معاون ابراهیم رئیسی که در نشست هماندیشی با اقتصاددانان سخن میگفت، افزود: «تلاش میکنیم تحریمها را کم اثر یا برطرف کنیم اما با توجه به اینکه معادلات براساس علاقهمندی ما شکل نمیگیرد باید براساس تئوری تداوم تحریم عمل کنیم.»
موضع معمول مقامهای رسمی جمهوری اسلامی در مواجهه با مساله تحریم و محدودیتهای خارجی، بیاثر خواندن این مشکلات بوده است. فعالان سیاسی اصولگرا که دولت و مجلس را در اختیار دارند، همواره از حسن روحانی و دولت قبل از بابت آنچه گره زدن مشکلات اقتصادی به موضوع تحریمها مینامند، انتقاد کردهاند.
رییس سازمان برنامه و بودجه، با اشاره به آزاد شدن منابع ارزی ایران در کرهجنوبی، عراق، ژاپن و ترکیه گفت: «این منابع بانک مرکزی است و به دولت ارتباطی ندارد اما امروز این منابع قابل استفاده است و میتوان روی آن برنامهریزی کرد.
عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی روز ۲۷ خرداد گفته بود پیش از این بانک مرکزی به ازای این منابع آزاد شده، ریال در اختیار دولت روحانی قرار داده است و از این منابع نمیتوان برای تامین نیازهای مالی دولت بهره گرفت.
بر اساس اعلام مقامهای آمریکایی، جمهوری اسلامی از این منابع آزاد شده تنها میتواند برای خرید کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و اقلام غیر تحریمی استفاده کند.
بر اساس اعلام ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، سقف اجرای توافق اخیر میان تهران و واشنگتن برای آزادسازی داراییهای ایران در مقابل آزادی شهروندان آمریکایی حدود دو ماه است.
داود منظور در بخش دیگری از سخنان خود در این نشست هماندیشی با اقتصاددانان به موضوع افزایش میزان فروش نفت اشاره کرد و گفت: «در حوزه نفت نیز تلاش شد تا مشکلات کمتر و فروش نفت بیشتر شود اما همچنان در حوزه بازگشت ارز مشکلاتی وجود دارد.»
وزیر نفت و دیگر مقامهای دولت سیزدهم پیش از این بارها اعلام کرده بودند که هم میزان صادرات نفت ایران افزایش یافته و هم پول فروش این نفتها بدون مشکل به کشور بازمیگردد.
هر چند دو روز قبل بلومبرگ در گزارشی افزایش میزان فروش و صادرات نفت ایران را به موافقت آمریکا نسبت داد.
بلومبرگ با استناد به اظهارات برخی مقامهای آمریکایی که نام آنها فاش نشده، نوشت: «آمریکا برخی تحریمها علیه فروش نفت ایران، به ویژه به مقصد چین را کاهش داده است. دلیل این نرمش واشنگتن در قبال صادرات نفت ایران، کنترل قیمتهای جهانی نفت و اثر آن بر بازار سوخت در آمریکا اعلام شده است که میتوان نقش موثری در پیروزی مجدد جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا در انتخابات دوره بعدی باشد.»
معاون ابراهیم رئیسی همچنین اعتراف کرد که مردم با توجه به تورم ناشی از نرخ ارز، کمکهای ناشی از پرداختهای جبرانی پس از تعدیل ارز (حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی)را کمتر احساس کردهاند.
او همچنین به دوگانه کنترل تورم و ایجاد رشد اقتصادی اشاره کرده است، به گفته داود منظور، کاهش رشد نقدینگی در دستور کار است. البته این مسئله حساسیتهایی را در بخش تولید به وجود آورده و بخش تولید به سبب رشد نرخ ارز نیاز به سرمایه در گردش بیشتری دارد.
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: «تلاش میکنیم تا همین رشد را به صورت حداقلی برای سال جاری و سال آینده نگه داریم.»
او افزود: «باید بتوانیم رشد و کنترل تورم را با یکدیگر پیش ببریم. این یک سیاست جدی از سوی دولت است که بتوانیم تثبیت نرخ ارز را ادامه دهیم.»
بانک جهانی دو روز قبل در گزارشی اعلام کرد، چشمانداز میانمدت اقتصاد ایران در معرض خطرات داخلی و خارجی قابل توجهی است.
در این گزارش از خطر تشدید تنشهای اجتماعی و اعتصابات و تاثیر آن بر تولید و ادامه اختلال در اینترنت به عنوان موانع داخلی بر سر عملکرد مطلوب اقتصاد ایران نام برده شده بود.
همچنین تشدید تحریمهای اقتصادی همراه با کاهش تقاضای جهانی، افت قیمت نفت و کمبود انرژی نیز از جمله خطرات خارجی موثر بر چشمانداز اقتصادی ایران بودند که در این گزارش به آنها اشاره شده بود.
بانک جهانی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران به دلیل تحریمهای مستمر و سالها سرمایهگذاری ناکافی، کمتر از انتظار عمل کرده، پیش بینی کرده است که رشد تولید ناخالص داخلی در میان مدت، محدود باقی خواهد ماند.
