دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با اشاره به کشتن قاسم سلیمانی فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران در حمله هوایی آمریکا گفت که سلیمانی «پدر بمبهای کنار جادهای بود». مقامهای جمهوری اسلامی بارها ترامپ را پس از کشته شدن سلیمانی تهدید کردهاند.
ترامپ پنجشنبه درباره قتل نیروهای نظامی آمریکا در منطقه به دست نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی گفت که یکی از افسران ایالات متحده حین ماموریت در افغانستان با بمب کنار جادهای که «قاسم سلیمانی کار گذاشته بود» کشته شد.
او سپس با طعنه به کشتن فرمانده سابق سپاه قدس گفت: «سلیمانی کجاست؟ قاسم سلیمانی کجاست؟ او پدر بمبهای کنار جادهای بود.»
این سخنان او با خنده حضار مواجه شد.
رییسجمهوری آمریکا اضافه کرد: «میگویند ۹۲ درصد از افرادی که کشته یا به شدت زخمی شدند، کار سلیمانی بود. او کسی بود که خیلی بیشتر از هر کس دیگری این کار را میکرد.»
اشاره به مرگ سلیمانی در پی تهدیدهای مکرر جمهوری اسلامی
ترامپ بهدلیل صدور دستور حملهای که به کشته شدن سلیمانی انجامید، از سوی مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله فرماندهان سپاه، تهدید به مرگ شده بود.
در تازهترین مورد، بیش از دو هزار نفر از مدرسان حوزه علمیه قم با صدور بیانیهای، با اشاره به کشته شدن قاسم سلیمانی با دستور دونالد ترامپ، در دوره اول ریاستجمهوریاش اعلام کردند که «خون و مال ترامپ» حلال است.
در این بیانیه که جمعه ۱۰ مرداد منتشر شد، آمده است: «دوران خویشتنداری و صبر انقلابی به پایان رسیده و زین پس، خون و مال ترامپ، حلال بوده و انتقام خون سلیمانی بر هر زن و مرد مسلمان و آزادیخواه واجب است.»
کسانی همچون احمد خاتمی، علیرضا اعرافی، عباس کعبی و جواد فاضل لنکرانی از امضاکنندگان این بیانیه بودند.
پیشتر ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی، دو مرجع تقلید شیعه در قم، بدون اشاره مستقیم به دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تهدیدکنندگان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، را «محارب» خواندند.
آمریکا و ۱۳ متحدش پنجشنبه ۹ مرداد در بیانیه مشترکی افزایش تهدیدات از سوی سرویسهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی را محکوم کردند و این تهدیدات را «نقض آشکار حاکمیت ملی» خود دانستند.
این بیانیه به امضای بریتانیا، آلبانی، اتریش، بلژیک، کانادا، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، هلند، اسپانیا و سوئد نیز رسید.
ترامپ تلاش کرده تا روابط با روسیه را بهبود بخشد و جنگ اوکراین را پایان دهد، هرچند در اظهارات عمومی خود گاهی پوتین را ستوده و گاهی بهشدت مورد انتقاد قرار داده است.
اظهارات اخیر ترامپ پس از آن صورت گرفت که کرملین پنجشنبه اعلام کرد که پوتین و ترامپ در روزهای آینده دیدار خواهند کرد.
او پیشتر نارضایتی فزایندهاش از همتای روس خود را ابراز داشته و او را تهدید به تحریمهای جدید کرده بود.
ترامپ تهدید کرده است که از جمعه تحریمهای جدیدی علیه مسکو و کشورهایی که از روسیه واردات دارند اعمال خواهد کرد، مگر آنکه پوتین با پایان دادن به جنگ اوکراین، که مرگبارترین جنگ در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بوده، موافقت کند.
رئیسجمهوری آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا ضربالاجل روز جمعه برای آتشبس همچنان پابرجاست، به خبرنگاران گفت: «بستگی به او [پوتین] دارد. ببینیم چه میخواهد بگوید.»
استیو ویتکاف، نماینده ترامپ، چهارشنبه سه ساعت با پوتین در مسکو مذاکره کرد. هم روسیه و هم آمریکا این دیدار را سازنده خواندهاند.
در همین حال، ولادیمیر پوتین، پنجشنبه از امارات متحده عربی بهعنوان یکی از گزینههای احتمالی برای میزبانی نشست آینده با دونالد ترامپ نام برد.
پوتین که در جریان دیدار محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی در کاخ کرملین در کنار او سخن میگفت، اظهار داشت: «ما دوستان زیادی داریم که مایلاند در برگزاری چنین رویدادهایی به ما کمک کنند. یکی از این دوستان، رئیس امارات متحده عربی است.»
گفتوگوی زلنسکی با مدیرعامل صندوق بینالمللی پول
از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، پنجشنبه اعلام کرد که در تماس تلفنی با کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بینالمللی پول، درباره یک برنامه جدید کمک مالی برای کشور جنگزده خود گفتوگو کرده است.
زلنسکی در پیامی در اپلیکیشن تلگرام نوشت: «ما درباره یک برنامه جدید کمک مالی گفتوگو کردیم که هماکنون و هم در دوران پس از جنگ، موجب تقویت مردم اوکراین خواهد شد.»
او افزود: «ما آمادگی داریم تا اقدامات لازم را به سرعت انجام دهیم. دولت هماکنون در حال کار بر روی آن است.»
جورجیوا نیز این گفتوگو را در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس «سازنده» توصیف کرد.
او نوشت که در این تماس درباره چشمانداز اقتصادی اوکراین، تابآوری مردم اوکراین و «اهمیت اصلاحات و کمک مالی برای حمایت از اوکراین در حال حاضر و در دوره بازسازی» صحبت شده است.
نخستوزیر جدید اوکراین، یولیا سویریدنکو، نیز اوایل این هفته با جورجیوا گفتوگو کرده بود، چرا که کییف تلاش میکند تا کسری بودجه رو به افزایش خود را پوشش دهد.
مقامهای اوکراینی اعلام کردهاند که در سال آینده، با کسری بودجهای حدود ۱۹ میلیارد دلار مواجه خواهند شد.
برنامه فعلی اوکراین با صندوق بینالمللی پول به ارزش ۱۵.۵ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۷ اعتبار دارد.
مقامها میگویند با توجه به تغییر شرایط جنگی، برنامه کنونی باید بهروزرسانی شود.
روسیه در فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد و مناطقی از این کشور را به تصرف خود درآورد. این جنگ همچنان ادامه دارد و تلاشهای بینالمللی برای برقراری آتشبس بین دو طرف تاکنون بینتیجه مانده است.
نتانیاهو پنجشنبه در مصاحبه با شبکه فاکسنیوز گفت: «بهنظرم این چیزی است که بسیاری از آنها [مردم ایران] میخواهند.»
نخستوزیر اسرائیل تاکید کرد که مردم ایران آزادی میخواهند و میخواهند که خود را از دیکتاتوری رها کنند.
او افزود «این را علنا میگویند؛ من برایشان ویدیو میفرستم و حیرت میکنم، میلیونها و میلیونها پاسخ از ایران دریافت میکنم، گاهی با نام واقعیشان، با چهرههایشان، باورت نمیشود که چنین کاری میکنند، اما این نشان میدهد که چقدر تشنه آزادی هستند.»
پیشتر خبرگزاری رویترز به نقل از پنج منبع مطلع گزارش داد که دولت دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، در حال مذاکره فعال با جمهوری آذربایجان و برخی از متحدان آسیای مرکزی باکو درباره امکان پیوستن به توافقهای عادیسازی روابط با اسرائیل موسوم به «پیمان ابراهیم» است.
این در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مهر ۱۴۰۲ عادیسازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرطبندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را «قماری محکوم به باخت» خواند.
نتانیاهو: مردم از درون به پا خواهند خاست
نخستوزیر اسرائیل گفت اگر آزادی ایران اتفاق بیفتد، به این خاطر خواهد بود که ما ضربهای بسیار قوی به شکستناپذیری ظاهری جمهوری اسلامی وارد کردهایم، «و مردم از درون به پا خواهند خاست.»
۲۵ خرداد و در جریان جنگ ۱۲ روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، نتانیاهو در مصاحبه با فاکسنیوز اعلام کرده بود که تغییر رژیم در ایران «میتواند نتیجه جنگ باشد، زیرا رژیم ایران ضعیف است».
او تاکید کرد که مقامات حکومت ایران «۴۶ سال است که مردم را میکشند و سرکوب میکنند، زنان را بهدلیل بیحجابی و دانشجویان را هدف گلوله قرار میدهند. مردم ایران در آرزوی آزادی هستند.»
نتانیاهو با اشاره به این که «تصمیم برای اقدام و قیام در این زمان به دست مردم ایران است» گفت: «ایرانیان و یهودیان دوستی باستانی دارند که به زمان کوروش بزرگ بازمیگردد و ممکن است دوباره تکرار شود.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، نیز پنجشنبه ۱۶ مرداد در پیامی که در شبکه اجتماعی تروثسوشال منتشر شد اعلام کرد با توجه به اینکه زرادخانه هستهای در حال ساخت جمهوری اسلامی بهطور کامل نابود شده، از کشورهای خاورمیانه میخواهد به توافقات صلح ابراهیم با اسرائیل بپیوندند.
ترامپ تاکید کرده بود که «این اقدام، صلح در خاورمیانه را تضمین خواهد کرد.»
بقایی پنجشنبه ۱۶ مرداد به یک شبکه رادیویی صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: «طرف اروپایی و آمریکا حق استفاده از این سازوکار را ندارند.»
او افزود که آمریکا به دلیل خروج از برجام و اروپا به دلیل محکوم نکردن این اقدام آمریکا، موجب شد که «آنها عملا خود را از برجام خارج کنند و دیگر حقی برای استفاده از امکانات آن ندارند.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام، اعلام کردهاند در صورتی که جمهوری اسلامی به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای عمل نکند، آمادهاند مکانیسم ماشه را برای بازگشت خودکار تحریمهای تهران فعال کنند.
اما سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی تهدید کرد: «باوجود آنکه شدیدترین تحریمها پیش از این نیز به صورت چند لایه علیه ایران اعمال شده، هرگونه تلاش برای بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت با واکنش قاطع ایران مواجه خواهد شد.»
پیشتر کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی از بررسی طرح خروج حکومت ایران از انپیتی در واکنش به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه خبر داده بود.
تهدید جمهوری اسلامی به خروج از این معاهده در شرایطی صورت میگیرد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اخیرا هشدار داده اگر جمهوری اسلامی برنامه هستهای خود را از سر بگیرد، واشینگتن آن را بهسرعت نابود خواهد کرد.
تاکید بر «جنبه روانی» مکانیسم ماشه
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در حالی رسانهها را متهم کرده که جمهوری اسلامی اصرار دارد اجرای مکانیسم ماشه بیشتر جنبه روانی دارد.
پیشتر عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که در مورد تبعات مکانیسم ماشه یا «اسنپ بک بزرگ نمایی شده و بیشتر از چیزی که هست در چشم مردم جلوه اش دادند در حالی که اینطور نیست».
همچنین علیرضا عباسی، نماینده مجلس، گفت که اجرای این سازوکار «بیشتر جنبه روانی دارد و تاثیر تحریمی جدیدی نخواهد داشت.»
تهدید جمهوری اسلامی علیه همسایگانش در ارتباط با اسرائیل
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بخش دیگری از اظهاراتش همسایگان ایران را در زمینه ارتباط با اسرائیل تهدید کرد.
او از کشور خاصی نام نبرد اما گفت که اسرائیل «همواره در تلاش برای مخدوش کردن روابط ایران با همسایگانش است».
بقایی به این کشورها هشدار داد که «مراقب باشند اسرائیل از قلمرو آنها برای خدشه واردکردن به امنیت ملی ایران سوءاستفاده نکند.»
پیشتر خبرگزاری رویترز به نقل از پنج منبع مطلع گزارش داد که دولت دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، در حال مذاکره فعال با جمهوری آذربایجان و برخی از متحدان آسیای مرکزی باکو درباره امکان پیوستن به توافقهای عادیسازی روابط با اسرائیل موسوم به «پیمان ابراهیم» است.
این در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مهر ۱۴۰۲ عادیسازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرطبندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را «قماری محکوم به باخت» خواند.
وزارت خزانهداری آمریکا پنجشنبه ۱۶ مرداد گزارش داد که با توجه به محدودیتهای شدید مالی بهدلیل انزوای بینالمللی، حکومت ایران طرحهای پیچیده بانکی و سیستمهای جایگزین پرداخت را مهندسی کرده که بهطور خاص برای دور زدن تحریمها و محافظت از توانایی حکومت در جمعآوری درآمدهای صادراتی، به ویژه از فروش غیرقانونی نفت، طراحی شدهاند.
این وزارتخانه تاکید کرد این سیستمها همچنین تامین مالی ادامهدار حکومت برای نیروهای نیابتیاش و سرکوب مردم ایران را ممکن میسازند.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا گفته شده است که علاوه بر این، شرکتهای فناوری اطلاعات و مالی که در فهرست جدید تحریم شدند، فناوریهای پیشرفته نظارتی را در اختیار حکومت قرار دادهاند که از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای محدود کردن دسترسی به اینترنت و هدف قرار دادن زنان که قوانین حجاب اجباری را نقض میکنند، استفاده میشود.
تحریمشدگان کیستند؟
براساس این بیانیه، عادل برجیسیان، هادی نوری و علیرضا فتاحی در ارتباط با بانک فراساحلی سایروس، علی مرتضی بیرنگ، محمودرضا سجادی و محمد شفیعپور در ارتباط با شرکت سامانه پایاپای رانک و شهاب جوانمردی، مرتبط با شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان تحریم شدهاند.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا، همچنین نام ۱۱ نهاد در این لیست تحریم به چشم میخورد.
شرکت توسعه زیستبوم فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان، شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات زیرساخت پاسارگاد آریان، شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات داده آرمان کیش، شرکت پرداخت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان اروند، بانک فراساحلی سایروس، شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان، شرکت خدمات پرداخت الکترونیک پاسارگاد، شرکت نرمافزاری داتیس آریان قشم، شرکت پردازش الکترونیک راشد سامانه، شرکت سامانه پایاپای رانک و شرکت باران تلکام، شرکتهای تحریمشده هستند.
تاکید وزیر خزانهداری آمریکا بر فشار حداکثری
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، در بیانیهای که منتشر شد، نوشت: «در نتیجه کمپین فشار حداکثری دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا و افزایش انزوا از نظام مالی جهانی، رژیم ایران در حال تمام شدن مکانهای مخفی برای فعالیت است.»
او افزود: «وزارت خزانهداری به تداوم مختل کردن طرحهای ایران برای دور زدن تحریمها، مسدود کردن دسترسی آن به درآمدها و خفه کردن برنامههای تسلیحاتیاش ادامه خواهد داد تا از مردم آمریکا محافظت کند.»
کمتر از دو هفته پس از آغاز دور دوم ریاستجمهوری ترامپ، کارزار تازهای از سیاست «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی به راه افتاد.
در ۱۰۰ روز نخست فعالیت، دولت ترامپ در مجموع ۱۷ دور تحریم مرتبط با جمهوری اسلامی اعمال کرد که طی آن ۴۰ شخص، ۱۱۷ شرکت و نهاد و ۷۷ نفتکش هدف قرار گرفتند.
تمامی اشخاص و نهادهایی که به این فهرست اضافه میشوند، از دسترسی به داراییها در ایالات متحده محروم شده و همکاری با آنها برای افراد و شرکتهای آمریکایی ممنوع میشود.
افزون بر آن، تحریمهای ثانویه به این معناست که اشخاص یا شرکتهای غیرآمریکایی نیز در صورت همکاری با این افراد و نهادها، ممکن است خود هدف تحریم قرار گیرند.
