بریتانیا: موشکهای ارسالی ایران به روسیه از نوع فتح۳۶۰ هستند
وزارت دفاع بریتانیا روز جمعه، ۲۳ شهریور، در آخرین گزارش اطلاعاتی خود درباره مناقشه اوکراین اعلام کرد موشکهای بالستیکی که جمهوی اسلامی اخیرا در اختیار روسیه قرار داده، از نوع فتح۳۶۰ هستند.
وزارت دفاع بریتانیا روز جمعه، ۲۳ شهریور، در آخرین گزارش اطلاعاتی خود درباره مناقشه اوکراین اعلام کرد موشکهای بالستیکی که جمهوی اسلامی اخیرا در اختیار روسیه قرار داده، از نوع فتح۳۶۰ هستند.
بر اساس این گزارش، موشک فتح۳۶۰ که چهار سال پیش از آن رونمایی شد، میتواند کلاهکی به وزن ۱۵۰ کیلوگرم را تا بُرد ۱۲۰ کیلومتر حمل کند.
وزارت دفاع بریتانیا افزود ضریب خطای ادعایی این نوع موشک کمتر از ۳۰ متر اعلام شده است و میتوان آن را بر روی انواع مختلفی از پرتابگرهای متحرک جادهای مستقر کرد.
یکی از این موشکاندازها از قابلیت شلیک همزمان تا شش موشک برخوردار است.
روزنامه وال استریت ژورنال روز ۱۶ شهریور به نقل از مقامهای اروپایی و آمریکایی گزارش داد با وجود هشدارهای غرب، جمهوری اسلامی محمولهای از موشکهای بالستیک کوتاهبرد را در اختیار روسیه قرار داده است.
به گفته مقامهای غربی، این محموله شامل بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک است.
ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا روز ۲۰ شهریور از اعمال تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی بهدلیل ارسال موشکهای بالستیک به روسیه خبر دادند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز ۲۳ شهریور اعلام کرد این اتحادیه در حال بررسی تحریمهایی علیه بخش هوانوردی ایران است.
در سوی مقابل، مقامهای حکومت ایران تحویل محموله موشکی به روسیه را تکذیب کردهاند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز ۲۱ شهریور ضمن رد گزارشها در خصوص کمک موشکی تهران به مسکو گفت: «بار دیگر آمریکا و سه کشور اروپایی بر اساس اطلاعات نادرست و منطق معیوب عمل کردهاند.»
وزارت دفاع بریتانیا در ادامه گزارش خود نوشت پیش از این، حمایت نظامی حکومت ایران از روسیه در جریان مناقشه اوکراین، به ارسال پهپاد و مهمات توپخانه و همچنین کمک به ساخت پهپاد در خاک روسیه محدود میشد.
این وزارتخانه هشدار داد تحویل موشکهای بالستیک به مسکو نشاندهنده «عمیقتر شدن روابط نظامی ایران و روسیه است».
وزارت دفاع بریتانیا افزود اقدام اخیر جمهوری اسلامی توان روسیه را برای انجام «حملات دقیق علیه زیرساختهای نظامی و غیرنظامی اوکراین در نزدیکی خطوط مقدم» افزایش داده است.
بدین ترتیب، روسیه میتواند موشکهای کوتاهبرد ساخت ایران را برای هدف قرار دادن مناطق مرزی اوکراین مورد استفاده قرار دهد و موشکهای دوربرد خود را برای حمله به اهدافی در عمق خاک اوکراین ذخیره کند.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، در مهر ۱۴۰۱ در توصیف «موشکهای نقطهزن و سوخت جامد فتح۳۶۰» نوشت: «این موشکها مجهز به کلاهکهای سنگرشکناند و اخیرا به سامانه هدایت ترکیبی و اپتیکی مجهز شدهاند و میتوانند در محیط جنگ الکترونیک مقاومت زیادی داشته باشند و بدون اخلال اهداف را منهدم کنند.»
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین روز پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
جمهوری اسلامی که از متحدان اصلی مسکو به شمار میرود، پیشتر نیز پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ را به روسیه ارسال کرده بود تا در جریان عملیات نظامی در اوکراین مورد استفاده قرار گیرند.
اوکراین روز ۲۳ شهریور اعلام کرد روسیه از آغاز مناقشه کنونی، با هشت هزار و ۶۰ پهپاد شاهد خاک اوکراین را هدف قرار داده است.
وزارت امور خارجه اوکراین روز ۱۹ شهریور شهریار آموزگار، کاردار جمهوری اسلامی در کییف را احضار و مراتب نگرانی شدید اوکراین را از کمک موشکی حکومت ایران به روسیه به او ابلاغ کرد.
لوکاشنکو روز جمعه، ۲۳ شهریور، در دیدار با علیاکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، در مینسک گفت: «بلاروس همیشه شریک قابل اعتمادی برای ایران بوده است.»
او همچنین به فشارهای بینالمللی علیه دو کشور پرداخت و افزود ایران و بلاروس «مسافران یک قایق» هستند و هیچ پشیمانی از این بابت ندارند.
جمهوری اسلامی و بلاروس دو متحد اصلی روسیه در نبرد با اوکراین بودهاند و به همین دلیل، هدف تحریمهای غرب قرار گرفتهاند.
اظهارات لوکاشنکو در حالی مطرح میشوند که پس از انتشار خبر کمک موشکی تهران به مسکو، جمهوری اسلامی با انتقادات گسترده داخلی و بینالمللی مواجه شده است.
روزنامه وال استریت ژورنال روز ۱۶ شهریور به نقل از مقامهای اروپایی و آمریکایی گزارش داد با وجود هشدارهای غرب، جمهوری اسلامی محمولهای از موشکهای بالستیک کوتاهبرد را در اختیار روسیه قرار داده است.
به گفته مقامهای غربی، این محموله شامل بیش از ۲۰۰ موشک بالستیک کوتاهبرد است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز ۲۳ شهریور در واکنش به همکاری موشکی تهران و مسکو گفت اتحادیه اروپا در حال بررسی تحریمهایی علیه بخش هوانوردی ایران است.
لوکاشنکو در دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، رسانهها را به «افترازنی» علیه تهران و میسنک متهم کرد و در عین حال گفت بلاروس و ایران «میتوانند در برابر تحریمها و دیگر فشارها مقاومت کنند».
لوکاشنکو همچنین خواستار اقدامات مشترک مینسک و تهران در خصوص مسائل خاورمیانه و اروپا شد و افزود: «ما در حال حرکت به سوی جهانی چندقطبی هستیم.»
احمدیان هم در دیدار با رییسجمهوری بلاروس، ضمن تکرار مواضع پیشین مقامهای جمهوری اسلامی، از شکلگیری «نظم جدید جهانی» در شرق، آسیا و آفریقا خبر داد و گفت: «آمریکا به عنوان سردمدار نظم قدیمی در سطح راهبردی به شدت ضعیف شده است.»
لوکاشنکو که از سوی منتقدانش بهعنوان «آخرین دیکتاتور اروپا» شناخته میشود، از سال ۱۹۹۴ قدرت را در بلاروس در دست دارد.
او بارها به نقض گسترده حقوق بشر و سرکوب بیرحمانه مخالفان خود متهم شده است.
لوکاشنکو در اسفند ۱۴۰۱ با سفر به ایران، به دیدار علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی رفت.
خامنهای در این دیدار گفت: «کشورهایی که مورد تحریم آمریکا قرار گرفتهاند، باید با همکاری یکدیگر و با تشکیل یک مجموعه مشترک، حربه تحریم را از بین ببرند.»
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی پیشتر و در روز ۲۲ شهریور با سفر به روسیه با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری این کشور دیدار و گفتوگو کرد.
به گزارش رسانههای دولتی روسیه، پوتین در این دیدار، رهبر جمهوری اسلامی را به دلیل تقویت روابط مسکو و تهران مورد تحسین قرار داد.
وال استریت ژورنال روز ۱۶ شهریور نوشت روابط نظامی تهران و مسکو عمدتا تحت نظارت خامنهای و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد.
بر اساس این گزارش، ماهیت این فعالیتها روشن نیست هرچند رفتوآمد به این سایتها بیشتر شده و تدابیر امنیتی در آنها افزایش پیدا کرده است.
این دو سایت در مرکز توسعه یک سیستم پیچیده انفجار چند مرحلهای (امپیآی) قرار داشتند که برای «انفجار مواد منفجره کروی در یک سلاح هستهای، توسعه و آزمایش تجهیزات تشخیصی یا زیرمجموعههای آنها و انجام طیفی از آزمایشها برای اطمینان از عملکرد سیستم امپیآی» استفاده میشود.
به گفته این موسسه، مقامات امنیتی تاکید کردند که فعالیتهای اخیر مربوط به کارشناسان سپند (سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی) است که در کارهای تسلیحاتی در طرح آماد شرکت داشتهاند.
برنامه آماد، یک برنامه هستهای مخفیانه برای ساخت سلاحهای هستهای در جمهوری اسلامی بود.
برنامه آماد در اوایل دهه ۸۰ بر روی فعالیتهای تحقیقاتی و توسعه تکنولوژیهای مرتبط با انفجارهای چندمرحلهای (MPI) تمرکز داشت که بهعنوان یک مرحله مهم در ساخت سلاحهای هستهای شناخته میشود.
نگرانیها از پیشرفت در غنیسازی اورانیوم
یکی از نگرانیهای اساسی مقامات غربی، پیشرفت چشمگیر جمهوری اسلامی در زمینه غنیسازی اورانیوم است که از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) تایید شده است.
این پیشرفتها میتواند زمان لازم برای تولید اورانیوم غنیشده به میزان لازم برای ساخت سلاح هستهای را به حدود یک هفته کاهش دهد.
بر اساس اظهارات مقامات جمهوری اسلامی، تغییراتی در سیاست هستهای کشور صورت گرفته است که میتواند نشانهای از تمایل ایران به تغییر در دکترین هستهای و حرکت به سوی تسلیحات هستهای باشد.
سه کشور اروپایی و آمریکا: صبر هم حدی دارد
همزمان سه کشور اروپایی آلمان بریتانیا و فرانسه به همراه آمریکا با صدور بیانیهای در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خواستار همکاری کامل و فوری جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شدند.
در این بیانیه با اشاره به گزارش مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید شده که در همکاری تهران و این نهاد ناظر بینالمللی هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.
ایران توضیحات فنی معتبری در پاسخ به سوالات آژانس در مورد مواد و فعالیتهای هستهای اعلامنشده در تورقوزآباد و ورامین ارائه نکرده است.
کشورهای غربی گفتند: «این شورا صبر قابلتوجهی نشان داده است، اما این صبر نیز حدی دارد و ما در برابر ادامه کارشکنیهای ایران ساکت نخواهیم ماند.»
بر اساس این بیانیه اگر جمهوری اسلامی همچنان نتواند همکاری کامل، صریح و بدون ابهام با آژانس را برای حل همه مسائل باقیمانده پادمانی فراهم کند، اقدام بیشتری از سوی این شورا لازم خواهد بود.
این اقدام ممکن است شامل درخواست از مدیرکل برای تهیه یک گزارش جامع در ماههای آتی باشد.
تایید گزارش اختصاصی ایران اینترنشنال
ایراناینترنشنال در ۲۴ مرداد، به اطلاعات اختصاصی دست یافت که نشان میداد جمهوری اسلامی با پیگیری چند پروژه همزمان، همچنان فعالانه در حال ادامه و تکمیل برنامه ساخت تسلیحات هستهای خود است.
به گفته منابع ایران اینترنشنال جمهوری اسلامی با ایجاد تغییرات ساختاری در سازمان پژوهشهای نوین دفاعی (سپند)، ابقای محمد اسلامی در ریاست سازمان انرژی اتمی ایران و از سرگیری آزمایشها برای تولید چاشنی انفجار بمب هستهای، برنامه سری تسلیحات هستهای خود را پیش میبرد.
ماهیت فعالیتهای مشکوک در سایتهای هستهای
بر اساس این گزارش اگر فعالیتهای مشکوک در سنجریان و گلاب دره، در ارتباط با سلاحهای هستهای باشد، همزمان با پیشرفتهای ایران در برنامههای غنیسازی اورانیوم، برای مقامات غربی نگران کننده خواهد بود.
ارزیابیهای این موسسه از گزارش آژانس اخیر بینالمللی انرژی اتمی حاکی است چنین فعالیتی میتواند زمان رسیدن جمهوری اسلامی به تولید اورانیوم با غنای تسلیحاتی را به حدود یک هفته کاهش دهد.
اظهارات اخیر مقامات ارشد ایرانی درباره تغییر دکترین هستهای ایران نگرانیها را در مورد این فعالیتهای مشکوک افزایش میدهد.
تصاویر ماهوارهای تجاری از سایت «سنجریان» نشاندهنده افزایش حضور پرسنل و بهبودهای امنیتی در این سایت است.
این تصاویر نشان میدهند که تعداد خودروهای پارک شده در محوطه سایت افزایش یافته و تغییراتی در ساختار امنیتی سایت ایجاد شده است.
با این حال، در سایت گلابدره، فعالیت خاصی مشاهده نشده است.
این سایت در گذشته بهعنوان یک مکان آزمایشی برای آزمایشات انفجاری مورد استفاده قرار میگرفت و معمولاً فعالیتهای داخلی آن از بیرون قابل مشاهده نبود.
نقض احتمالی مفاد برجام
فعالیتهای اخیر جمهوری اسلامی در سایتهای سنجریان و گلابدره ممکن است نقض مفاد توافق هستهای برجام باشد.
براساس این توافق، ایران موظف است از انجام فعالیتهایی که میتواند به طراحی و توسعه سلاحهای هستهای منجر شود، خودداری کند.
این موارد شامل استفاده از سیستمهای انفجاری چندمرحلهای و تجهیزات تشخیصی مرتبط با توسعه سلاحهای هستهای است.
طبق مفاد برجام، ایران باید هرگونه فعالیت مرتبط با این تجهیزات را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش دهد و اجازه نظارت بر این فعالیتها را بدهد. اما شواهد نشان میدهد که ایران در حال حاضر بدون اعلام رسمی و اجازه نظارت، فعالیتهای مرتبط با توسعه سلاحهای هستهای را در این دو سایت از سر گرفته است.
این موضوع میتواند بهعنوان نقض آشکار برجام باعث افزایش تنشها در سطح بینالمللی شود.
در واکنش به اقدامات نسنجیده تردید نمیکنیم
محسن نذیری اصل، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، روز جمعه، گفت جمهوری اسلامی تمایل خود را برای تعامل سازنده با آژانس نشان داده اما در واکنش به اقدامات نسنجیده تردیدی نخواهد کرد.
او گفت: «در حالی که جمهوری اسلامی ایران در گفتار و عمل تمایل و ترجیح خود را برای تعامل سازنده با آژانس نشان داده، ما آماده ایم تا نسبت به هر موضع و اقدام نسنجیدهای واکنش نشان دهیم.»
ذخیره ایران برای ساخت چهار بمب کافی است
آلمان، بریتانیا و فرانسه روز پنجشنبه در واکنش به گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی، نگرانی خود را از توسعه بیوقفه فعالیتهای هستهای تهران اعلام کرده و گفتند ایران چهار برابر اورانیوم لازم را برای ساخت سلاح هستهای در اختیار دارد.
این سه کشور اروپایی ضمن قدردانی از گزارش گروسی و تیم بازرسان، خاطرنشان کردند که تهران همچنان به غنیسازی اورانیوم با درصد بالا و فراتر از تعهدات برجامی خود ادامه میدهد.
سرویس امنیت فدرال روسیه (اِفاِسب) روز جمعه، ۲۳ شهریور، در بیانیهای اعلام کرد اعتبارنامه شش دیپلمات بریتانیایی در مسکو را لغو کرده است.
این نهاد امنیتی افزود اسنادی در اختیار دارد که نشان میدهد دپارتمانی در وزارت امور خارجه بریتانیا در لندن میکوشد با تاثیرگذاری بر «شرایط سیاسی و نظامی»، زمینه را برای شکست راهبردی روسیه در جنگ اوکراین فراهم آورد.
بر اساس این بیانیه، شش دیپلمات بریتانیایی اخراجشده از سوی دپارتمان مذکور به روسیه اعزام شده بودند و «تهدیدی» برای امنیت روسیه به حساب میآمدند.
در روزهای اخیر تنشها میان غرب و روسیه درباره مناقشه اوکراین بهشدت افزایش یافته است.
اوکراین در ماههای اخیر بارها خواستار رفع محدودیتها در زمینه استفاده از تسلیحات دوربرد غربی، نظیر موشکهای آمریکایی «اتاکمز» و موشکهای بریتانیایی «سایه توفان»، برای هدف قرار دادن مواضع روسیه شده است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، روز ۲۲ شهریور هشدار داد اگر کشورهای غربی به اوکراین اجازه دهند با استفاده از موشکهای دوربرد ساخت این کشورها به عمق خاک روسیه حمله کند، این اقدام بهمنزله نبرد مستقیم غرب و مسکو خواهد بود.
پوتین تاکید کرد چنین تصمیمی «ماهیت و دامنه» مناقشه کنونی را تغییر میدهد و بدین معنا خواهد بود که «کشورهای عضو ناتو، ایالات متحده و کشورهای اروپایی در جنگ با روسیه هستند».
بریتانیا روز ۲۳ شهریور اتهامات روسیه علیه شش دیپلمات خود را «کاملا بیاساس» خواند و اعلام کرد مسکو به تلافی اقدامات پیشین لندن چنین تصمیمی گرفته است.
پیشتر و در ماه مه سال جاری میلادی، بریتانیا یک وابسته نظامی روسیه در این کشور را به جاسوسی متهم و او را اخراج کرده بود.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا روز ۲۳ شهریور به نقش مستقیم دولت روسیه در هدایت برخی فعالیتها در اروپا و بریتانیا اشاره کرد و گفت: «در دفاع از منافع ملی خود کوتاه نمیآییم.»
سازمان اطلاعات داخلی آلمان روز ۱۹ شهریور اعلام کرد یک گروه هکری وابسته به دولت روسیه پشت حملات سایبری به کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپا قرار دارد.
خبرگزاری رویترز نوشت اقدام مسکو در اخراج این شش دیپلمات، تنها ساعاتی پیش از دیدار کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا و جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا در واشینگتن صورت گرفت.
به گزارش رویترز، دیدار رهبران بریتانیا و ایالات متحده میتواند «گامی کلیدی» در مسیر رفع محدودیتهای کییف برای استفاده از موشکهای دوربرد غربی علیه روسیه باشد.
کرملین روز ۲۳ شهریور با تکرار تهدیدات پوتین علیه ناتو اعلام کرد سخنان اخیر رییسجمهوری روسیه پیامی «واضح و بدون ابهام» به غرب بود.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین روز پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
از زمان آغاز مناقشه کنونی، روسیه حدود یک پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
