سیانان به نقل از یک مقام ایرانی گزارش داد گفتوگوهای «غیرمستقیم» اخیر با آمریکا که با هدف رسیدگی به برنامه هستهای تهران و رفع تحریمها انجام شده، از سوی آمریکا «واقعی» نبوده است و بهاحتمال زیاد از ابتدا بهعنوان «تلهای» برای سوق دادن اوضاع به سمت تنش طراحی شده بود.
این مقام ایرانی که نخواسته نامش فاش شود گفت جمهوری اسلامی وقفهها و فاصلههای هفتگی میان دورهای مذاکرات را که برخلاف خواست تهران بودهاند، بهعنوان بازی سیاسی و رسانهای از سوی آمریکا ارزیابی میکند و اکنون خود را برای سناریوهایی آماده میکند که مذاکرات در آنها شکست میخورد.
این مقام جمهوری اسلامی گفت که طرف آمریکایی به پرسشهای تهران «پاسخهای کوتاه و کلی» میدهد، «پیشنهادهای اصلی» را نادیده میگیرد و در طول مذاکرات «مدام موضع خود را تغییر میدهد.»
به گفته این منبع، این وضعیت باعث شده تهران به این نتیجه برسد که مذاکرات «احتمالا به نتیجه مطلوب در زمینه رفع تحریمها و بهره اقتصادی منجر نخواهد شد.»
او گفت در نتیجه شرایط موجود در مذاکرات، تهران «در حال آمادهسازی برای مرحله بعدی است و طی یک ماه گذشته، بخشهای سیاسی، اقتصادی و دیگر حوزهها سناریوهای لازم را تهیه کردهاند.»
این مقام ایرانی تاکید کرد که غنیسازی اورانیوم در خاک ایران «خط قرمز قطعی» جمهوری در مذاکرات است و آمریکا «بهخوبی از آن آگاه است.»
در همین حال، یک مقام آمریکایی به سیانان گفت: «ترامپ کاملا در تمایل خود برای دستیابی به توافق با ایران صادق است و به طور کامل به تحقق این هدف متعهد مانده است.»
این مقام آمریکایی گفت: «آمریکا اطمینان حاصل خواهد کرد که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هستهای دست نیابد، اما همچنین خواهان صلحی پایدار در خاورمیانه، روابطی نوین با ایران و شکوفایی کامل ظرفیتهای ملت ایران است.»
استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ارشد آمریکا در گفتوگوهای هستهای با جمهوری اسلامی، جمعه ۱۹اردیبهشت در مصاحبه با وبسایت برایتبارتنیوز هشدار داد اگر دور چهارم مذاکرات با تهران ثمربخش نباشد، واشینگتن «مسیر متفاوتی» را در پیش خواهد گرفت.
ویتکاف تاکید کرد اگر مذاکرات هستهای با حکومت ایران به یک «توافق قوی» نینجامد، ایالات متحده آن را نخواهد پذیرفت.
این مقام ارشد آمریکایی ادامه غنیسازی در خاک ایران را «خط قرمز» واشینگتن دانست و تاکید کرد: «این یعنی برچیدن کامل، یعنی عدم توانایی تسلیحاتی و این یعنی اینکه نطنز، فردو و اصفهان که سه سایت غنیسازی آنها هستند، باید برچیده شوند.»
از سوی دیگر، والاستریت ژورنال جمعه ۱۹اردیبهشت در گزارشی خبر داد ویتکاف به جمهوری اسلامی پیشنهاد کرده که آمریکا در صورت موافقت تهران با برچیدن برنامه هستهای خود و خرید اورانیوم غنیشده از آمریکا، تحریمها را لغو و گزینه اقدام نظامی را کنار بگذارد.
تاکنون سه دور از گفتوگوها میان تهران و واشینگتن در مسقط و رم برگزار شده است. دور چهارم مذکرات که قرار بود ۱۳اردیبهشت در رم برگزار شود، لغو شد.
در نهایت، دو طرف توافق کردند دور بعدی مذاکرات یکشنبه ۲۱اردیبهشت در مسقط برگزار شود.
منابع دیپلماتیک ایرانی ۱۸اردیبهشت به ایراناینترنشنال گفتند با وجود موافقت جمهوری اسلامی با بازرسی گسترده از تاسیسات هستهای ایران، اختلاف تهران و واشینگتن بر سر غنیسازی در داخل ایران، از مسائلی است که باعث ابهام در ادامه مذاکرات دو طرف شده است.
خامنهای، شنبه ۲۰ اردیبهشتماه، آمریکا را به حمایت از اسرائیل در جریان جنگ غزه متهم کرد و وعده داد که فلسطینیان در این درگیریها پیروز خواهند شد.
او گفت مردم فلسطین و غزه نه تنها با اسرائیل، بلکه با آمریکا و بریتانیا روبهرو هستند و آنان بهجای جلوگیری از «جنایات و قتل و کشتار»، اسرائیل را که او «جنایتکار » نامید، تقویت میکنند.
اشاره خامنهای به بریتانیا در حالی است که در یک هفته اخیر، یگان مبارزه با تروریسم در بریتانیا، چندین ایرانی را به ظن دست داشتن در اقدام برای انجام عملیات خرابکارانه که گفته شده هدف آن حمله به سفارت اسرائیل بوده، بازداشت کرده است.
اخباری هم از عضویت بازداشتشدگان در یگان ۸۴۰ سپاه پاسداران منتشر شده است.
در جریان سخنرانی امروز خامنهای، زمانی که او راجع به پشتیبانی آمریکا از اسرائیل در جنگ غزه سخن گفت، حضار شعار «مرگ بر آمریکا» سر دادند که خامنهای آن را تایید کرد.
اردیبهشت ۱۴۰۳: نظام اسلامی و غیرت اسلامی محال است که تسلیم زورگویی آنها شوند
خامنهای هر سال در اردیبهشت با عدهای که رسانههای داخلی آنان را «شماری از کارگران» معرفی میکنند، دیدار میکند.
در سالهای گذشته، دیدار با کارگران معمولا محلی برای ابراز انتقادات تند خامنهای علیه آمریکا بوده است.
او پارسال در این دیدار که پنجم اردیبهشت برگزار شد، با اشاره به ابراز تمایل برای مذاکره با آمریکا گفت: «برخی -انشاالله خیرخواهانه- دائم توصیه میکنند که یک خواسته آمریکا را قبول کنید تا مشکل حل شود؛ در حالی که توقعات آمریکاییها تمامی ندارند.»
خامنهای زمانی که هنوز جو بایدن، رییسجمهوری سابق آمریکا بر سر کار بود، درباره هدف آمریکاییها از مذاکره، گفت: «آمریکاییها مشخص کنند که به چه حدی از عقبنشینی ایران در مسئله هستهای قانع خواهند شد ... آنان هرگز حاضر نیستند این حد را مشخص کنند چرا که میخواهند با پیشروی قدم به قدم، در نهایت تجهیزات هستهای کشور را مانند آن کشور شمال آفریقا جمعآوری و صنعت هستهای ایران را تعطیل کنند.»
اشاره او به لیبی بود.
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه همان دیدار تاکید کرد: «نظام اسلامی و غیرت اسلامی و ملت بزرگ و ریشهدار ایران محال است که تسلیم زورگویی آنان شوند.»
در همین رابطه بخوانید: ۳۶ سال وحشت از آمریکاییها و مذاکره در ضمیر رهبر ۸۶ ساله جمهوری اسلامی
سکوت در برابر برچیدن کامل برنامه هستهای
اظهارات خامنهای، به موضوع توافق با لیبی در زمان معمر قذافی اشاره داشت. از زمان اعلام ارسال نامه دونالد ترامپ به خامنهای در اسفندماه ۱۴۰۳، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بارها تاکید کرده است توافق مورد نظر اسرائیل در برنامه هستهای ایران، چیزی مشابه توافق با لیبی است.
با اینکه اخباری مبنی بر مذاکره راجع به سطح غنیسازی جمهوری اسلامی مطرح شده، ترامپ ۱۴ اردیبهشت برای نخستین بار پس از آغاز مذاکرات با حکومت ایران آشکارا تاکید کرد برنامه هستهای تهران باید بهطور کامل برچیده شود.
همچنین ۱۸ اردیبهشت، لیندزی گراهام و تام کاتن، دو سناتور ارشد جمهوریخواه، هشدار دادند سنا توافق هستهای احتمالی با جمهوری اسلامی را تنها در صورتی تصویب خواهد کرد که این توافق به «برچیدن کامل» برنامه هستهای تهران منجر شود.
اکنون مشخص شده است خواست آمریکا در مذاکرات، سطح غنیسازی نیست بلکه کنار گذاشته شدن برنامه هستهای جمهوری اسلامی است. حتی علاوه بر آن، آنطور که مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، ۱۲ اردیبهشت گفت، واشینگتن خواستار بازرسی بازرسان آمریکایی از سایتهای نظامی جمهوری اسلامی نیز هست.
جمعه ۱۹ اردیبهشت نیز پس از حدود یک هفته تعلیق و تعویق دور چهارم مذاکرات، استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ارشد آمریکا در گفتوگوهای هستهای با جمهوری اسلامی، هشدار داد اگر دور چهارم مذاکرات با تهران ثمربخش نباشد، واشینگتن «مسیر متفاوتی» را در پیش خواهد گرفت.
رهبر جمهوری اسلامی که یک سال پیش در دیدار با کارگران شدیدا به حامیان مذاکره با دولت آمریکا در زمان ریاستجمهوری بایدن حمله کرد، اکنون در آستانه مذاکراتی که در آن کاخ سفید صراحتا هدفش را برچیدن کامل برنامه هستهای جمهوری اسلامی عنوان کرده، ترجیح داد بر خلاف رویه قبل، راجع به مسائل سوریه و فلسطین و حمایت آمریکا از اسرائیل صحبت کند.
با پایان یافتن مراسم سالانه موسوم به «روز پیروزی» در روسیه که هر سال نهم ماه میلادی می (امسال برابر با ۱۹ اردیبهشتماه) برگزار میشود، عدم دعوت و حضور مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی در این مراسم، مورد توجه رسانههای داخلی قرار گرفته است.
روزنامه جمهوری اسلامی، متعلق به جریان منتقد طیف تندروی اصولگرا در ایران، در ستون «جهت اطلاع» خود، به شدت به این موضوع واکنش نشان داد.
این روزنامه نوشت با اینکه ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، «لاف دوستی» نسبت به جمهوری اسلامی میزند، در مراسم روز پیروزی که کشورهای زیادی از جمله چین، کره، مصر و دیگران در آن نماینده داشتند، جمهوری اسلامی غایب بود.
این روزنامه همچنین با طعنه نوشت که در این مراسم، پوتین از نظامیان کره شمالی به دلیل همراهی کردن با روسیه در جنگ علیه اوکراین قدردانی کرد.
بیشتر بخوانید: روسیه «پهپاد شاهد» جمهوری اسلامی را برای نخستینبار در رژه نظامی به نمایش گذاشت
بررسی دورههای قبلی برگزاری این مراسم نشان میدهد در سالهای اخیر نیز با وجود روابط عمیق جمهوری اسلامی با روسیه، این کشور از مقامات ایرانی برای حضور در یکی از مهمترین مناسبتهای ملی خود، دعوت نمیکند.
در مراسم رژه سال ۱۴۰۴ روز پیروزی، طبق فهرستی که از میهمانان کاخ کرملین منتشر شده است، نظامیانی از ۱۳ کشور جهان و دستکم ۲۹ رهبر سیاسی در میدان سرخ مسکو حضور داشتند.
بر این اساس نظامیان کشورهای آذربایجان، ازبکستان، بلاروس، تاجیکستان، ترکمنستان، چین، قرقیزستان، قزاقستان، لائوس، مصر، مغولستان، میانمار و ویتنام در این مراسم حضور داشتند.
در همین رابطه بخوانید: دالان زنگزور؛ «شفافسازی» روسها با هدف راضی کردن خامنهای
همچنین رهبران سیاسی ارمنستان، اتیوپی، اسلواکی، ازبکستان، برزیل، بلاروس، بورکینافاسو، بوسنی و هرزگوین، تاجیکستان، ترکمنستان، چین، زیمبابوه، صربستان، فلسطین، قرقیزستان، قزاقستان، کنگو، کوبا، گینه استوایی، گینه بیسائو، لائوس، مصر، مغولستان، میانمار، ونزوئلا و ویتنام به مراسم دعوت و در آن حضور داشتند.
نارندرا مودی، نخستوزیر هند به این مراسم دعوت شده بود اما آن را رد کرد. همچنین الهام علیاف، رییسجمهوری آذربایجان، با وجود پذیرش دعوت، در آخرین لحظات سفر خود را لغو کرد.
علاوه بر این، نمایندگانی از کره شمالی و مناطق تحت کنترل روسیه در گرجستان شامل آبخازیا و اوستیای جنوبی و نیز وزیران دفاع ۳۱ کشور دیگر، در این مراسم حضور داشتند.
جمهوری اسلامی به دلیل همراهی با روسیه در تهاجم نظامی علیه اوکراین، با تحریمهای بینالمللی، از جمله از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه، بریتانیا و نیوزلند مواجه شده است.
