کشورهای غربی و روسیه روز پنجشنبه ۱۱ مرداد، یک تبادل زندانی تاریخی انجام دادند. این مبادله شامل ۲۴ زندانی بود که ۱۶ نفر از روسیه به غرب منتقل شدند و ۸ زندانی که در غرب نگهداری میشدند، به روسیه بازگشتند.
جاسوسان خفته
جاسوس خفته، به فردی گفته میشود که برای یک کشور یا سازمان جاسوسی میکند اما در دورهای از زمان بهطور فعال جاسوسی نمیکند.
جاسوس خفته تا زمانی که دستوری برای فعالیت دریافت نکند، در حالت غیر فعال باقی میماند. این دستورها میتواند شامل جمعآوری اطلاعات، خرابکاری، یا سایر وظایف اعلام شده باشد.
این افراد معمولا به عنوان شهروندان عادی در جامعه هدف زندگی میکنند و هیچ فعالیت مشکوکی از خود نشان نمیدهند. به این افراد «غیرقانونی» هم گفته میشود.
از جمله افراد آزاد شده در این مبادله، خانواده دولتسفها بودند. این زن و شوهر در اسلوونی به جرم تظاهر به آرژانتینی بودن برای جاسوسی محکوم شده بودند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه ۱۲ مرداد اعلام کرد کودکان این خانواده پیش از ورود به روسیه، از اینکه روس هستند و ارتباطی با این کشور دارند، اطلاع نداشتند.
پسکوف تاکید کرد که کودکان حتی پوتین را نمیشناختند و این نشاندهنده فداکاریهای عظیمی است که این ماموران برای کار خود انجام دادهاند.
به گفته پسکوف وقتی کودکان از پلههای هواپیما پایین آمدند، روسی صحبت نمیکردند و ولادمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه با آنها به زبان اسپانیایی خوشامد گفته است.
پسکوف گفت که در دوران زندان، این زوج تنها دسترسی محدودی به فرزندانشان داشتند و نگران بودند که حقوق والدینی خود را از دست بدهند. آنها همراه با دو فرزندشان به روسیه بازگشتند.
وادیم کراسیکوف
یکی دیگر از افرادی که در این مبادله آزاد شدند، وادیم کراسیکوف است که از سوی یک دادگاه آلمانی به جرم کشتن یک مبارز چچنی سابق در برلین در سال ۲۰۱۹ محکوم شد.
پسکوف تایید کرد که کراسیکوف، کارمند سرویس امنیتی اف.اس.بی (FSB) روسیه است و در واحد نیروهای ویژه اف.اس.بی به نام گروه آلفا خدمت کرده است.
اهمیت کراسیکوف برای مسکو به قدری بود که بهعنوان اولین نفر از هواپیما پیاده شد و پوتین او را در آغوش گرفت.
تصمیم پوتین برای ملاقات با این افراد در باند فرودگاه بهعنوان ادای احترام به افرادی که به کشورشان خدمت میکنند، تلقی شد.
به گفته پسکوف سازمانهای دولتی روسیه در حال تلاش برای آزادی دیگر روسهای زندانی در خارج از کشور هستند. تبادل زندانیان از سوی اف.اس.بی و سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، سی.آی.ای، هماهنگ شده بود.
در این مبادله پل ویلن، تفنگدار سابق آمریکایی و ایوان گرشکویچ، خبرنگار وال استریت ژورنال، هم آزاد شدند. جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا با ابراز خرسندی از این اتفاق گفت: «عذاب آنها به پایان رسید.»
در این تبادل مسکو زندانیان بیشتری را آزاد کرد اما از تبادل زندانیان بهعنوان یک پیروزی یاد میکند.
برخی از روسها این تبادل را فوقالعاده دانستند؛ آندری لوگووی، جاسوس سابق و رئیس جناح حزب فوق ملیگرایان در دومای روسیه، در تلگرام از این اقدام استقبال کرد.
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا تبادل انجام شده، نشانهای از آمادگی روسیه برای توافق درباره اوکراین است، گفت که این دو وضعیت متفاوت هستند.
این بزرگترین تبادل زندانیان بین غرب و روسیه از زمان فروپاشی شوروی سابق میان غرب و شرق است و با همکاری هشت کشور انجام شده است.
