حمید حسینی، رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی، در گفتوگو با دیدهبان ایران درباره اثرات تحریم بر صنعت نفت کشور گفت: «خیلی وقت است که شرکتهای دولتی و بزرگ چینی و روسی که سابقه کار در خارج از کشور دارند، به دلیل تحریمها با ایران همکاری نمیکنند.»
محمدرضا متقی، رییس شبکه دامپزشکی گناباد در استان خراسان رضوی، خبر داد که قطع ناگهانی برق و گرمای هوا موجب تلفشدن هشت هزار و ۵۰۰ قطعه مرغ در یک واحد پرورش مرغ گوشتی این شهرستان شد.
در آخرین روز تعطیلیهای سراسری به دلیل گرمای هوا، گزارشهایی درباره تلف شدن هشت هزار قطعه مرغ به دنبال قطع برق و نیز افزایش سفرهای تفریحی در این مدت منتشر شد. همچنین تردید شهروندان درباره دلیل اصلی این تعطیلی دو روزه ادامه دارد و کسبه نیز در برابر تعطیلی اجباری مقاومت میکنند.
آمادهسازی دولت برای آبگیری یک سد دیگر و نابودی مناطق حفاظتشده
در حالی که به اعتقاد کارشناسان، کمبود آب و برق و انرژی در ایران ناشی از «نبود یا سوءمدیریت» است، رسانهها خبر از ساخت یک سد دیگر بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی میدهند.
سازمان محیط زیست میگوید مجوز سد «خرسان ۳» در سال ۹۶ و بدون تاییدیه این سازمان صادر شده و اکنون در مرحله آبگیری قرار دارد.
در صورت آبگیری این سد، ۱۷۰ هکتار از اراضی مناطق حفاظت شده دنا، شامل ۳۷ هزار اصله درخت و ۲۴ روستا در دو استان زیر آب میروند.
تلاش حکومت برای آبرسانی به مناطقی از ایران که تحت تاثیر خشکسالی و کمآبی قرار دارند با ساخت سدهای بیشتر در شرایطی است که به گفته کاوه مدنی، رییس اندیشکده آب سازمان ملل، مدیران جمهوری اسلامی با سدسازی غلط و مدیریت نادرست، باعث وضعیت کنونی شدهاند.
مدنی روز چهارشنبه هم در توییتر خود درباره تعطیلی دو روزه و ورشکستگی «آبی، برقی و گازی» کشور نوشته بود: «صدها سد هم اگر ساخته باشی، بدون مدیریت درست، در نهایت آب کم میآید. مشکل ورشکستگی آبی و برقی و گازی ایران با تعطیل کردن درست نمیشود. همانطور که مشکل گرد و غبار و آلودگی هوا با تعطیلی حل نشد.»
همزمان با این اتفاق، واکنشها و همچنین تبعات قطع برق به دلیل کمبود انرژی و تعطیلی سراسری کشور به بهانه «گرما» ادامه دارد.
از بین رفتن نیمی از مرغهای ۴۰ روزه در اثر گرمازدگی
روز پنجشنبه ۱۲ مرداد محمدرضا متقی، رییس شبکه دامپزشکی گناباد خبر داد که قطع ناگهانی برق و گرمای هوا موجب تلف شدن هشت هزار و ۵۰۰ قطعه مرغ در یک واحد پرورش مرغ گوشتی این شهرستان شده است.
به گفته متقی، نیمی از مرغهای ۴۰ روزه این واحد در اثر گرمازدگی و نبود تهویه بر اثر قطع برق از بین رفتهاند.
مقاومت کسبه در برابر تعطیلی اجباری مغازههایشان
در ادامه تردید شهروندان نسبت به علت اصلی تعطیلی سراسری در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، گزارشهایی از مقاومت شماری از کسبه در تهران در برابر تعطیلی اجباری مغازههایشان منتشر شده است.
کاسبان به دلیل اجارههای کلان و دیگر هزینهها، حاضر به تحمل زیانی نیستند که تعطیلی هر روز کسب و کارشان بر آنان وارد میکند اما بر اساس گزارشها، ماموران امنیتی در برخی نقاط پایتخت با توسل به زور و خشونت آنان را وادار به بستن مغازههایشان در دو روز تعطیلی سراسری کردهاند.
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی میگویند از کار افتادن چند نیروگاه برق و نگرانی حکومت از پیامدهای امنیتی این رخداد، دلیل اصلی تصمیم دولت برای تعطیلات سراسری دو روزه با عنوان «گرمای هوا» است.
آیا واقعا تعطیلی مملکت بهواسطه کمبود برق بود؟
صادق زیباکلام، مدرس علوم سیاسی هم به این واکنشهای عمومی درباره تعطیلی دو روزه پرداخت و در اینستاگرام خود نوشت: «آیا واقعا تعطیلی مملکت بهواسطه کمبود برق بوده؟ یا خبرهای دیگری بوده؟»
او در ادامه یادآور شد: «کاش مسوولان از پشت حجاب غرور و خودبزرگبینیشان بیرون میآمدند و از خود میپرسیدند که چرا مردم نسبت به آنها اینقدر بیاعتماد شدهاند؟»
تعطیلی کشور، مساله برق را حل نمیکند
انصافنیوز روز پنجشنبه در همین زمینه به نقل از حمیدرضا صالحی، دبیر کل فدراسیون صادرات انرژی نوشت که تعطیلی، «مساله تولید برق» را حل نمیکند.
این فعال صنفی، تعطیلی سراسری را با مساله تولید برق مرتبط دانست و گفت: «افزایش گرما به صنعت برق فشار میآورد و مجبوریم موتور کشور را خاموش کنیم تا فشار از صنعت برداشته شود اما تعطیلی یک راهحل دائمی نیست.»
به گفته صالحی، باید از قبل برای «رشد مصرف» فکر میشد و قراردادهایی برای تولید چند هزار مگاوات برق به امضا میرسید تا امروز به مشکل برنخوریم اما در سالهای گذشته به دلیل «کاهش درآمدهای نفتی دولت»، توسعه صنعت برق در فهرست پروژههای عمرانی قرار نگرفته است.
ضرر هفت میلیاردی اقتصاد ایران از نبود برق در هر سال
او همچنین با اشاره به «ناترازی» بین نیاز به برق در کشور و توان تولید، یادآور شد: «هر سال بالغ بر شش تا هفت میلیارد دلار از کیک اقتصاد ایران به دلیل نبود برق کم میشود.»
در شراط کمبود انرژی، دولت معمولا برق برخی صنایع را قطع یا جیرهبندی میکند؛ موضوعی که صالحی به آن اشاره کرد و گفت: «دائما میگویند مردم نگران نباشید، برق خانهتان را قطع نمیکنیم اما برق خانگی از نوع مصرفی و برعکس، برق صنایع "ثروتآفرین" است.»
روز چهارشنبه نیز روزنامه پیام ما به نقل از منابع خود که نزدیک به وزارت نیرو هستند، نوشت: «شدت گرمای هوا و افزایش مصرف برق در روزهای گذشته باعث شده تا نیروگاههای برقآبی سدهای کارون سه و چهار بیش از ظرفیت عرفی برق تولید کنند.»
بر اساس این گزارش، این نیروگاهها گاهی بیش از ۲۰ ساعت در شبانهروز هم برق تولید کردهاند و به همین دلیل با «اُفت منابع آبی» روبهرو شدهاند و از همین رو، این دو نیروگاه «فعلا از مدار تولید خارج شدهاند».
ترافیک سنگین در جاده چالوس همزمان با تعطیلی دو روزه بهخاطر گرما
با وجود این واکنشها برخی مقامات از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کشور میگویند احتمال تداوم تعطیلیها در صورت «گرمتر شدن هوا» وجود دارد.
حسن نوری، معاون سازمان اورژانس کشور نیز روز پنجشنبه هشدار داد در پی افزایش دمای هوا در ایران «همه مردم» در خطر گرمازدگی قرار دارند.
او گفت: «برخی گروهها مثل مادران باردار، نوزادان و شیرخواران به این دلیل که آب بدنشان بالاست و سالمندان به دلیل اینکه بیماری دارند، در برابر گرما حساسترند.»
اما هشدارها درباره گرمازدگی و دیگر مشکلات ناشی از افزایش دمای هوا از سوی بسیاری از شهروندان به دلیل بیاعتمادی به حکومت جدی گرفته نمیشود.
بر اساس گزارش فرمانداری چالوس، بسیاری از شهروندان در ایران با اعلام تعطیلی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، بیاعتنا به هشدارها، با هدف تفریح راهی مناطق شمالی کشور شدند.
بر همین اساس، «ترافیک سنگین» در جاده چالوس گزارش و بیش از ۹۰ درصد واحدهای اقامتی هم در این منطقه تکمیل ظرفیت شدهاند.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت در سخنانی با بیان این که اعتراضهای سال قبل آثار اقتصادی داشت، گفت که این اعتراضها «نرخ ارز را افزایش داد و منجر به فرار سرمایه شد.» او افزود: «دشمن وقتی دید پیشرفت کشور به ریل رسمی برگشته سکوت نکرد و اغتشاشات سال قبل را ایجاد کرد.»
مهرداد آقافضلی، پدر یلدا آقافضلی، معترضی که پس از آزادی از بازداشت درگذشت، با انتشار پستی در اینستاگرام خبر داده که چهره دخترش را روی سنگ مزار او مخدوش کردهاند. او نوشته: «یلدا بابا شما چقدر بزرگ بودید که اینا حتی از سنگ قبر شما هم وحشت دارن. بهت افتخار میکنم»
وزارت امور خارجه عربستان سعودی بار دیگر اعلام کرد این کشور به همراه کویت، مالک انحصاری ذخایر میدان گازی مشترک الدره (آرش) در خلیج فارس هستند.
وزارت امور خارجه عربستان سعودی روز پنجشنبه ۱۲ مرداد با انتشار بیانیهای نوشت: «پادشاهی عربستان سعودی و دولت کویت بار دیگر تاکید میکنند که مالکیت منابع طبیعی در منطقه تقسیم شده از جمله کل میدان دريايى الدرّه، مالکیت مشترک پادشاهی عربستان سعودی و دولت کویت است و اینکه آنها به تنهایی دارای حقوق کامل برای بهرهبرداری از ثروتهاى موجود در آن منطقه هستند.»
در ادامه بیانیه وزارت امور خارجه عربستان سعودی آمده که ریاض و کویت «همچنین درخواستهای قبلی و مکرر خود را از جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره درباره مرز شرقی منطقه تقسیمشده با پادشاهی عربستان سعودی و کشور کویت به عنوان یک طرف مذاکرهکننده و جمهوری اسلامی ایران به عنوان طرف دیگر، مطابق با مقررات حقوق بینالملل و اصول حسن همجواری تجدید میکنند.»
در حالی که دو کشور کویت و عربستان سعودی بر مالکیت خود بر میدان مشترک گازی الدره/آرش تاکید دارند، جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۱ تیر اعلام کرد تهران از طریق وزارت امور خارجه پیگیر این اختلاف است.
اوجی در حاشیه جلسه هیات دولت ابراهیم رئیسی، در این زمینه به خبرنگاران گفت: «وزارت امور خارجه پیگیر ماجرای میدان گازی آرش خواهد شد.»
واگذاری این اختلاف میان ایران و کشورهای کویت و عربستان سعودی به وزارت امور خارجه در حالی است که پیشتر سخنگوی این وزارتخانه گفته است: «آخرین دور مذاکرات حقوقی و فنی در این خصوص در ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ در تهران بین هیاتهای ایرانی و کویتی در سطح مدیران ارشد وزارتخانههای امور خارجه دو طرف برگزار شد.»
ناصر کنعانی افزود: «موضوعات مربوط به تحدید حدود دریایی و بهرهبرداری از منابع هیدروکربنی مشترک، با مدنظر قرار دادن منافع مشترک و اصل حسن همجواری با همه همسایگان از جمله کویت همواره مورد توجه ایران بوده است.»
در هفتههای گذشته و پس از آن که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از آمادگی برای آغاز حفاری در میدان گازی مشترک آرش/الدره خبر داد، عربستان سعودی و کویت هشدار دادند این میدان به صورت انحصاری متعلق به این دو کشور است و از تهران خواستند مذاکرات برای تعیین مرزهای این منطقه را آغاز کند.
پیش از آن (ششم تیر)، محسن خجستهمهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: «آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک آرش وجود دارد و منابع قابل توجهی را برای اجرای طرح توسعه این میدان در هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب کردهایم و با آماده شدن شرایط، حفاری را در میدان مشترک آرش آغاز میکنیم.»
او هیچ اشارهای به کشور کویت و قصد احتمالی جمهوری اسلامی برای مذاکره با کویت در این زمینه نکرد.
موضوع اختلاف بر سر سهم ایران از میدان گازی مشترک آرش/الدره به دهه ۱٩۶٠ بازمیگردد و عربستان سعودی و کویت از دهه ۷۰ همکاریهایی را برای بهرهبرداری از این میدان آغاز کردند که اعتراض ایران را به دنبال داشته است.
ذخایر این میدان گازی ۲۲۰ میلیارد متر مکعب یا هفت هزار میلیارد فوت مکعب تخمین زده شده است.
فروردین سال گذشته، شرکت نفت کویت اعلام کرد سندی را برای توسعه این میدان گازی با عربستان سعودی امضا کرده و انتظار میرود روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز و ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی از این میدان استخراج شود.
این توافق کویت و عربستان سعودی اعتراض تهران را برانگیخت وسعید خطیبزاده، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه ایران، این توافق را غیرقانونی خواند.
با وجود این، خطیبزاده از آمادگی ایران برای مذاکره درباره «چگونگی بهرهبرداری از این میدان مشترک» خبر داد.
هشدار اخیر کویت به ایران در شرایطی است که جمهوری اسلامی سعی میکند با احیای روابط با عربستان سعودی، روابط خود را با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تقویت کند.
