قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد فرد دوتابعیتی که در جریان جنگ ۱۲روزه اخیر با اسرائیل بازداشت و به اتهام جاسوسی محاکمه شده، تابعیت سوئدی دارد و حکم او بهزودی صادر خواهد شد.
پیش از این، حسین فاضلی هریکندی، رییس کل دادگستری استان البرز، در ۱۷ آذر اعلام کرده بود رسیدگی به پرونده یک ایرانی دوتابعیتی متهم به «جاسوسی» برای اسرائیل در کرج آغاز شده است.
به گزارش خبرگزاری میزان، اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، سهشنبه ۲۵ آذر گفت این پرونده در استان البرز و در شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی رسیدگی شده است. به گفته او، متهم در سال ۲۰۲۰ تابعیت سوئد را دریافت کرده و از آن زمان در این کشور اقامت داشته است.
جهانگیر با استناد به گزارشهای امنیتی و «اعترافات متهم» گفت که او در سال ۲۰۲۳ توسط سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل جذب شده و پس از آن برای آموزشهای جاسوسی به شش پایتخت اروپایی سفر کرده است. به گفته سخنگوی قوه قضاییه حکومت ایران، این فرد چندین بار به اسرائیل رفته و حدود یک ماه پیش از آغاز درگیری نظامی خرداد ماه، وارد ایران شده و در ویلایی در نزدیکی کرج اقامت داشته است. جهانگیر افزود در جریان جنگ، تجهیزات الکترونیکی مرتبط با جاسوسی کشف شده و متهم به همکاری اطلاعاتی با اسرائیل اعتراف کرده است.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی این بازداشت را بخشی از آنچه «شبکه گسترده جاسوسی» در جریان و پس از جنگ ۱۲روزه مینامد، توصیف کرده است. مقامهای ایرانی گفتهاند پس از این درگیری، که با حملات هوایی آمریکا به تاسیسات هستهای ایران نیز همراه بود، بیش از ۷۰۰ نفر به ظن جاسوسی یا همکاری با اسرائیل بازداشت شدهاند.
در ماه نوامبر، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران اعلام کرد شبکههایی را که «شبکههای جاسوسی آمریکا و اسرائیل» خوانده بود، در داخل ایران متلاشی کرده است. همچنین مجلس شورای اسلامی با تصویب طرحی اضطراری، امکان رسیدگی به پروندههای جاسوسی بر اساس مقررات زمان جنگ را فراهم کرده است.
بر اساس این گزارش، چین به جای ارسال مستقیم موشکهای کامل برای حکومت ایران، با تحویل محدود تجهیزات نظامی، مواد صنعتی و کالاهای با کاربرد دوگانه، به تهران کمک میکند.
دیفنس نتورک تاکید کرد کارشناسان سه مسیر اصلی این کمکها را شناسایی کردهاند که اولین مسیر آن ارسال مواد شیمیایی و پیشسازهها به ایران است.
این گزارش افزود ایران برای تولید سوخت جامد موشکها، مقادیر زیادی آمونیوم پرکلرات و دیگر مواد شیمیایی را از چین خریداری کرده که این مواد میتوانند برای ساخت صدها موشک بالستیک مورد استفاده قرار گیرند.
دیفنس نتورک نوشت: «ماشینآلات و قطعات صنعتی با کاربرد دوگانه دومین گزینه مورد نظر کارشناسان است که این تجهیزات شامل ابزارآلات، قطعات الکترونیکی و زیرسیستمهایی است که در تولید، تست و زیرساختهای پرتاب موشک کاربرد دارند.»
این رسانه اضافه کرد برخی از این محمولهها بهوسیله نیروهای ویژه آمریکا در دریا توقیف شدهاند.
والاستریت ژورنال ۲۱ آذر گزارش داد نیروهای عملیات ویژه آمریکا ماه گذشته در اقیانوس هند به یک کشتی یورش بردند و محمولهای شامل اقلام دوکاربردی از مبدا چین را که به مقصد ایران در حرکت بود، توقیف و نابود کردند.
این کشتی در زمان عملیات چند صد مایل دورتر از سواحل سریلانکا قرار داشت و پس از توقیف محموله، اجازه یافت به مسیر خود ادامه دهد. عملیاتی نادر که به گفته مقامهای آمریکایی، با هدف جلوگیری از بازسازی توان نظامی جمهوری اسلامی انجام شد.
مقامهای آمریکایی به والاستریت ژورنال گفتند ایالات متحده پیش از انجام عملیات، این محموله را زیر نظر داشت و بر اساس یافتههای اطلاعاتی، مقصد نهایی آن، شرکتهایی در ایران بودهاند که در زمینه تامین قطعات برای برنامه موشکی جمهوری اسلامی فعالیت دارند.
نام کشتی و مالک آن از سوی مقامهای آمریکایی اعلام نشد.
این عملیات که پیشتر رسانهای نشده بود، بخشی از تلاش پنتاگون برای مختل کردن شبکههای پنهانی تامین تجهیزات نظامی جمهوری اسلامی توصیف شده است.
راههای دیگر همکاری تسلیحاتی پکن و تهران
حمل محدود تجهیزات نظامی و دفاعی، دیگر گزینه مطرح شده است.
بر اساس این گزارش، هواپیماهای ترابری چین و روسیه در سال ۲۰۲۵ تجهیزات دفاع هوایی، قطعات موشکی و دیگر ملزومات نظامی را به ایران منتقل کردهاند.
دیفنس نتورک به نقل از تحلیلگران نوشت که چین با این روش به صورت غیرمستقیم و صنعتی، توان موشکی و دفاع هوایی ایران را تقویت میکند؛ بدون آن که موشکهای بالستیک کامل تحویل دهد و باعث بروز بحران دیپلماتیک شود.
در پایان این گزارش آمده است به گفته کارشناسان این کمکها قابل اندازهگیری و مشهود هستند، اما چین تلاش میکند آنها را به شکل رسمی انکار و وانمود کند قوانین صادرات را رعایت میکند.
اوایل آذرماه، شبکه الحدث به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت جمهوری اسلامی در حال بازسازی برنامه موشکی خود است.
همچنین یورونیوز در گزارشی نوشت مقامات و تحلیلگران اسرائیلی هشدار میدهند ایران پس از درگیری ۱۲ روزه با اسرائیل، با سرعت در حال بازسازی زرادخانه موشکی خود است و قصد دارد در درگیریهای آینده، همزمان دو هزار موشک شلیک کند.
یک ژنرال پیشین ارتش اسرائیل گفته است این کشور اجازه نخواهد داد حکومت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه، توان موشکی، پدافند هوایی یا تاسیسات هستهای خود را احیا کند و در صورت هرگونه تلاش جدی در این مسیر، اسرائیل آماده انجام حملات تازه خواهد بود.
عامیر اویوی، سرتیپ ذخیره ارتش اسرائیل و مدیرعامل «انجمن دفاع و امنیت اسرائیل» (IDSF)، در گفتوگو با ایراناینترنشنال هشدار داد هرگونه اقدام حکومت ایران برای بازسازی زیرساختهای نظامی و هستهای که در حملات خرداد ماه آسیب دیدهاند، «چکاندن دوباره ماشه اقدام نظامی اسرائیل» خواهد بود.
در این بیانیه که به امضای پروفسور سیروس میرزایی رسیده، آمده است که هر تلاش موثر برای تحقق حقوق بشر مستلزم همراهی و همکاری همه جریانهای آزادیخواه، بدون ملاحظات گروهی و سیاسی، برای آزادی تمامی زندانیان سیاسی است و تفرقهافکنی میان این جریانها، مسیر دستیابی به برابری حقوق انسانی را تضعیف میکند.
امضاکنندگان این بیانیه خواستار تلاش و همبستگی جامعه مدنی ایران با همه گرایشها و نیز جوامع بینالمللی برای آزادی بیقیدوشرط نرگس محمدی و سایر دستگیرشدگان، از جمله افراد با گرایش پادشاهیخواه، شدند.
در این بیانیه همچنین نسبت به اتهام «همکاری با اسرائیل» مطرحشده علیه محمدی هشدار داده شده و تاکید شده است که چنین اتهامی در نظام قضایی جمهوری اسلامی میتواند پیامدهای حقوقی سنگینی به دنبال داشته باشد.
از این رو، از جامعه مدنی ایران و نهادهای بینالمللی خواسته شده نسبت به این موضوع هوشیار باشند. امضاکنندگان این بیانیه با تاکید بر شعار «آزادی برای همه دستگیرشدگان مشهد»، خواستار آزادی تمامی بازداشتشدگان شدند.
۲۴ آذر نیز ۲۰ فعال سیاسی، مدنی و هنری ایران در بیانیهای مشترک، بازداشت حدود ۴۰ نفر از شرکتکنندگان در مراسم بزرگداشت علیکردی را «نمایشی از پیش تدارک دیده شده» برای سرکوب جامعه مدنی دانستند و خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط بازداشتشدگان شدند.
اتحادیه اروپا ۲۲ آذر بازداشت چند فعال حقوق بشر، از جمله محمدی، در مشهد را «عمیقا نگرانکننده» توصیف کرد و از مقامهای جمهوری اسلامی خواست افرادی را که «به ناحق و به دلیل استفاده از حق آزادی بیان بازداشت شدهاند» آزاد کنند.
۲۱ آذر نیز شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به این بازداشتها خطاب به مردم ایران گفت همصدایی و همبستگیتان را حفظ کنید و خواستار آزادی بیقیدوشرط همه بازداشتشدگان باشید.
در بخش دیگری از بیانیه کادر پزشکی مدافع حقوق بشر، به فضای مراسم سوگواری علیکردی اشاره شده و آمده است که این مراسم با حضور جریانهای مختلف اپوزیسیون ایران، از جمله محمدی، برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ برگزار شد.
امضاکنندگان بیانیه نوشتهاند هنگام سخنرانی محمدی، هواداران نظام پادشاهی نیز با سردادن شعارهایی «اظهار وجود» کردند. آنها افزودهاند با توجه به جایگاه علیکردی و فضای سرکوبگر جمهوری اسلامی، دور از انتظار نبود که مردم از این موقعیت برای بیان مطالبات خود استفاده کنند.
بهگفته این پزشکان، ماموران امنیتی جمهوری اسلامی با سنگپرانی به سمت محمدی، فضای مراسم را «منفی و متشنج» کردند؛ اقدامی که به توقف تجمع و بازداشت شماری از حاضران انجامید.
در بیانیه با اشاره به برخورد ماموران امنیتی، بر حق تجمع و آزادی بیان بهعنوان از اساسیترین حقوق بشر، حتی در مراسم سوگواری، تاکید شده است.
امضاکنندگان همچنین نوشتهاند که جوامع دیکتاتوری با از میان بردن اعتماد متقابل، زمینه قطبیسازی اجتماعی را فراهم میکنند؛ روندی که به گفته آنها، خود را حتی در چنین مراسمهایی نیز نشان میدهد.
حسن همتیفر، دادستان مشهد، ۲۲ آذر ضمن اعلام خبر بازداشت ۳۹ نفر در مراسم هفتم علیکردی در این شهر، گفت «تحقیقات قانونی» از سوی مراجع امنیتی و انتظامی و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی درباره دستگیرشدگان ادامه دارد.
با این حال، فعالان حقوق بشر برآورد میکنند شمار افراد بازداشتشده بیش از ۵۰ نفر باشد و منابع حقوقبشری اسامی بیش از ۳۰ تن از این افراد را در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند.
مراسم هفتم علیکردی ۲۱ آذر در مشهد برگزار شد و شهروندان حاضر در آن با سردادن شعارهای اعتراضی یاد او را گرامی داشتند.
پیکر علیکردی صبح ۱۵ آذر در دفتر کارش در مشهد پیدا شد و بسیاری از کاربران رسانههای اجتماعی و برخی وکلا و فعالان سیاسی و مدنی، مرگ او را «قتل حکومتی» خواندند.
بر اساس گزارش این روزنامه، نمایشگاه تسلیحات که ماه گذشته در پارک ملی هوافضای ایران برگزار شد، تلاشی بود برای تغییر روایت عمومی و منحرف کردن توجهها از آسیبپذیریهایی که در جریان درگیری با اسرائیل و آمریکا، آشکارا رخ داد.
بسیاری از ایرانیان و حتی مقامات جمهوری اسلامی، وضعیت کنونی را «نه جنگ، نه صلح» توصیف میکنند.
در شهریورماه و پس از آن که برخی مقامات حکومت ایران از جمله علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، از تمام نشدن جنگ با اسرائیل سخن گفتند، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، اعلام کرد وضعیت «نه جنگ، نه صلح» که اکنون وجود دارد، «فضای خوبی نیست» و «ضرر و خطر دارد».
بنبست در مذاکرات و تحریمهای بیشتر
در بخشی از گزارش فایننشالتایمز آمده که در این مدت، ایران بازرسان سازمان ملل را از بازدید حساسترین سایتهای هستهای خود که هدف حملات آمریکا قرار گرفته بودند منع کرده و مذاکرات با واشینگتن بر سر برنامه هستهای، به بنبست رسیده است.
در ماههای اخیر، کشورهای اروپایی مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کردند و تحریمهای جدیدی نیز علیه تهران وضع شده است.
در تازهترین مورد، وزارت خارجه کانادا، ۲۴ آذر چهار نفر از مقامهای ارشد جمهوری اسلامی به نامهای محسن کریمی، احمد خادم سیدالشهدا، مصطفی محبی و حسن آخریان را بهدلیل مشارکت در «نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر» و «ایفای نقش قابل توجه در تسهیل و هدایت سیاستهای سرکوبگرانه» تحریم کرد.
درگیری دوباره نظامی؛ مساله زمان است
فایننشالتایمز تاکید کرد این تحولات نگرانی فزایندهای را در داخل ایران ایجاد کرده که ازسرگیری درگیری نظامی ممکن است نه یک احتمال، بلکه مسالهای مربوط به زمان باشد.
این روزنامه نوشت: «در اواخر جنگ با اسرائیل، ایران موشکهای کمتر - هر چند ویرانگرتر - شلیک کرد؛ امری که برخی تحلیلگران آن را نشانه آسیب دیدن انبارهای زیرزمینی ذخیره تسلیحات این کشور میدانند.»
در پایان این گزارش آمده است که در همین حال، دیپلماتهای غربی در حال بررسی این مساله هستند که آیا جمهوری اسلامی برای بازسازی توان نظامی خود به دنبال دریافت کمک خارجی است یا خیر.
به گفته یکی از این دیپلماتها، پرسش اصلی این است: آیا کشورهایی مانند روسیه، چین و پاکستان، از ایران حمایت خواهند کرد یا نه؟
همزمان، دیفنس نتورک گزارش کرد که ایالات متحده با دقت تلاشهای چین را برای کمک به ایران در بازسازی ظرفیتهای موشکی بالستیک خود زیر نظر دارد و اطلاعات مربوط به این اقدامات، روزانه در اختیار اسرائیل قرار میگیرد.
بر اساس این گزارش، تحلیلها نشان میدهند که چین به جای ارسال مستقیم موشکهای کامل، با تحویل محدود تجهیزات نظامی، مواد صنعتی و کالاهای با کاربرد دوگانه، به ایران کمک میکند.
۲۱ آذر، نشریه فوربس با اشاره به سخنان اخیر حسن روحانی، رییس دولت اسبق جمهوری اسلامی، درباره ضعف دفاع هوایی نیروهای مسلح و تخریب سامانههای پدافند هوایی ایران در جنگ ۱۲ روزه، نوشت که احتمالا «ادعای» مقامهای حکومت درباره بازسازی پدافند هوایی بهویژه در زمینه جایگزینی سامانههای وارداتی مانند اس-۳۰۰ صحت ندارد.
محمود موسوی، معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی، ۲۹ تیر نابود شدن «بخشی از سامانههای پدافندی» جمهوری اسلامی در جنگ با اسرائیل را تایید کرد اما گفت سامانههای آسیبدیده جایگزین و در محلهای از پیش تعیینشده مستقر شدند.
به گفته مقامات اسرائیلی، در جریان جنگ ۱۲ روزه، نیروهای این کشور توانستند در مدت زمان کوتاهی بر آسمان بخشی از ایران از جمله تهران مسلط شوند.
پیشتر ایراناینترنشنال گزارش داده بود در جریان جنگ، اسرائیل به ۸۰ سامانه پدافند هوایی جمهوری اسلامی حمله کرد.
این اولین بار نبود که اسرائیل سامانههای پدافند هوایی جمهوری اسلامی را هدف قرار داد.
سال ۱۴۰۳ نیز روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز گزارش داد بر اساس تصاویر ماهوارهای، حمله اسرائیل به پایگاه هوایی هشتم شکاری اصفهان به بخش مهمی از پدافند هوایی اس-۳۰۰ اصابت کرد که باعث نابودی آن شد یا به آن آسیب رساند.
رسانههای اسرائیلی سهشنبه ۲۵ آذر با اعلام این خبر تاکید کردند این اقدام بخشی از پروژهای ادامهدار برای تهدید و افشای هویت دانشگاهیان، روزنامهنگاران و کارکنان دفاعی اسرائیل است.
گروه هکری «حنظله» جایزهای ۳۰ هزار دلاری برای دریافت اطلاعات درباره مهندسان و تکنسینهای اسرائیلی پیشنهاد داد و عکسها، نامها، سوابق، نشانیهای ایمیل، مکانها و شمارههای تلفن آنان را منتشر کرد.
رسانههای اسرائیل از جمله روزنامه اورشلیمپست هنوز تایید نکردهاند که آیا این اطلاعات افشاشده، درست است یا نه.
با این حال، این اطلاعات بهطور گسترده در رسانههای عربی و تلگرام، از جمله رسانههای وابسته به حماس، منتشر شده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی حنظله، این هکرها به یکی از اهدافشان هشدار دادند که فرزندانش در امان نخواهند بود.
به برخی دیگر گفته شد که «نشاندار» شدهاند و ایمیلها و شمارههای تلفنشان تحت کنترل است.
اقدامات دیگر حنظله
این اولین بار نیست که گروه هکری «حنظله» برای اطلاعات درباره نظامیان اسرائیلی جایزه تعیین میکند.
شبکه کان اسرائیل اول آذر گزارش داده بود که این گروه هکری وابسته به جمهوری اسلامی، اطلاعات شخصی ۱۰ نفر از کسانی را منتشر کرده که گفته میشود «مهندسان و کارکنان ارشد صنایع دفاعی اسرائیل» هستند.
بر اساس این گزارش، حنظله اول آذر تصویر، نام، سمت شغلی، شماره تلفن، رزومه، ایمیل و نشانی محل سکونت این افراد را منتشر کرد.
رسانهها و سازمانهای بینالمللی گروه هکری حنظله را به سرویسهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی مرتبط میدانند.
موسسه راهبرد و امنیت اورشلیم اعلام کرد این گروه از اواخر سال ۲۰۲۳ از سوی جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است.
این گروه که حدود دو سال است فعالیتهای خصمانهای علیه اهداف اسرائیلی انجام میدهد، ژانویه ۲۰۲۵ حملهای سایبری به مهدکودکها در اسرائیل انجام داد و سامانههای اعلام عمومی را در ۲۰ مکان مختل کرد.
سپتامبر ۲۰۲۵ نیز سازوکار پاسخ سریع دولت کانادا گزارش داد یک عملیات «هک و افشا» از سوی حنظله را شناسایی کرده است که پنج روزنامهنگار ایراناینترنشنال، از جمله یک نفر از کانادا را هدف قرار داده بود.
تشدید حملات سایبری جمهوری اسلامی علیه اسرائیل
جمهوری اسلامی در ماههای اخیر حملات سایبری خود را علیه اسرائیل شدت بخشیده است.
شرکت امنیت سایبری مندیانت، وابسته به گوگل، ۲۸ آبان گزارش داد گروه «یوانسی۱۵۴۹»، مرتبط با جمهوری اسلامی، در کارزاری از اواخر ۲۰۲۳ تا اکتبر ۲۰۲۵ به سازمانهای هوانوردی، هوافضا و دفاعی در خاورمیانه نفوذ کرده است.
یک ماه قبل از آن و در ۳۰ مهر، آژانس ملی فضای سایبری اسرائیل از شناسایی موجی از حملات سایبری علیه شرکتهای اسرائیلی فعال در حوزه خدمات فناوری اطلاعات خبر داد و اعلام کرد که احتمال میرود این حملات با جمهوری اسلامی در ارتباط باشد.
این تحولات همزمان با افزایش اعدامها در پروندههای مرتبط با جاسوسی رخ داده است. قوه قضاییه حکومت ایران میگوید افرادی که در ماههای اخیر اعدام شدهاند، به اتهامهایی مانند «محاربه» و همکاری با دولتهای متخاصم محکوم بودهاند. در مقابل، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران و نهادهای حقوق بشری بینالمللی اعلام کردهاند دستکم ۱۲ نفر در سال جاری به اتهام جاسوسی اعدام شدهاند و نسبت به نبود دادرسی عادلانه در این پروندهها ابراز نگرانی کردهاند؛ نگرانیهایی که مقامهای ایرانی آن را رد میکنند و میگویند دستگاه قضایی در چارچوب قوانین داخلی برای حفظ امنیت ملی اقدام میکند.
