در آغاز دهه ۱۹۸۰، ایالات متحده در وضعیتی بحرانی قرار داشت. شکست در ویتنام، گروگانگیری در تهران و رکود اقتصادی، اعتماد ملی را فرسوده بود، جهان در برابر گسترش کمونیسم به لرزه افتاده بود و بسیاری از نخبگان غربی به سیاست تسلیم در برابر شوروی تن داده بودند.
در چنین فضای نومیدانهای، رونالد ویلسون ریگان، از کالیفرنیا به کاخ سفید آمد تا جهان را از نو تعریف کند.
او با صراحت گفت: «ما صلح را با قدرت حفظ میکنیم نه با ضعف.»
این جمله بعدها تبدیل به بنیاد یکی از موثرترین دکترینهای سیاست خارجی قرن بیستم یعنی «صلح از طریق قدرت» شد.
بازسازی اعتماد و اخلاق قدرت
ریگان برخلاف سیاستمداران پیش از خود، به بازدارندگی صرف نظامی بسنده نکرد. او قدرت را از منظر اخلاقی میدید و باور داشت در جهانی پر از شر و دروغ، ایمان به آزادی انسان و اعتقاد به برتری اخلاقی تمدن غرب، شرط اصلی ثبات است.
او در یکی از سخنرانیهایش در سال ۱۹۸۳ گفت: «اگر تاریخ چیزی به ما آموخته باشد، این است که آزادی هرگز از ضعف نمیآید. تنها مردان و زنانی آزادند که اراده دفاع از آزادی را داشته باشند.»
برای ریگان، قدرت فقط موشک و زرادخانه نبود، بلکه ترکیبی از ایمان، اراده و وضوح اخلاقی بود. او از زبان سیاست به زبان تمدن سخن میگفت و همین سبب شد که سخنانش حتی در دل بحران، الهامبخش نسلها شود.
مقابله با امپراتوری شر
هشتم مارس ۱۹۸۳، ریگان در سخنرانی معروفش در انجمن کشیشان انجیلی اورلندو، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را «امپراتوری شر» نامید. عبارتی که جهان دیپلماسی را شوکه کرد اما واقعیت را آشکار ساخت.
او گفت: «بیایید تاریخ را به خاطر بسپاریم: هیچ ملتی با از دست دادن ارادهاش به بقا، دوام نیاورده است. ما باید با اطمینان اخلاقی در برابر امپراتوری شر بایستیم.»
در آن دوران، بسیاری از منتقدان او را جنگطلب خواندند اما زمان نشان داد که این موضع صریح، بازدارندگی واقعی ایجاد کرد.
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق در برابر حجم عظیم نوسازی تسلیحات، رقابت فضایی و فشار اقتصادی، تاب نیاورد و چند سال بعد فروپاشید.
ریگان بهجای جنگ، صلحی پایدار از طریق برتری قدرت و وضوح اخلاقی به دست آورد.
اقتصاد، ایمان و بازدارندگی
ریگان باور داشت که قدرت ملی بدون رفاه اقتصادی دوام ندارد. کاهش مالیاتها، آزادسازی بازار و احیای روح کارآفرینی، بخشی از همان منطق بود.
او بارها گفت: «آزادی اقتصادی، پایه آزادی سیاسی است. ما نمیتوانیم با دولتی بزرگ و بدهکار، از آزادی دفاع کنیم.»
به این ترتیب، بازسازی اقتصادی دهه ۱۹۸۰ به ستون پشتیبان دکترین «صلح از طریق قدرت» بدل شد.
بازدارندگی نظامی زمانی کارگر است که ملت درونی قوی و امیدوار داشته باشد.
ایمان به انسان و نفرت از جبر تاریخ
ریگان برخلاف مارکسیستها که تاریخ را جبری و مادی میدانستند، به قدرت انتخاب انسان باور داشت.
او گفت: «تاریخ به پایان نرسیده است و هر نسل باید آزادی را دوباره انتخاب کند؛ وگرنه از دستش میدهد.»
همین نگاه فلسفی، دکترین او را از سیاست صرف به سطحی ایدئولوژیک و تمدنی ارتقا داد.
او جهان را به دو اردوگاه تقسیم نکرد بلکه به دو باور تقسیمش کرد: باور به آزادی یا تسلیم در برابر جبر.
اخلاق قدرت در برابر توهم صلح
ریگان هشدار میداد که خطر اصلی برای آزادی، نه از دشمن خارجی بلکه از درون میآید: از آنجا که مردم میپندارند میتوان بدون هزینه، صلح داشت.
او گفت: «صلحی که بر پایه ضعف و توهم باشد صلح نیست، فقط سکوت موقت پیش از بردگی است.»
برای او، صلح نه به معنای نبود جنگ، بلکه نتیجه بازدارندگی و اقتدار بود.
در نگاه ریگان، سیاستمداری که از قدرت میترسد، در واقع آزادیگریز است.
نگاهی که همچنان زنده است
در پایان دهه ۱۹۸۰، وقتی دیوار برلین فروریخت، ریگان ثابت کرده بود صلح از طریق قدرت یک شعار نیست، بلکه واقعیتی عملی است.
او بدون آغاز هیچ جنگ بزرگی، جهان را از یک جنگ سرد نجات داد.
او گفت: «ما صلح را بهخاطر فرزندانمان میخواهیم؛ نه برای آنکه از دشمنانمان بترسیم، بلکه چون میخواهیم در جهانی زندگی کنیم که ایمان، آزادی و حقیقت زنده است.»
دکترین ریگان نه متعلق به دههای خاص بلکه میراثی برای تمام زمانهاست: صلح از طریق قدرت، ایمان از طریق آزادی، و قدرت از طریق اخلاق.
دههها بعد، مرد دیگری در کاخ سفید همان منطق را به زبان امروز بازآورد.
دونالد ترامپ روز دوشنبه پس از امضای توافق صلح غزه در شرمالشیخ گفت: «جنگ جهانی سوم در خاورمیانه رخ نخواهد داد. امروز روزی باورنکردنی است، نه فقط برای خاورمیانه بلکه برای سراسر جهان. توافق غزه تاریخی است و مدت طولانی دوام خواهد داشت.»
او افزود بازسازی غزه از همین امروز آغاز میشود و این روند نیازمند خلع سلاح کامل و استقرار نیروهای امنیتی در منطقه است.
ترامپ با تاکید بر اینکه تمرکز باید بر بازگرداندن زندگی به غزه باشد، گفت: «صلحی بزرگ، باشکوه و پایدار در پیش است. تعهد ما به اجرای طرح ۲۰ مادهای که با یکدیگر تدوین کردهایم، پایهای اساسی برای آیندهای روشن خواهد بود.» او ادامه داد: «امیدوارم همه کشورها به این روند بپیوندند. دیگر هیچ بهانهای وجود ندارد؛ نه غزه و نه ایران بهعنوان بهانه و توجیه وجود ندارند. اکنون همه حرکتها بهسوی صلح است.»
رییسجمهوری آمریکا از «تلاشهای کشورهای عربی و اسلامی که موجب گشایش در غزه شدند» تشکر کرد و گفت مواضع این کشورها صلح را ممکن ساخت.
او با اشاره به اهمیت خاورمیانه برای جهان تاکید کرد تلاش میکنیم این منطقه را به مکانی امن تبدیل کنیم و افزود: «سند توافق غزه بسیار جامع است و ما به دستاوردی بزرگ رسیدهایم.»
سازمان بهداشت جهانی (WHO) با صدور یک هشدار بهداشتی نسبت به سه شربت سرفه آلوده که در هند شناسایی شدهاند، توجه داد و از مقامهای مسئول خواست تا هر گونه مورد شناساییشده را به این نهاد گزارش کنند.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۲۱ مهرماه به نقل از سازمان بهداشت جهانی گزارش داد داروهای درگیر مربوط به برخی سریساختهای کولدریف (COLDRIF)، رِسپیفرِش تیآر (Respifresh TR) و ریلایف (ReLife) هستند.
بر اساس این گزارش، این داروها بهترتیب از سوی شرکتهای «سرسان فارماسوتیکال» (Sresan Pharmaceutical)، شرکت داروسازی ردنِکس (Rednex Pharmaceuticals) و شرکت شیپ فارما (Shape Pharma) تولید شدهاند.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد این فرآوردههای آلوده خطرات قابل توجهی دارند و میتوانند موجب بیماریهای شدید و بالقوه مرگبار شوند.
مرجع سلامت هند یعنی سازمان مرکزی کنترل استاندارد داروها (CDSCO)، به سازمان بهداشت جهانی اطلاع داده که بنا بر گزارشها، این شربتها بهوسیله ۱۷ کودک زیر پنج سال که هفته گذشته در هند جان باختند، مصرف شدهاند.
سازمان مرکزی کنترل استاندارد داروها اعلام کرد هیچیک از این داروهای آلوده از هند صادر نشدهاند و شواهدی از صادرات غیرقانونی وجود ندارد.
۱۷ مهرماه، پلیس هند مالک شرکت «سرسان فارماسوتیکال» را که شربت سرفه تولیدی آن با مرگ دستکم ۱۹ کودک در ایالت مادیا پرادش مرتبط شناخته شده، بازداشت کرد.
رویترز همان روز در گزارشی نوشت این کودکان که همگی زیر پنج سال داشتند، در یک ماه پیش از آن در شهر چیندوارا پس از مصرف شربت سرفهای جان باختند که حاوی ماده سمی «دیاتیلن گلیکول» - در حدی نزدیک به ۵۰۰ برابر میزان مجاز - بود.
شربت موسوم به «کولدریف» که از سوی این شرکت تولید میشد، پس از تایید وجود این ماده سمی، در چند ایالت هند ممنوع شد.
همزمان مقامهای هندی از مردم خواسته بودند از مصرف شربتهای «رسپیفرش» و «ریلایف» که از سوی شرکتهای «شیپ فارما» و «ردنکس فارماسوتیکال» در ایالت گجرات تولید میشوند، خودداری کنند؛ چرا که آزمایشها وجود همان ماده سمی را در آنها نیز نشان داده است.
طبق قانون هند، تولیدکنندگان دارو باید هر محموله مواد اولیه و محصول نهایی را پیش از عرضه آزمایش کنند.
پس از مرگ بیش از ۱۰ کودک در گامبیا، ازبکستان و کامرون در سال ۲۰۲۳ در اثر مصرف شربتهای تولید هند، صادرات داروهای شربتی نیز مشمول آزمایشهای مضاعف در آزمایشگاههای دولتی شده است.
هند که از آن به عنوان «داروخانه جهان» یاد میشود، سومین تولیدکننده بزرگ دارو در جهان پس از آمریکا و چین است و حدود ۴۰ درصد از داروهای ژنریک مصرفی در ایالات متحده و بیش از ۹۰ درصد داروهای مصرفی در بسیاری از کشورهای آفریقایی را تامین میکند.
۲۱ مهر ۱۴۰۴ و پس از امضای قرارداد صلح در جنگ غزه، باقیمانده گروگانهای اسرائیلی زنده اسیر حماس آزاد شدند. حماس تعهد کرده است پیکرهای ۲۸ گروگان باقی مانده در غزه را هم به اسرائیل تحویل دهد. پایان بیش از ۲ سال جنگی که در آن از کودکان چندماهه، تا کهنسالان در هر دو طرف کشته شدند.
حماس ۲۵۱ نفر را در حملات ۱۵ مهر ۱۴۰۲، از اسرائیل ربود و به غزه منتقل کرد. کمی پس از حمله، تلاشها برای بازگرداندن گروگانها آغاز شد. علاوه بر گروگانهای اسرائیلی، اتباع سایر کشورها نیز در بین گروگانها حضور داشتند.
بیشترین گروگانها از کدام مناطق ربوده شدند؟
فستیوال موسیقی نوا، در نزدیکی منطقه رئیم بزرگترین محل ربایش غیرنظامیان؛ شامل نوآ آگرامانی و هِرش گلدبرگ-پولین بود.
بیشترین تعداد ربایش از یک دهکده، مربوط به دهکده نیر عوز بود، ۷۶ نفر شامل خانواده بیباس (شِری، آریل، کیفر) و آریه زالمانوویتز از این دهکده ربوده شدند.
اعضای حماس در دهکده بئِری ۳۲ نفر شامل درور اور و فرزندانش را به گروگان گرفتند و دستکم ۱۰ نفر را کشتند. سایر موارد در نقشه قابل مشاهده است.
اعضای حماس در دهکده بئِری ۳۲ نفر شامل درور اور و فرزندانش را به گروگان گرفتند و دستکم ۱۰ نفر را کشتند. سایر موارد در نقشه قابل مشاهده است.
جنسیت گروگانها
اکثر گروگانها مرد بودند. با این حال ۵۱ زن نیز در بین گروگان ها حضور داشتند. تصاویر زنانی که ۷ اکتبر به دست حماس ربوده شدند با دستان بسته و لباسهای خونین، مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
سن گروگانها در زمان گروگانگیری
کیفر، نوزاد خانواده بیباس که از خانه شان در نیر عوز ربوده شد ۶ ماه سن داشت، برادرش آریل نیز ۴ ساله بود. شرکت کنندگان فستیوال موسیقی عمدتا بین ۲۰ تا ۳۰ سال سن داشتند.
شغل و وضعیت گروگانها
حماس تنها ۱۱ گروگان نظامی را ربود که سرباز بودند. همچنین ۱۰۰ نفر از گروگانها اتباع سایر کشورها بودند که برای شرکت در جشنواره موسیقی به آنجا رفته بودند یا به عنوان کارگر در اسرائیل اقامت داشتند.
وضعیت گروگانها
۲۱ مهر ۱۴۰۴، دیگر هیچ گروگان زندهای در غزه حضور نداشت. تمامی گروگان های زنده تحویل داده شدند.
در مجموع ۸۳ گروگان در جریان ربایش و انتقال به غزه و یا در زمان اسارت در غزه کشته شدند.
وضعیت پیکر گروگانها
تا ۲۱ مهر ۱۴۰۴، از مجموع گروگانهای کشته، پیکر ۵۵ نفر تحویل داده شده بود. حماس تعهد داده پیکر ۲۸ گروگان کشته شده را در روزهای آتی تحویل دهد.
جنسیت کشتهها
رسانهها گزارش دادهاند که جسد کیفر نوزاد و آریل خردسال به همراه مادرشان شیری بیباس تحویل داده شده است، و شناسایی ژنتیکی انجام شده است.
شلومو مانتور، با ۸۵ یا ۸۶ سال سن، پیرترین گروگان اسرائیلی در دست حماس بود. رسانهها اعلام کردند او در همان روز ۷ اکتبر به دست حماس کشته شده، اما پیکر او به عنوان گروگان به غزه انتقال داده شده است.
دونالد ترامپ، سران مصر، قطر و ترکیه سند توافق غزه را امضا کردند.
نشست شرمالشیخ با هدف دستیابی چهار کشور ضامن طرح ترامپ به توافق بر سر «اصول کلی» چارچوب ۲۰بندی موجود، برگزار شد.
ترامپ هنگام امضای توافق گفت: «این توافق سههزار سال طول کشید تا به این نقطه برسد و پایدار خواهد ماند.»
او افزود: «امروز، یک روز باورنکردنی نه تنها برای خاورمیانه، بلکه برای جهان است.»
نشست پایان جنگ غزه در شرمالشیخ مصر با حضور بیش از ۲۰ رهبر جهان آغاز شد.
در نشست شرمالشیخ که با ریاست مشترک دونالد ترامپ و عبدالفتاح السیسی برگزار میشود، قرار است آمریکا، مصر، قطر و ترکیه اصول کلی طرح ترامپ برای پایان جنگ غزه را امضا کنند.
نشست شرمالشیخ با هدف دستیابی چهار کشور ضامن طرح ترامپ به توافق بر سر «اصول کلی» چارچوب ۲۰بندی موجود، برگزار میشود.
عباس عراقچی با انتشار پستی به زبان انگلیسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که نه او و نه مسعود پزشکیان در نشست شرمالشیخ شرکت نخواهند کرد.
او از رییسجمهوری مصر بابت دعوت از جمهوری اسلامی برای شرکت در این اجلاس تشکر کرد.
پیشتر یک مقام آمریکایی به تایمز اسرائیل گفت جمهوری اسلامی در فهرست رسمی دعوتشدگان به شرمالشیخ حضور ندارد و دعوتنامهای برای شرکت مقامهای حکومت ایران ارسال نشده است. در حالی که اکسیوس گزارش داده بود وزارت خارجه آمریکا دعوتنامهای رسمی برای کشورهایی از جمله ایران ارسال کرده است.