میلیونها زن برای دریافت توصیههای بهداشتی مرتبط با سرطانهای زنان به پلتفرم «تیکتاک»، شبکه اجتماعی چینی مراجعه میکنند اما طبق یک مطالعه جدید در آمریکا، بیشتر اطلاعات ارائه و دریافت شده، گمراهکننده یا بهطور چشمگیری نادرست هستند و میتوانند سلامتی افراد را به خطر بیندازند.
گروه پژوهشکننده، یافتههای خود را تحت عنوان «فراتر از یک آهنگ و رقص: بررسی دیدگاههای بیماران و کیفیت آموزشی در رابطه با محتوای سرطان زنان در تیکتاک» در مجله Gynecologic Oncology منتشر کردند.
بر اساس نظر پروفسور لورا چمبرز، نویسنده ارشد این مطالعه و همکارانش در بخش انکولوژی زنان در دانشگاه ایالتی اوهایو، قدرت شبکههای اجتماعی در ارائه و تغذیه اطلاعات نادرست میتواند پیامدهای زیانباری برای سلامتی بیماران داشته باشد.
میزان دانلود اپلیکیشن «تیکتاک» به بیش از ۱۳۰ میلیون بار در آمریکا و دو میلیارد بار در سراسر جهان رسیده که این میزان دانلود بیشتر از سوی جوانان انجام شده است.
این پلتفرم ویدیوهایی را که از سوی کاربران بارگذاری میشود، در مدت زمان بین سه ثانیه تا ۱۰ دقیقه ارائه میدهد.
پروفسور چمبرز علاقهمند بوده است تا درباره نگرانیهای ناگفته بیماران خود که بسیاری از آنها زنان و مادران جوان هستند، بیشتر بداند.
او میخواسته بفهمد آنها چگونه از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند، چه اطلاعاتی به اشتراک میگذارند و چگونه از آن اطلاعات استفاده میکنند.
برای این مطالعه، او و همکارانش ۵۰۰ پست پرطرفدار «تیکتاک» را بهطور منسجم و سامانمند جستوجو کردند و پنج هشتگ برتر مربوط به سرطان زنان - تخمدان، آندومتر، دهانه رحم و فرج و همچنین بیماریهای تروفوبلاستیک بارداری را برای موضوعهای کلیدی، کیفیت اطلاعات و قابلیت اطمینان به محتوای مرتبط با سرطان زنان در «تیکتاک» تجزیه و تحلیل کردهاند.
در این مطالعه ۱۱ موضوع اصلی شناسایی و با تفاوتهای قابل توجه زمانی بر اساس محل بیماری و نژاد بررسی شدهاند.
ویژگیهای جمعیتشناسی، لحن پیام و موضوعهای ریشهای نیز در این پژوهش جمعآوری و فیلمهای آموزشی با استفاده از مقیاس اطلاعات آموزش بهداشت از نظر کیفیت رتبهبندی شدهاند.
تا اوت سال ۲۰۲۲، پنج هشتگ برتر برای هر نوع سرطان زنان بیش از ۴۶۶ میلیون بازدید داشته است که از میان آنها، تقریبا سهچهارم اطلاعات مربوط به تیکتاک «نادرست» بوده است.
محققان دریافتهاند بهطور کلی کیفیت اطلاعاتی که از طریق تیکتاک به اشتراک گذاشته میشود پایین بوده و حداقل ۷۳ درصد محتوای تولید شده نیز نادرست و واجد کیفیت آموزشی ضعیفی است.
پروفسور چمبرز گفته است: «این دادهها واقعا ما را بهعنوان بخشی از جامعه پزشکی تشویق میکند تا بپرسیم چگونه میتوانیم یک محیط مراقبتی فراهم کنیم که بیماران را به نوعی از اعتماد و گفتوگوی درست ترغیب کند.»
به گفته او باید دید بهعنوان یک جامعه گستردهتر، در زمینه ارائه اطلاعات بهداشتی باکیفیت به بیماران و خدمات حمایتی در مورد سرطانهای زنان چه کاری میتوان انجام داد.
چمبرز همچنین گفته است بیمارانی را که به دنبال جامعهای از افراد همفکر با تجربیات مشابه هستند، باید تشویق کرد تا سراغ انجمنهای پشتیبانی حضوری و آنلاین با حمایت سازمانهای معتبر پزشکی و حمایت از بیماران بروند.
از جمله پرسشهای مطرح شده پس از وقوع این سیل سهمگین این است که چگونه سالها درگیری و هرج و مرج سیاسی، لیبی را در برابر این سیل آسیب پذیر کرد؟ چرا هیچ هشداری قبل از شکسته شدن سد در شهر درنه به مردم داده نشد؟ و ...
گاردین در گزارشی به بررسی دلایل شدید بودن خسارات وارده در لیبی در پی وقوع سیل پرداخت و نوشت که طوفان دانیل، تنها عامل ویرانیهای ایجاد شده در شهر درنه نیست بلکه سالها بیتوجهی و سوءمدیریت، نقش مهمی در چگونگی وقوع فاجعه در این کشور داشته و دارد.
لیبی پس از بهار عربی و سقوط حکومت معمر قذافی در سال ۱۳۹۰، به دلیل درگیری بین نیروهای مخالف، ثبات لازم را برای بهبود شرایط کشور پیدا نکرد.
سالها جنگ، زیرساختهای این کشور را ویران کرد. به طوری که لیبی از سال ۱۳۹۳ و سه سال پس از خروج نیروهای ناتو از این کشور، بین دو دولت رقیب تقسیم شده است.
گاردین با اشاره به نحوه اداره کشور در سالهای اخیر نوشت هنگامی که بحران آب و هوا با یک حکومت ناکارآمد روبهرو میشود، نتیجه آن فاجعهای است که در لیبی شاهد آن هستیم.
بدیهی بود که پس از رسیدن طوفان دانیل به سواحل شمالی لیبی، شهرهای نوار ساحلی با میزان بارندگی فوقالعادهای دستوپنجه نرم کنند چرا که طوفان دانیل، قبل از عبور از دریای مدیترانه و در شکل ضعیفتر خود خسارت شدیدی در یونان ایجاد کرده بود.
اما وسعت ویرانی ناشی از سیل در لیبی بسیار شدید است؛ بهطوری که تخمین زده میشود طوفان روز چهارشنبه ۲۱ شهریور، تقریبا یکچهارم شهر درنه را همراه خود به دریا برده باشد.
نتایج بهار عربی برای مردم لیبی چه بود؟
پس از سرنگونی خونین حکومت معمر قذافی در سال ۱۳۹۰، این کشور عمدتا به وسیله دو دولت رقیب اداره میشود؛ یکی در طرابلس و دیگری در طبرق که هر کدام از سوی جمعی از بازیگران خارجی رقیب از جمله ترکیه، امارات متحده عربی، قطر، مصر و گروه واگنر روسیه حمایت میشوند.
تحت حکومت شبهسوسیالیسم قذافی در اواخر دهه ۵۰ و ۶۰ خورشیدی، دیکتاتور حاکم بر این کشور با در دست گرفتن اداره شرکتهای نفت، بخش خصوصی را متلاشی کرد و در نتیجه پایگاه قدرت مستقل طبقات بالای جامعه را در هم شکست.
ولفرام لاچر، یکی از ویراستاران مجموعه مقالاتی که اخیرا با عنوان «خشونت و تحول اجتماعی در لیبی» منتشر شده، به گاردین گفت: «شرکتهای دولتی در پی این تغییرات به شبکههای حمایتی تبدیل شدند.»
هر دو دولت کنونی حاکم در لیبی تمرکزگرا هستند. وزیران حکومت وحدت ملی، مستقر در غرب کشور از سوی شبه نظامیان معرفی شدند.
در شرق نیز، ژنرال خلیفه حفتر، رییس اقتدارگرای ارتش ملی لیبی و خانوادهاش در روندی مشابه، مدیران مورد تایید خودشان را بر سر کار آوردند.
با اینحال دو طرف تا سال ۱۳۹۹ درگیر جنگ همهجانبه بودند. نیروهای حفتر، طرابلس را در یک کارزار نظامی ناکام به مدت یک سال به محاصره درآوردند تا بتوانند پایتختی را تصرف کنند که در آن هزاران نفر کشته شدند.
سپس در سال ۱۳۹۹، فتحی بشاغا، رهبر سابق دولت شرقی در تلاشی مشابه سعی کرد دولت خود را به طرابلس منتقل کند اما به وسیله شبهنظامیان رقیب مجبور به عقبنشینی شد.
با بروز این درگیریها، لیبی محیط ناامنی برای سرمایهگذاریهای زیرساختی است که تنها در درازمدت سودآور هستند.
درنه؛ شهری آبستن فاجعه
شهر درنه با این شرایط نابهسامان و مدتها پس از سقوط قذافی، نیاز به سرمایهگذاریهای زیرساختی داشته است.
پس از سلطه حفتر در سال ۱۳۹۵ بر شرق لیبی، او همیشه تلاش کرده است تا کنترل سیاسی درنه را در دست بگیرد.
دو سد بزرگ در دره باریک بالای درنه، همزمان با حکومت معمر قذافی در دهه ۵۰ خورشیدی به دست یک شرکت یوگسلاویایی ساخته شدند.
این دو سد، ایمنی مورد نیاز را برای چنین شرایطی نداشتند و آبستن فاجعه بودند؛ به ویژه وجود ساختمانهای ناایمن متراکم و مرتفع نزدیک رودخانه، شرایط شهر درنه را خطرناکتر هم میکرد.
یک مقاله دانشگاهی در سال ۱۴۰۱ به تشریح خطر ناشی از این دو سد پرداخته و وضعیت پوسیدگی آنها را بررسی کرده بود.
به گزارش گاردین، در این مقاله با توجه به نقشهبرداری (توپوگرافی) منطقه محاسبه شده بود که این دو سد تحمل چه میزان آبی را دارند و با چه راهکاری میتوانند از وضعیت بحرانی خارج شوند.
بر همین اساس بودجهای برای بهبود شرایط سدها در نظر گرفته شد اما حسابرسی منتشر شده در فضای مجازی نشان میدهد مقدار کمی از آن برای مقاومسازی سدها هزینه شده است.
همین امر باعث شد هنگامی که سیل سد اول را درهم شکست، آب به سرعت پشت سد دوم جمع شود و باعث ترکیدن آن هم بشود.
این در حالی است که هیچ دستوری مبنی بر تخلیه سد با نزدیک شدن طوفان داده نشده بود. در عوض، شبهنظامیان لیبی مقررات منع آمد و شد اعلام کردند؛ تنها پاسخی که در مواجهه با هر بحرانی میدهند.
آیا شیوه اداره لیبی تغییر میکند؟
انتخابات شورای شهر درنه قرار بود با تنظیم لیست نامزدها و ثبتنام رایدهندگان در ماه جاری برگزار شود. با این حال در هفتههای اخیر اعضای تیپ اولیا الدم وفادار به حفتر، پوسترهای تبلیغاتی را سوزانده و نامزدها را به آدمربایی و قتل تهدید کردند. آنها همچنین خواستار لغو انتخابات و انتصاب فرماندار نظامی در این شهر شدند.
رییس کمیسیون انتخابات گزارش داد که او نیز از جانب این افراد مورد تهدید قرار گرفته است.
آگیلا صالح، رییس مجلس نمایندگان در پارلمان مستقر در شرق، تشکیل یک شورای مدیریت موقت را برای به تعویق انداختن انتخابات و آرام کردن اوضاع پیشنهاد کرد.
هنوز مشخص نیست آیا سیاستمدارانی که اهمیتی به آمادگی درنه برای قرار گرفتن در معرض مخاطرات طبیعی نمیدهند، همراه با ساختمانهایی که سیل به داخل رودخانه فرو ریخت، شسته و برده شده (برده خواهند شد) یا خیر؟
تجربه چند سال گذشته در لیبی نشان میدهد دولتهای حاکم چه در شرق و چه در غرب، توانایی شگفتانگیزی برای ادامه حیات خود دارند.
هلن دیویدسون در مقالهای که روز جمعه ۱۷ شهریور در وبسایت گاردین منتشر شد، به گمانهزنیها درباره حضور نیافتن شی جین پینگ در نشست گروه جی ۲۰ طی روزهای ۱۸ و ۱۹ شهریور پرداخت.
تصمیم رییسجمهوری چین برای شرکت نکردن در آخرین نشست گروه جی ۲۰، گمانهزنیهای گستردهای را به دنبال داشته است.
شی جین پینگ از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۳، در تمام نشستهای گروه جی ۲۰ چه به صورت حضوری و چه مجازی شرکت کرده بود اما وزارت امور خارجه چین، روز دوشنبه ۱۲ شهریور اعلام کرد لی چیانگ، نخستوزیر این کشور به جای او رهبری هیات چین در نشست جی ۲۰ را بر عهده خواهد داشت.
چین بازیگری مهم در عرصه اقتصاد و سیاست جهانی است و غیبت رهبر آن در این نشست، پرسشهای فراوانی برانگیخته است.
نماینده رهبر چین چهقدر اختیارات دارد؟
آماندا هسیائو، تحلیلگر ارشد چین در گروه بینالمللی بحران گفت: «با توجه به اینکه شی جین پینگ کسی است که همه تصمیمها را میگیرد، برای رهبران جهان ارتباط منظم و مستقیم با او اهمیت بیشتری پیدا میکند تا فرصتی برای انتقال دیدگاه دولتهای خود به شخص او داشته باشند.»
تعداد کمی از رهبران جهان به اندازه شی جین پینگ قدرت را در دستان خود متمرکز کردهاند.
در گذشته اگر یکی از رهبران در نشست گروه جی ۲۰ غیب داشت، نمایندهای به جایش فرستاده میشد که قدرت و مسوولیت لازم هم به او تفویض شده بود. جا یان چونگ، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه ملی سنگاپور گفت که مشخص نیست لی چیانک، برای انجام چه کاری دارای اختیار است.
این محقق گفت: «نخستوزیر چین میتواند چه تصمیمهایی از نظر نقشآفرینی در بیانیه سران بگیرد یا هر اتفاقی که ممکن است در حاشیه نشست روی بدهد؟»
چونگ یادآور شد: «لی چیانک چه تضمینی به نهادهای دیگر در مورد تعهد پکن در قبال توافقات حاصل میتواند بدهد؟»
دولت چین توضیحی در مورد حضور نیافتن شی در اجلاس جی ۲۰ نداده است و به نظر نمیرسد چنین تصمیمی هم داشته باشد.
ابهام درباره سلامتی پینگ یا فرار او از حواشی احتمالی؟
تنها چند هفته پس از آن که شی جین پینگ سخنرانی خود را در اجلاس بریکس در آفریقای جنوبی از دست داد، عدم حضور او در نشست گروه جی ۲۰ در هند سوالاتی را در مورد سلامتی او برانگیخت.
همچنین این غیبت در بحبوحه اختلافات و تنشهای متعدد بین پکن و سایر دولتها از جمله ایالات متحده، ژاپن و هند بهعنوان کشور میزبان گروه جی ۲۰ و همسایگان منطقهای رخ داده است که با چین اختلافات مرزی دارند.
برخی تحلیلگران معتقدند شی با اجتناب از حضور در اجلاس جی ۲۰، سعی کرده است تا از مکالمات ناراحتکنندهای پیشگیری کند که احتمال داشت در حاشیه این نشست پیش بیاید.
از طرفی، پکن به دلیل روابط نزدیک خود با روسیه و امتناع از محکوم کردن حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین، تحت فشار فزایندهای قرار دارد.
برخی تحلیلگران معتقدند شی ممکن است تا حدی به خاطر همبستگی با پوتین از حضور در نشست گروه جی ۲۰ اجتناب کرده باشد. پوتین مشمول حکم دادگاه کیفری بینالمللی برای جنایات جنگی است و به این دلیل در این نشست شرکت نکرد.
بسیاری از کشورهای شرکتکننده در اجلاس از بهروزرسانی اخیر نقشه ملی چین عصبانی هستند. نقشهای که در آن چین بهطور یکجانبه ادعا میکند چندین منطقه مورد مناقشه متعلق به اوست.
از سوی دیگر دستگاه تبلیغاتی پکن فعالیت خود را بر رهاسازی آب فوکوشیمای ژاپن متمرکز کرده است.
تمرکز بر بریکس و شانگهای بهجای جی ۲۰
همین یک سال پیش، شی از دولتها خواست که همکاریها را در سازمانهای چند جانبه، به ویژه جی ۲۰ تقویت کنند اما از آنجایی که کشورهای عضو Aukus، Quad و جی ۲۰ به علت توسعه نظامی و روابط پکن با روسیه، با چین مخالفت میکنند، شی به دنبال ارتقای همکاریهایی مانند بریکس است که به نظر او بیشتر روی جهان جنوبی و کمتر تحت سلطه غرب متمرکز هستند.
هسیائو گفت: «پکن ممکن است در جی ۲۰ فرصتهای محدودی برای پیشبرد اهداف خود ببیند یا اینکه نیازی به سرمایهگذاری چندانی روی آن نداشته باشد زیرا آنها پلتفرمهای چند جانبه دیگری مانند سازمان همکاری شانگهای و بریکس دارند که از طریق آن چین میتواند اعمال نفوذ بیشتری داشته و دستور کار و نتیجه اجلاس را کنترل کند.»
تاکتیک «بیاعتنایی» برای ایجاد اشتیاق
او یادآور شد که از سوی دیگر عدم حضور شی میتواند یک نوع تاکتیک باشد چرا که پکن با کمتر در دسترس قرار دادن خود برای جی ۲۰، تقاضای بیشتری برای حضور رییسجمهوری این کشور در آینده ایجاد میکند. در نتیجه میتواند فضای بیشتری برای اعمال نفوذ به دست آورد.
برخی گمانهزنیها هم حاکی از آن است که غیبت او در راستای بیاعتنایی عمدی به میزبان اجلاس یعنی هند است. کشوری که روابطش با چین به سرعت به سردی میرود.
اختلافات مرزی بین چین و هند در منطقه هیمالیا به خشونت کشیده شده و ارتش هند همزمان با این اجلاس، در حال برگزاری رزمایشهایی در مرزهای خود بود.
با این حال مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین این هفته به خبرنگاران گفت که روابط بین دو کشور «به طور کلی باثبات» است و رهبران چین «همیشه از میزبانی هند در اجلاس امسال حمایت کردهاند».
در مقابل سوبرهمانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، به خبرگزاری ANI گفت که غیبت شی بر توانایی گروه در زمینه تهیه بیانیه نهایی تاثیری نخواهد گذاشت.
اما جان فیتزجرالد، کارشناس چین و استاد بازنشسته دانشگاه سوینبرن معتقد است این بیاعتنایی، پیامی بالقوه به کشورهای دیگر دارد.
به گفته او، دلیل واقعی غیبت شی هرچه میخواهد باشد اما تا وقتی جهان اینطور فکر میکند که عدم حضور او به معنای آن است که «هند به چین احترام نمیگذارد»، شی جین پینگ به طرز تحسینآمیزی به هدفش رسیده است.
جو بایدن، رییسجمهوری ایالات متحده امیدوار بود در اجلاس جی ۲۰ با شی جین پینگ دیدار کند.
نشست احتمالی بعدی در حاشیه اوپک در ماه نوامبر برگزار میشود.
بیل بیشاپ، نویسنده و تحلیلگر خبرنامه سینوسیسم گفت که پکن ممکن است فکر کند شرایط برای دیدار بایدن و شی هنوز کاملا مناسب نیست.
او روز جمعه ۱۷ شهریور در این خبرنامه نوشت: «یعنی آمریکا هنوز اشتباهات خود را برنگردانده و به مسیر صحیح روابط با چین بازنگشته است.»
به گفته بیشاب، با عقبنشینی چین از اجلاس دهلینو، شاید ایالات متحده برای بازگشت به «مسیر صحیح» مشتاقتر شود.
بازی جدید چینیها: رهبری مرموز و غیر قابل پیشبینی
سایر تحلیلگران در برشمردن دلال غیبت شی جین پینگ به مجموعه مسایل و بحرانهای داخلی در چین، از جمله سیل گسترده و خشم عمومی از نحوه برخورد مقامات با آن و بدتر شدن وضعیت اقتصادی اشاره کردهاند.
بیشاپ گفت: «او مسایل داخلی زیادی دارد که باید با آنها برخورد کند و شاید مانند مائو، اکنون ترجیح میدهد نخستوزیر خود را به اکثر جلسات خارج از کشور بفرستد در حالی که خودش در خانه میماند تا به مسایل داخلی رسیدگی کند و به سایرین اجازه دهد تا با مقامات خارجی دیدار کنند.»
از سوی دیگر، مقاله اخیر نشریه اقتصادی نیکی آسیا که ادعا میکند شی از سوی بزرگان سیاسی چین توبیخ شده، ناباوری ناظران چین را برانگیخته است اما تا حدودی به شواهدی از وجود اختلاف میان نخبگان حزب کمونیست چین اشاره دارد که میتواند دلیل مناسبی برای ماندن شی در خانه باشد.
ونتی سونگ، کارشناس چین در دانشگاه ملی استرالیا گفت: «تمرکزگرایی قدرت شی به این معنی است که کل نظام سیاسی هرچه بیشتر به رهبری مستقیم او در طیف وسیعتری از مسایل سیاسی متکی میشود و در غیاب او، این ماشین سیاست، کارایی لازم را نخواهد داشت.»
با وجود این به گفته ناظران، با افزایش هزینه غیبت شی، به ناچار تعداد سفرهای بینالمللی او کاهش مییابد.
آلسیو پاتالانو، استاد جنگ و استراتژی در شرق آسیا در کینگز کالج لندن گفت: «شی کمتر درگیر تاثیری است که غیبت او در یک مجمع بینالمللی ممکن است بر درک جهانی از کشورش داشته باشد.»
پروفسور پاتالانو معتقد است نگه داشتن دیگران در «حدس و گمان چرایی غیبت شی» بخشی از کتاب بازی جدید چینی است.
به گفته او، شی ظاهرا به این نتیجه رسیده است که هر چقدر خواندن حرکت بعدی او برای دیگران دشوارتر باشد، مزایای بیشتری برایش به همراه خواهد داشت.
