بیانیه مشترک وزرای خارجه گروه ۷ پس از هفتهها تنش بین متحدان آمریکا و دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، منتشر شد. در این بیانیه، از تمامیت ارضی اوکراین حمایت شده وهمچنین از روسیه خواسته شد که مانند کییف آتشبس را بپذیرد، در غیر این صورت با تحریمهای بیشتر مواجه خواهد شد.
به گزارش رویترز، پس از تنشهایی در روابط ایالات متحده و همراهانش که ناشی از تغییر سیاستهای ترامپ در زمینه تجارت خارجی، امنیت بینالملل و اوکراین بود، ایالات متحده با امضای این بیانیه مشترک روز جمعه به متحدان خود در گروه ۷ نزدیکتر شد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، پس از نشست گروه ۷ در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت که آمریکا از بیانیه مشترک این گروه رضایت دارد.
وزیر خارجه کانادا، ملانی جولی، نیز به خبرنگاران گفت: «در مورد مسائل مختلف، از جمله اوکراین و خاورمیانه، جلساتی برگزار کردیم. هدف این بود که اتحاد قوی گروه ۷ حفظ شود.»
نشست گروه ۷ شامل وزرای خارجه بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و ایالات متحده، به همراه اتحادیه اروپا، در شهر گردشگری لا مالبه، واقع در تپههای کبک، کانادا برگزار شد.
مذاکرات دشوار درباره بیانیه نهایی گروه ۷
تنظیم بیانیه نهایی، بهویژه در مورد اوکراین، خاورمیانه و چین، با چالشهای زیادی روبهرو بود.
در نهایت، این بیانیه مشترک، حمایت قاطع خود از تمامیت ارضی اوکراین را اعلام کرد و بر حق این کشور برای دفاع از استقلال، آزادی و حاکمیت خود تأکید نمود.
در دولت ترامپ، مسئله تمامیت ارضی اوکراین تا حد زیادی از اولویتهای آمریکا کنار گذاشته شده بود و واشنگتن احتمال واگذاری برخی از مناطق اوکراین به روسیه را رد نکرده بود.
مقامات حاضر در نشست گفتند که از موافقت ایالات متحده با بخشی از مفاد مربوط به اوکراین شگفتزده شدهاند. با این حال، آنها هشدار دادند که موضع دولت ترامپ به دلیل تغییرات مداوم، قطعیت ندارد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اظهار داشت: «ما احساس خوبی نسبت به این بیانیه داریم و برای آن تلاش زیادی کردیم. همانطور که در ابتدای نشست گفتم، نباید اجازه دهیم مواردی که بر سر آنها اختلاف داریم، مانع همکاری در موضوعاتی شود که بر سرشان توافق داریم.»
مسئله تضمینهای امنیتی برای اوکراین
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تاکید کرد که تمامیت ارضی اوکراین و ارجاع به سازمان ملل، بخش مهمی از بیانیه گروه ۷ است.
در پیشنویس اولیه، از «تضمینهای امنیتی» برای برقراری آتشبس سخن گفته شده بود، اما در نسخه نهایی این واژه با «اطمینانبخشی» جایگزین شد.
با این حال، گروه ۷ به مسکو هشدار داد که اگر مانند کییف آتشبس را نپذیرد، با تحریمهای بیشتری از جمله سقف قیمتی برای صادرات نفت روسیه، مواجه خواهد شد.
در بیانیه آمده است: «اعضای گروه ۷ از روسیه خواستند که با پذیرش آتشبس بر اساس شرایط برابر، به آن پایبند بماند. همچنین تاکید کردند که هرگونه آتشبس باید رعایت شود و نیاز به ترتیبات امنیتی قوی و معتبر برای جلوگیری از هرگونه تجاوز مجدد به اوکراین ضروری است.»
دیوید لامی، وزیر خارجه بریتانیا نیز این بیانیه را «بسیار خوب» توصیف کرد.
اختلافات درباره چین و ناوگان سایهای روسیه
واشنگتن در مذاکرات گروه ۷ به دنبال اعمال محدودیتهای سختتر علیه چین بود، در حالی که برخی کشورها تمایلی به اتخاذ مواضع سختگیرانه علیه پکن نداشتند.
همچنین، دولت ترامپ تلاش کرد تا برخی از محدودیتها در مورد «ناوگان سایه روسیه» (شبکه حملونقل نفتی که تحریمها را دور میزند) را کاهش دهد. اما در نهایت، گروه ۷ یک بیانیه جداگانه در مورد امنیت دریایی تصویب کرد، که شامل ایجاد یک نیروی ویژه برای مقابله با این ناوگان بود.
گروه ۷ موضع سختتری نسبت به چین اتخاذ کرد و بخشهایی از بیانیههای پیشین که شامل اطمیناندهی به پکن درباره سیاست «چین واحد» بود را حذف کرد. این اقدام احتمالا موجب نگرانی شدید در پکن خواهد شد.
اختلاف نظر درباره خاورمیانه و مسئله فلسطین
یکی از موضوعات مورد اختلاف در مذاکرات، مسئله غزه و درگیری اسرائیل و فلسطین بود و بهویژه، آمریکا با گنجاندن مفهوم «راهحل دو کشوری» در بیانیه نهایی مخالفت کرد.
در نهایت، در بیانیه نهایی هیچ اشارهای به راهحل دو کشوری نشد.
متن نهایی تنها بر «افق سیاسی برای مردم فلسطین از طریق یک راهحل مذاکرهشده که نیازها و خواستههای مشروع هر دو طرف را برآورده کند و صلح، ثبات و رفاه جامع در خاورمیانه را تقویت نماید»، تاکید کرد.
السودانی کشته شدن این فرمانده ارشد داعش را جمعه در حالی اعلام کرد که این گروه بار دیگر خود را در سوریه سازماندهی کرده و حملات آن در ماههای اخیر، دوباره شدت گرفته است.
یک مقام ارشد نظامی آمریکا که به شرط ناشناس ماندن با نیویورکتایمز درباره این عملیات صحبت کرد، ضمن تایید وقوع این عملیات، گفت نیروهای ویژه هر دو کشور در استان الانبار عراق در حال بررسی و جمعآوری مدارک از محل حمله هستند.
السودانی در بیانیه اعلام این خبر نوشته «عبدالله مکی مصلح الرفاعی، که به ابو خدیجه نیز معروف بود، یکی از خطرناکترین تروریستهای جهان به شمار میرفت.»
به گزارش نیویورکتایمز، نیروهای عراقی با حمایت ایالاتمتحده در دو سال گذشته یک «کارزار ضدتروریسم تهاجمی» را اجرا کردهاند که منجر به انهدام، کشته شدن اعضا و بازداشت شماری از سلولهای داعش در این کشور شده است.
افزایش فعالیت داعش در سوریه
قتل یک رهبر ارشد داعش در خاورمیانه در حالی رخ میدهد که این گروه در سوریه مجددا خود را سازماندهی کرده و حملات بیشتری را نسبت به هر زمان دیگری از زمان سقوط خلافتش انجام داده است. طبق گزارش سازمان ملل، داعش در سال ۲۰۲۴ بیش از ۳۰۰ حمله در سوریه انجام داده است.
طبق جدیدترین گزارش سازمان ملل، الرفاعی یکی از رهبران ارشد داعش در منطقه بود و چندین نقش از جمله هماهنگی میان جنگجویان داعش در عراق، سوریه، ترکیه و سایر کشورها را در این سازمان بر عهده داشت،
او سومین رهبر داعش در عراق و سوریه است که از سال ۲۰۱۹ تاکنون کشته شده است. در گذشته، رهبران جدید بهسرعت انتخاب میشدند، هرچند هویت آنها ممکن است برای مدتی افشا نشود.
تحول داعش در سطح جهانی
از زمان شکست داعش در عراق و سوریه در سال ۲۰۱۹، جایی که زمانی حدود یکسوم از مساحت این دو کشور را تحت کنترل داشت، این گروه مجددا سازماندهی شده و ساختار خود را تغییر داده است.
در حالی که داعش پیش از دست دادن قلمرو خود در حال گسترش به کشورهای دیگر بود، شاخههای آن در آن زمان، اهمیت کمتری نسبت به مرکزیت آن در عراق و سوریه داشتند.
امروزه، داعش با داشتن شاخههایی در بیش از ۱۲ کشور در سه قاره، دچار تحول شده است. آرون زلین، پژوهشگر ارشد در موسسه واشنگتن که سالها داعش را مطالعه کرده است، به نیویورک تایمز گفت برخی از فعالیتهای این گروه مانند رسانهها، بهصورت متمرکز کنترل میشوند، در حالی که برخی دیگر به شاخههای محلی سپرده شدهاند.
بر اساس گزارش سازمان ملل، مرگبارترین حملات داعش که در سال ۲۰۲۴ در روسیه و ایران را نیروهایی انجام داند که گمان میرود با شاخه ولایت خراسان داعش مستقر در افغانستان در ارتباط بودهاند.
در این گزارش که جمعه منتشر شد به نقل از سه مقام روسیه که نخواستند نامشان فاش شود به دلیل اینکه مجاز به صحبت با رسانهها نبودند، گفته شده یکی از دلایل این که بریتانیا اکنون به عنوان دشمن اصلی مسکو در نظر گرفته میشود این است که لندن در حال «برانگیختن هرج و مرج و جنگ» در اوکراین است.
یکی از این مقامات روسیه از بریتانیا به عنوان «نیروی محرکه در غرب برای ایجاد مخالفت با روسیه» توصیف کرد.
در سه سال اخیر که از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین میگذرد، روسیه اغلب واشینگتن را به خاطر نقشش در کمکرسانی به کییف مورد انتقاد قرار میداد، اما اکنون با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ در آمریکا و آغاز گفتوگوهای مستقیم میان مسکو و واشینگتن، موضع کرملین تغییر کرده است.
پس از مشاجره بیسابقه میان رهبران اوکراین و آمریکا در کاخ سفید بر سر چگونگی پایان دادن به جنگ در اوکراین، بریتانیا رهبران اروپایی را در لندن گرد هم آورد و از اوکراین حمایت کرد.
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، ۱۲ اسفند از یک قرارداد جدید ۱.۶ میلیارد پوندی (معادل ۲ میلیارد دلار) خبر داد که به اوکراین اجازه میدهد ۵ هزار موشک دفاع هوایی بخرد و وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد که شرکت تالس موشکهای سبکوزن برای اوکراین تولید خواهد کرد.
تالس اعلام کرد برد این موشکها بیش از ۶ کیلومتر است و میتوان آنها را از سکوهای مختلف در زمین، دریا و هوا شلیک کرد.
حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به بزرگترین و مرگبارترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم تبدیل شده است.
اظهارات نخستوزیر کییر استارمر در هفتههای اخیر مبنی بر قرار دادن چکمههای سربازان بریتانیا بر روی زمین اوکراین به عنوان بخشی از نیروی بالقوه حافظ صلح، خشم سیاستمداران ارشد روسیه را برانگیخته است.
اواخر بهمن، کییر استارمر گفت در صورت دستیابی به توافقی برای پایان جنگ با روسیه، آماده است نیروی حافظ صلح در اوکراین مستقر کند.
او افزود این اقدام میتواند نیروهای بریتانیایی را در صورت حمله دوباره ولادیمیر پوتین «در معرض خطر» قرار دهد.
بیشتر بخوانید: استارمر از قرارداد ۲ میلیارد دلاری برای تقویت دفاع هوایی اوکراین خبر داد
او در مطلبی در دیلی تلگراف نوشت بریتانیا آماده است، از جمله با تعهد به اختصاص سه میلیارد پوند در سال تا سال ۲۰۳۰، نقشی پیشرو در دفاع و امنیت اوکراین ایفا کند.
در واکنش به این اظهارات، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، استارمر را عامل تشدید تنشها در همان لحظهای دانست که ترامپ در تلاش برای آرام کردن آنها بود.
در حالی که لندن میگوید میخواهد اطمینان حاصل کند که اوکراین به «صلح عادلانه» دست مییابد نه اینکه مجبور به تسلیم شود، یکی از این سه مقام روسیه به رویترز گفت استارمر، مانند بوریس جانسون قبل از او، از جنگ اوکراین برای منحرف کردن تمرکز از مشکلات داخلی استفاده میکرد.
اخراج دو دیپلمات بریتانیایی از روسیه به اتهام جاسوسی
روسیه دوشنبه گذشته اعلام کرد که دو دیپلمات بریتانیایی را به اتهام جاسوسی اخراج میکند و به آنها دو هفته فرصت داده تا این کشور را ترک کنند.
مسکو این دو نفر را به فعالیتهای خرابکارانه متهم کرده، اما لندن این اتهامات را «بیاساس» خوانده است.
در سال گذشته، هفت دیپلمات بریتانیایی که مسکو آنها را به جاسوسی متهم کرده، از روسیه اخراج شدهاند. این اتهامات توسط بریتانیا رد شده است.
بریتانیا چهارشنبه در واکنش به اخراج دو دیپلمات خود از روسیه، سفیر این کشور در لندن را احضار و اعتبارنامه یک دیپلمات روسیه را لغو کرد.
یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرد: «واضح است که دولت روسیه به طور فعال در تلاش است تا سفارت بریتانیا در مسکو را به سمت تعطیلی سوق دهد و هیچ توجهی به پیامدهای خطرناک و تشدیدکننده این اقدام ندارد.»
وزارت خارجه بریتانیا این تنش دیپلماتیک را مختومه اعلام کرد و از روسیه هم خواست به این تنش پایان دهد.
این وزارتخانه همچنینی هشدار داد که به هر اقدام تحریککننده بعدی روسیه به طور متناسب پاسخ خواهد داد و اجازه نخواهد داد که دیپلماتها و کارکنان سفارتاش در مسکو مورد «ارعاب» قرار گیرند.
نه روسیه و نه بریتانیا وابستگان دفاعی نزد یکدیگر ندارند و این تنشهای اخیر، روابط روسیه و بریتانیا را به پایینترین سطح خود از زمان جنگ سرد رسانیده است.
سرویس اطلاعات خارجی روسیه بریتانیا را «جنگطلب» خواند
سرویس اطلاعات خارجی روسیه دوشنبه در بیانیهای با طرح اتهامات غیرمعمول اعلام کرد: «لندن امروز، مانند در آستانه هر دو جنگ جهانی قرن گذشته، بهعنوان «جنگطلب» اصلی جهانی عمل میکند.»
این سرویس اطلاعاتی، لندن را متهم کرد که تلاش میکند تلاشهای ترامپ برای میانجیگری صلح در اوکراین را از مسیر خود منحرف کند.
رویترز به نقل از رییس سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا نوشت که روسیه از خرابکاری «به طرز خیرهکنندهای بیپروا» در خاک بریتانیا و اروپا استفاده کرده است.
دادگاه لندن در ماه جاری سه بلغاری را به دلیل عضویت در یک واحد جاسوسی روسیه مجرم شناخت.
در ماه اکتبر نیز، یک مرد بریتانیایی در دادگاه لندن اعتراف کرد که از طرف روسیه به یک انبار متعلق به اوکراین در شرق لندن حمله کرده است.
یک تحقیق بریتانیایی، روسیه را مسئول مسمومیت الکساندر لیتویننکو منتقد کرملین در لندن با یک ماده رادیواکتیو در سال ۲۰۰۶ دانست.
تنشها در روابط مسکو و لندن در شرایطی است که در روزهای اخیر امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، در سخنرانی برای مردم کشورش گفت که روسیه تهدیدی برای فرانسه و اروپا است.
این اظهارات خشم مقامات روسیه را برانگیخت.
همچنین تغییر رویکرد دولت آمریکا در مورد مسکو موجب شده که به نوشته وال استریت ژورنال، کشورهای اروپایی در خصوص سیاستهای امنیتی خود بازنگری کنند و در همین راستا، آلمان به تجهیز خود به سلاح هستهای میاندیشد، ایدهای که آمریکا مدتها کوشیده از تحقق آن جلوگیری کند.
