مطالب بیشتر
بازار سهام آمریکا روز جمعه با افت سنگین شاخصها روبهرو شد؛ در پی آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، تعرفهای ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین و محدودیتهایی بر صادرات نرمافزارهای حیاتی آمریکایی اعلام کرد. این تصمیم، که بعد از پایان معاملات رسمی روز جمعه اعلام شد، به سرعت سهام شرکتهای بزرگ فناوری را به پایین کشید و موجی از نوسان در بازارهای جهانی ایجاد کرد.
سهام شرکتهای انویدیا، تسلا، آمازون و ایامدی هر یک بیش از دو درصد کاهش یافتند و افتهای شدیدی که از ابتدای روز آغاز شده بود را تشدید کردند.
ترامپ در متنی که در تروثسوشال منتشر کرد، اعلام کرد که در واکنش به «اقدام تهاجمی و بیسابقه چین» در اعمال محدودیتهای گسترده صادراتی از اول نوامبر ۲۰۲۵، ایالات متحده نیز از همان تاریخ تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین وضع خواهد کرد. او گفت این تصمیم چین «بیسابقه در تاریخ تجارت جهانی و مایه شرمساری اخلاقی» است و واشینگتن همچنین از ماه آینده محدودیتهایی بر صادرات نرمافزارهای حیاتی اعمال خواهد کرد.
ترامپ پیش از اعلام رسمی تعرفهها نیز در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشال، نوشته بود که در حال بررسی «افزایش گسترده تعرفهها بر واردات چین» است و دیگر «دلیلی برای دیدار با شی جینپینگ» در دو هفته آینده نمیبیند. او همچنین از «اقدامات متقابل دیگر» سخن گفت که در دست بررسی است.
این موضعگیری ناگهانی رئیسجمهوری آمریکا باعث شوک در بازارهای مالی شد و روابط پرتنش میان واشینگتن و پکن را بار دیگر به مرحلهای حساس رساند. سه شاخص اصلی والاستریت، شامل داوجونز، اساندپی ۵۰۰ و نزدک، همگی با سقوط شدید بسته شدند.
شاخص اساندپی ۵۰۰ با ۲.۷۱ درصد افت و شاخص نزدک با ۳.۵۶ درصد سقوط، بدترین عملکرد روزانه خود از ماه آوریل تاکنون را تجربه کردند. شاخص داوجونز نیز ۸۷۸ واحد معادل ۱.۹ درصد کاهش یافت.
رایان دیتریک، استراتژیست ارشد بازار در شرکت «کارسون گروپ» گفت: «وقتی بزرگترین و دومین اقتصاد جهان دوباره با هم درگیر میشوند، طبیعی است بازارها با ذهنیت “اول بفروش، بعد بپرس” واکنش نشان دهند. پست ترامپ کاملاً غیرمنتظره بود و دروازه نوسان شدید را باز کرد.»
چین بیش از ۹۰ درصد از تولید جهانی عناصر نادر را در اختیار دارد — موادی کلیدی برای ساخت خودروهای برقی، موتورهای هواپیما و رادارهای نظامی. کارشناسان هشدار دادهاند که تشدید جنگ تجاری میان دو کشور میتواند زنجیره تامین جهانی را در بخشهای فناوری، خودروسازی برقی و دفاعی مختل کند.
شاخص نوسان بازار (VIX) که میزان نگرانی سرمایهگذاران را نشان میدهد، به بالاترین سطح خود از ماه ژوئن رسید.
همزمان، سهام شرکتهای چینی در بورسهای آمریکا بهشدت سقوط کرد: سهام علیبابا، جیدیداتکام و پیدیدیهولدینگز بین ۵ تا ۸ درصد کاهش یافتند. شرکت کوآلکام نیز پس از آغاز تحقیقات ضدانحصار چین درباره خرید شرکت اسرائیلی اوتوتاکس ۷.۳ درصد افت کرد.
افزایش تنشها در حالی است که دولت فدرال آمریکا برای دهمین روز متوالی در وضعیت تعطیلی قرار دارد و انتشار دادههای رسمی اقتصادی متوقف شده است. با این حال، شاخص اعتماد مصرفکننده دانشگاه میشیگان نشان میدهد که نگرانی مردم از قیمتهای بالا و چشمانداز ضعیف بازار کار همچنان در سطح بیسابقهای قرار دارد.
در چنین شرایطی، نگاه سرمایهگذاران به فدرال رزرو دوخته شده است. کریستوفر والر، عضو هیات مدیره بانک مرکزی آمریکا، گفته است که با وجود ضعف در بازار کار، کاهش نرخ بهره باید با احتیاط انجام شود. آلبرتو موسالم، رئیس فدرال رزرو سنتلوئیس، نیز تاکید کرده که شاید یک کاهش دیگر نرخ بهره برای حمایت از اشتغال ضروری باشد.
در هفته آینده، مجموعهای از بانکهای بزرگ از جمله جیپی مورگان، گلدمن ساکس، سیتیگروپ و ولز فارگو قرار است گزارشهای مالی سهماهه خود را منتشر کنند — اقدامی که بهطور سنتی آغاز فصل گزارشهای سود در والاستریت محسوب میشود.
به گفته مؤسسه الاسایجی، انتظار میرود سود شرکتهای حاضر در شاخص اساندپی ۵۰۰ در سهماهه سوم سال جاری نسبت به سال گذشته حدود ۸.۸ درصد افزایش داشته باشد؛ رقمی پایینتر از رشد ۱۳.۸ درصدی فصل گذشته.
در پایان روز، تعداد سهام نزولی در بورس نیویورک بیش از چهار برابر سهام صعودی بود و در بورس نزدک نیز نسبت سهام کاهشی به افزایشی نزدیک به پنج به یک گزارش شد.
حجم معاملات در بازارهای آمریکا به ۲۴.۲ میلیارد سهم رسید — بالاتر از میانگین بیستروزه اخیر — که نشانهای از فروش گسترده و اضطراب سرمایهگذاران در پایان یکی از پرتنشترین هفتههای مالی سال بود.
پس از انتشار بیانیه حماس و دو گروه جهادی همپیمانش مبنی بر رد هرگونه قیمومیت خارجی در غزه، باسم نعیم، یکی از مقامهای ارشد حماس هشدار داد که این گروه تونی بلر، نخستوزیر پیشین بریتانیا را در هیچ نقشی برای غزه نخواهد پذیرفت.
او در گفتوگو با رسانه بریتانیایی اسکاینیوز از طرح حضور تونی بلر در نظارت بر اداره و آینده غزه انتقاد کرد و گفت: «ما همچنان نقش او را در کشتار و میلیونها غیرنظامی بیگناه در افغانستان و عراق به یاد داریم و از این بابت همچنان خشمگینیم.»
نعیم در بخش دیگری از صحبتهایش به موضوع خلع سلاح حماس پرداخت و تاکید کرد: «حماس حاضر است به نفع یک نهاد فلسطینی که پس از جنگ اداره غزه را بر عهده بگیرد کنار برود، اما همچنان روی زمین باقی خواهد ماند و خلع سلاح نخواهد شد.»
نعیم که خود ساکن ترکیه است، گفت که حماس «فقط» سلاحهایش را به یک دولت فلسطینی تحویل میدهد و نیروهایش نیز با ارتش فلسطین ادغام خواهند شد.
او با تاکید بر نقش حیاتی دونالد ترامپ در پایان دادن به جنگ غزه و تشکر از رییسجمهوری ایالات متحده بابت تلاشهایش در این زمینه، از او خواست «حداکثر فشار» را بر نتانیاهو وارد کند تا اسرائیل به تعهداتش وفادار بماند.
در طرح پیشنهادی دونالد ترامپ قرار است تونی بلر بخشی از یک نهاد نظارتی بینالمللی تحت عنوان شورای صلح باشد. مسئولیت این نهاد نظارت بر عملکرد گروهی از تکنوکراتهای فلسطینی است امور فلسطین را اداره خواهد کرد. افزون بر این، شورای صلح نقشی محوری در هدایت بازسازی غزه خواهد داشت.
به گزارش شبکه اماسانبیسی به نقل از منابع آگاه به پرونده، دادستانی فدرال در ایالت مریلند با سرعت در حال پیشبرد تحقیقات علیه بولتون است و احتمال دارد شکایت یا کیفرخواست رسمی علیه او هفته آینده صادر شود.
به گفته این منابع، هیات منصفهای در مریلند طی هفتههای گذشته شواهدی را بررسی کرده است که نشان میدهد بولتون بهطور غیرقانونی اسناد طبقهبندیشده امنیت ملی را در منزل خود نگهداری کرده است. آنها میگویند روند پرونده در روزهای اخیر شتاب گرفته و دادستانهای فدرال احتمالاً در آستانه طرح اتهام رسمی هستند.
در صورت صدور کیفرخواست، بولتون سومین چهره منتقد ترامپ خواهد بود که ظرف چند هفته اخیر از سوی وزارت دادگستری دولت او با اتهامات کیفری مواجه میشود. بولتون که در سال ۲۰۱۹ از سوی ترامپ برکنار شد، از منتقدان سرسخت سیاستهای او بوده و در کتاب خاطراتش نیز به تندی از رئیسجمهوری وقت انتقاد کرده بود.
وکیل بولتون، اَبی لاول، در واکنش به گزارشها گفته است که موکلش مرتکب هیچ تخلفی نشده و اسناد موجود در منزل او مربوط به دوران خدمت در دولت جورج بوش پسر است، زمانی که بولتون سفیر آمریکا در سازمان ملل بود. او تاکید کرده است: «بررسی دقیق نشان خواهد داد که هیچ مدرک طبقهبندیشدهای به شکل نامناسب نگهداری نشده است.»
با این حال، مقامات قضایی در مریلند معتقدند شواهد کافی برای پیگرد قانونی وجود دارد. کلی هیز، دادستان موقت ایالات متحده در مریلند، گفته است که «دلایل منطقی برای طرح اتهام علیه بولتون» وجود دارد.
پرونده بولتون پس از بازرسی غافلگیرانه ماموران افبیآی از منزل او در شهر بتزدا در ۲۲ سپتامبر شدت گرفت. ماموران در این عملیات، که با مجوز قاضی فدرال و اطلاعات ارائهشده از سوی سازمان سیا انجام شد، به دنبال اسناد محرمانه بودند. همان روز، رئیس افبیآی، کاش پاتل، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هیچکس بالاتر از قانون نیست.»
در ماه گذشته، دادگاهی فدرال نسخهای ویرایششده از اسناد مربوط به مجوز بازرسی منزل بولتون را منتشر کرد. در بخشی از این سند، که بهطور کامل سیاه شده، عنوان «هک حساب AOL بولتون توسط نهاد خارجی» دیده میشود.
دو منبع مطلع به شبکه اماسانبیسی گفتهاند که دولت آمریکا ایمیلهای بولتون را در جریان عملیات اطلاعاتی علیه یک دولت خارجی شناسایی کرده و همین مسئله منجر به آغاز تحقیقات درباره احتمال نگهداری غیرقانونی اسناد محرمانه از سوی او شده است. به گفته آنان، افشای نحوه دستیابی دولت آمریکا به این اطلاعات، ممکن است برای امنیت ملی کشور زیانبارتر از هر اطلاعاتی باشد که بولتون در اختیار داشته است.
منابع قضایی میگویند دادستانی مریلند اکنون در حال بررسی دو گزینه است: طرح فوری شکایت برای ثبت سریع اتهامات، یا ارائه کیفرخواست رسمی از طریق هیات منصفه فدرال در آینده نزدیک.
در صورت طرح اتهام رسمی، این پرونده میتواند فصل تازهای از درگیریهای حقوقی میان دولت ترامپ و منتقدانش را رقم بزند — بهویژه پس از آنکه وزارت دادگستری او پیشتر نیز جیمز کومی، رئیس سابق افبیآی، و لتیشا جیمز، دادستان کل نیویورک، را هدف پیگرد قرار داده بود.
