همزمان با برگزاری راهپیمایی اربعین، احمد سعیدیان، معاون پلیس آگاهی فراجا، خبر داد که دو مرد در مرز چذابه که در کولهپشتی خود اسکلت انسان حمل میکردند بازداشت شدند. او گفت این اسکلتها متعلق به زن و مردی بوده که یکی سال ۹۷ و یکی ۲۸ سال قبل فوت و وصیت کرده بودند در عراق دفن شوند.
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی با انتشار نامهای از زندان اوین به بازداشت مهدی یراحی واکنش نشان داد و گفت که این خواننده و آهنگساز، با خواندن ترانه «روسریتو در بیار»، توطئه سکوت و دسیسه وحشت حکومت دینی استبدادی را بر سر جمهوری اسلامی آوار کرد.
مهدی یراحی روز ششم شهریور به دلیل انتشار ترانه «روسریتو (دربیار)»، با دستور دادستان تهران بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
این خواننده و آهنگساز از آغاز خیزش انقلابی ایرانیان چهار ترانه «قفس بس»، «سرود زن»، «سرود زندگی» و «روسریتو (در بیار)» را در همبستگی با اعتراضات مردم تولید و منتشر کرد.
در واکنش به بازداشت او، نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر که اکنون در زندان اوین است، نوشت: «یراحی با خواندن "روسریتو در بیار"، حکومتی را به چالش کشید که تمام توانش را از مجلس ستمگذار، سیستم قضایی کور عدالت تا دولت سرکوبگر، برای حفظ حجاب اجباری به کار گرفته است.»
محمدی با توصیف وضعیت کشور و کنش شجاعانه یراحی نوشت: «در شرایطی هستیم که مجلس ستمگذار، لایحه حجاب و عفاف یا به عبارتی روشنتر، دسیسه زندان، شکنجه و بازداشت زنان و حتی کودکان محصل را به منظور تسلط بر زن، به تصویب بزدلانه میرساند و حتی جسارت و شهامت طرح آن را در صحن علنیاش ندارد.»
به گفته او همچنین در زمانی به سر میبریم که «نیروهای سرکوبگر، وحشیانه و با ضرب و شتم و شکنجه، زنان و مردان معترض را به سلولهای انفرادی امنیتی میکشانند اما در چنین شرایطی مهدی یراحی در پستی اینستاگرامی و در صحنی علنی، پیام زنان مبارز ایران را به صدا در میآورد که مو، صدا، خنده، تن، بوسه و زندگی را نمیتوانید با ستم، تبعیض و تحجر از زنان بربایید».
محمدی یادآور شد که یراحی با ترانهها و پستهای اینستاگرامیاش تاکید کرده است که «ما به آزادی، برابری و دموکراسی متعهد هستیم».
پیش از نرگس محمدی، سپیده قلیان، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین نیز در نامهای از زندان، از مهدی یراحی حمایت کرد و نوشت: «به نام او که اسم رمز ماست میمانیم تا پس بگیریم.»
قلیان در این نامه به سوابق آثار اعتراضی یراحی اشاره و تاکید کرد: «... تو میتوانستی در سمت قدرت بایستی. میتوانستی سفیر حاکمیت باشی و در تورهای اروپایی، نمایش رنگین ایفا کنی تا سفره رنگین داشته باشی. اما تو جای دیگری ایستادی. میدانستی هزینه دارد و صدای ما در خوزستان شدی. میدانستی هزینه دارد و صدای "مظاهرات سلمیه" زن عرب شدی. صدای سپیده رشنو در مقاومت علیه حجاب اجباری، صدای توماج [صالحی]، صدای کارگران، زندانیان و تمام آنانی شدی که زاده رنجاند.»
این زندانی سیاسی در ادامه نامه خود خطاب به مهدی یراحی که گزارش شده است او هم در زندان اوین به سر میبرد، اضافه کرد: «من با صدای تو زندگی کردهام، مهدی یراحی. من تمام خوزستان را که جانم است، با صدای تو گز کردهام. در زمان سیل و در زندان سپیدار با ترانههای تو رقصیدیم و از نو بلند شدیم. من جای تو را در قلب مردم دیدم. همان مردمی که تو و امثال تو را به جرم گفتن از رنجهایشان، چه از سوی دیکتاتوری غالب و چه از سمت دیکتاتورهای مغلوب، انگ "تجزیهطلبی" زدهاند. آنها از همین مردمی بودن، بیشیله و پیله و حتی به غایت معمولی بودنت و اما به شدت یگانه و شگفتانگیز بودنت میترسند.»
پیش از این هم شمار زیادی از هنرمندان، فعالان سیاسی زندانی کنونی و سابق، خانوادههای دادخواه، انجمن قلم آمریکا، شهروندان و کاربران شبکههای اجتماعی به بازداشت یراحی واکنش نشان دادهاند.
این هنرمند معترض در سالهای گذشته نیز به دلیل حمایت از مخالفان جمهوری اسلامی دورههایی از ممنوعالفعالیت شدن را تجربه کرده بود.
یراحی در دی ۱۳۹۷ به دلیل پوشیدن یونیفورم کارگران بازداشتشده اعتراضات کارگری همان سال در خوزستان هنگام کنسرتش و انتشار نماهنگ انتقادی پارهسنگ، به مدت شش ماه ممنوع از کار و ممنوعالتصویر شد.
این هنرمند در بهمن ۱۳۹۸ نیز پس از تقدیم یکی از آثار خود به نام قطعه «وداع بعد از رفتن» به کشتهشدگان اعتراضات آبان آن سال و سخنان اعتراضآمیزش در کنسرتهای اهواز و کرج، از کار محروم شد.
زندانی شدن مهدی یراحی در حالی است که خوانندگانی همچون توماج صالحی و سامان یاسین ماههاست به دلیل حمایت از خیزش انقلابی شهروندان علیه جمهوری اسلامی در حبس هستند.
شماری از کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد، از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر این نهاد در امور ایران، ضمن ابراز نگرانی از لایحه حجاب اجباری جمهوری اسلامی و مجازاتهای آن برای شهروندان در ایران، آن را «آپارتاید جنسی» و تبعیض سیستماتیک زنان و دختران خواندند.
مولوی عبدالحمید در خطبههای نماز جمعه روز ۱۰ شهریور به انتقاد از کنترل امور کشور بر اساس «سیاستهای نانوشته» و نابرابریها پرداخت و گفت مقامات جمهوری اسلامی قصد دارند مدیریت مدارس دینی سنیها را به شیعیان واگذار کنند و برخی از اهل سنت به دلیل مقاومت در برابر آن، زندانی شدهاند.
امام جمعه اهل سنت زاهدان روز جمعه با اشاره به سخنان ابراهیم رئیسی درباره حقوق اقوام و آزادی اهل سنت، گفت که اهل سنت در ۴۴ سال گذشته خواستار عدالت و برابری بوده اما این خواسته مراعات و برآورده نشده است.
او خاطرنشان کرد: «در زمان پهلوی، اهل سنت در ردههای مختلف ارتش و ژاندارمری سمت فرماندهی داشتند و منطقه در دست خود مردم بود اما در جمهوری اسلامی حتی یک وزیر از اهل سنت در کابینه دولت نبوده و شایستهسالاری در ایران رعایت نشده است.»
عبدالحمید اسماعیلزهی در ادامه تاکید کرد: «در جمهوری اسلامی حتی یک اهل سنت هم در ترکیب شورای تامین استان سیستان و بلوچستان حضور نداشته است.»
مولوی عبدالحمید با اشاره به این نابرابریها در شهرهایی که جمعیت اهل سنت در آنها زیاد است گفت: «در منصوب کردن مدیران در مراکز استانهایی چون کردستان و سیستان و بلوچستان باید تعادل بین سنیها و شیعیان رعایت شود.»
او یادآور شد: «مقامهای جمهوری اسلامی قصد دارند مدیریت مدارس دینی اهل سنت را به روحانیون شیعه واگذار کنند و برخی از اهل سنت به دلیل مقاومت در برابر این تصمیم زندانی شدند.»
مدیر دارالعلوم زاهدان با انتقاد از اینکه جمهوری اسلامی تاکنون اجازه راهاندازی حتی یک مسجد اهل سنت را در تهران، به عنوان پایتخت کشور نداده است به انتقاد از سیاستهای حکومت پرداخت و گفت: «حاکمیت میتواند بر امور مدارس دینی نظارت کند اما مدیریت باید در دست خود اهل سنت باشد.»
به گفته مولوی عبدالحمید، در مناطقی که حکومت امام جمعه مطلوب خود را به مردم شهر تحمیل کرده است، مردم «دیگر به آن مسجد نرفتهاند چون آن را دولتی میدانند».
او با انتقاد نسبت به آنچه «امنیتی کردن مساجد و دین» خواند، گفت: «فریاد زدیم که دین و مذهب را دولتی نکنید و بگذارید آزادی مذهبی در کشور وجود داشته باشد اما این کار انجام نشد.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت همزمان با مساله «حجاب» به سوی نمازخانههای اهل سنت هم «تهاجم» برده شد و ادامه داد: «در مورد مساله حجاب به حکومت توصیه کردیم که حکمت و تدبیر به کار ببرید و خشونت و اجبار نورزید و زنان را داخل ماشین [گشت ارشاد] نیندازید.»
اسماعیلزهی ادامه داد: «گفتیم برای هیچ مامور مردی جایز نیست که دست زنی را بکشد و او را داخل ماشین هل بدهد و نباید با تندی وارد میدان بشوید اما حالا ببینید که چه قدر نقصان پیش آمد و چه آدمهای زیادی کشته شدند.»
او همچنین افزود: «حالا هم میگوییم نمازخانههای اهل سنت را نبندید. جلوی عبادتخانه یهود و نصارا و دیگر ادیان غیر اسلام را هم نباید بگیرید.»
مولوی عبدالحمید با اشاره به اینکه تاکنون دو بار از جمله پس از ماه رمضان امسال با ابراهیم رئیسی دیدار داشته است، گفت که به او ابتدا درباره مشکلات و خواستههای ملی و سپس درباره مسایل مذاهب و اقوام هشدار داده است.
او تشریح کرد: «از جمله مشکلاتی که مطرح کردم درباره برقراری روابط با کشورهای همسایه و اسلامی و همچنین رفع مشکلات معیشت و اقتصاد بود و بعد سراغ مشکلات اهل سنت و اقوام ایرانی رفتم.»
اسماعیلزهی با اشاره به وعدههای عملی نشده رئیسی درباره «معرفی وزیر، معاون وزیر، استاندار و سفیرانی از اهل سنت» خطاب به حکومت گفت: «حدود ۱۸۰ سفیر دارید. اگر دهتایشان را از اهل سنت بگذارید اتفاقی نمیافتد. ما اهل سنت هم متعلق به همین سرزمین و هموطن شما هستیم.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین از تسلط «نانوشتههای سیاست» بر حکومتداری در ایران خبر داد و گفت: «سیاستهای نانوشتهای داریم که روند کارها را تعیین میکند. نه تنها وزیر اهل سنت نداریم، بلکه ادارات هم به تدریج از اهل سنت خالی میشود و در نیروهای مسلح و قضایی هم که کسی از سنیها نیست.»
او ادامه داد: «از هر کسی پیگیری کردیم به این نتیجه رسیدیم که انتخاب وزیر در اختیار روسایجمهور نیست و در دست جایی دیگر است. کجا؟ خدا میداند.»
او با تاکید بر اینکه «مهمترین خواسته ما ملی است و تفاوتی بین شیعه و سنی قائل نیستیم»، یادآور شد که همه اقوام و ادیان و مذاهب ایرانی باید حق و حقوقشان رعایت شود اما «اعمال سلیقه» در کشور مشکل ایجاد کرده است.
اسماعیلزهی در پایان بر ضرورت وجود «فکر وسیع و بلند» در حاکمیت و آزادی و عدالت در جامعه تاکید کرد و گفت: «حکومتداری با تنگنظری، امری مشکل است.»
تصویر رسیده به ایران اینترنشنال بنری نصبشده از جواد روحی را در نزدیکی روستای محل دفن او در شمال ایران نشان میهد.
تصاویر منتشر شده توسط ناسا نشان میدهد که سقوط ناموفق کاوشگر روسیه بر سطح ماه، دهانهای به عرض ۱۰ روی آن بر جای گذاشته است. ناسا گفت: «از آنجایی که این دهانه نزدیک به نقطه برخورد تخمینی لونا-۲۵ ایجاد شده، احتمالا عامل آن این کاوشکر است و بر اثر "ضربهزننده طبیعی" نیست.»
