وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد یک شبکه بینالمللی را به دلیل نقش آن در انتقال و فروش محمولههای نفتی جمهوری اسلامی، در فهرست تحریمهای خود قرار داده است. این نخستین اقدام واشینگتن پس از دستور اخیر دونالد ترامپ برای اعمال سیاست فشار حداکثری علیه تهران است.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا، پنجشنبه ۱۸ بهمن، در بیانیهای نوشت این شبکه بینالمللی، فرآیند انتقال نفت خام جمهوری اسلامی به چین را تسهیل میکرد و درآمدی بالغ بر صدها میلیون دلار برای حکومت ایران به همراه داشت.
این محمولهها به نمایندگی از ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و یک شرکت پوششی تحت تحریم وابسته به آن با نام «سپهر انرژی جهاننمای پارس» منتقل میشدند.
در فهرست تحریمهای جدید ایالات متحده، نام چند کشتی، شخص و نهاد مستقر در کشورهای مختلف، از جمله در چین، هند و امارات متحده عربی، به چشم میخورد.
وزارت خزانهداری آمریکا افزود این اقدام در راستای فرمان اجرایی جدید ترامپ علیه تهران به اجرا در میآید.
ترامپ ۱۶ بهمن دستورالعملی «بسیار سختگیرانه» برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد و گفت جمهوری اسلامی دیگر نباید به کشورهای دیگر نفت بفروشد.
تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، نیز در بیانیهای مطبوعاتی درباره تحریمهای تازه گفت: «آمریکا رفتار مخرب و بیثباتکننده جمهوری اسلامی را تحمل نخواهد کرد و امروز یک شبکه بینالمللی را تحریم کرد که منابع مالی نیروهای نظامی حکومت ایران را از محل فروش غیرقانونی نفت تامین میکند.»
او در این بیانیه افزود:«این اقدامات بر اساس فرمان اجرایی ۱۳۲۲۴ اصلاح شده، اختیارات تحریمهای ضدتروریسم، و فرمان اجرایی ۱۳۹۰۲ که با رایزنی با وزیر امور خارجه به وزیر خزانهداری این اختیار را میدهد که بخشهای کلیدی اقتصاد ایران را شناسایی و تحریم کند، اتخاذ شده است.»
ترامپ در دوره نخست حضور خود در کاخ سفید حضور خود بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت. این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را بهشدت تحت تاثیر قرار داد.
با این حال پس از روی کار آمدن جو بایدن و پایان یافتن سیاست فشار حداکثری، درآمدهای نفتی ایران رشد قابل ملاحظهای داشت.
فایننشالتایمز ۳۰ فروردین گزارش داد صادرات نفت ایران به بالاترین میزان خود در شش سال اخیر رسیده و مشتری اصلی این محمولهها، چین بوده است.
ماریا مالمر استِنِرگارد، وزیر امور خارجه سوئد، پنجشنبه ۱۸ بهمن گفت: «ادعای مطرحشده [علیه پارسی] بسیار جدی هستند و بههمین دلیل، با موسسه امور بینالملل سوئد تماس گرفتهایم تا اطلاعات بیشتری کسب کنیم.»
او در پاسخ به پرسشی درباره واکنش دولت سوئد در صورت تایید شدن اتهامات پارسی تاکید کرد این موضوع در مقطع کنونی قابل پیشبینی نیست اما دولت سوئد باب گفتوگو درباره این موضوع را گشوده است.
استنرگارد افزود: «آنچه بهطور کلی میتوانم بگویم این است که ایران در حال انجام فعالیتهای اطلاعاتی علیه سوئد است و ما این موضوع را بسیار جدی میگیریم.»
«تلویزیون ۴»، یکی از دو شبکه بزرگ و سراسری سوئد، ۱۰ بهمن گزارش داد روزبه پارسی، برادر تریتا پارسی، رییس پیشین نایاک، با شبکهای از وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی که هدف آن تاثیرگذاری بر سیاستهای کشورهای غربی بوده، ارتباط داشته است.
در واکنش به این گزارش، موسسه امور بینالملل سوئد اعلام کرد به پارسی «اعتماد کامل» دارد.
ایراناینترنشنال و سمافور پیشتر در تحقیقاتی مشترک که مهرماه ۱۴۰۲ منتشر شد، درباره شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در غرب افشاگری کردند.
بر اساس این گزارش تحقیقی که به ابعاد جنگ نرم تهران میپردازد، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در اواخر سال ۱۳۹۲ حلقهای از تحلیلگران و محققان خارج کشور را تحت عنوان «طرح کارشناسان ایران» تشکیل داد و برای سالهای متمادی از این شبکه بهمنظور گسترش قدرت نرم حکومت ایران و افزایش نفود آن در صحنه بینالمللی استفاده کرد.
فعالیتهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی در سوئد
وزیر امور خارجه سوئد در ادامه اظهارات خود درباره نقش روزبه پارسی در شبکه نفوذ جمهوری اسلامی، نسبت به فعالیتهای اطلاعاتی حکومت ایران در سوئد هشدار داد.
استنرگارد گفت جمهوری اسلامی در کنار روسیه و چین «فعالیتهای اطلاعاتی گستردهای در سوئد انجام میدهند و تهدیدی اطلاعاتی به شمار میروند».
همزمان، حزب «دموکراتهای سوئد»، بزرگترین حزب اپوزیسیون در این کشور، از دولت سوئد خواست درباره واکنش استکهلم به «تلاشهای رژیم ایران برای لابیگری» از طریق «طرح کارشناسان ایران» شفافسازی کند.
نیما غلامعلیپور، نماینده ایرانیتبار پارلمان سوئد، ۱۳ بهمن خواستار برکناری روزبه پارسی از موسسه امور بینالملل این کشور شد و وعده داد برای تحقق این موضوع، در پارلمان سوئد تلاش خواهد کرد.
سوفی لوونمارک، یادداشتنویس مستقل روزنامه اکسپرسن، ۱۲ بهمن پارسی را «سخنگوی غیررسمی ملاهای تهران» نامید و گفت او عضو «شبکه نفوذ یک دیکتاتوری خشن» است، حکومتی که تهدیدی برای سوئد، ایرانیان مقیم این کشور و همچنین یهودیان به شمار میآید.
پارسی ۱۳ بهمن همکاری خود با جمهوری اسلامی را انکار و تاکید کرد «نماینده هیچ طرفی» نیست.
ارتباط جمهوری اسلامی با افراد ایرانیتبار برای جمعآوری اطلاعات
سرویس امنیتی سوئد (سپو) در بیانیهای اعلام کرد از گزارشها درباره نقش پارسی در شبکه نفوذ جمهوری اسلامی مطلع است اما قادر به اظهار نظر درباره جزییات آن نیست.
سپو در این بیانیه، حکومت ایران را یکی از بزرگترین تهدیدات علیه سوئد خواند و نوشت فعالیتهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی عمدتا مخالفان و ایرانیان مقیم خارج از کشور را هدف قرار میدهد.
سپو هشدر داد سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی از «واسطهها» برای جمعآوری اطلاعات بهره میگیرند و در این مسیر میکوشند با افراد ایرانیتبار ارتباط برقرار کنند.
اولف کریسترسون، نخستوزیر سوئد، ۲۳ دیماه جمهوری اسلامی را به انجام «حملات ترکیبی» و «جنگ نیابتی» علیه این کشور متهم کرد و گفت استکهلم باید برای مقابله با این اقدامات از آمادگی لازم برخوردار باشد.
بلومبرگ به نقل از این منابع نوشت کیت کلاگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین و روسیه، قرار است این طرح را با متحدان واشینگتن در میان بگذارد.
کلاگ چهارشنبه ۱۷ بهمن، در همین رابطه گفت او در جریان سفرش به مونیخ، با رهبران اروپایی درباره طرح پیشنهادی ترامپ گفتوگو خواهد کرد و نتایج آن را به اطلاع رییسجمهوری ایالات متحده خواهد رساند.
کلاگ افزود این طرح قرار نیست بهصورت عمومی در کنفرانس امنیتی مونیخ ارائه شود و اعلام رسمی آن بر عهده ترامپ خواهد بود.
این کنفرانس از ۲۶ تا ۲۸ بهمن برگزار خواهد شد.
در ماههای اخیر، ترامپ ضمن انتقاد از میزان کمکهای غرب به کییف، بارها تاکید کرده قصد دارد جنگ اوکراین را بهسرعت به پایان برساند اما تاکنون توضیح مشخصی در خصوص چگونگی تحقق این هدف ارائه نکرده است.
رویترز ۲۶ دی نوشت مشاوران ترامپ اکنون به این موضوع اذعان کردهاند که حل و فصل مناقشه اوکراین ممکن است ماهها یا حتی بیشتر به طول انجامد.
در هفتههای گذشته، گمانهزنیها درباره طرح پیشنهادی ترامپ برای خاتمه جنگ اوکراین شدت گرفته و برخی آن را در راستای سیاست «صلح از طریق قدرت» دانستهاند.
ترامپ پیش از این در سوم بهمن هشدار داده بود اگر بهزودی توافقی درباره مناقشه اوکراین حاصل نشود، مالیاتها، تعرفهها و تحریمهای سنگینی را بر هر کالایی که از روسیه به آمریکا فروخته میشود، اعمال خواهد کرد.
از جزییات طرح ترامپ برای خاتمه جنگ اوکراین چه میدانیم؟
بلومبرگ در ادامه گزارش خود نوشت در چارچوب طرح پیشنهادی ترامپ، اوکراین احتمالا تضمینهایی امنیتی دریافت میکند که مانع از حمله مجدد روسیه به این کشور خواهد شد.
همچنین درگیریها میان دو کشور متوقف میشوند اما سرنوشت مناطقی از خاک اوکراین که به تصرف روسیه درآمده، در هالهای از ابهام باقی خواهد ماند.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، ۱۷ بهمن اعلام کرد مسکو برای گفتوگو و رسیدن به توافق از طریق «چانهزنی سخت» آمادگی دارد و برای تحقق این موضوع، باید «واقعیتهای میدانی» در نظر گرفته شوند.
استفاده از عبارت «واقعیتهای میدانی» در گفتمان مقامهای روسیه بدان معنا است که اوکراین باید مالکیت مجدد بر مناطق چهارگانهای را که در ابتدای مناقشه کنونی به اشغال روسیه درآمدند، به فراموشی بسپارد.
پس از آغاز این جنگ، روسیه همهپرسیهایی را با اجبار همگانی به رای دادن، در چهار منطقه لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیای اوکراین برگزار کرد. مسکو مهر ۱۴۰۱ اعلام کرد بر اساس نتایج این همهپرسیها، این مناطق به خاک روسیه ملحق شدهاند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، بارها تاکید کرده برقراری صلح میان کییف و مسکو تنها در صورت خروج تمام سربازان روسی از خاک اوکراین و بازگرداندان همه مناطق اشغالشده، از جمله کریمه، امکانپذیر خواهد بود. کریمه از سال ۲۰۱۴ به دست روسیه اشغال شده است.
سفر فرستاده ترامپ به اوکراین
بلومبرگ به نقل از منابع آگاه نوشت انتظار میرود فرستاده ویژه ترامپ در اواخر ماه جاری میلادی (اویل اسفند) راهی اوکراین شود.
کلاگ قرار است در این سفر با زلنسکی دیدار و گفتوگو کند.
برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، نیز گفت کلاگ برای تحقق وعده رییسجمهوری ایالات متحده در خصوص پایان دادن به جنگ اوکراین، به تعامل با متحدان واشینگتن ادامه خواهد داد.
کلاگ ۱۴ بهمن تاکید کرد برای دستیابی به راهحلی جهت خاتمه دادن به جنگ، کییف و مسکو باید هر دو آماده دادن امتیازاتی به طرف مقابل باشند و از برخی مواضع خود کوتاه بیایند.
ارتباط نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با دلالان و شرکتهای پوششی
وزارت خزانهداری آمریکا در ادامه بیانیه خود درباره تحریمهای نفتی جدید علیه تهران نوشت جمهوری اسلامی سالانه میلیاردها دلار درآمد نفتی را برای «تامین مالی فعالیتهای بیثباتکننده خود در منطقه و حمایت از گروههای تروریستی مختلف، از جمله حماس، حوثیها و حزبالله» هزینه میکند.
این وزارتخانه افزود شبکههایی از شرکتهای پوششی و دلالان مستقر در خارج از کشور با ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی برای انتقال و فروش محمولههای نفتی همکاری میکنند.
جمشید اسحاقی، معاون طرح و برنامه ستاد کل نیروهای مسلح، بلندپایهترین مقام جمهوری اسلامی است که در دور جدید تحریمهای ایالات متحده هدف قرار گرفته است.
علاوه بر «سپهر انرژی جهاننمای پارس»، شرکتهای تابعه آن نظیر «سپهر انرژی همتا پارس»، «سپهر انرژی جهاننمای تابان» و «سپهر انرژی پایاگستر جهان» نیز از سوی آمریکا تحریم شدهاند.
پیشتر در آذرماه، خبرگزاری رویترز گزارش داد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صادرات نیمی از محمولههای نفتی ایران را در دست دارد.
بر اساس این گزارش، کنترل سپاه پاسداران بر نفت ایران شامل مدیریت ناوگان مخفی تانکرها، لجستیک و شرکتهای پوششی برای فروش نفت به مشتریانی عمدتا در چین میشود.
تاکید وزیر خزانهداری آمریکا بر مقابله با درآمدهای نفتی تهران
اسکات بِسِنت، وزیر خزانهداری آمریکا، ۱۸ بهمن، به نقش درآمدهای نفتی جمهوری اسلامی در پیشبرد سیاستهای منطقهای آن پرداخت.
او گفت: «رژیم ایران همچنان بر استفاده از درآمدهای نفتی خود برای تامین مالی توسعه برنامه هستهای، تولید موشکهای بالستیک و پهپادهای مرگبار، و حمایت از گروههای نیابتی تروریستیاش در منطقه متمرکز است.»
بِسِنت تاکید کرد واشینگتن متعهد است که هر تلاشی از سوی جمهوری اسلامی برای تامین مالی این «فعالیتهای شرورانه» را قاطعانه هدف قرار دهد.
در چارچوب قانون بودجه سال ۱۴۰۳ و لایجه بودجه سال ۱۴۰۴، تقریبا تمام بودجه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی بهصورت نفت خام و میعانات در اختیار آنان قرار گرفته است.
