قطعنامه آتشبس فوری و پایدار در غزه روز ششم فروردین با خودداری دولت بایدن از استفاده از حق وتو و رای مثبت سایر اعضای شورای امنیت، قدرتمندترین نهاد سازمان ملل، به تصویب رسید.
این تصمیم خشم دولت اسرائیل و حامیان آن در واشینگتن را برانگیخت.
مخالفان این قطعنامه معتقدند دولت بایدن به اسرائیل «خیانت» و از حماس حمایت کرده است.
این انتقادات همزمان با سفر رییس دفتر سیاسی حماس به ایران که برخی منتقدان جو بایدن آن را «دور پیروزی» خواندند، تشدید شد.
در تهران برای استقبال از هنیه فرش قرمز پهن کردند؛ نمایشی که به دقت طراحی شده و هدف آن برانگیختن خشم دشمنان و مهمتر از همه تقویت وجهه جمهوری اسلامی به عنوان مدافع تزلزلناپذیر آرمان فلسطین بود.
هنیه در تهران گفت: «ایران در خط مقدم حمایت از آرمان و مردم فلسطین ایستاده است. از رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، رییسجمهوری و ملت ایران تشکر ویژه دارم.»
منتقدان دولت بایدن، عمدتا جمهوریخواهان، این سخنان را مظهر سیاست خارجی شکستخورده بایدن، بهویژه در مورد خاورمیانه و رژیم تهران تفسیر کردند.
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا در این خصوص در نشریه هیل نوشت: «سیاست آشفته و متناقض بایدن در مورد مبارزه اسرائیل علیه حماس و ایران خطرناک است.»
او افزود: «آمریکا باید صراحتا مخالفت خود را با "وتوی تروریستی" حماس در مقابل حق اسرائیل در دفاع از خود اعلام کند. اگر این کار را نکنیم، اسرائیل و تلاشهای ضد تروریسم ما در سطح جهانی به طور قابل توجهی تضعیف میشوند.»
جنگ غزه و واکنش ایالات متحده به آن، به محل اختلاف دیگری تبدیل شده و شکاف حزبی را در سیاست آمریکا عمیقتر کرده است؛ شکافی غیرقابل عبور که رییسجمهوری بایدن را در موقعیتی بسیار چالشبرانگیز قرار میدهد، به گونهای که هر تصمیمی که اتخاذ میکند، همزمان در معرض انتقاد هر دو طرف قرار میگیرد.
بیل هگرتی، سناتور جمهوریخواه تنسی، در ایکس نوشت: «امروز بایدن به اسرائیل خیانت کرد و در کنار تروریستهای حماس و مورد حمایت جمهوری اسلامی قرار گرفت که همچنان شهروندان ایالات متحده را به گروگان گرفتهاند.»
هگرتی افزود: «بایدن آنقدر در فکر راضی کردن چپهای طرفدار حماس است که مایل است علیه منافع متحدان ما و شهروندان خودمان که هنوز گروگان هستند، اقدام کند.»
طبیعتا دموکراتها، بهویژه آنهایی که از سوی هاگرتی بهعنوان «چپ طرفدار حماس» نام برده میشوند، وضعیت یا نقش رییسجمهوری بایدن را اینگونه نمیبینند. از نظر آنها، بایدن در رویارویی با دولت اسرائیل و توقف آنچه که تقریبا همه سازمانهای بینالمللی و امدادرسانی آن را یک «بحران انسانی» میدانند، به اندازه کافی خوب عمل نکرده است.
سناتور دموکرات، برنی سندرز، روز سهشنبه پس از اینکه سخنگوی وزارت امور خارجه به خبرنگاران گفت هیچ دلیلی برای زیر سوال بردن تعهد اسرائیل به رعایت قوانین بشردوستانه در غزه وجود ندارد، اعلام کرد: «تظاهر به اینکه اسرائیل قوانین بینالمللی را نقض نمیکند یا در کمکهای بشردوستانه ایالات متحده دخالت نمیکند، مضحک است».
سندرز ادامه داد: «موضع وزارت خارجه، تمسخر قوانین ایالات متحده و تضمینهای ارائه شده به کنگره است.»
جرمی کونیندیک، یکی از مقامات ارشد سابق دولت بایدن که اکنون ریاست سازمان بینالمللی پناهندگان را بر عهده دارد، واشینگتن را متهم کرد که به اندازه کافی برای تحت فشار گذاشتن اسرائیل اقدام نمیکند.
کونیندیک در ایکس نوشت: «شما نمیتوانید با اقدامات نصفه و نیمه با قحطی مبارزه کنید. کاری که به نظر میرسد دولت بایدن در حال حاضر در حال انجام آن است و قحطی تا زمانی که بایدن دولت نتانیاهو را با عواقب سیاسی جدی روبهرو نکند، ادامه خواهد داشت.»
با توجه به پافشاری هر دو جناح بر مواضعشان، پیشبینی اقدامات دولت بایدن در روزها و هفتههای آینده دشوار است.
احتمال حمله نیروهای اسرائیل به رفح، روابط پرتنش حال حاضر میان آمریکا و اسرائیل را تا نقطه فروپاشی تهدید میکند.
کامالا هریس، معاون رییسجمهوری آمریکا، چنین اقدامی را از سوی اسرائیل «اشتباهی بزرگ» خواند که میتواند برای این کشور «عواقبی» به همراه داشته باشد.
تهران به این تحولات با شادی پیروزی مینگرد. رژیم ایران بدون شک نفوذ خود را از زمان حمله هفتم اکتبر افزایش داده است. در همین حال، وجهه اسرائیل اگر نگوییم خدشهدار شده، به طور جدی به چالش کشیده شده است.
در چنین شرایطی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروههای نیابتی مسلح آن در سراسر منطقه با اطمینان به گسترش نفوذ خود ادامه میدهند.
اکنون علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، احتمالا از اهرمهای بیشتری در مدیریت روابط با واشینگتن و دشمنان منطقهای، بهویژه در مورد مسایل داخلی مانند آزادی و حقوق بشر استفاده میکند. مسایلی که در نگاه قدرتهای بینالمللی غالبا از اهمیت کمتری نسبت به امنیت منطقه برخوردار هستند.
موقعیت کنونی منطقه بهای گزافی البته نه برای جمهوری اسلامی، بلکه برای مردم ایران به همراه داشته است.
