محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر، بر مخالفت این کشور با هر گونه حمله از پایگاه نظامی العدید قطر، محل استقرار نیروهای آمریکا، به کشورهای منطقه و خارج از آن تاکید کرد و گفت طبق اصول شراکت استراتژیک قطر و آمریکا، هر دو کشور باید کاملا استقلال داشته باشند و در امور یکدیگر دخالت نکنند.


وزیر دفاع اسرائیل، یوآو گالانت، اعلام کرده است که حمله به جمهوری اسلامی ایران «نزدیک و مرگبار» خواهد بود. روز سهشنبه، گالانت با لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، درباره چگونگی اجرای این حمله و واکنش احتمالی جمهوری اسلامی گفتگو کرده است.
همچنین یک مقام ارشد اسرائیلی به شبکه خبری کان نیوز گفته که تصمیمگیری درباره اهداف حمله نهایی شده و تنها مساله باقیمانده، زمان انجام آن است.
تقویت سامانههای دفاعی اسرائیل
در همین حال، آمریکا در حال تکمیل استقرار سامانه موشکی پیشرفته تاد (THAAD) در اسرائیل است. این سامانه به منظور مقابله با حملات موشکی احتمالی سپاه پاسداران در پاسخ به حمله اسرائیل مستقر شده است.
سامانه تاد میتواند موشکها را از فاصله هزار کیلومتری شناسایی کند، اما توان درگیری با آنها را در فاصله ۲۰۰ کیلومتری دارد. این محدودیت ممکن است از نقاط ضعف این سامانه باشد؛ چرا که موشکهای سپاه با سرعت بالا در این فاصله کوتاه، زمان کمی برای هدفگیری باقی میگذارند.
سامانه تاد ممکن است بین ۴۸ تا ۷۲ موشک آماده شلیک در اختیار داشته باشد. هر کدام از کامیونهای لانچر آن، ظرفیت شلیک هشت موشک را بهطور همزمان دارند. اما فرآیند بارگذاری مجدد هر لانچر حدود نیمساعت طول میکشد و این زمان در یک درگیری گسترده میتواند چالشبرانگیز باشد.
با توجه به اینکه هیچ سامانه دفاعی کاملی وجود ندارد که بتواند تمام موشکهای شلیک شده را منهدم کند، انتظار میرود در صورت حمله مجدد سپاه پاسداران، برخی موشکهای سپاه از سد دفاعی اسرائیل عبور کنند.
تجربه حملات قبلی، نظیر «وعده صادق ۲»، نشان داده که حتی با وجود سامانههای پدافندی قوی، تعدادی از موشکها به اهداف اصابت میکنند. بنابر این فرماندهی جبهه داخلی ارتش اسرائیل از مدتها قبل مردم را برای چنین شرایطی آماده کرده و گالانت از فرماندهان ارتش خواسته است که به سوالات مردم پاسخ دهند و نگرانیهای آنان را کاهش دهند تا ارتش و مردم در کنار یکدیگر آماده درگیری باشند.
بیتوجهی حکومت به آمادگی مردم در ایران
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران هیچ برنامه روشنی برای آمادهسازی مردم در برابر چنین درگیری احتمالی نداشته است. نه پناهگاههای کافی در شهرها ساخته شده و نه آموزشهای لازم به مردم ارائه شده است.
به نظر میرسد حکومت تصور میکند که اسرائیل به مناطق مسکونی حمله نخواهد کرد و بنابراین نیازی به اتخاذ تدابیر حفاظتی برای مردم نمیبیند. این رویکرد، نهایت بیمسئولیتی از سوی سپاه پاسداران و دولت ایران در قبال مردم است؛ اگر چه اسرائیل از تهدید مستقیم مردم ایران خودداری کرده است و بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اسرائیل میداند مردم ایران مخالف جمهوری اسلامی هستند.
تناقض در رویکردها و پیامدهای آن
در حالی که فرماندهان سپاه با تهدیدهای پیدرپی به کشورهای منطقه اعلام میکنند که در صورت لزوم، منطقه را به آتش خواهند کشید، تناقض در مواضع دیپلماتیک جمهوری اسلامی به چشم میخورد؛ برای مثال، همزمان با سفر عباس عراقچی به عمان و سخن از «دوستی تاریخی» با کشورهای منطقه، یک فرمانده ارشد سپاه از انفجارهای مشکوک چند سال پیش در بندر فجیره بهعنوان «قدرت پنهان» ایران یاد کرده است.
تحریم های بیشتر؛ نتایج سیاستهای ماجراجویانه جمهوری اسلامی
در پی تشدید تنشها و آمادهباش در منطقه، نشانههای ملموستری از پیامدهای سیاستهای ماجراجویانه جمهوری اسلامی مشاهده میشود. از صبح سهشنبه، تمامی پروازهای مسافربری ایران به مقصد اروپا متوقف شده است. شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی نیز اعلام کرده که پروازها به لندن، کلن و پاریس متوقف شدهاند و مسافران ایرانی برای سفر به اروپا باید از ایرلاینهای دیگر مانند ترکیش ایرلاین استفاده کنند. این در حالی است که بسیاری از ایرلاینهای بینالمللی مانند لوفتهانزا نیز به دلیل شرایط جنگی، پروازهای خود به منطقه را متوقف کردهاند.
ناکامی زودرس دولت پزشکیان
با توقف پروازها و افزایش قیمت دلار و سکه در روزهای اخیر، دولت پزشکیان نیز در کمتر از ۱۰۰ روز فعالیت، با چالشهای جدی مواجه شده است. نه تنها خبری از رشد اقتصادی هشت درصدی وعده داده شده نیست، بلکه تحریمها تشدید شده و وعدههایی نظیر لغو گشت ارشاد نیز به سرانجام نرسیدهاند.
تصویب قانون تحمیل حجاب اجباری در شورای نگهبان نیز نشان میدهد که بسیاری از وعدههای دولت تحقق نیافته است.
در مجموع، شرایط کنونی ایران نشاندهنده تاثیر مستقیم سیاستهای ماجراجویانه و تنشزا در منطقه است که هم بر روابط خارجی و هم بر وضعیت داخلی کشور اثرات منفی داشته و چشمانداز روشنی را برای دولت و مردم ترسیم نمیکند.
ارتش اسرائیل چهارشنبه ۲۵ مهر اعلام کرد در پی فعال شدن آژیرهای خطر در الجلیل در شمال اسرائیل، حدود ۵۰ پرتابه از لبنان به سما اسرائیل شلیک شدند که برخی از آنها رهگیری شد و برخی دیگر به نقاطی در این منطقه برخورد کردند.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، سهشنبه ۲۴ مهر در نشست خبری خود گفت: «تهدیدها علیه ترامپ و مقامهای دولت پیشین آمریکا را به عنوان یک مساله امنیت ملی با بیشترین اولویت تلقی میکنیم. این تهدیدهای گستاخانه را به شدت محکوم میکنیم و به وضوح مشخص کردهایم که اگر جمهوری اسلامی بخواهد به هر یک از شهروندان ما حمله کند، پیامدهای آن را خواهد دید.»


جو بایدن سهشنبه ۲۴ مهر در نامهای به روسای مجلس نمایندگان آمریکا و سنا و رهبران احزاب دموکرات و جمهوریخواه در دو مجلس، با تشریح اقدامهای واشینگتن در دفاع از اسرائیل در برابر حملهها و تهدیدهای جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن، از جمله استقرار سامانه موشکی تاد در اسرائیل، بر تعهد ایالاتمتهده به حفظ امنیت اسرائیل و ادامه تلاشها در این زمینه تاکید کرد.
او در این نامه نوشت: «در اول اکتبر ۲۰۲۴، جمهوری اسلامی بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کرد. من در راستای تعهد دیرینهمان به امنیت اسرائیل و تلاشهای مستمر برای محافظت از این کشور در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی و گروههای همسو با حکومت ایران، موضع نیروهای نظامی ایالات متحده را برای کمک به دفاع از اسرائیل در برابر این حملات و هر گونه حملات دیگر از این دست تقویت کردم.»
رییسجمهوری آمریکا در ادامه نامه خود به رهبران کنگره افزود:«عملکرد برجسته سربازان ما در حمایت از اسرائیل در سراسر خاورمیانه، به دفاع تاریخی از اسرائیل در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی کمک کرد، درست مانند موفقیت مشترک ما در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴. موفقیت مشترک ما در اول اکتبر از جمله شامل سرنگونی دهها موشک ایرانی قبل از آسیب رساندن به غیرنظامیان در اسرائیل بود.»
جو بایدن در نامه خود به رهبران کنگره نوشت: «در ماه های اخیر، ما موضع نظامی ایالات متحده را برای بهبود حفاظت از نیروهای خود و افزایش حمایت از اسرائیل تقویت کردیم.»
رییسجمهوری ایالات متحده، اعزام گروه ضربت ناو هواپیمابر یو اس اس آبراهام لینکلن، همراه با اسکورت ناوشکن و بال هوایی ناو هواپیمابر آن که مجهز به جنگندههای نسل پنجم اف-۳۵ سی لایتنینگ ۲ است، استقرار ناوشکنهای دیگر از جمله برخی از آنها که قابلیت دفاع موشکی بالستیک را دارند، اعزام زیردریایی مجهز به موشک هدایتشونده USS Georgia، گروه آماده آبی خاکی USS Wasp واحد اعزامی تفنگداران دریایی، چندین اسکادران جنگنده و تهاجمی از جنگندههای نسل چهارم و پنجم از جمله اف ۱۶، اف ۲۲ و اف ۱۵ ای و نیز هواپیماهای تهاجمی به منطقه را از جمله اقدامات ایالات متحده برای تقویت مواضع نیروهای این کشور در خاورمیانه برای دفاع از اسرائیل دانست.
او نوشت: «نیروهای ایالات متحده برای خدمت به منافع مهم ملی، از جمله حفاظت از افراد و اموال ایالات متحده در برابر حملات ایران و شبه نظامیان همسو با حکومت ایران، و ادامه حمایت از اسرائیل، که تعهد ما به آن همچنان محکم است، در موضع خود باقی خواهند ماند.»
بایدن در نامه خود به رهبران کنگره افزود:«در این زمینه، من دستور دادم که یک سامانه دفاع موشکی بالستیک و سربازان ایالات متحده که قادر به استفاده از آن برای دفاع در برابر هرگونه حمله موشکی بالستیک بیشتر هستند به اسرائیل اعزام شود.»
جو بایدن این اقدام را یک اقدام دفاعی موجه خواند و افزود: «من این اقدام را مطابق با مسئولیت خود برای محافظت از افراد و منافع ایالات متحده در خارج از کشور و پیشبرد امنیت ملی و منافع سیاست خارجی ایالات متحده، مطابق با اختیارات قانون اساسی خود به عنوان فرمانده کل قوا و رییس قوه مجریه و در راستای تعهد به روابط خارجی ایالات متحده انجام دادم.»


روزنامه نیویورکتایمز به نقل از دو مقام اسرائیلی مطلع که نامشان را اعلام نکرد، گزارش داد: «حتی اگر اسرائیل از حمله به سایتهای غنیسازی هستهای و نفت ایران خودداری کند، همچنان میتواند طیف گستردهای از اهداف نظامی را مورد حمله قرار دهد.»
در گزارش این روزنامه گفته شده که این اهداف احتمالی شامل «پرتابگرهای موشک و پهپاد، انبارهای ذخیرهسازی موشک و پهپاد، کارخانههای تولید موشک و پهپاد و همچنین پایگاههای نظامی و ساختمانهای بزرگ دولتی میشود.»
نیویورکتایمز افزود: «اسرائیل حتی در صورت خودداری از حمله به اماکن هستهای زیرزمینی ممکن است به آزمایشگاههای تحقیقاتی هستهای نیز حمله کند.»





