نشان میدهد در ماه گذشته، هر روز بهطور میانگین هشت تن و در هر سه ساعت یک نفر در ایران اعدام شده است.
به نوشته هرانا، علاوه بر اجرای احکام اعدام، دستکم ۱۲ مورد محکومیت و هفت مورد تایید حکم اعدام برای زندانیان در ایران ثبت شده است.
از میان افراد اعدامشده دو نفر به نامهای علی آقاجری و محمدرضا شیهکی، در زمان بازداشت و ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشتهاند.
در حال حاضر، علاوه بر زندانیان جرایم عمومی که روزانه در زندانهای ایران به دار آویخته میشوند، حدود ۷۰ زندانی در زندانهای سراسر کشور با اتهامات سیاسی در خطر تایید یا اجرای حکم اعدام قرار دارند و بیش از ۱۰۰ تن نیز با اتهامات مشابه با خطر صدور حکم مرگ روبهرو هستند.
در این ارتباط، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در تازهترین گزارش خود به مجمع عمومی که سهشنبه ۲۹ مهر منتشر شد، نسبت به افزایش اعدامها، شکنجه بازداشتشدگان، سرکوب اقلیتها و محدودیتهای فزاینده بر آزادیهای مدنی ابراز نگرانی کرد.
بر اساس این گزارش، در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ دستکم ۶۱۲ نفر در ایران اعدام شدند؛ افزایشی ۱۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل.
گوترش از بیتوجهی جمهوری اسلامی به توصیههای بینالمللی درباره توقف مجازات اعدام و محدود کردن جرایم مستوجب مرگ ابراز تأسف کرد و اعدام در ملأ عام را «مغایر با منع شکنجه و رفتار غیرانسانی» دانست.
