این روزنامه روایت چند نفر از خانوادههایی را ذکر کرده که مدعی هستند ۲۴ ساعت پس از انتشار نتایج آزمون سراسری سال ۱۴۰۲، کارنامه فرزندانشان تغییر کرده است اما به تراز دست نزدهاند. به این معنی که تراز کارنامهای که رتبه ۲۰۰ داشته، با تراز کارنامهای که حالا رتبه هشت هزار دارد «یکی است».
این دستکاری که شرق به نقل از هامون سبطی، دبیر کمیسیون آموزش دیدهبان شفافیت و عدالت و کنشگر آموزشی از آن با عنوان «اتفاقی بیسابقه» یاد کرده است تنها نمونه رانت و تقلبهای افشا شده در کنکور سراسری نیست.
چندی پیش موضوع ادامه تحصیل بیش از یکهزار دانشجوی متهم به تقلب، در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و چندین رشته پرطرفدار مهندسی و علوم انسانی خبرساز شد و واکنش نمایندگان مجلس و مقامهای مسوول در وزارت علوم را در پی داشت.
در آستانه کنکور سراسری سال گذشته نیز اخبار گوناگونی در مورد تقلب گسترده در کنکور سال ۱۴۰۰ منتشر شد؛ گفتوگوهای مختلفی از داوطلبان و خانوادههایشان و طراح سوالات کنکور گرفته شد که نشان میداد ابعاد ماجرا چنان وسیع و فراگیر بوده که صدها نفر را به رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی دانشگاههای برتر دولتی رسانده است.
در ادامه، کار به امتحان دوباره سازمان سنجش، دهها شکایت قضایی و چندین جلسه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی هم رسید.
پیرو این جنجالها، راهحلهایی پیشنهاد شد تا بتوان احتمالِ تقلب در کنکور را به هر نحو ممکن به حداقل رساند. حتی بحث قطع اینترنت حوزههای امتحانی نیز به عنوان یکی از راهها مطرح شد.
در تمام این موارد، گزارشها حاکی از «فروش سوالات» و در نهایت «فروش صندلی» داوطلبان نخبه به متقلبانی بود که پول یا وابستگیهای سیاسی به مقامهای جمهوری اسلامی داشتند.
ماجرای ۲۰ خانوادهای که بعد از دستکاری اخیر نتایج دور هم جمع شدهاند نیز در ادامه همین تقلبهاست.
تغییر ناشیانه کارنامه داوطلبان از سوی سازمان سنجش
روایت خانوادهها از تغییر کارنامه داوطلبان کنکور مشابه است؛ به گفته این خانوادهها وقتی جواب آزمون سراسری آمده، درصدها عالی بوده اما تراز با آن همخوانی نداشته است.
برای همین خانوادهها خیلی سریع اعتراض خود را به صورت سیستمی ثبت کردهاند که منجر به حذف کارنامه از سایت سازمان سنجش شده است.
مدتی بعد یک کارنامه جدید برای این ۲۰ داوطلب صادر شده است که همان تراز قبلی را نشان میدهد اما در آن درصدها «به طرزی باور نکردنی» افت کردهاند.
شرق با اشاره به این تغییرات در کارنامه جدید نوشته است که مثلا فیزیک ۷۰ درصدی یک داوطلب شده است «منفی یک درصد» یا شیمی ۹۰ درصدی داوطلب دیگر، جایش را به «۲۰ درصد» داده است.
این روزنامه به نقل از مادر یکی از داوطلبان افزود: «از سایت رسمی سنجش از کارنامه دخترم پرینت گرفتیم. اعتراض زدیم اما بعد، درصدهای دختر من نصف شد.»
شکایت خانوادهها و تهدید شدنشان از سوی وزارت علوم
در پی این اتفاق، این مادر همراه با دیگر خانوادهها به سازمان سنجش مراجعه و مشکل را مطرح کردهاند اما مسوولان وزارت علوم آنها را به «جعل، کلاهبرداری و استفاده از فتوشاپ برای تغییر کارنامه» متهم کردند.
برخی از خانوادهها در پاسخ به این ادعا، خواهان دخالت پلیس فتا برای راستیآزمایی کارنامهها و اعاده حیثیت در برابر تهمت «جعل» از سوی وزارت علوم شدهاند اما مسوولان سازمان سنجش آنها را تهدید به پیش کشیدن پای «وزارت اطلاعات» کردهاند.
شرق به نقل از مادر یکی از این داوطلبان نوشت: «ما را ترساندند و گفتند شما قصد تهیه خبر برای رسانههای معاند دارید و جلسه را تمام کردند و حتی حاضر به پاراف اعتراض من نبودند اما در آخر با اصرار من نامه را پاراف کردند و من نامه را در دبیرخانه ثبت کردم.»
بر اساس این گزارش، از مرداد تاکنون این خانوادهها به همه جا سر زدهاند؛ از وزارت علوم و سازمان سنجش تا نهاد ریاستجمهوری. اکنون هم شکایتشان در دیوان عدالت اداری در حال پیگیری است.
شرق در گزارش خود تاکید کرد حتی اگر جواب کارنامه تغییر کند، چیزی برای این جوانان مثل قبل نخواهد شد: «بچههای نخبهای که روزی نامشان زینتبخش شهرهایشان بود در کمتر از یک هفته تبدیل به دروغگو، جاعل و کلاهبردار شدند و تهدیدشان کردند که به جرم دروغگویی و جعل مدارک از آنها شکایت میکنند.»
تقلب در کنکور و مافیای کنکور سالهاست به یکی از موضوعات جنجالی در سازمان سنجش و وزارت علوم تبدیل شده و پای مقامهای مسوول را به میان کشیده است.
پیش از این محمدرضا نیکنژاد، عضو کانون صنفی معلمان، گفته بود «تعارض منافع» نمیگذارد عاملان تقلب کنکور معرفی شوند.
