رویترز: واردات نفت چین از ایران و روسیه در ماه آینده افزایش مییابد
نفتکش سرنا
در حالی که آمریکا اعلام کرده است که قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، خبرگزاری رویترز گزارش داده است که واردات نفت خام چین از ایران و روسیه در ماه میلادی آینده افزایش خواهد یافت.
در این گزارش که جمعه ۱۰ اسفند منتشر شد، گفته شده است که علت افزایش واردات نفت خام چین از ایران و روسیه این است که نفتکشهایی که از سوی آمریکا تحریم نشدهاند، بهدلیل درآمد کلان جایگزین کشتیهایی شدهاند که از سوی آمریکا مورد تحریم قرار گرفتهاند.
این امر در عین حال بهگفته منابع تجاری و تحلیلگران، باعث کاهش نگرانیها از میزان عرضه نفت میشود که پیشتر موجب افزایش قیمت جهانی نفت شده بود.
واشینگتن از ماه اکتبر سال گذشته تاکنون چندین دور تحریم علیه کشتیها و نهادهای مرتبط با نفت ایران و روسیه اعمال کرده است. این اقدام تجارت این دو کشور با واردکنندگان عمدهای مانند چین و هند را مختل کرده است. در بسته تحریمی ۱۰ ژانویه، بیش از ۱۴۰ نفتکش هدف قرار گرفتند. این رقم حدود ۴۲ درصد از کل صادرات دریایی نفت خام روسیه را شامل میشد و در نتیجه، نرخ کرایه کشتیها را بهشدت افزایش داد.
افزایش صادرات نفت ایران به چین
صادرات نفت ایران به چین روندی افزایشی داشته است. بر اساس دادههای شرکت وورتکسا (Vortexa)، واردات نفت چین از ایران در بازه زمانی ۱ تا ۲۰ فوریه به ۱.۴ میلیون بشکه در روز رسید، در حالی که در ژانویه به پایینترین سطح دو ساله خود، یعنی کمتر از ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته بود.
حجم نفت ایران که به مقصد استان شاندونگ چین ارسال شده، از ۱.۱ میلیون بشکه در روز فراتر رفته و میانگین سال ۲۰۲۴ را پشت سر گذاشته است.
دادههای شرکت «کپلر» (Kpler) نیز نشان میدهد که واردات نفت ایران به چین در فوریه به ۷۷۱ هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به ۶۹۲ هزار بشکه در روز در ژانویه افزایش داشته است.
از اواخر ژانویه، حداقل هشت نفتکش عظیم که اخیرا به ناوگان سایه افزوده شده یا از اوایل ۲۰۲۴ در حالت بیکار بودند، برای تسهیل انتقال کشتی به کشتی از مالزی به چین فعال شدهاند.
با این حال، انتظار میرود فشارهای بیشتر از سوی دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، بر صادرات نفت ایران موجب کاهش عرضه به چین و در نهایت کاهش تولید ایران در ماههای آینده شود.
افزایش واردات نفت روسیه از سوی چین
بر اساس دادههای شرکت تحلیلی وورتکسا (Vortexa)، هزینه حملونقل برای نفتکشهایی که نفت ESPO را از بندر کازمینو در شرق روسیه به چین منتقل میکنند، طی بازه زمانی ۱۱ ژانویه تا ۲۰ فوریه سه برابر شد.
این افزایش نرخ منجر به ورود دستکم ۱۷ نفتکش غیرتحریمی به این مسیر شد. برخی از این کشتیها از مسیرهای تحریمی دیگر، بهویژه از منطقه بالتیک، منحرف شده یا پیشتر در حال حمل محصولات نفتی بودند.
دادههای شرکت الاسایجی (LSEG) نیز نشان میدهد که ۱۱ نفتکش غیرتحریمی جدید به مسیر انتقال نفت روسیه به چین پیوستهاند، از جمله کشتیهای «سرنا» (Serena) و «ناکزوس» (Naxos) که پیشتر نفت روسیه را به هند حمل میکردند.
یک معاملهگر مستقر در چین که با تامینکنندگان روس همکاری دارد و نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت: «افزایش شدید هزینههای حملونقل پس از تحریمها باعث شده کشتیهای بیشتری وارد این تجارت شوند. مالکان کشتیها برای بهرهبرداری از این فرصت، شناورهای بیشتری خریداری کردهاند.»
نرخ کرایه نفتکشهای مسیر شرق روسیه به شمال چین اکنون در حدود ۴ تا ۴.۵ میلیون دلار است. بر اساس دادههای شرکت وورتکسا، بارگیری نفت خام ESPO در ماه فوریه به میانگین ۹۲۰ هزار بشکه در روز بازگشته است که نسبت به ۸۶۰ هزار بشکه در روز در ماه ژانویه افزایش نشان میدهد.
این امر در حالی رخ داده که تحویل نفت ESPO به چین در فوریه به ۷۸۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته بود و کل واردات نفت روسیه به پایینترین سطح از دسامبر ۲۰۲۲ رسیده بود.
علاوه بر این، انتقال کشتی به کشتی نفت سوکول (Sokol) که در منطقه ساخالین روسیه تولید میشود، در خلیج ناخودکا رواج یافته است.
نفتکش عظیم «دابان» (Daban) در اوایل فوریه حدود دو میلیون بشکه نفت را از سه نفتکش کوچکتر بارگیری کرد. این کشتی که پیشتر از آن برای حمل نفت ایران به چین استفاده میشد، آخرینبار در مسیر یانتای مشاهده شده است.
بهگزارش رویترز، ترمینالهای جدید، از جمله در دونگیینگ شاندونگ و ژوشان در شرق چین، بهمنظور تخلیه محمولههای نفتی تحریمی وارد عمل شدهاند.
با این حال، طبق گزارشها، یکی از این ترمینالها که تحت مدیریت شرکت «وینتایم انرژی»(Wintime Energy) در بندر هویزهو در جنوب چین فعالیت دارد، بهطور موقت پذیرش کشتیهای تحریمی را متوقف کرده است.
از دیگر عواملی که به افزایش صادرات نفت روسیه کمک کرده، کاهش پالایش نفت روسیه بهدلیل حملات پهپادی اوکراین است که باعث شده نفت بیشتری برای صادرات در دسترس باشد.
ریچارد برونز، رییس بخش ژئوپلیتیک در شرکت «انرژی اسپکتکس» (Energy Aspects)، گفت که کاهش صادرات نفت روسیه به ترکیه و سایر مقاصد، موجب افزایش عرضه نفت اورال به چین شده است.
در پی حملات کلامیِ دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده و جی.دی. ونس، معاون او، به ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین در یک رویارویی جنجالی در کاخ سفید، رهبران اروپایی بدون آنکه آشکارا از ترامپ انتقاد کنند، برای ابراز همبستگی با زلنسکی، صف کشیدند.
به گزارش رویترز، بعدازظهر جمعه ۱۰ اسفند، در فاصله زمانی کوتاهی پس از این درگیری غیرمنتظره، نخستوزیران و روسای جمهوری از شمال، جنوب، شرق و غرب اروپا در شبکههای اجتماعی از زلنسکی و اوکراین در جنگ علیه تهاجم روسیه حمایت کردند.
با اینکه آنان به طور مستقیم از رییسجمهوری آمریکا انتقاد نکردند، اظهاراتشان نشان داد که در کنار کییف ایستادهاند. این امر گسستی بزرگ را بر سر جنگ اوکراین پس از بازگشت ترامو به قدرت میان ایالات متحده و اروپا که متحدانی سنتی هستند،برجسته میکند.
حمایت رهبران اروپایی از زلنسکی
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که پیشتر نخستوزیر استونی بود، بهصراحت گفت واشینگتن دیگر نمیتواند رهبری جهان آزاد را بر عهده داشته باشد: «امروز روشن شد که جهان آزاد به رهبری جدید نیاز دارد. ما اروپاییها باید این چالش را بپذیریم. ما حمایت خود از اوکراین را افزایش خواهیم داد تا آنها بتوانند به مقابله با متجاوز ادامه دهند.»
اورسولا فن در لاین، رییس کمیسیون اروپا و آنتونیو کوستا، رییس شورای اروپا، دو مقام ارشد اتحادیه اروپا، در پستی مشترک خطاب به زلنسکی نوشتند: «عزت شما بازتابدهنده شجاعت مردم اوکراین است. قوی باشید، شجاع باشید، بیباک باشید. هرگز تنها نیستید. ما به کار با شما برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار ادامه خواهیم داد.»
فرانسه: کنار مبارزان میایستیم
کاخ الیزه از گفتوگوی تلفنی امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه و ولودیمیر زلنسکی پس از دیدار پرتنش او با ترامپ در کاخ سفید، خبر داد.
مکرون در جریان سفر به پرتغال به خبرنگاران گفت: «ما باید به کسانی که از ابتدا جنگیدهاند احترام بگذاریم. سه سال پیش در حمایتمان از اوکراین و تحریم روسیه حق داشتیم و باید به این کار ادامه دهیم.»
او بعدتر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «یک متجاوز وجود دارد: روسیه. یک ملت زیر حمله است: اوکراین. احترام به کسانی که از آغاز در حال مبارزه بودهاند. زیرا آنان برای کرامت، استقلال، فرزندان خود و امنیت اروپا میجنگند.»
واکنش آلمان؛ حمایت رهبران فعلی و آینده
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت: «هیچکس بیش از خود اوکراینیها خواهان صلح نیست.»
فریدریش مرتس، رهبر محافظهکاران آلمان و جانشین احتمالی شولتس پس از پیروزی حزبش در انتخابات سراسری یکشنبه گذشته، در ایکس نوشت: «ما در روزهای خوب و در آزمونهای سخت در کنار اوکراین هستیم. در این جنگ وحشتناک هرگز نباید متجاوز و قربانی را اشتباه بگیریم.»
آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان در شبکههای اجتماعی نوشت: «اوکراین تنها نیست. آلمان، همراه با متحدان اروپایی خود، در کنار اوکراین و در برابر تجاوز روسیه متحد است.»
او افزود: «اوکراین میتواند روی حمایت بیدریغ آلمان، اروپا و فراتر از آن حساب کند. دفاع اوکراین از دموکراسی و تلاش این کشور برای صلح و امنیت از آن ماست.»
واکنش بریتانیا؛ تماس مستقیم
سخنگوی دفتر کییر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، هم بدون اشاره به جزییات گفتوگوی استارمر با ترامپ و زلنسکی، گفت: «نخست وزیر امشب هم با رییسجمهوری آمریکا و هم رییسجمهوری اوکراین صحبت کرد.»
استارمر پنجشنبه ۹ اسفند در کاخ سفید با ترامپ دیدار کرده بود و قرار است روز یکشنبه ۱۲ اسفند میزبان نشستی درباره صلح اوکراین با حضور رهبران ۱۸ کشور از جمله ولودیمیر زلسنکی باشد.
دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، از نخستین افرادی بود که در شبکههای اجتماعی از زلنسکی و اوکراین حمایت کرد و خطاب به آنها نوشت: «شما تنها نیستید.»
رهبران بلژیک، کرواسی، جمهوری چک، استونی، فنلاند، ایرلند، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، هلند، پرتغال، اسلوونی، اسپانیا و سوئد نیز جزو کسانی بودند که حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند.
موضع متفاوت ایتالیا
جورجا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، که هم از اوکراین حمایت کرده و هم رابطه نزدیکی با ترامپ دارد، تلاش کرد در واکنش خود تعادلی برقرار کند.
او پیشنهاد داد نشستی با حضور ایالات متحده، کشورهای اروپایی و سایر متحدان برگزار شود تا درباره «چگونگی مواجهه با چالشهای بزرگ امروز، بهویژه مسئله اوکراین» گفتوگو شود.
ملونی در بیانیهای گفت: «هر گونه دودستگی در غرب ما را ضعیفتر میکند و به نفع کسانی است که خواهان افول تمدن ما هستند.»
ماتئو سالوینی، معاون ملونی هم در پیامی در شبکه ایکس از ترامپ حمایت کرد. سالوینی نوشت: «هدف صلح است، این جنگ را متوقف کنید!»
حمایت مجارستان و روسیه از ترامپ
ویکتور اوربان، نخستوزیر ملیگرای مجارستان که از متحدان ترامپ محسوب میشود، همچون معاون نخستوزیر ایتالیا، از رییسجمهوری آمریکا حمایت کرد. او در پلتفرم ایکس نوشت: «مردان قوی صلح میآورند، مردان ضعیف جنگ را. امروز رییسجمهوری ترامپ شجاعانه از صلح حمایت کرد، حتی اگر پذیرش آن برای بسیاری دشوار بود. متشکریم، آقای رئیسجمهوری!»
تنش لفظی بین ترامپ و زلنسکی، طبق انتظار، در روسیه هم با استقبال مواجه شد. دیمیتری مدودف، رییسجمهوری پیشین روسیه و نائب رییس شورای امنیت این کشور، در کانال تلگرامیاش گفت ترامپ «حقیقت را گفته است.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه هم گفت که دونالد ترامپ و معاونش، در جریان مشاجره شدید خود در کاخ سفید در برابر ولودیمیر زلنسکی از خود «خویشتنداری» نشان دادند و این یک معجزه بود که او را نزدند.»
او گفت: «فکر میکنم بزرگترین دروغ زلنسکی، در میان همه دروغهایش، اظهارات او در کاخ سفید است که رژیم کییف در سال ۲۰۲۲ تنها بود، بدون حمایت.»
واکنشهای فراتر از اروپا
آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، در واکنش به تنش لفظی در دیدار روسای جمهوری آمریکا و اوکراین در کاخ سفید گفت: «ما تا هر زمان که لازم باشد در کنار اوکراین خواهیم ایستاد، زیرا این نبرد یک ملت دموکراتیک در برابر یک رژیم اقتدارگرا به رهبری ولادیمیر پوتین است که به وضوح جاهطلبیهای امپریالیستی نهتنها نسبت به اوکراین، بلکه در سراسر آن منطقه دارد.»
او افزود:« ما البته خواهان صلح در اوکراین هستیم و این همان چیزی است که مردم اوکراین نیز میخواهند.»
نخستوزیر استرالیا گفت:«به شما میگویم که چگونه میتوان بهسرعت به صلح در اوکراین دست یافت. با متوقف شدن تجاوز غیرقانونی و غیراخلاقی روسیه، با توقف حملات روسیه به غیرنظامیان و زیرساختهای مدنی، و با پایان دادن به این اقدام تجاوزکارانهای که روسیه برای سه سال است ادامه داده است.»
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، در واکنش به مشاجره ترامپ و زلنسکی در پستی در ایکس نوشت کانادا به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد.
ترودو گفت: «روسیه بهطور غیرقانونی و بدون توجیه به اوکراین حمله کرد. اوکراینیها اکنون سه سال است که با شجاعت و استقامت مبارزه میکنند. نبرد آنها برای دموکراسی، آزادی و حاکمیت ملی، نبردی است که برای همه ما اهمیت دارد.»
او افزود: «کانادا همچنان در کنار اوکراین و مردم این کشور خواهد ایستاد تا صلحی عادلانه و پایدار محقق شود.»
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا هم در تماس با همتای اوکراینی خود بر حمایت قاطع کشورش از کییف تاکید کرد.
جولی در پستی در ایکس نوشت: «کانادا همچنان متعهد به ارائه کمکهای لازم برای تضمین امنیت، یکپارچگی سرزمینی و مقاومت اوکراین است.»
جولی که روابط کشورش با ترامپ به دلیل تهدیدات مکرر رییسجمهوری آمریکا برای الحاق کانادا و همچنین طرح اعمال تعرفهها، دچار تنش شده است، بر اهمیت حفظ اتحاد غرب در جنگ اوکراین تأکید کرد. او گفت روسها هم این وضعیت را زیر نظر دارند.
واکنش زلنسکی زلنسکی در شبکههای اجتماعی به تکتک رهبران اروپایی پاسخ داد و نوشت: «از حمایت شما متشکرم.»
اما زلنسکی طولانیترین پیام قدردانی را برای ترامپ ارسال کرد، کسی که ساعاتی پیش در دفتر بیضی گفته بود زلنسکی «اصلا بابت کمکهای آمریکا ابراز قدردانی نمیکند.»
زلنسکی در پیامش نوشت: «از تو سپاس، آمریکا، بابت حمایتت، بابت این دیدار، از تو سپاس، آقای ترامپ.»
او افزود: «اوکراین نیازمند صلحی عادلانه و پایدار است و دقیقا برای همین تلاش میکنیم.»
کانادا و مکزیک بار دیگر تلاش کردند تا به دولت دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، شواهدی از پیشرفت در مهار جریان ورود مواد مخدر فنتانیل به آمریکا ارائه دهند. همزمان چین نسبت به پیامدهای وضع تعرفه ۱۰ درصدی اضافی بر کالاهای صاداراتیاش به آمریکا هشدار داد.
آمریکا اعلام کرده است که که در صورت عدم کاهش ورود این مواد، از سهشنبه ۱۴ اسفند تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از این دو کشور اعمال خواهد کرد.
چین که قرار است از روز سهشنبه آینده با تعرفه ۱۰ درصدی اضافی بر واردات کالاهایش به ایالات متحده مواجه شود، واشینگتن را به «فشار تعرفهای و باجگیری» بر سر فنتانیل متهم کرد و هشدار داد که این اقدام نتیجه معکوس خواهد داشت.
«لین جیان»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، جمعه ۱۰ اسفند در یک نشست خبری در پکن اعلام کرد که تهدید جدید ترامپ برای اعمال تعرفه، که پس از اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر کالاهای چینی در چهارم فوریه مطرح شده، «تاثیری جدی، فشار، اجبار و تهدیدی برای گفتوگو و همکاری دو کشور در حوزه کنترل مواد مخدر» ایجاد کرده است.
در واشینگتن، «مارسلو ابرارد»، وزیر اقتصاد مکزیک، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس دیدار خود با «هاوارد لوتنیک»، وزیر بازرگانی ایالات متحده، و «جیمیسون گریر»، نماینده تجاری آمریکا را «نشستی کاری و صمیمانه» توصیف کرد.
او گفت: «ایالات متحده و مکزیک آینده درخشانی در همکاری با یکدیگر دارند.»
با این حال وزیر اقتصاد مکزیک جزییاتی درباره مذاکرات مربوط به ضربالاجل تعرفهای ارائه نداد.
ترامپ پنجشنبه، ۹ اسفند، بار دیگر تاکید کرد که ضربالاجل اعمال تعرفهها بر واردات بیش از ۹۰۰ میلیارد دلار کالا از کانادا و مکزیک در روز سهشنبه پابرجاست و دلیل آن را عدم پیشرفت کافی در کاهش مرگومیر ناشی از مصرف فنتانیل در آمریکا عنوان کرد.
مکزیک پنجشنبه بزرگترین عملیات استرداد مظنونان بهعضویت در کارتلهای مواد مخدر در ۱۰ سال اخیر را انجام داد که در میان آنها یک قاچاقچی مشهور دهه ۱۹۸۰ نیز دیده میشد که دههها بهدلیل قتل یکی از ماموران مبارزه با مواد مخدر آمریکا در زندان به سر برده بود. همچنین، ۲۸ مظنون دیگر که از رهبران جوانتر متهم به قاچاق فنتانیل به آمریکا بودند، در این عملیات مسترد شدند.
«رافائل کارو کوینترو»، ۷۲ ساله، جمعه در دادگاه فدرال نیویورک اتهام قاچاق مواد مخدر را رد کرد. در صورت محکومیت، ممکن است او با مجازات اعدام روبهرو شود.
«ویدال یرناس»، معاون وزیر اقتصاد مکزیک، پنجشنبه اعلام کرده بود که مکزیک ممکن است فراتر از تعرفههای اخیر خود بر برخی واردات، اقدامات تجاری دیگری را برای کاهش ورود محمولههای کمارزش از چین اتخاذ کند.
ایالات متحده اوایل ماه جاری تصمیم گرفت معافیت تعرفهای موسوم به «دی مینیمیس» را که اجازه میداد بستههای زیر ۸۰۰ دلار بدون کنترل از طریق فرودگاهها و گذرگاههای مرزی وارد کشور شوند، به حالت تعلیق درآورد. این معافیت به ورود فنتانیل و مواد شیمیایی پیشساز آن کمک میکرد. اما پس از انباشت حجم زیادی از بستهها، اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا این تعلیق را متوقف کرد تا بتواند تدابیر غربالگری مؤثرتری را اعمال کند.
ضربالاجل تعرفهای برای چین در روز سهشنبه با آغاز جلسات سالانه پارلمان این کشور همزمان است. در این جلسات که از رویدادهای سیاسی مهم در چین محسوب میشود، قرار است اولویتهای اقتصادی پکن برای سال ۲۰۲۵ مشخص شود.
اعلام تصمیم ترامپ، کمتر از یک هفته به چین فرصت میدهد تا اقدامات متقابل خود را اعلام کند. این در حالی است که دولت ترامپ نشانههایی از اتخاذ مواضع سختتر علیه رقیب استراتژیک خود بروز داده، هرچند تهدید تعرفه ۶۰ درصدی که در زمان آغاز دوره ریاستجمهوریاش در ۲۰ ژانویه مطرح شده بود، به عقب رانده شده است.
یکی از مقامات کاخ سفید پنجشنبه به خبرگزاری رویترز گفت: «گفتوگوهای جاری با چین، مکزیک و کانادا ادامه دارد. ما کنترل خوبی بر مسئله مهاجرت به دست آوردهایم، اما همچنان نگرانیهایی درباره موضوع مرگومیر ناشی از فنتانیل وجود دارد.»
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده، در سال ۲۰۲۳، تعداد ۷۲ هزار و ۷۷۶ نفر در آمریکا در اثر مصرف مواد افیونی مصنوعی، عمدتا فنتانیل، جان خود را از دست دادند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به اظهارات وزیر خارجه ترکیه علیه سیاستهای منطقهای تهران، گفت: «ما در مواضع اصولی خود ثابتقدم هستیم و هر روز از سیاستی به سیاستی دیگر تغییر موضع نمیدهیم.»
او افزود: «ندیدن دستهای آشکار و پنهان آمریکا و اسرائیل در تحولات منطقه اشتباه بزرگی است.»
سخنگوی وزارت خارجه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی در پنج دهه گذشته به دنبال هیچ جاهطلبی منطقهای نبوده و «همه دغدغه» آن حمایت از فلسطین بوده است، گفت: «اگر نبود خنجرهایی که از پشت زده شد، قطعا اکنون کسی جرأت نمیکرد از کوچ اجباری مردم فلسطین از غزه و الحاق کرانه باختری سخن بگوید.»
او خاطرنشان کرد جمهوری اسلامی اولین کشوری بود که با کودتا علیه دولت ترکیه مخالفت و با آن مقابله کرد و از جمله اولین کشورهایی بود که از کنار گذاشتن سلاح از سوی پکک استقبال کرد.
وزیر خارجه ترکیه در مصاحبه با الجزیره گفت جمهوری اسلامی برای حفظ نفوذ خود در عراق و سوریه، بهای سنگینی پرداخت کرده و هزینهای که کرده است، بسیار بیشتر از دستاوردهایش بوده است.
در پی امضای فرمان اجرایی دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا مبنی بر اخراج خارجیهایی که اقدام به نفرتپراکنی میکنند و از یهودستیزی حمایت میکنند، خبرگزاری رویترز به نقل از سخنگوی گروه بتار در آمریکا گزارش داد که روند اخراج برخی دانشجویان از آمریکا آغاز شده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا در ماه ژانویه فرمانی اجرایی را امضا کرد که خارجیهایی را که از نفرتپراکنی و یهودستیزی حمایت میکردند، به ویژه دانشجویان خارجی که در تظاهرات حامیان فلسطینیها در دانشگاهها شرکت داشتند، هدف قرار میدهد.
خبرگزاری رویترز نوشت که تعدادی از سازمانها و گروههای فعال منتظر چنین تصمیمی بودند تا به ویژه به یهودستیزی در دانشگاهها پایان دهند.
الیزابت رند، بنیانگذار گروه «مادران علیه یهودستیزی در دانشگاهها» در هفتم فوریه، در فیسبوک نوشت: «اگر دانشجویان با ویزا اینجا هستند و بچههای ما را مورد آزار و اذیت قرار میدهند، قطعا باید اخراج شوند.»
همچنین گروه بتار که از سوی یک سازمان یهودی مدافع حقوق مدنی (Anti-Defamation League Jewish advocacy group) به عنوان گروهی افراطی شناخته میشود، اعلام کرد که اسامی دانشجویان و اساتید خارجی را برای اخراج در اختیار دولت ترامپ قرار داده است.
رویترز نوشت که بتار شواهدی مبنی بر وجود چنین فهرستی ارائه نکرد، اما دانیل لوی، سخنگوی این سازمان، درباره اخراجهای وعده داده شده گفت: «خوشحالیم که این روند اکنون آغاز شده است.»
وزارتهای دادگستری، خارجه و امنیت داخلی ایالات متحده به درخواستهای این خبرگزاری برای اظهارنظر در این زمینه پاسخ ندادند.
فرمان اجرایی اخیر ترامپ هنوز تاثیری همچون تاثیر دستور اجرایی ممنوعیت سفر به آمریکا برای اتباع هفت کشور که در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ صادر شد، نداشته است.
در آن زمان اتباع این کشورها با اکثریت مسلمان از ورود به ایالات متحده منع شدند و قبل از اینکه دادگاه فدرال چنین تصمیمی را خلاف قانون اساسی تشخیص دهد، باعث هرج و مرج در فرودگاهها شد.
با این حال، رویترز نوشت که وکلای حقوق مدنی گفتند که دستورات اخیر ممکن است حقوق آزادی بیان را در قانون اساسی نقض کند.
همچنین گروههای آمریکایی عرب اعلام کردهاند که آماده به چالش کشیدن این سیاست در دادگاه هستند.
گروههای اصلی مدافع یهودیان آمریکایی مانند کمیته یهودیان آمریکا از دستورات ترامپ استقبال کردند، اما از درخواستها برای کمک به دولت در شناسایی هویت دانشجویان خارجی مدافع فلسطین خودداری کردند.
حمله حماس در هفتم اکتبر به اسرائیل و متعاقب آن حمله اسرائیل به غزه، منجر به ماهها تظاهرات حامیان فلسطینیان در پردیسهای دانشگاهی ایالات متحده شد.
از زمان بازگشت ترامپ به قدرت، وزارت دادگستری ایالات متحده برنامههایی را برای تشکیل یک کارگروه برای مبارزه با یهودستیزی در مدارس و دانشگاهها اعلام کرد و وزارت آموزش گفت که در حال تحقیق در مورد پنج دانشگاه به اتهام آزار و اذیت یهودیستیزانه است.
کمیته آمریکایی-عربی ضد تبعیض اعلام کرد که از زمان روی کار آمدن ترامپ ویزای تعدادی از دانشجویان فلسطینی لغو شده است.
این گروه حقوق مدنی اسکرین شاتهایی از پیام ایمیل خود به وزارت خارجه آمریکا در مورد دانشجویی از غزه که ویزای او در ماه جاری لغو شد و تصویری از سند لغو شده را ارائه کرد.
خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع آگاه گزارش داد که اسرائیل با ایالات متحده در حال مذاکره است تا با حفظ پایگاههای روسیه در سوریه، این کشور را ضعیف و غیرمتمرکز نگه دارد و با نفوذ فزاینده ترکیه در سوریه مقابله کند.
این منابع گفتند که روابط ترکیه با اسرائیل در طول جنگ غزه پرتنش شده بود و مقامات اسرائیلی به واشینگتن گفتهاند که حاکمان اسلامگرای جدید سوریه که مورد حمایت آنکارا هستند، تهدیدی برای مرزهای اسرائیل به شمار میروند.
این تاثیرگذاری اسرائیل بر سیاست ایالات متحده در شرایطی است که حکومت جدید سوریه تلاش میکند دولت از هم پاشیده این کشور را تثبیت و واشینگتن را به لغو تحریمها علیه سوریه ترغیب کند.
سه منبع آمریکایی و یکی دیگر از افراد مطلع به رویترز گفتند که اسرائیل نظرات خود را در جریان دیدارهای مقاماتش در واشینگتن در ماه فوریه و سپس دیدارهایی در اسرائیل با نمایندگان کنگره آمریکا به اطلاع مقامات ارشد آمریکایی رسانده است.
دو منبع گفتند که نکات اصلی دیدگاه اسرائیل همچنین به طور مکتوب به برخی از مقامات ارشد ایالات متحده منتقل شده است.
همه این منابع به دلیل حساسیتهای دیپلماتیک نخواستند نامشان فاش شود.
آرون لوند، یکی از اعضای اندیشکده سنتوری اینترنشنال مستقر در ایالات متحده، به رویترز گفت: «ترس بزرگ اسرائیل این است که ترکیه وارد شود و از این نظم جدید اسلامگرای سوریه محافظت کند، که در نهایت به پایگاهی برای حماس و دیگر شبهنظامیان تبدیل میشود.»
واکنش آمریکا
وزارت خارجه و شورای امنیت ملی ایالات متحده پاسخی به سؤالات مربوط به این موضوع ارائه نکردند. دفتر نخستوزیر اسرائیل و وزارت خارجه دو کشور سوریه و ترکیه نیز به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
این منابع گفتند، مشخص نیست که دولت دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا تا چه حد در حال بررسی پیشنهادات اسرائیل است. آمریکا تاکنون در مورد سوریه کمتر موضعگیری کرده و آینده تحریمها و اینکه آیا نیروهای آمریکایی مستقر در شمال شرق سوریه باقی خواهند ماند یا نه، مبهم باقی مانده است.
لوند گفت که اسرائیل فرصت خوبی برای تاثیرگذاری بر ایالات متحده دارد و دولت جدید آمریکا را به شدت طرفدار اسرائیل توصیف کرد.
او گفت که سوریه کنونی چندان مورد علاقه ترامپ نیست و برای آمریکا اولویت چندانی ندارد.
اسرائیل علنا بیاعتمادی خود را به گروه تحریر الشام که حاکمان فعلی سوریه برآمده از آن هستند، اعلام کرده است.
این گروه که نبرد نهایی برای سرنگونی حکومت اسد را رهبری کرد، تا سال ۲۰۱۶ به القاعده وابسته بود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل یکشنبه گفت این کشور حضور هیئت تحریر شام یا هر نیروی دیگر وابسته به حاکمان جدید سوریه در جنوب این کشور را تحمل نخواهد کرد و خواستار غیرنظامی شدن این منطقه شد.
پس از سرنگونی اسد، اسرائیل حملات هوایی گستردهای را به پایگاههای نظامی سوریه انجام داد و اوایل این هفته نیز، اسرائیل به مواضع نظامی در جنوب دمشق حمله کرد.
نگرانی اسرائیل از نقش ترکیه در سوریه
سه منبع آمریکایی با تشریح پیامهای مقامات اسرائیلی گفتند، اکنون اسرائیل عمیقا در مورد نقش ترکیه به عنوان متحد نزدیک حاکمان جدید سوریه نگران است.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه، که رهبری حزب اسلامگرای عدالت و توسعه این کشور را بر عهده دارد، سال گذشته گفت که کشورهای اسلامی باید اتحادی را علیه آنچه او «تهدید رو به رشد توسعهطلبی» از سوی اسرائیل خواند، تشکیل دهند.
در اوایل ماه جاری میلادی، گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل گفت این کشور نگران است که ترکیه از تلاشهای ایران برای بازسازی حزبالله حمایت کند و گروههای اسلامگرا در سوریه در حال ایجاد جبهه دیگری علیه اسرائیل هستند.
ترکیه گفته است که میخواهد سوریه باثبات شود و هیچ تهدیدی برای همسایگانش ایجاد نکند. با این حال، ترکیه بارها گفته است که اقدامات اسرائیل در جنوب سوریه بخشی از سیاست توسعهطلبانه و تهاجمی آن است و نشان میدهد که اسرائیل خواهان صلح منطقهای نیست.
به گفته این منابع، مقامات اسرائیلی برای مهار نفوذ ترکیه در سوریه، تلاش کردهاند مقامات آمریکایی را متقاعد کنند روسیه باید پایگاه دریایی مدیترانه خود را در استان طرطوس سوریه و پایگاه هوایی حمیمیم خود در استان لاذقیه را حفظ کند.
دو منبع آمریکایی گفتند زمانی که مقامات اسرائیلی ادامه حضور روسیه را در یک دیدار با مقامات آمریکایی به صورت مثبت ارائه کردند، برخی از حاضران تعجب کردند و استدلال کردند ترکیه که یکی از اعضای ناتو است، ضامن بهتری برای امنیت اسرائیل خواهد بود.
تلاش سوریه برای حفظ روابط با سوریه
رهبری جدید سوریه در حال مذاکره با روسیه بر سر سرنوشت این پایگاههای نظامی است.
دو مقام ارشد روسیه نهم بهمن وارد پایتخت سوریه شدند تا درباره حفظ دو پایگاه نظامی اصلی خود در سوریه با مقامهای جدید دمشق گفتوگو کنند. این برای اولین بار پس از سقوط حکومت بشار اسد بود که چنین سفری انجام میشد.
میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه و الکساندر لاورنتیف فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین رییسجمهور روسیه در امور سوریه، دو مقام ارشدی بودند که رهبری هیات روسیه را در سفر به سوریه برعهده داشتند.
سقوط حکومت بشار اسد که کمتر از دو ماه پیش روی داد شکستی برای مسکو و تهران بود که برای حفظ این حکومت در مقابل نیروهای مخالفش تلاش میکردند.
از آن زمان، سرنوشت پایگاه دریایی طرطوس و فرودگاه نظامی حمیمیم که زیرساختهای کلیدی روسیه برای حفظ نفوذ مسکو در خاورمیانه، حوزه مدیترانه و شمال آفریقا به شمار میرود، زیر سوال رفته است.
پیشتر گزارشهایی بر اساس تصاویر ماهوارهای درباره انتقال تجهیزات نظامی روسیه از سوریه منتشر شد و یک مقام امنیتی سوری خبر داد دستکم یک هواپیمایی باری از پایگاه هوایی روسیه در لاذقیه، به لیبی پرواز کرد.
احمد الشرع، با این حال، پیشتر لحنی نسبتا آشتیجویانه درباره روسیه در پیش گرفت و از «منافع استراتژیک عمیق» بین سوریه و روسیه و تمایلش برای بازسازی روابط دمشق و مسکو سخن گفت.
او در گفتوگو با شبکه العربیه، با بیان اینکه تمام تسلیحات سوریه منشا روسی دارد و نیروگاههای زیادی در سوریه از سوی کارشناسان روسی مدیریت میشود، گفت: «روسیه کشور مهمی است و منافع استراتژیک عمیقی بین روسیه و سوریه وجود دارد.»
دولت سوریه به رهبری اسلامگرایان تلاش کرده تا به کشورهای غربی و عربی در مورد نیات خود اطمینان دهد و وعده یک دولت فراگیر در سوریه را داده که به دنبال بازگرداندن روابط دیپلماتیک با دولتهایی است که از اسد دوری میکردند.