دادگاه انقلاب تهران ۳ نوکیش مسیحی را در مجموع به ۴۱ سال زندان محکوم کرد
نرگس نصری، عباس سوری و مهران شاملوئی، سه نوکیش مسیحی، از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران مجموعا به ۴۱ سال و هشت ماه زندان، ۹۱۰ میلیون تومان جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم شدند. نصری، سوری و شاملوئی به ترتیب به ۱۶، ۱۵ و ۱۰ سال و هشت ماه حبس محکوم شدهاند.
سایت حقوق بشری هرانا در گزارشی نوشت احکام این سه نوکیش مسیحی از سوی ایمان افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران صادر و به آنها ابلاغ شده است.
نرگس نصری بابت اتهامات «فعالیت تبلیغی مغایر با شرع اسلام به لحاظ ارتباط با خارج از کشور به روش تاثیرگذار و عمق اعمال مجرمانه وسیع (با یک درجه افزایش)» به تحمل ۱۰ سال حبس تعزیری، ۱۵ سال ممنوعیت اجتماعی و پرداخت ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی و به اتهام «عضویت در جمعیتهای معارض کشور» به پنج سال زندان و بابت اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به یک سال حبس محکوم شده است.
این نوکیش مسیحی که در چهارمین ماه بارداری خود بهسر میبرد، از باب مجازاتهای تکمیلی نیز به منع خروج از کشور، منع اقامت در استان تهران و استانهای همجوار و منع عضویت در دستهجات و گروههای اجتماعی به مدت دو سال، محکوم شده است.
عباس سوری بابت اتهام «فعالیت تبلیغی مغایر با شرع اسلام» به ۱۰ سال حبس تعزیری، محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت ۱۵ سال و ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی و به اتهام «عضویت در جمعیتهای معارض کشور» به پنج سال حبس محکوم شده است.
این نوکیش مسیحی از باب مجازاتهای تکمیلی به منع خروج از کشور، منع اقامت در استان تهران و استانهای همجوار و منع عضویت در دستهجات و گروههای اجتماعی به مدت دو سال محکوم شده است.
مهران شاملوئی نیز بابت اتهام «فعالیت تبلیغی مغایر با شرع اسلام» به هشت سال حبس تعزیری، ۲۵۰ میلیون تومان جزای نقدی، محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت ۱۵ سال و به اتهام «عضویت در جمعیتهای معارض کشور» به دو سال و هشت ماه حبس محکوم شده است.
نرگس نصری، عباس سوری، مهران شاملوئی
طبق گزارش هرانا، جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده این شهروندان در ۲۵ بهمن در دادگاه انقلاب تهران و جلسه بازپرسی آنها در دی ماه در شعبه سوم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تهران برگزار شده بود.
این سه نوکیش مسیحی در ۱۱ آبان به دلیل تشکیل کلیسای خانگی در تهران به دست ماموران وزارت اطلاعات بازداشت و ۱۱ آذر با تودیع قرار وثیقه از بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین آزاد شدند.
سازمان ماده ۱۸، در گزارشی نوشت که دستکم ۱۰ شهروند مسیحی دیگر در همان زمان در جریان یورشهای هماهنگ به خانههای مسیحیان در شهرهای کرج، مشهد، شیراز و بندرعباس بازداشت شدند.
با وجود به رسمیت شناخته شدن مسیحیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی، حکومت ایران با گرویدن مسلمانان به مسیحیت برخورد امنیتی میکند و در دهههای گذشته، صدها نفر از نوکیشان مسیحی را بازداشت و تعدادی از آنان را به زندان محکوم کرده است.
سرکوب نوکیشان مسیحی در ایران در حالی است که طبق ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۸ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، هر شخصی حق دارد از آزادی دین و تغییر دین و همچنین آزادی اظهار آن به طور فردی یا جمعی و به طور علنی یا در خفا برخوردار باشد.
برگزاری رزمایش دریایی مشترک جمهوری اسلامی، چین و روسیه در آبهای نزدیک چابهار در رسانههای کشورهای گوناگون بازتاب یافته است. شماری از رسانههای غربی با اشاره به ادامه تنشها در روابط آمریکا و اروپا، افزایش همکاریهای نظامی تهران، پکن و مسکو را قابل توجه دانستند.
رزمایش موسوم به «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۵»، سهشنبه ۲۱ اسفند آغاز شد و تا شنبه ۲۵ اسفند ادامه خواهد داشت.
سیانان با استناد به اظهارات تحلیلگران، برگزاری چنین رزمایشهایی را نشاندهنده «همکاری فزاینده میان سه قدرت اقتدارگرا» دانست و نوشت جمهوری اسلامی، چین و روسیه میکوشند «نفوذ آمریکا [در منطقه] را متعادل کنند و نظم جهانی تحت رهبری غرب را به چالش بکشند».
این رسانه افزود برگزاری رزمایش اخیر با توجه به شرایط کنونی در عرصه بینالمللی اهمیت بیشتری مییابد، زیرا «ترامپ با بر هم زدن اتحاد فراآتلانتیک - که دههها سنگ بنای امنیت غرب بوده - به بهای تضعیف اوکراین به روسیه تمایل پیدا کرده و همزمان، متحدان آسیایی را برای پرداخت هزینههای بیشتر در قبال اقدامات حفاظتی آمریکا تحت فشار قرار داده است».
به گزارش سیانان، نگرانیها در واشینگتن درباره شکلگیری یک «شراکت راهبردی» میان چین، روسیه، جمهوری اسلامی و کره شمالی رو به افزایش است. شراکتی که قانونگذاران آمریکایی از آن با عناوینی همچون «محور اقتدارگرایی»، «محور خودکامگان» و «محور دیکتاتورها» یاد کردهاند.
در هفتههای اخیر دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، کوشیده است از روابط مسکو و واشینگتن که در دوره جو بایدن، رییسجمهوری پیشین، به سردی گراییده بود، تنشزدایی کند. او همچنین ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین را بهشدت تحت فشار قرار داده تا به صلح با روسیه تن دهد.
این رویکرد با نارضایتی متحدان اروپایی آمریکا همراه شده و به نگرانیها در خصوص چشمانداز امنیتی اروپا در برابر تهدیدات مسکو دامن زده است.
رییسجمهوری ایالات متحده ۲۰ اسفند اعلام کرد از برگزاری رزمایش دریایی جمهوری اسلامی، چین و روسیه نگران نیست.
ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره دلایل عدم نگرانی خود گفت: «ما از همه آنها قویتریم؛ قدرت بیشتری داریم و من ارتش را بازسازی کردم.»
تقویت «اتحاد هراسانگیز» تهران، پکن و مسکو
روزنامه بریتانیایی دیلی اکسپرس، ۲۱ اسفند گزارش داد جمهوری اسلامی، چین و روسیه با برگزاری این رزمایش «اتحاد هراسانگیز خود را تقویت میکنند» و «به غرب طعنه میزنند».
دیلی اکسپرس نوشت: «چین، روسیه و ایران در دو سال گذشته رزمایشهای دریایی مشابهی برگزار کردهاند زیرا همکاریهای راهبردی آنها در حال گسترش است.»
این روزنامه یادآور شد جمهوری اسلامی و چین از جنگ روسیه علیه اوکراین پشتیبانی کرده و موجب شدهاند مسکو با وجود تحریمهای غرب، همچنان بتواند به کارزار خود ادامه دهد.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یکپنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
اهمیت راهبردی خلیج عمان
جروزالم پست ۲۱ اسفند گزارش داد هدف از برگزاری رزمایش در نزدیکی آبهای چابهار، کاستن از نفوذ ایالات منطقه در منطقه است.
این رسانه نوشت که این رزمایش تنها چند روز پس از آن آغاز میشود که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیشنهاد ترامپ را برای مذاکره درباره برنامه هستهای تهران نپذیرفت.
این روزنامه اسرائیلی افزود: «خلیج عمان، محل برگزاری این رزمایش، یک گذرگاه دریایی حیاتی است که اقیانوس هند را به تنگه هرمز متصل میکند؛ تنگهای که بیش از یکچهارم تجارت نفت دریایی جهان از آن میگذرد.»
محل برگزاری رزمایش موسوم به «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۵» و اهمیت راهبردی آن مورد توجه سایر رسانهها، از جمله روزنامه واشینگتن تایمز و شبکه خبری دویچهوله، قرار گرفته است.
روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبون، شریک بینالمللی نیویورک تایمز هم نوشت برگزاری این رزمایش از آن جهت حائز اهمیت است که تنشها در عرصه ژئوپلیتیک جهانی بالا گرفته و ترامپ «اتحاد سنتی» کشورهای غربی را مختل کرده است.
در پی ناتوانی جمهوری اسلامی در بهبود بخشیدن وضعیت اقتصادی مردم و مقابله با فقر، گزارشها از تشدید بحران اقتصادی و کسادی کسبوکارها حکایت دارند. مخاطبان ایراناینترنشنال در پیامهایی وضعیت بازار را فاجعهبار توصیف کردهاند و میگویند مردم در آستانه نوروز پولی برای خرید ندارند.
در آستانه عید نوروز، ایراناینترنشنال از مخاطبان خود درباره وضعیت کسبوکارشان در ایران سوال کرد.
بسیاری از مخاطبان در پاسخهایشان گفتهاند جمهوری اسلامی با سیاستهای غلط خود شرایطی را برای مردم ایجاد کرده است که دیگر کسی قدرت خرید ندارد.
برخی شهروندان در توصیف مشاهدات خود از کسادی بازار و ناتوانی برای خرید در آستانه نوروز، گفتند که مردم در برخی مناطق به بازار میروند اما وقتی قیمتها را میبینند و حساب جیبشان را میکنند، به ناچار دستخالی راهی خانههایشان میشوند.
برخی نیز در پیامهایشان با اشاره به فشار اقتصادی حاکم بر جامعه، از رشد خرید اقساطی خبر دادند و گفتند مردم دیگر برای خرید هر چیزی به ناچار ضمانت میدهند که هزینه آن را به صورت اقساط و با سود بیشتر پرداخت کنند.
یکی از شهروندان در ویدیویی که برای ایراناینترنشنال ارسال کرده، با گلایه از کسادی بازار میگوید: «بیش از دو میلیارد تومان چک برگشتی دارم. ترجیح میدهم بهجای اینکه بعد از عید بهخاطر چک برگشتی زندانی شوم، جانم را فدای انقلابی برای رفتن آخوندها کنم.»
شهروندی که خود را بازنشسته فرهنگی معرفی کرده، با تاکید بر اینکه در آستانه نوروز پولی برایش باقی نمانده که برای عید خرید کند، میگوید: «ننگ بر این رژیم آخوندی دوزاری دزد و کودککش. کی بشود از شر این تروریستها راحت شویم.»
شهروندی با ارسال ویدیویی از میدان میوه و ترهبار بزرگ تهران درباره اوضاع کسب و کار در شب عید در این میدان به «فاجعه بزرگ» اشاره میکند.
او در این خصوص میگوید: «اینجا همیشه ترافیک بود اما حالا کسی نیست. کسی قدرت خرید و فروش ندارد. مردها شرمنده خانوادههای خود در شب عید شدند. برخی از کاسبان ریشهدار میدان، طلای همسر و ماشین خود را فروختهاند تا چکهایشان پاس شود و اعتبار خود را حفظ کنند.»
مخاطب دیگری که در زمینه تاسیسات ساختمان و تعمیر پکیج و آبگرمکن فعالیت میکند، با بیان اینکه در شرایط اقتصادی بد این روزها و در آستانه شب عید، هیچ خبری از کاسبی نیست، میگوید: «واقعا چیزی نیست تا شکم خود و خانواده را حداقل سیر نگه داریم. کلی هم بدهکار اجاره مغازه و اجاره خانه و اقساط بانک هستیم. کاسبی در ایران مرده و کاسب را بیچاره کردهاند.»
شهروندی نیز اوضاع کسبوکار خود را «خراب» توصیف کرده و میگوید به هیچ وجه نمیتواند نام وضعیت این روزها را کاسبی بگذارد.
یک شهروند نیز از استان خوزستان میگوید: «مغازه من در قلب بازار اهواز است. هیچ خبری نیست. کرایهها سرسامآور است و چکهای زیادی دادهایم. تا وقتی آخوند بر ما حکومت کند وضعیت مملکت همین است.»
مخاطب دیگری با ارسال پیامی به ایراناینترنشنال مینویسد: «وضعیت کاسبها بدتر از خریداران است. یک زمانی مشتری میآمد یک سبد جنس میبرد و نقدی هم حساب میکرد و میرفت. الان مشتری میآید یک وسیله میبرد، صد تا ناسزا میگوید و میرود.»
یکی از شهروندان نیز در پیامی صوتی که برای ایراناینترنشنال ارسال کرده، با اشاره به «وضعیت بحرانی مردم»، میگوید: «متاسفانه مردم حتی قدرت خرید قیمت پارسال را هم ندارند. نمیدانم داریم به کجا میرویم. اگر این وضع بخواهد پیش برود ما بدهکار صاحب مغازهها میشویم. خدا خامنهای را لعنت کند که این همه بدبختی و مصیبت را برای مردم درست کرده است.»
یکی از مخاطبان ایراناینترنشنال که در کار نقاشی ساختمان است، اوضاع کار خود را «خیلی خراب» توصیف میکند و میگوید: «مردم نه پول دارند و نه درآمدی. واقعا اوضاع اسفناکی است. فقط خدا میتواند به داد مردم برسد.»
شهروندی در توصیف خود از اوضاع کسب و کار در شب عید میگوید: «دو-سه نفری برای قدم زدن آمدهاند. این وضعیت کاسبی است.»
شهروندی نیز میگوید: «مغازهها خالی از مشتری هستند و آدمهایی که هستند فقط بیننده هستند. هیچ کاسبیای در کار نیست.»
یک کشاورز در ایران با ارسال پیامی ضمن اشاره به اینکه کشاورزی هم در بدترین شرایطی است، میگوید: «بیصاحبی مملکت باعث به هم خوردن همه چیز شده است. برداشت غیرقانونی آبهای زیرزمینی، چند برابر شدن نهادههای کشاورزی و قیمتگذاری گندم بدون در نظر گرفتن گرانی نهادهها باعث زیان دادن کشاورزان شده است. اگر به همین منوال پیش برود، کشاورزی که یکی از قطبهای اصلی اقتصاد ایران است، ورشکست خواهد شد.»
مخاطب دیگری با اشاره به وضع نامناسب بازار و ناتوانی مردم مینویسد: «وضعیت بازار کساد است. کسب و کار خواب خواب است. مانند کشوری جنگزده شدهایم.»
یکی از شهروندان نیز در ویدیویی با اشاره به کسادی فروش و با طعنه به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی که گفته بود «با مقاومت میتوانید قلهها را فتح کنید»، به ایراناینترنشنال میگوید: «کاسبی نیست، داریم به قلهها میرسیم.»
با وجود این شرایط و با افزایش میزان نارضایتی شهروندان از کاهش قدرت خرید و وخامت اوضاع اقتصادی در ایران، مسئولان جمهوری اسلامی بهدنبال شکلدهی وضعیت امنیتی از ترس شکلگیری دور تازه اعتراضات ضدحکومتی هستند.
در یکی از آخرین نمونههای تلاشهای جمهوری اسلامی برای کنترل مردم و سرکوب شهروندان، مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، ۲۰ اسفند گفت که نیروهای امنیتی باید بتوانند بدون اینکه جلوی چشم باشند، همه چیز را کنترل کنند.
غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی نیز ۱۴ اسفند با اذعان به «وضعیت بسیار بد» اقتصادی و معیشتی مردم، گفت که این شرایط میتواند به بروز «مشکلات امنیتی در کشور» منجر شود.
ولیالله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس نیز ۱۵ بهمن از تصویب ممنوعیت برگزاری تجمعات و راهپیماییها در «مکانهای حساس و امنیتی» خبر داد.
شماری از مقامهای جمهوری اسلامی از احتمال جیرهبندی آب در استانهای مختلف و به ویژه تهران و اصفهان در ماههای آینده خبر داد. در هفتههای گذشته هشدارها درباره کمآبی و خالی شدن ظرفیت سدها افزایش یافته است.
آب استان تهران عمدتا از طریق بارندگی، ذخیره برف در بالادست و منابع زیرزمینی تامین میشود اما برداشتهای شدید از منابع آب زیرزمینی استان در دهههای اخیر باعث شده که سفرههای زیرزمینی تهران سال به سال خالیتر شوند.
احد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، سهشنبه ۲۱ اسفند به دیدهبان ایران گفت: «امسال با کاهش بیش از ۴۰ درصدی بارندگی در استان تهران نسبت به متوسط بلندمدت مواجه بودهایم و پیشبینیهای هواشناسی نشان میدهد که بعید است در ادامه سال آبی جاری، این کمبود جبران شود.»
یک روز پیش از این و در ۲۰ اسفند، سخنگوی صنعت آب کشور هشدار داد از ابتدای سال آبی جاری یعنی یکم مهر تاکنون، میزان بارندگیها در ایران نسبت به متوسط بلندمدت ۳۷ درصد کاهش یافته است.
از نظر پراکندگی بارش نیز ۲۸ استان زیر حد نرمال قرار دارند.
وظیفه در گفتوگوی جدید خود توضیح داد که در خوشبینانهترین حالت، استان تهران سال آبی جاری را با حدود ۳۰ درصد کمبارشی به پایان میرساند و با توجه به کاهش بارندگی زیر نرمال این استان در پنج سال گذشته، توان تابآوری و سازگاری با کمآبی برای تهران و ساکنانش دشوارتر شده است.
به گفته او، به احتمال زیاد به همین دلیل، آب استان تهران در تابستان سال بعد جیرهبندی شود.
علی شریعت، دبیر کل فدراسیون صنعت آب، نیز ۲۱ اسفند گفت چهار سد اصلی از مدار بهرهبرداری خارج شده و برای همین باید به زودی منتظر جیرهبندی آب بود.
او ادامه داد: «در اصفهان و با حجم ذخیره اندک سد زایندهرود قطعا جیرهبندی آب اتفاق خواهد افتاد و شرایط آبی کشور بسیار بحرانی است.»
شرکت مدیریت منابع آب به تازگی درباره وضعیت پرشدگی سدهای ایران هشدار داد و گفت این میزان با کاهش هفت درصدی نسبت به زمان مشابه سال گذشته، تنها ۴۳ درصد است.
بر اساس این گزارشها، وضعیت سدهای تهران از میانگین کشوری هم بدتر است. در میان پنج سد تامینکننده آب مورد نیاز استانهای تهران و البرز، چهار سد مهم امیرکبیر (کرج)، لتیان، لار و ماملو بهطور متوسط تنها شش درصد آب دارند.
در استان خوزستان نیز بهجز سدهای زنجیرهای کارون، سطح آب اغلب سدها به کمتر از ۴۰ درصد ظرفیت آنها رسیده است.
زنگ خطر بحران آب و خشکسالی در ایران از بیش از ۲۰ سال پیش و در دولت محمد خاتمی به صدا درآمده اما سیاستهای غلط گذشته در این دولت و دولتهای بعد همچنان ادامه یافته و در مواردی تشدید نیز شده است.
بسیاری از کارشناسان از آن زمان درباره تبعات تنشهای آبی مانند افزایش بروز خشکسالیهای ممتد، فرونشست و مخاطرات جوی چون طوفانهای گردوخاک هشدار دادهاند.
خبرگزاری رویترز بهنقل از دیپلماتها گزارش داد که شورای امنیت سازمان ملل چهارشنبه ۲۲ اسفند نشستی غیرعلنی درباره افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده ایران تا سطح نزدیک به درجه تسلیحاتی برگزار خواهد کرد.
این جلسه به درخواست شش کشور از ۱۵ عضو شورا، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، کره جنوبی، یونان و پاناما برگزار میشود.
این کشورها همچنین خواستار بررسی تعهد جمهوری اسلامی به ارائه اطلاعات لازم به آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره مواد هستهای اعلامنشدهای هستند که در چندین سایت مختلف در ایران شناسایی شده است.
نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک هنوز به درخواستها برای اظهار نظر درباره این نشست واکنشی نشان نداده است.
افزایش سطح غنیسازی و نگرانیهای بینالمللی
جمهوری اسلامی همواره تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را رد کرده است، اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده که تهران با سرعتی چشمگیر در حال غنیسازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است؛ سطحی که بسیار نزدیک به ۹۰ درصد غنای مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای است.
کشورهای غربی معتقدند که هیچ برنامه غیرنظامی نیازی به غنیسازی اورانیوم در این سطح بالا ندارد و هیچ کشوری تاکنون بدون ساخت بمب هستهای، چنین کاری انجام نداده است. با این حال، رهبران جمهوری اسلامی میگویند که برنامه هستهای حکومت ایران کاملا صلحآمیز است.
بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه ایران؟
ایران در سال ۲۰۱۵ با بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، روسیه و چین توافقی اتمی موسوم به برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) امضا کرد که بر اساس آن، در ازای محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمها علیه این کشور لغو شد.
اما در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رییسجمهوری وقت آمریکا، از این توافق خارج شد و در پی آن جمهوری اسلامی نیز از تعهدات هستهای خود فاصله گرفت.
اکنون بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت اعلام کردهاند که در صورت لزوم، آماده هستند تا با فعال کردن مکانیسم ماشه، تمامی تحریمهای بینالمللی علیه ایران را دوباره بازگردانند تا از دستیابی این کشور به سلاح هستهای جلوگیری شود.
این کشورها تا ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی فرصت دارند تا از این مکانیسم استفاده کنند، چرا که پس از این تاریخ، قطعنامه سازمان ملل درباره برجام منقضی خواهد شد.
دونالد ترامپ سهشنبه ۱۶ بهمن، با صدور فرمانی اجرایی برای ازسرگیری سیاست فشار حداکثری، از نماینده خود در سازمان ملل خواسته بود که با متحدان آمریکا برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران همکاری کند.
نازیلا قانع، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در زمینه آزادی دین یا عقیده، حکومت ایران را که تلاش کرده هتک حرمت آرامستانهای بهائی در ایران را انکار کند، مورد انتقاد قرار داد و گفت جمهوری اسلامی نمیتواند نقض حقوق بهائیان برای دفن عزیزان درگذشته خود را پنهان کند.
قانع در جلسهای در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو گفت: «نمیتوان با ادعای خصوصی بودن آرامستان، تعهدات حکومت در رابطه با بزرگترین اقلیت دینی غیرمسلمان در کشور، یعنی بهائیان را نادیده گرفت.»
نازیلا قانع، استاد دانشگاه و حقوقدان ایرانیتبار، تیر ۱۴۰۱ به عنوان گزارشگر ویژه «آزادی ادیان و عقیده» در شورای حقوق بشر سازمان ملل انتخاب شد. قانع استاد دانشگاه آکسفورد است و تابعیت فرانسوی دارد.
او افزود: «صدها آرامستان بهائی در سراسر ایران طی دههها، تخریب، به آتش کشیده شده و با بولدوزر ویران شدهاند. دفن درگذشتگان بهائی به دلیل موانع بیاساس و بدخواهانهای که از سوی مقامات حکومتی ایجاد شده بیدلیل به تعویق افتاده است.»
این اظهارات پس از آن صورت گرفت که یکی از نمایندگان هیئت جمهوری اسلامی، یافتههای گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد تخریب آرامستانها و محدودیتهای سیستماتیک اعمالشده بر بهائیان ایران را انکار کرد.
در این گزارش آمده بود: «پیروان آیین بهائی از دفن درگذشتگان خود در زمینهای موجود در آرامستان منع و به جای آن مجبور شدهاند که درگذشتگان خود را در محل یک گور دستهجمعی دفن کنند.»
اسفند سال گذشته، جامعه جهانی بهائی گزارش داد که قبر بیش از ۳۰ تن از شهروندان بهائی درگذشته که در یک گور دستهجمعی در گورستان خاوران تهران دفن شده بودند، تخریب شده است.
پیش از انقلاب ۱۳۵۷، جامعه بهائی تهران دارای یک قبرستان ۸۰ هزار متر مربعی در خاوران و یک قبرستان یک و نیم میلیون متر مربعی در کبیرآباد بود.
هر دو ملک در دهه ۱۹۸۰ توسط جمهوری اسلامی (از یک سال پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی در ایران) مصادره شد و حداقل ۱۵ هزار قبر در خاوران تخریب شد.
پس از آن یک ملک کوچکتر به مساحت ۱۷ هزار متر مربع به نام گلستان جاوید تهران، مجاور گورستان دستهجمعی خاوران در اختیار جامعه بهائی قرار گرفت.
آرامگاه خاوران محل دفن پیکر اعدامشدگان دهه ۶۰ و به ویژه قربانیان اعدامهای گسترده سیاسی در سال ۶۷ است.
اما اکنون بهائیان دسترسی محدودی به این قبرستان دارند.
ماموران وزارت اطلاعات در سالهای اخیر این قبرستان را تصرف کردند و استفاده از آن را به طور فزایندهای برای بهائیان دشوار کردهاند.
مرداد امسال نیز، جامعه جهانی بهائی از آتشسوزی عمدی و تخریب درختان در آرامستان بهائیان اهواز خبر داد.
همچنین سازمان دیدهبان حقوق بشر، در دیماه امسال در گزارش مشروح خود درباره وضعیت حقوق بشر در سال ۲۰۲۴ میلادی، مقامات جمهوری اسلامی را بهدلیل بازداشت، آزار و اذیت بهائیان به «جنایت علیه بشریت» متهم کرد.
همچنین در اوایل اسفند و در ادامه فشارهای امنیتی جمهوری اسلامی بر شهروندان بهائی در ایران، خانههای ۱۴ شهروند بهائی در شهرهای کرج و قزوین به دست ماموران امنیتی تفتیش شد. همزمان دو تن از این افراد به نامهای فریبا میثاقی و عرفان اشراقی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.
اما هیئت جمهوری اسلامی در پاسخ به گزارشها درباره هتکحرمت آرامستانهای بهائی در بیانیهای ادعا کرد که «تخصیص زمین برای آرامستانها مطابق با مقررات ملی است که با هدف تضمین دسترسی عادلانه و مدیریت مناسب محلهای دفن اجرا میشود.»
گزارشگر سازمان ملل معتقد است حکومت ایران، این ادعا را برای انحراف از مسئلۀ اصلی مطرح کرد و به طور نادرست این مقررات را با رویههای استاندارد در سایر کشورها برابر دانست.
قانع، در پاسخی مستقیم به این ادعا بر زمینه گستردهتر سرکوب و آزار اقلیتهای دینی در ایران تاکید کرد و تلاش هیئت نمایندگی ایران برای نادیده گرفتن این موضوع را مورد انتقاد قرار داد.
در سالهای گذشته نیز، هاینر بیلفلدت، گزارشگر ویژه پیشین در زمینه آزادی دین یا عقیده، سرکوب و آزار بهائیان ایران را از «گهواره تا گور» خوانده و آن را «یکی از شدیدترین نمونههای سرکوب دینی حال حاضر» توصیف کرده بود.
سیمین فهندژ، نماینده جامعه جهانی بهائی در سازمان ملل متحد در ژنو گفت: «این گزارش اخیر گزارشگر ویژه در حالی منتشر میشود که حکومت ایران فشارهای خود را بر آرامستانهای بهائی در این کشور تشدید کرده است.»
او افزود: «در ایران، بهائیان نه تنها از حق زندگی در آرامش بلکه حتی از مرگ در آرامش نیز محروم هستند. هر انسان با وجدانی، حداقل شأن و کرامت درگذشتگان را حفظ کرده و حق خانوادهها را برای سوگواری و دفن عزیزانشان بر اساس باورهایشان محترم میشمارد. اقدامات حکومت ایران نهتنها تلاشی حسابشده برای پاکسازی فرهنگی هویت بهائیان ایران است، بلکه بر رنج روانی و فکری آنها نیز میافزاید.»
بر اساس گزارش جامعه بهائی، تنها در ۱۲ ماه گذشته، آرامستانهای بهائی در حداقل ۱۴ شهر اصلی ایران با هتک حرمت یا دخالتهای دیگری از سوی حکومت مواجه شدهاند.
ماموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی مدیریت این آرامستانها را با اعمال زور در اختیار گرفته، بهائیان را مجبور به پرداخت هزینه برای دفن در زمینهای متعلق به خودشان کردهاند و در برخی موارد حق دفن عزیزانشان بر اساس آداب و رسوم دینیشان را از آنها سلب کردهاند.
جامعه بهائی تاکید کرده که این نقض حقوق انسانی در آرامستانهای شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، کرج، شیراز، اهواز، کرمانشاه، کرمان، یزد، سمنان، مشهد و رفسنجان رخ داده است.
در جلسه شورای حقوق بشر که هفته گذشته برگزار شد، کانادا نیز حمایت خود را از حقوق بهائیان ایران اعلام کرد.
این کشور با ابراز اینکه «همچنان نسبت به بیاحترامی به مراسم تدفین و تخریب آرامستانها و اماکن مذهبی نگران است» تاکید کرد که «حقوق تدفین برای اقلیتهای مذهبی، از جمله جامعۀ بهائی، باید همچنان محفوظ بماند».
اواخر دیماه و پیش از نشست بررسی ادواری جهانی شورای حقوق بشر در ژنو ، جامعۀ جهانی بهائی در بیانیهای از همه کشورهای عضو سازمان ملل خواست در این نشست، جمهوری اسلامی را به دلیل نقض مداوم و سیستماتیک حقوق جامعۀ بهائی مورد بازخواست قرار دهند.
این بیانیه گفت نه تنها جمهوری اسلامی هیچ گام معناداری در جهت رفع آزار و سرکوب بهائیان برنداشته، بلکه نقض حقوق بشر جامعۀ بهائی در ایران شدت گرفته است.
به نوشته دیدهبان حقوق بشر، تبعیض نظاممند علیه بهائیان ایران «یک سیاست رسمی حکومتی» است و «عضویت در دین بهائی پایه محرومیت از فرصتهای شغلی و تحصیلی در ایران، و همچنین توجیهی برای محرومیت از دریافت مستمری دولتی و مصادره اموال است.»
جامعه جهانی بهائی در آذرماه ۱۴۰۲ هشدار داد حکومت ایران برای اعمال فشار بر این اقلیت دینی به روشهای خشنتری روی آورده است که این موضوع نشاندهنده تشدید سیاست سرکوب سیستماتیک علیه بهائیان است.
در اردیبهشتماه سال گذشته، کمیسیون آزادی بینالمللی مذاهب آمریکا در گزارش سالانه خود از دولت این کشور خواست موضوع سرکوب اقلیتهای دینی در ایران را به دادگاه کیفری بینالمللی ارجاع دهد و بخواهد مقامهای جمهوری اسلامی به خاطر نقض حقوق بشر و جنایت علیه بشریت مورد پیگرد قرار بگیرند.