ایراناینترنشنال
در تاریخ، لحظه سقوط یک حکومت میتواند تعیین کند که آیا آن نظام سیاسی امکان بازگشت خواهد داشت یا نه. شکست صرف، لزوماً پایان حافظه سیاسی یک نظام نیست؛ اما تحقیر در لحظه سقوط، آن را از حافظه ملت پاک میکند.
تحقیر نوعی مرگ سمبلیک است که نه تنها مشروعیت حکومت را به پایان میرساند، بلکه امکان روایت مجدد آن را نیز از بین میبرد. تاریخ بارها نشان داده که حکومتهایی که با تحقیر فرو میریزند، دیگر شانسی برای بازگشت به قدرت ندارند، حتی اگر بقایایشان باقی بماند، حتی اگر هوادارانی داشته باشند، حتی اگر دشمنانشان مرتکب خطا شوند.
سقوط قاجار از بارزترین نمونههای این نوع از مرگ سیاسی است. خاندان قاجار، با تمام شبکه خویشاوندی گستردهاش، هرگز نتوانست پس از برچیده شدن سلطنت بهدست رضاشاه، حتی بهعنوان آلترناتیو در ذهن «مردم» باقی بماند. چرا؟ چون پایان قاجار با نوعی از بیکفایتی، تحقیر و زوال تدریجی همراه بود که نه در میدان جنگ، بلکه در کوچه و بازار ثبت شد.
ضعف در برابر استعمار، واگذاری پیاپی امتیازها، فساد ساختاری، و ناتوانی در حفظ اقتدار مرکزی، همگی تصویر قاجار را در ذهن ایرانیان چنان تحقیرآمیز ساخت که حتی دهها شاهزاده مقیم اروپا و داخل کشور نتوانستند مشروعیت ازدسترفته را بازسازی کنند.
این همان سرنوشتی است که بسیاری از حکومتهای کمونیستی اروپای شرقی نیز تجربه کردند. از آلمان شرقی و چکسلواکی گرفته تا بلغارستان و رومانی، پایان دوران کمونیسم نه از طریق جنگ، بلکه از درون، با فروپاشی حیثیتی و تحقیرشدگی در مقابل جهانیان رقم خورد.
رهبران این کشورها، نه چون قهرمان، بلکه چون دلقکهای پیر از صحنه خارج شدند. فرو ریختن دیوار برلین، نه فقط نماد اتحاد دو آلمان، بلکه تصویر جهانی از نابودی یک نظم سیاسی با خفت بود. مردمی که در خیابانها مجسمهها را پایین کشیدند، دفترهای حزب را آتش زدند و پرچمها را پاره کردند، نه تنها ساختار سیاسی را نابود کردند، بلکه روایت مشروعیت آن را نیز دفن کردند. اینگونه بود که بازگشت به آن ایدئولوژیها، حتی در قالبهای تعدیلشده و مدرنتر، امکانپذیر نشد.
با این حال، استثنایی مهم در این الگو وجود دارد: روسیه. حزب کمونیست در روسیه، هرچند قدرت مطلق را از دست داد، اما همچنان توانست در عرصه سیاسی حضور داشته باشد و در برخی انتخابات، آرای قابل توجهی بهدست آورد.
دلیل این ماندگاری، نه عملکرد اقتصادی شوروی، بلکه تصویر قدرتمند آن در ذهن روسهاست: تصویری که نه با تحقیر، بلکه با غرور گره خورده است. پیروزی در جنگ جهانی دوم، فتح برلین، و هژمونی نظامی در برابر غرب، همگی بخشی از حافظه افتخارآمیز شوروی باقی ماندهاند.
در نتیجه، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، گرچه به از دست رفتن ساختار سیاسی انجامید، اما به تحقیر ملی نینجامید. مردم روسیه همچنان میتوانند به «دوران اقتدار» رجوع کنند، و حزب کمونیست، در غیاب آلترناتیوی قدرتمند، هنوز در برخی مناطق مشروعیت نسبی دارد. تحقیر نشدن، اگرچه مانع فروپاشی نشد، اما مانع حذف کامل نیز شد.
در مورد حکومت پهلوی نیز، وضعیتی بینابین شکل گرفت. سقوط حکومت پهلوی گرچه با بحران مشروعیت، اعتراضهای گسترده، و فرار شاه همراه شد، اما با تحقیر کامل همراه نبود. محمدرضا شاه، با وجود تمام انتقادها، کشور را در حالت جنگ داخلی کامل رها نکرد. ارتش، تا حدودی منسجم باقی ماند و چهرههای اصلی حکومت، با شکلی نیمهآبرومند از کشور خارج شدند.
مهمتر از آن، ساختار مدرن حکومت پهلوی ـ از نهادهای آموزشی و اقتصادی گرفته تا نهادهای دیوانی ـ همچنان باقی ماند و پایه جمهوری اسلامی نوپا شد.
به همین دلیل است که پس از چهار دهه، ایده بازگشت سلطنت، بهویژه در میان بخشی از جامعهی شهری، هنوز زنده است.
در همین بستر تحلیلی است که میتوان نامه اخیر یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، به علی خامنهای را بازخوانی کرد.
این نامه، صرفاً یک بیانیه نظامی یا پیام سیاسی نبود. گالانت در این متن، کوشید تا جمهوری اسلامی را نه فقط شکستخورده، بلکه تحقیرشده نشان دهد. او با زبانی خونسرد اما گزنده، بارها بر این نکته تاکید کرد که «ما همهچیز را میدانیم»، «ما همهجا هستیم»، «ما شما را پیش از آنکه خودتان بدانید، میشناسیم».
او جمهوری اسلامی را چون ارتشی لخت و بیپناه ترسیم کرد که هیچ نقطه امنی ندارد، هیچ رازی نمیتواند حفظ کند، و هیچ برنامهای را نمیتواند کامل کند.
هدف این نامه، ایجاد ترس نبود؛ ایجاد خفت بود. اسرائیل، طبق این تحلیل، نمیخواهد جمهوری اسلامی صرفاً شکست بخورد؛ میخواهد با حقارت فروبریزد. چرا؟ چون تنها در صورت تحقیر، احتمال بازگشت آن ـ یا مشابه آن ـ بهحداقل میرسد. همانگونه که غرب، با تماشای صحنههایی از فروپاشی دیوار برلین و محاکمه چائوشسکو، توانست کمونیسم را از ذهن ملتها پاک کند، اسرائیل نیز در پی آن است که جمهوری اسلامی را نهفقط از قدرت، بلکه از حافظه تاریخی ایرانیان حذف کند.
در استراتژی گالانت، تأکید بر «فروپاشی راهبردی» ساختار نیابتی جمهوری اسلامی، از لبنان تا یمن، و «نابودی زیرساختهای هستهای» نه بهعنوان ضربههای نظامی، بلکه بهعنوان نمایشی خفتبار از ناکارآمدی ساختار امنیتی ایران ارائه میشود.
حتی جملاتی مانند «ما بیش از شما درباره خودتان میدانیم» یا «ما در بالای سر تهران پرواز کردیم» معنایی فراتر از گزارش عملیات دارند؛ آنها در پی ساختن روایت تحقیر هستند. تحقیر رهبر جمهوری اسلامی، تحقیر نیروهای مسلح حکومت، تحقیر نهادهای اطلاعاتی، و تحقیر ایدئولوژیای که ادعای «بازدارندگی» در برابر غرب داشت.
اگر این پروژه تحقیر بهطور کامل تحقق یابد ـ یعنی جمهوری اسلامی نه با شورش مردمی یا مصالحه سیاسی، بلکه با نابودی نظامی و نمایش ضعف فرو بپاشد ـ آنگاه احتمال بازسازی این نوع حکومت یا گفتمانِ «اسلام سیاسی مقاومتگرا» بهشدت کاهش مییابد.
نسلهای بعدی، بهجای دیدن چهرهای کاریزماتیک و قهرمان از جمهوری اسلامی، با چهرهای فروپاشیده، ناتوان و بیآبرو مواجه خواهند شد. و این، پایان نهایی یک ایدئولوژی است: مرگی که نه در میدان، بلکه در ذهنها رخ میدهد.
در چنین چشماندازی، آینده اسلام سیاسی در ایران به نقطه حساسی رسیده است. همانگونه که قاجار با واگذاری خفتبار جنوب ایران به بریتانیا و شمال به روسیه، برای همیشه در حافظه ایرانیان بهعنوان نماد بیعرضگی باقی ماند، جمهوری اسلامی نیز، اگر سقوطش با تحقیر همراه باشد، ممکن است برای همیشه از حافظه سیاسی ملت پاک شود. این، هدف نهایی اسرائیل است: حذف گفتمانی، نه فقط جغرافیایی.
این مقاله با اتکا به شواهدی مبنی بر سرعت گرفتن بازسازی توان نظامی هر دو کشور، تعلیق همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ابهام در میزان کارآیی تاسیسات هستهای ایران، همسویی فزاینده ترامپ و نتانیاهو در قبال برنامه هستهای جمهوری اسلامی و تشدید حملات حوثیها علیه اسرائیل پیشبینی میکند که احتمال فعال شدن تنش میان دو کشور دور از انتظار نیست.
بازسازی سریع تاسیسات نظامی
نیوزویک با اشاره به گزارش «میدلایستآی» از ارسال آتشبارهای موشک زمین به هوا از سوی چین به ایران و اعلام آمادگی وزارت دفاع چین برای فروش جنگندههای چندمنظوره J-10 به «کشورهای دوست» نتیجه گرفته است که ایران میخواهد سامانههای پدافند هوایی خود را نوسازی کند.
از سوی دیگر، تلاشهای اسرائیل برای تقویت گشتهای هوایی بر فراز لبنان، تشکیل واحدهای امنیت داخلی جدید برای محافظت از غیرنظامیان و فعال کردن نیروهای ذخیره نظامی برای پشتیبانی از خط مقدم را نشانی از آماده شدن این کشور برای رویارویی احتمالی دیگری میداند.
نویسنده نیوزویک همچنین سرعت گرفتن ارسال تجهیزات نظامی از جمله مهمات دقیق و پیشرفته و سامانههای پدافند موشکی جدید از سوی آمریکا به اسرائیل را نشانهای از تصمیم این کشور برای جبرانِ فوری آسیبهای وارد شده در جنگ ۱۲ روزه به تاسیسات نظامیاش میداند.
ابهام در وضعیت توان هستهای جمهوری اسلامی
این نشریه ابهامها در خصوص میزان از کارافتادگی مراکز هستهای ایران، اظهارات مقامات حکومت ایران در خصوص ادامه غنیسازی اورانیوم و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته، قطع همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تیرگی در چشمانداز مذاکرات ایالات متحده با جمهوری اسلامی را از جمله دلایلی میشمارد که احتمال شلعهور شدن تنش را بالا میبرند.
ترامپ و نتانیاهو در یک جبهه
نویسنده مطلب با تحلیل دیدارها و نتایج سفر اخیر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسراییل به ایالات متحده نتیجه گرفته است که نتانیاهو و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا بیش از هر زمان دیگری در مقابله با برنامه هستهای جمهوری اسلامی و حمایت این کشور از نیروهای نظامی نیابتیاش در منطقه همسو هستند و این میتواند زنگ خطری برای تهران باشد.
تشدید حملات حوثیها
نیوزویک شدت گرفتن فعالیتهای حوثیهای یمن که مورد حمایت حکومت ایران هستند را دلیل دیگری برای افزایش خطر از سرگیری درگیریها میداند: «این حملات هماهنگ، نشاندهنده افزایش توانایی نظامی حوثیها و بخشی از راهبرد گستردهتر ایران برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل و مختلکردن مسیرهای حیاتی حملونقل دریایی است. افزایش اینگونه درگیریها میتواند بار دیگر پای آمریکا را به شکل مستقیم به میدان جنگ در منطقه باز کند.»
این مقاله در پایان، با اشاره به تمایل محتاطانه تهران و در عین حال، نبود هیچ نشانهای دال بر تصمیم مقامات جمهوری اسلامی برای توقف برنامههای موشکی و هستهای، و همچنین با در نظر گرفتن این واقعیت که اسرائیل همچنان مصمم است با ایران هستهایِ مجهز به موشکهای بالستیک مقابله کند، نتیجه میگیرد که «خطر از سرگیری درگیری مستقیم همچنان بسیار جدی است.»
به نوشته این نشریه، جدال رسانهای اخیر درباره میزان خسارت وارد شده به سه مرکز اصلی برنامه هستهای ایران، اصفهان، فردو و نطنز، نمونهای از این وضعیت بود. این بحثها با ادعای دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، آغاز شد که چند ساعت پس از حملات هوایی اعلام کرد تاسیسات ایران «کاملا نابود شدهاند.»
همزمان، گزارشی از سوی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا به شبکه سیانان درز کرد که روایت متفاوتی ارائه میداد و تخمین زده بود برنامه هستهای ایران تنها چند ماه عقب افتاده است.
فارنپالیسی نوشت این جدال، نهتنها فاقد اطلاعات واقعی بود، بلکه نشانهای از «تمایل خطرناک جامعه سیاست خارجی آمریکا به جایگزینکردن تحلیلهای مبتنی بر واقعیت با روایتپردازیهای سیاسی و رسانهای» است.
به باور این نشریه، نتیجه چنین رویکردی، خلق «واقعیتهای موازی» بر اساس جهانبینی افراد است؛ پدیدهای که وحدت سیاسی در مواجهه با تهدیدهای جهانی را غیرممکن میسازد. این در حالی است که سنتی دیرینه در سیاست خارجی آمریکا، با الهام از آموزههای سناتور آرتور وندنبورگ، بر اهمیت بحثهای واقعی برای ایجاد اجماع در حوزه بینالملل تاکید داشته است.
فارنپالیسی با اشاره به اظهارات ترامپ در ۲۱ ژوئن، تحلیل میکند که ادعای رییسجمهوری مبنی بر نابودی کامل تاسیسات ایران، نمونهای کلاسیک از «راهبردهای تبلیغاتی آموختهشده از روی کوهن»، وکیل جنجالی ترامپ در دهههای گذشته بود: «بدون توجه به واقعیت، چیزی را بگو که به نفعات باشد و آنقدر آن را تکرار کن تا دیگران هم آن را بهعنوان حقیقت بپذیرند.»
این مقاله اضافه میکند که حتی خود ترامپ نمیتوانست بلافاصله از میزان دقیق خسارتها مطلع شود. در بهترین حالت، او تنها از اصابت بمبها به اهداف مطمئن بود، نه از عمق آسیبها. با این حال، خلأ اطلاعات هیچگاه مانعی برای رییسجمهوری نبوده است.
در مقابل، نشت گزارش «دیآیاِی» نیز صرفا یک ارزیابی اولیه با «سطح اطمینان پایین» از سوی تنها یک نهاد اطلاعاتی بود و نه نظر نهایی کل جامعه اطلاعاتی. این در حالی است که اطلاعات بعدی نشان میداد اورانیوم غنیشده ایران احتمالا در بخشهایی دفن شده که با وجود تخریب شدید، از دسترس فوری خارج است؛ عاملی که زمان لازم برای احیای برنامه هستهای را به شکل قابلتوجهی افزایش میدهد.
فارنپالیسی با انتقاد از فضای سیاسی حاکم بر واشینگتن مینویسد: این اطلاعات تکمیلی برای بسیاری از منتقدان و فعالان رسانهای اهمیتی نداشت؛ چرا که بیشتر در پی امتیازگیری سیاسی بودند تا تحلیل تهدید واقعی برنامه هستهای ایران برای امنیت متحدان آمریکا در منطقه.
این گزارش هشدار میدهد که آمریکا اکنون با دو روایت متضاد درباره حملات اخیر روبرو است: نخست، اینکه عملیات موفق بوده و توان هستهای [حکومت] ایران را از بین برده؛ دوم، اینکه عملیات شکست خورده و خطر تسلیحاتیشدن [جمهوری اسلامی] ایران و انتقامگیریاش را افزایش داده است. هر یک از این روایتها، به سیاستی متفاوت میانجامند، اما نبود اجماع بر سر هیچیک، آمریکا را از دستیابی به یک راهبرد منسجم در قبال ایران بازمیدارد.
فارنپالیسی ادامه میدهد: «هیچیک از حامیان ترامپ نمیپرسند اگر برنامه ایران نابود شده، چرا او پیشنهاد مذاکره داده است؟ و هیچکدام از منتقدان نمیگویند اگر ارزیابی «دیآیاِی» درست باشد و برنامه ایران دو سال عقب افتاده باشد، این خبر خوبی است که زمان کافی برای تدوین راهبرد جدید فراهم میکند.»
به اعتقاد این نشریه، در گذشته بحثهای جدی و پرمحتوایی درباره موضوعاتی چون استقرار موشکهای هستهای در اروپا یا گسترش ناتو وجود داشت؛ اما در فضای کنونی که افکار عمومی بیشتر درگیر روایتهای رسانهای و جنگهای توییتری است، حتی طرح پرسشهای منطقی هم به حاشیه رانده میشود.
در پایان، فارنپالیسی با اشاره به اصرار ترامپ بر ادعای «نابودی کامل برنامه هستهای ایران» و پیامدهای آن، تاکید میکند: «سیاست خارجی موفق، نیازمند فرضیات دقیق درباره واقعیتهای جهان است. اما در شرایطی که تحلیلها بر مبنای روایت ساخته میشوند، چیزی بهنام واقعیت مشترک وجود ندارد و واشینگتن در دریای روایتهای بیپایه، گرفتار شده است.»
به نوشته هاآرتص، جمهوری اسلامی ایران در طول چند دهه، حزبالله را بهعنوان نخستین خط دفاعی خود در برابر حمله احتمالی اسرائیل یا آمریکا پرورش داده بود؛ گروهی که ماموریت آن نهتنها بازدارندگی، بلکه پاسخگویی به عملیات احتمالی علیه برنامه هستهای ایران تعریف شده بود.
اما حزبالله در این جنگ سکوت کرد. سکوتی که بیش از آنکه نشانه همدلی باشد، حاکی از یک چرخش راهبردی و بیمناک از رویارویی مستقیم است.
نخستین جنگ مستقیم جمهوری اسلامی و اسرائیل در حالی در تابستان امسال آغاز و خاتمه یافت که حزبالله، برخلاف انتظارها، از حاشیه پا را فراتر نگذاشت. در این مدت، اسرائیل شماری از دانشمندان هستهای و فرماندهان ارشد نظامی حکومت ایران را ترور کرد، زیرساختهای نظامی و مراکز نمادین جمهوری اسلامی را هدف قرار داد، و حتی با همراهی ایالات متحده، عملیات هوایی گستردهای علیه تاسیسات هستهای ایران انجام داد، اما حزبالله همچنان سکوت پیشه کرد.
در شرایطی که آمریکا با عملیات موسوم به «چکش نیمهشب» برای اولین بار مستقیما در یک جنگ علیه ایران مشارکت نظامی داشت، حزبالله ترجیح داد تنها با بیانیههایی در محکومیت «تجاوز اسرائیل» از تهران حمایت کند. حتی در زمانی که مشارکت واشینگتن احتمال گسترش جنگ را افزایش داده بود و ارتش اسرائیل در شمال در آمادهباش کامل قرار داشت، این گروه تنها به هشدارهای دیپلماتیک و ارجاع به منشور ملل متحد، کنوانسیون ژنو و نهادهای بینالمللی بسنده کرد.
تحلیلگر هاآرتص مینویسد: در یکی از جملات بیانیه حزبالله آمده بود که حملات آمریکا «میتواند شعاع جنگ را گسترش داده و منطقه و جهان را به آستانه پرتگاه بکشاند»، اما لحن آن بیشتر شبیه استمداد از نهادهایی بود که این گروه سالها آنها را نفی میکرد.
در ادامه این بیانیه، حزبالله در حالی از «توانمندی ایران برای پاسخگویی به تجاوز» سخن گفت که همزمان بهطور ضمنی اعلام کرد در جنگ دخالت نخواهد کرد. سکوت نظامی حزبالله، اگرچه قابل پیشبینی بود، اما از منظر راهبردی حاکی از یک عقبنشینی تاکتیکی مهم است؛ عقبنشینیای که بهگفته ناظران، در شرایط کنونی برای بقا ضروری بهنظر میرسد.
بازدارندگی اسرائیل و نگرانیهای داخلی حزبالله
علاوه بر ملاحظات راهبردی ایران، عوامل داخلی نیز در این تصمیم نقش داشتند. به نوشته تحلیلگر هاآرتص، بخش عمدهای از جامعه لبنان، بهجز شیعیان، از اینکه حزبالله تصمیمگیری درباره جنگ و صلح کشور را در انحصار خود گرفته، خشمگین هستند. اعتراضها به تداوم تسلیح این گروه، حتی دولت لبنان را ناچار کرده تا در ظاهر نیز شده، مسأله خلعسلاح حزبالله را مطرح کند؛ هرچند این خواسته تاکنون به سرانجامی نرسیده است.
با وجود آنکه در گذشته نیز پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹، بحث خلعسلاح حزبالله بارها مطرح شده بود، اما این گروه همواره لبنان را وارد جنگهای تازهای کرد؛ از جمله با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ و با دخالت در جنگ داخلی سوریه. حتی فروپاشی اقتصادی لبنان در سال ۲۰۱۹ نیز تنها باعث کاهش موقت مداخلات خارجی حزبالله شد و نتوانست سیاستهای تهاجمی آن را متوقف کند.
اما پس از ورود حزبالله به نبرد پس از حمله ۷ اکتبر حماس، اسرائیل فرصت را مغتنم شمرد تا با عملیات فرسایشی، زیرساختهای نظامی این گروه را تضعیف کند. این روند در نهایت در پاییز ۲۰۲۴ به عملیات گسترده ارتش اسرائیل منجر شد که طی آن، دهها فرمانده نظامی و سیاسی ارشد حزبالله کشته شدند و بخش زیادی از زرادخانه این گروه نابود شد.
توافق آتشبس و بازداشتن حزبالله
با وجود دستیابی به آتشبس در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴، این توافق، مشابه قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که به جنگ ۲۰۰۶ پایان داده بود، باز هم سرنوشت حزبالله را به تصمیم دولت لبنان واگذار کرد؛ تصمیمی که همواره با بیعملی همراه بوده است. اما این بار، دولت ترامپ با ارائه «نامه تضمین» به اسرائیل، اعلام کرد در صورت عدم اقدام لبنان علیه حزبالله، اسرائیل آزاد خواهد بود که بهطور مستقل علیه این گروه وارد عمل شود.
هاآرتص مینویسد که این حمایت بیسابقه آمریکا، به اسرائیل امکان داد تا در ماههای پس از آتشبس، به عملیات هدفمند علیه حزبالله ادامه دهد و مانع بازسازی ساختارهای نظامی آن شود. بههمین دلیل، در زمان آغاز جنگ مستقیم ایران و اسرائیل، حزبالله آنچنان تضعیف شده بود که توان مداخله مؤثر را نداشت و ورود آن به جنگ، به احتمال قوی، به نابودی کامل منجر میشد.
با وجود این، اسرائیل در روزهای پایانی جنگ نیز با ارسال پیامی از طریق ایالات متحده به دولت لبنان هشدار داد که در صورت ورود حزبالله به درگیریها، حملات گستردهای از سر گرفته خواهد شد. تهدیدی که نشان میداد اگرچه حزبالله بهلحاظ نظامی ضربه خورده، اما همچنان در ادراک امنیتی اسرائیل یک تهدید بالقوه محسوب میشود.
فشار واشینگتن برای خلعسلاح حزبالله
در این میان، تام باراک، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور سوریه، مسئولیت رایزنی با دولت لبنان برای پیشبرد روند خلعسلاح حزبالله را بر عهده گرفته است. بهنوشته هاآرتص، این تلاشها با مقاومت حزبالله و همچنین درخواستهای لبنان برای توقف حملات اسرائیل و عقبنشینی جزئی از جنوب مواجه شده است؛ خواستههایی که هدفشان حفظ وضع موجود و مانعتراشی در مسیر خلعسلاح است.
با این حال، نویسنده هاآرتص تاکید میکند که ایالات متحده نباید این خواستهها را بپذیرد، چرا که تنها عاملی که توانسته حزبالله را تا این حد مهار کند، فشار نظامی مستمر اسرائیل با پشتوانه سیاسی و دیپلماتیک آمریکاست.
بر اساس این تحلیل، ادامه این فشار تنها راه واقعبینانه برای جلوگیری از بازسازی تواناییهای حزبالله و در نهایت، خلعسلاح کامل آن است؛ هدفی که بدون پشتیبانی همهجانبه بینالمللی، محقق نخواهد شد.
