نیروی دریایی بریتانیا از رهگیری دوباره یک زیردریایی روسیه در کانال مانش خبر داد
نیروی دریایی بریتانیا اعلام کرد که در روزهای اخیر بار دیگر حرکت یک زیردریایی روسیه و شناورهای اسکورت آن را هنگام عبور از کانال مانش رهگیری کرده است.
نیروی دریایی بریتانیا اعلام کرد که در روزهای اخیر بار دیگر حرکت یک زیردریایی روسیه و شناورهای اسکورت آن را هنگام عبور از کانال مانش رهگیری کرده است.
به گفته نیروی دریایی بریتانیا، طی دو سال گذشته میزان عبور شناورهای روسی از آبهای بریتانیا ۳۰ درصد افزایش یافته است.
زیردریایی رهگیری شده روسیه «کراسنودار» نام دارد. این زیردریایی که در سال ۲۰۱۵ و در قالب سومین سری از این کلاس به خدمت گرفته شد، ۷۴ متر طول دارد و وزن جابهجایی آن بین ۲۳۵۰ تا ۳۹۵۰ تن است. خدمه معمول آن ۵۰ نفر هستند و به موشکهای کروز و موشکهای زمینبههوا مجهز است.
به گفته نیروی دریایی بریتانیا، این شناور از دریای شمال به سمت غرب حرکت میکرد و پس از عبور از تنگه دوور وارد کانال مانش شد و یک یدککش به نام «آلتای» با وزن ۳۰۰۰ تن آن را همراهی میکرد.
آسوشیتدپرس نوشت که وزارت دفاع کامبوج پنجشنبه ۲۰ آذر در بیانیهای اعلام کرد که یک جت جنگنده ارتش تایلند سه بمب در منطقه مرزی پرتاب کرده است.
مالی سوچیتا، سخنگوی این وزارتخانه، تایلند را متهم کرد که با استفاده از «انواع سلاحهای سنگین و استقرار شمار زیادی نیروی نظامی برای تجاوز به خاک کامبوج»، قوانین بینالمللی را نقض کرده است.
پیش از این، ارتش تایلند اعلام کرده بود که کامبوج چهارشنبه شب ۱۹ آذر با توپخانه و خمپاره به مواضع تایلند حمله کرده است.
ارتش تایلند گفت که با همان نوع سلاحهای سنگین پاسخ داده و تعدادی از کامیونهای دشمن را منهدم کرده است. اما سخنگوی نیروی هوایی تایلند، حملات هوایی پنجشنبه به کامبوج را تأیید یا تکذیب نکرد.
او در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که نیروی هوایی تایلند «به عملیات هوایی خود ادامه خواهد داد تا زمانی که طرف مقابل تمام تلاشهایی را که حاکمیت، امنیت و سلامت مردم تایلند را تهدید میکند، متوقف کند.»
آسوشیتدپرس اشاره کرد که درگیریهای جدید نگرانیهای بینالمللی را برانگیخته است و از جمله پاپ لئو چهاردهم چهارشنبه در واتیکان گفت که «از خبر درگیری مجدد عمیقاً متاسف است.»
دور تازه درگیریها میان تایلند و کامبوج یکشنبه ۱۶ آذر آغاز شد.
بر اساس گزارشها، درگیریها در بیش از ۱۲ نقطه در امتداد مرز ۸۱۷ کیلومتری دو کشور شعلهور شده است.
این درگیریها یکی از شدیدترین نبردها از زمان درگیری پنجروزه ماه ژوئیه سال جاری است به شمار میآید. دور قبلی درگیریها با تماس تلفنی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با رهبران دو کشور متوقف شده بود.
در تحولی دیگر، پادشاه تایلند پنجشنبه ۲۰ آذر فرمان انحلال پارلمان این کشور را تایید کرد. به موجب این فرمان، انتخابات عمومی باید طی ۴۵ تا ۶۰ روز آینده برگزار شود.
نخستوزیر تایلند تاکید کرد که انحلال پارلمان تاثیری بر مدیریت درگیری مرزی با کامبوج نخواهد داشت.
ترامپ میگوید از دو کشور خواهد خواست که به آتشبس بازگردند
آتشبس ماه ژوئیه بین تایلند و کامبوج با میانجیگری مالزی و با فشار ترامپ برقرار شد. ترامپ تهدید کرده بود در صورت دست نیافتن این دو کشور به توافق برای پایان درگیری، امتیازات تجاری آنها را را سلب خواهد کرد.
این آتشبس حدود یک ماه پیش در یک نشست منطقهای در مالزی که ترامپ در آن حضور داشت، با جزئیات بیشتری رسمیت یافت.
با وجود این توافق، دو کشور به جنگ تبلیغاتی علیه یکدیگر ادامه دادند و خشونتهای جزیی مرزی نیز ادامه یافت.
در این حال، ترامپ چهارشنبه ۱۹ آذر گفت که انتظار دارد با رهبران دو کشور تلفنی صحبت کند و ابراز امیدواری کرد که دو طرف را به پایان دادن به جنگ متقاعد کند.
در این میان، آنوتین چانویراکول، نخستوزیر تایلند، پنجشنبه در بانکوک به خبرنگاران گفت که ایالات متحده پس از این سخنان ترامپ هنوز با تایلند تماسی نگرفته است.
ریشه درگیری مرزی تایلند و کامبوج به ادعاهای ارضی دو کشور علیه یکدیگر باز میگردد. این ادعاها از نقشهای در سال ۱۹۰۷ ناشی میشود که در زمان استعمار کامبوج بهدست فرانسه ایجاد شده بود. تایلند این نقشه را به رسمیت نمیشناسد و آن را نادرست میداند.
تنشها با حکم دیوان بینالمللی دادگستری در سال ۱۹۶۲ که حاکمیت منطقه مرزی مورد مناقشه را به کامبوج اعطا کرد، تشدید شد. در این منطقه، معبد «پره ویهَر» ساخته شده در قرن یازدهم میلادی قرار دارد.
دولت آمریکا پنجشنبه ۲۰ آذر مجموعهای از تحریمهای جدید علیه ونزوئلا وضع کرد که سه برادرزاده سیلیا فلورس، همسر مادورو، و شش شرکت و نفتکش مرتبط با حمل نفت خام این کشور را هدف قرار میدهد.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد این نفتکشها با «روشهای فریبکارانه و ناامن» در انتقال نفت فعالیت کرده و به تامین مالی «رژیم فاسد و تروریستی مادورو» کمک میکنند.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که ترامپ چهارشنبه اعلام کرده بود کشورش یک نفتکش تحریمشده را در سواحل ونزوئلا توقیف کرده است که در انتقال نفت از ایران نیز نقش داشت.
این نخستین توقیف محموله نفتی ونزوئلا از زمان اعمال تحریمهای نفتی در سال ۲۰۱۹ به شمار میآید. منابع آگاه به رویترز گفتهاند دولت ترامپ در حال برنامهریزی برای توقیف نفتکشهای بیشتر است.
همچنین، روزنامه تایمز به نقل از منابع آگاه نوشت که آمریکا بر ناوگان سایهای که نفت تحریمشده را به چین، بزرگترین خریدار نفت خام ونزوئلا و ایران، میبرد، تمرکز کرده است.
به گفته وزارت خزانهداری، چهار نفتکش با پرچم پاناما و دو نفتکش دیگر با پرچم جزایر کوک و هنگکنگ بهتازگی نفت خام ونزوئلا را بارگیری کردهاند. به نوشته رویترز، اسناد داخلی شرکت نفت ونزوئلا (PDVSA) نیز این اطلاعات را تایید میکند.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، پنجشنبه ۲۰ آذر در کاخ سفید به خبرنگاران گفت آمریکا «بهزودی» حملاتی را برای متوقف کردن محمولههای مواد مخدری که از ونزوئلا از طریق مسیرهای زمینی به ایالات متحده قاچاق میشوند، آغاز خواهد کرد.
تحریم وابستگان مادورو
وبسایت اکسیوس نیز گزارش داد که ترامپ تحریمهای تازهای علیه سه عضو خانواده مادورو، یک بازرگان نزدیک به حکومت ونزوئلا و شش شرکت حملونقل نفت اعمال کرده است. این افراد به فهرست طولانی اعضای خانواده مادورو که تحت تحریم هستند، اضافه شدهاند.
افراد تحریم شده شامل، افراین آنتونیو کامپو فلورس و فرانکی فلورس د فریتاس، مشهور به «خواهرزادههای مواد مخدر» هستند. این دو در سال ۲۰۱۵ در هائیتی بازداشت و سال بعد در آمریکا به تلاش برای معامله چندمیلیوندلاری کوکائین محکوم شدند. کارلوس اریک مالپیکا فلورس، که آمریکا او را به فساد مالی در شرکت نفت ونزوئلا متهم میکند نیز دیگر فرد تحریم شده است.
طبق دادههای بنیاد دفاع از دموکراسیها، در ماه گذشته ۱۸ نفتکش حامل یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت ونزوئلا در مسیر کوبا بودند که ۱۲ مورد از آنها در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار داشتند؛ از جمله نفتکش «اسکیپر» که چهارشنبه توقیف شد.
آمریکا پیش از این بیش از ۱۷۰ کشتی حامل نفت ایران و همچنین ۱۸۰ کشتی از «ناوگان سایه» روسیه را که برای مقاصد اطلاعاتی به کار گرفته میشوند، تحریم کرده است.
این تحریمها بخشی از فشار دولت آمریکا برای براندازی مادورو توصیف شده است؛ فردی که واشینگتن او را «رهبر یک سازمان تروریستی قاچاق مواد مخدر» معرفی میکند.
وزیر خزانهداری آمریکا گفته است: «مادورو و همدستانش با مواد مخدر، مردم آمریکا را مسموم میکنند.»
منابع آمریکایی به اکسیوس گفتهاند: «این فقط آغاز کار است. مادورو و اطرافیانش یا باید قاچاق مواد مخدر، فساد و استبداد را متوقف و کشور را ترک کنند، یا بهایش را خواهند پرداخت.»
ترامپ دولت مادورو را متهم کرده است که «با ارسال مواد مخدر» امنیت ایالات متحده را تهدید میکند و بارها از احتمال مداخله نظامی در ونزوئلا سخن گفته است. مادورو اما این اتهامات را رد کرده و اقدام آمریکا را تلاش برای «تغییر رژیم» با هدف کنترل ذخایر عظیم نفتی ونزوئلا توصیف کرده است.
پیامدهای اقتصادی و امنیتی
کارشناسان انرژی میگویند تحریم و توقیف نفتکشها میتواند مسیر صادرات نفت ونزوئلا را پیچیدهتر کند. دیوید گولدویین، دیپلمات پیشین انرژی آمریکا، این اقدام را یک «ابزار بازدارنده قدرتمند» خوانده و گفته مالکانی که مورد تحریم قرار گرفتهاند ممکن است از بیم توقیف کامل کشتی، از حمل نفت ونزوئلا خودداری کنند.
فرانسیسکو مونالدی، کارشناس انرژی در دانشگاه رایس، گفته است این تشدید فشار احتمالا باعث افزایش تخفیفهای نفتی ونزوئلا و کاهش تمایل شرکتها به همکاری با شرکت نفت ونزوئلا خواهد شد.
«ناوگان سایه» به کشتیهایی قدیمی و فاقد مالکیت شفاف اشاره دارد که نفت تحریمشده کشورهایی همچون ایران، روسیه و ونزوئلا را حمل میکنند. این کشتیها اکنون بیش از گذشته در معرض اقدامات سختگیرانه آمریکا قرار گرفتهاند.
افزایش تنشها با کاراکاس
توقیف نفتکش روز چهارشنبه که نفت ونزوئلا و ایران را حمل میکرد، باعث افزایش قیمت نفت و تشدید تنش میان واشینگتن و کاراکاس شد.
این نخستین اقدام شناختهشده دولت ترامپ علیه نفتکشهای مرتبط با ونزوئلا پس از افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه بود.
پم باندی، دادستان کل آمریکا، در شبکه ایکس اعلام کرد که افبیآی، وزارت امنیت داخلی، گارد ساحلی و ارتش آمریکا در اجرای حکم توقیف این نفتکش مشارکت داشتهاند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، زلنسکی پنجشنبه ۲۰ آذر اعلام کرد آمریکا ایده ایجاد یک «منطقه آزاد اقتصادی» را در بخشی از دونباس مطرح کرده است؛ منطقهای که بر اساس پیشنهاد اولیه، نیروهای اوکراینی باید از آن عقبنشینی کنند.
زلنسکی در پاسخ به پرسشها درباره احتمال امتیازدهی سرزمینی گفت: «هرگونه تصمیم درباره خاک اوکراین باید به رای مردم گذاشته شود.»
او تاکید کرد که تنها یک همهپرسی میتواند چنین موضوعی را مشروع سازد.
به گفته زلنسکی، روسیه در جدیدترین مواضع خود خواستار «خروج کامل نیروهای اوکراین از دونباس» شده است.
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، ۱۵ آذر در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «اوکراین میتواند روی حمایت تزلزلناپذیر ما حساب کند؛ این هدف تلاشهایی است که در چارچوب ائتلاف کشورهای داوطلب انجام دادهایم.»
او افزود فرانسه «همراه با آمریکا به تلاش برای ارائه تضمینهای امنیتی ادامه خواهد داد»، زیرا «بدون این تضمینها، صلحی پایدار و محکم امکانپذیر نیست» و «امنیت اوکراین به معنای امنیت کل اروپاست».
زلنسکی همچنین تایید کرد که خروج روسیه از بخشهایی از خارکیف، سومی و دنیپروپتروفسک در فهرست موضوعات مورد بحث قرار دارد.
او با اشاره به این که واشینگتن خواهان «درک روشن» از وضعیت پیشنهادهای صلح تا پیش از کریسمس است، گفت: «اوکراین و آمریکا پنجشنبه درباره موضوع تضمینهای امنیتی مذاکره خواهند کرد.»
پیشروی روسیه
فرماندهان ارشد ارتش روسیه پنجشنبه ۲۰ آذر در دیدار با پوتین گفتند نیروهای این کشور کنترل کامل شهر سیورسک در منطقه دونتسک را بهدست گرفتهاند.
این شهر که پیش از جنگ بیش از دههزار نفر جمعیت داشت، یکی از اهداف طولانیمدت حملات روسیه بوده است.
به گفته آنان، تصرف سیورسک «گام مهمی» برای پیشروی بهسوی اسلاویانسک، یکی از دو شهر بزرگ باقیمانده تحت کنترل اوکراین در این منطقه است.
پوتین خطاب به فرماندهان گفت اوکراین تلاش داشت با ایجاد استحکامات گسترده، نیروهای روسیه را در این محور متوقف کند، اما «این تلاش ناکام ماند» و نیروهایش «به همه اهداف تعیینشده رسیدند».
رویترز اعلام کرد امکان راستیآزمایی مستقل این خبر را نداشته است.
سرباز بریتانیایی در اوکراین
همزمان در مسکو، وزارت امور خارجه روسیه از بریتانیا خواست مشخص کند «سرباز کشتهشده بریتانیایی در اوکراین چه ماموریتی داشته است».
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، بدون ارائه مدرک گفت لندن «مستقیما به اوکراین برای انجام حملات در داخل خاک روسیه کمک میکند».
وزارت دفاع بریتانیا پیشتر اعلام کرده بود «جورج هولی»، سرباز هنگ چترباز، هنگام مشاهده آزمایش یک قابلیت دفاعی دور از خط مقدم کشته شده است.
لندن میگوید شمار محدودی از نیروهایش در اوکراین حضور دارند و این حضور «مشاورهای» است.
زاخارووا مدعی شد این نخستین مرگ نیست و روسیه «هر نیروی خارجی در اوکراین» را هدف مشروع میداند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۰ آذر به نقل از ژلیازکوف نوشت: «ائتلاف حاکم پس از بررسی شرایط سیاسی و فشارهای عمومی تصمیم گرفت از قدرت کنار برود.»
او افزود اعتراضهای اخیر فقط مخالفت با سیاستهای اقتصادی نبود و «اعتراض علیه تکبر و خودبزرگبینی» دولت محسوب میشد؛ اعتراضی که بهگفته او بخشهای مختلف جامعه بلغارستان را متحد کرده است.
این تصمیم درست پیش از رایگیری پارلمان درباره طرح عدماعتماد به دولت اعلام شد.
چهارشنبهشب هزاران بلغاری علیه دولت و آنچه که آنها شکست دولت در مقابله با فساد فراگیر در فقیرترین کشور عضو اتحادیه اروپا مینامند، تجمع کردند.
اعتراضات در صوفیه، پایتخت بلغارستان، و دهها شهر و شهرستان دیگر در سراسر این کشور حاشیه دریای سیاه، جدیدترین مورد از یک سری تظاهرات مداوم بود.
معترضان از لیزر برای نمایش کلمات «استعفا»، «مافیا بیرون» و «برای انتخابات عادلانه» بر روی ساختمان پارلمان در مرکز صوفیه استفاده کردند.
هفته گذشته، دولت بهدلیل اعتراضات گسترده، طرح بودجه ۲۰۲۶ خود را که اولین پیشنویس آن به یورو بود، پس گرفت.
احزاب مخالف و سایر سازمانها اعلام کردند که به برنامههای افزایش سهم تامین اجتماعی و مالیات بر سود سهام برای تامین هزینههای بالاتر دولت اعتراض دارند.
آسِن واسیلف، رهبر حزب مخالف «ما به تغییر ادامه میدهیم»، استعفای دولت را «گام اول برای تبدیل بلغارستان به یک کشور عادی اروپایی» خواند و تاکید کرد که گام بعدی باید برگزاری «انتخاباتی آزاد و منصفانه» باشد. او دولت را به «دستکاری انتخاباتی» در رایگیری پارلمانی سال گذشته متهم کرد.
رومن رادِف، رییسجمهوری بلغارستان، نیز در پیامی خطاب به نمایندگان نوشت باید «صدای میدانها» را شنید و خواستار کنارهگیری دولت شد.
مطابق قانون اساسی، رییسجمهوری اکنون باید از احزاب پارلمان برای تشکیل دولت جدید دعوت کند و اگر این تلاشها بینتیجه بماند، دولت موقت منصوب خواهد کرد. تا تعیین دولت بعدی، کابینه ژلیازکوف به کار خود ادامه میدهد.
تایم پنجشنبه ۲۰ آذر در معرفی چهرههای منتخب سال اعلام کرد جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، مارک زاکربرگ، مدیر متا، ایلان ماسک، مالک ایکس، و فیفی لی، پژوهشگر شناختهشده هوش مصنوعی، از جمله افرادی هستند که در یکی از دو جلد ویژه این مجله تصویر شدهاند.
این انتخاب در حالی انجام شد که رونق هوش مصنوعی از اواخر ۲۰۲۲ با راهاندازی چتجیپیتی از سوی «اوپن ایآی» ادامه دارد.
سم آلتمن، مدیرعامل این شرکت، در سپتامبر گفته بود که هفتهای حدود ۸۰۰ میلیون نفر از این چتبات استفاده میکنند.
تایم امسال دو جلد منتشر کرده است؛ یک جلد با اثری هنری که حروف «ای آی» را در میان کارگران نشان میدهد و جلد دیگر تصویری نقاشیشده از مدیران شناختهشده فناوری.
این مجله نوشت: «امسال بحث درباره نحوه استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی جای خود را به رقابتی برای بهکارگیری هرچه سریعتر آن داد.»
در ادامه آمده است: «اما کسانی که ریسکگریز بودند دیگر پشت فرمان نیستند.»
هوش مصنوعی در جنگ
نفوذ هوش مصنوعی در زندگی بشر منحصر به چتباتها نیست، در ماههای گذشته جامعه جهانی شاهد نقش آفرینیهای گسترده این صنعت در بسیاری از حوزههای تاثیر گذار زندگی بوده است.
گزارشهای مختلف نشان میدهد هوش مصنوعی در جنگهای سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ نیز نقش ویژه ای ایفا کرده است؛ از جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل تا جنگ اوکراین.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا ۱۸ آذر گفت اجازه خواهد داد شرکت انویدیا تراشههای هوش مصنوعی ایچ۲۰۰ را تحت شرایطی که امکان حفظ امنیت ملی قوی را فراهم میکند، به مشتریان تاییدشده در چین و دیگر کشورها ارسال کند.
ترامپ گفت وزارت بازرگانی آمریکا در حال نهایی کردن جزییات این طرح است و همین رویکرد درباره ایامدی، اینتل و دیگر شرکتهای آمریکایی نیز اعمال خواهد شد.
حرکت به سمت آیندهای خودکار
تایم افزود: «به لطف هوانگ، سون، آلتمن و دیگر غولهای هوش مصنوعی، بشریت اکنون با تمام سرعت و بدون ترمز به سوی آیندهای بسیار خودکار و بسیار نامطمین میتازد.»
سام جیکوبز، سردبیر مجله، گفت: «هیچکس در سال ۲۰۲۵ تاثیری به اندازه افرادی که هوش مصنوعی را تصور، طراحی و ایجاد کردند، نداشت.»
او اعلام کرد: «بشریت مسیر آینده هوش مصنوعی را تعیین خواهد کرد و هر یک از ما میتوانیم در شکل دادن به ساختار و آینده آن نقش داشته باشیم.»
چالشهای عصر هوش مصنوعی
به گزارش تایم، در سالی که گذشت در کنار این رشد سریع، نگرانیها نیز افزایش یافت. مصرف عظیم انرژی برای راهاندازی مراکز داده، حذف بخشی از مشاغل، انتشار گسترده اطلاعات غلط و ویدیوهای جعلی، و احتمال حملات سایبری بدون دخالت انسان، بخشی از چالشهایی است که در این گزارش به آنها اشاره شده است.
تمرکز بیسابقه قدرت در دست چند شرکت بزرگ نیز نگرانی دیگری است که بهگفته تحلیلگران، یادآور دوران «گِیلدد ایج» در آمریکا است.
در اقتصاد، سرمایهگذاریهای سنگین شرکتهایی مانند آمازون، گوگل، مایکروسافت و متا، که مجموعا صدها میلیارد دلار را صرف ساخت مراکز داده کردهاند، سبب شده نقش هوش مصنوعی در بازارهای مالی و چرخه رشد اقتصادی برجستهتر شود.
با این حال، برخی اقتصاددانان نسبت به ایجاد حباب فناوری هشدار دادهاند؛ هشداری که حتی ترامپ نیز به آن اشاره کرده و گفته است: «اگر یک اتفاق واقعا بد بیفتد، تقصیر را بیندازید گردن هوش مصنوعی.»
با وجود این نگرانیها، تایم تاکید کرد که مسیر هوش مصنوعی دیگر برگشتپذیر نیست. استفاده گسترده دانشآموزان، کارمندان، محققان پزشکی و صنایع مختلف از این فناوری باعث شده بحثهای اجتماعی و سیاسی تازهای مطرح شود؛ از نقش چتباتها در یادگیری تا اثر آن بر روابط انسانی.
مجله تایم با اشاره به سنت دیرینه انتخاب شخصیت سال نوشت: «دنیایی که امروز در آن زندگی میکنیم، نتیجه کار ماشین متفکر و سازندگان آن است؛ فناوریای که مانند گذشته، هم نوید پیشرفت میدهد و هم خطر نابرابری و بیثباتی را به همراه دارد.»
