مطالب بیشتر
دونالد ترامپ چهارشنبه چهارم تیر گفت: «ولادیمیر پوتین واقعا باید به این جنگ پایان دهد.»
به گزارش خبرگزاری رویترز، این اظهارات ترامپ پس از دیداری ۵۰ دقیقهای با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، در حاشیه نشست ناتو در لاهه بیان شد.
آنان این دیدار را گامی مثبت در جهت حل بحرانی توصیف کردند که ترامپ آن را «سختتر از بسیاری از جنگهای دیگر» خواند.
موشکهای پاتریوت بیشتر برای اوکراین؟
ترامپ در یک نشست خبری که در آن از دستاوردهای دیپلماتیک خود در خاورمیانه نیز تمجید کرد، گفت موشکهای پاتریوت «بهسختی در دسترس قرار میگیرند» اما افزود: «میخواهیم ببینیم آیا میتوانیم برخی از آنها را در اختیار قرار دهیم.»
زلنسکی نیز در این دیدار درباره سامانههای پدافند هوایی سخن گفت اما مشخص نیست که منظور ترامپ ارسال تعداد بیشتری موشک بوده یا ارائه سامانههای کامل پاتریوت.
ترامپ همچنین احتمال ارائه کمک نظامی بیشتر به کییف را منتفی ندانست. کشوری که در ماههای اخیر با پیشرویهای تدریجی نیروهای روسیه در میدان نبرد مواجه بوده است.
پیش از این، ترامپ هیچ نشانهای از تمایل به ادامه ارسال تسلیحات به اوکراین بروز نداده بود. کمکهایی که در دوران ریاستجمهوری جو بایدن و پس از تهاجم تمامعیار روسیه در سال ۲۰۲۲ آغاز شد.
کمکهای مالی بیشتر برای اوکراین؟
ترامپ در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا در سال جاری کمک مالی بیشتری برای دفاع اوکراین اختصاص خواهد داد یا نه، گفت: «در مورد پول، خواهیم دید چه پیش میآید.»
سامانههای پاتریوت ساخت آمریکا نقش کلیدی در سرنگونی موشکهای بالستیک روسیه دارند. حملاتی که در هفتههای اخیر شدت گرفته و بارها شهرهای اوکراین را هدف قرار دادهاند.
در هفته گذشته دهها نفر در کییف، پایتخت اوکراین و شهر دنیپرو در جنوب شرقی این کشور بر اثر حملات روسیه کشته شدند.
زلنسکی پیش از دیدار چهارشنبه با ترامپ گفته بود در صورت امتناع آمریکا از اهدای موشکهای پاتریوت، اوکراین آمادگی خرید این تجهیزات را دارد.
او پس از دیدار با ترامپ، این گفتوگو را «طولانی و پرمحتوا» توصیف کرد.
رییسجمهوری اوکراین در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اوکراین آماده خرید این تجهیزات و حمایت از تولیدکنندگان تسلیحات آمریکایی است. ما همچنین درباره امکان تولید مشترک پهپادها گفتوگو کردیم. میتوانیم یکدیگر را تقویت کنیم.»
ترامپ نیز افزود که بهزودی بار دیگر با پوتین گفتوگو خواهد کرد و تاکید کرد: «ببینید، ولادیمیر پوتین واقعا باید به این جنگ پایان دهد.»
تغییر چهره رسمیتر زلنسکی
زلنسکی در این دیدار کت تیره رسمی به تن داشت؛ متفاوت با لباسهای نظامی که پیشتر و بهویژه در جریان دیدار ناموفقش با ترامپ در کاخ سفید در ماه فوریه پوشیده بود و بهدلیل آن مورد انتقاد قرار گرفته بود.
او از آن زمان تلاش کرد روابط با دولت ترامپ را بازسازی کند. دولتی که نزدیکیاش به روسیه موجب نگرانی کییف شده است.
با این حال، زلنسکی تنها در ضیافت شام پیش از نشست سهشنبه حضور داشت و از شرکت در جلسه اصلی چهارشنبه بازماند. نشستی که در آن افزایش چشمگیر بودجه نظامی کشورهای عضو ناتو، بهدرخواست ترامپ مورد تایید قرار گرفت.
برخلاف سال گذشته، بیانیه پایانی نشست امسال هیچ اشارهای به عضویت آینده اوکراین در ناتو نکرد.
در حالی که این بیانیه تهدیدهای بلندمدت روسیه علیه امنیت اروپا و اقیانوس اطلس را محکوم کرده، برخلاف بیانیههای پیشین، بهطور مستقیم مسکو را مسئول آغاز جنگ معرفی نکرده است.
ارزیابیهای اولیه سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده (دیآیای) نشان داده بودند حملات آمریکا ممکن است برنامه هستهای جمهوری اسلامی را تنها چند ماه به تاخیر انداخته باشد که این برآورد از موضع دولت ترامپ مبنی بر اختلال بلندمدت در این برنامه فاصله دارد.
رییسجمهوری آمریکا و مقامهای ارشد دولتش، این نتیجهگیری را رد کردهاند.
رییسجمهوری آمریکا در نشست مطبوعاتی اجلاس سران کشورهای عضو ناتو در لاهه گفت: «فکر نمیکنم ایران دیگر سراغ برنامه هستهای برود. اگر هم برود، رییسجمهور دیگری جای من خواهد بود که رسیدگی خواهد کرد.»
او تاکید کرد: «اطلاعات پس از حملات نشان میدهد برنامه هستهای ایران کاملا نابود شده است.»
ترامپ پیش از این اظهارات نیز در نشستی خبری در حاشیه اجلاس ناتو به خبرنگاران گفت: «این [ارزیابی دیآیای] حرفی ساختگی است. اگر خودتان سند را بخوانید، در آن نوشته شده که خسارت میتوانسته بسیار شدید باشد. ولی آن را انتخاب نکردید. نوشته شده بود ممکن است خسارت محدود یا بسیار شدید باشد. شما تصمیم گرفتید آن را نگویید، چون گزارش خیلی زود پس از حمله منتشر شد.»
او ادامه داد: «ما بعد از آن اطلاعات بیشتری جمعآوری کردیم و با کسانی که محل را دیدهاند صحبت کردیم. آن مکان نابود شده و ما فکر میکنیم همه زیرساختهای هستهای آنجا از بین رفتهاند.»
ترامپ گفت که اسرائیل مامورانی را به سایتهای هستهای بمبارانشده در ایران فرستاده تا نابودی کامل آنها را تایید کنند: «تا جایی که من اطلاع دارم، اسرائیل در حال تهیه گزارشی درباره این موضوع است. به من گفته شده که آنها هم اعلام کردهاند نابودی کامل اتفاق افتاده است.»
رییسجمهوری آمریکا افزود: «برنامه هستهای ایران اساسا چند دهه به عقب رانده شده ... برای سالها از بین رفته است.»
کاخ سفید چهارشنبه بیانیهای را از سوی کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل در اختیار خبرنگاران قرار داد که در آن آمده بود: «حملات آمریکا به تاسیسات فردو، زیرساختهای حیاتی سایت را نابود کرده و این مرکز غنیسازی را از کار انداخته است.»
این اقدام با شگفتی مواجه شد چرا که دولت اسرائیل هنوز این بیانیه را بهصورت عمومی منتشر نکرده بود.
با این حال، دفتر نخستوزیر بنیامین نتانیاهو یک ساعت بعد، این ارزیابی را به نمایندگی از کمیسیون انرژی اتمی بهطور رسمی منتشر کرد.
در این بیانیه آمده است: «ما ارزیابی میکنیم که حملات آمریکا به تاسیسات هستهای ایران، همراه با حملات اسرائیل به سایر بخشهای نظامی-هستهای این کشور، توانایی ایران برای توسعه سلاح هستهای را برای سالها به عقب رانده است.»
در ادامه بیانیه تاکید شده است: «این دستاورد میتواند بهطور نامحدود حفظ شود، به شرط آنکه ایران به مواد هستهای دسترسی نیابد.»
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید نیز ارزیابی طبقهبندیشده سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا را رد کرد و در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «افشای این ارزیابی ادعایی، تلاشی آشکار برای تضعیف رییسجمهوری ترامپ و بیاعتبار کردن خلبانان شجاعی است که این عملیات بینقص را برای نابودی برنامه هستهای ایران انجام دادند.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سهشنبه به فاکسنیوز گفت که این سازمان هنوز نتوانسته تاثیر کامل حملات را ارزیابی کند زیرا دسترسی به سایتهای مورد هدف ممکن نشده است.
او توضیح داد که نطنز نخستین سایتی بوده که هدف قرار گرفته و «خسارت بسیار جدی» به یکی از سالنهای سانتریفیوژ آن وارد شده است؛ جایی که در آن غنیسازی در حال انجام بوده.
گروسی همچنین گفت که اصفهان نیز آسیب دیده اما تاکید کرد: «هیچکس هنوز وارد سالنها نشده تا میزان خسارت را ارزیابی کند.»
