عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، اقدام بریتانیا، فرانسه و آلمان برای فعالسازی مکانیسم اسنپبک و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را «غیرموجه و غیرقانونی» توصیف کرد.
عراقچی گفت جمهوری اسلامی برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
او افزود: «امیدواریم سه کشور اروپایی با اتخاذ رویکردی مسئولانه و درک واقعیتهای موجود، این حرکت نادرست خود را ظرف روزهای پیش روی به نحو مناسب اصلاح کنند.»
این واکنش پس از آن مطرح میشود که سه کشور اروپایی روند بازگرداندن تمامی تحریمهای لغوشده ذیل برجام را آغاز کردهاند و همزمان تاکید دارند این تصمیم به معنای پایان دیپلماسی نیست.

وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در بیانیهای مشترک اعلام کردند هدف اساسی مشترک آنها این است که ایران «هرگز به دنبال دستیابی یا توسعه سلاح هستهای نباشد».
آنان یادآور شدند که برجام با این هدف مذاکره شد تا ماهیت صرفا صلحآمیز برنامه هستهای ایران تضمین شود و شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ نیز با قطعنامه ۲۲۳۱ آن را تایید کرد.
این بیانیه میگوید پس از خروج آمریکا از برجام در مه ۲۰۱۸ و کاهش تعهدات ایران از سال ۲۰۱۹، سه کشور اروپایی همچنان به عنوان طرفهای باقیمانده در توافق تلاش کردند تا از راه دیپلماسی بحران را حل کنند.
اما به گفته آنان، ایران با عبور از محدودیتها در حوزه اورانیوم غنیشده، آب سنگین و سانتریفیوژها، همچنین با محدود کردن نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تعهدات خود را نقض کرده است.
سه کشور اروپایی تاکید کردند که ذخایر عظیم اورانیوم غنیشده ایران، که به گفته آژانس بیش از ۹ برابر «مقدار قابل توجه» است که هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و برنامه هستهای ایران اکنون تهدیدی آشکار برای صلح و امنیت بینالمللی محسوب میشود.
«مقدار قابل توجه» به معنای حداقل میزان اورانیوم یا پلوتونیوم است که اگر کشوری در اختیار داشته باشد، از نظر تئوریک میتواند برای ساخت یک سلاح هستهای کافی باشد.
بر همین اساس، پاریس، برلین و لندن روز پنجشنبه ۶ شهریور به شورای امنیت اطلاع دادند که ایران در وضعیت «عدم پایبندی اساسی» به برجام قرار دارد و سازوکار بازگشتپذیری (ماشه) را فعال کردند.
این روند یک دوره ۳۰ روزه را شامل میشود که در پایان آن، در صورت عدم تصویب قطعنامه جدید برای ادامه تعلیق تحریمها، شش قطعنامه پیشین شورای امنیت، شامل تحریمها و محدودیتهای بین المللی دوباره برقرار خواهد شد.
وزرای خارجه سه کشور در عین حال گفتند که در طول این ۳۰ روز همچنان به تلاشهای دیپلماتیک ادامه میدهند تا با ایران درباره پیشنهاد تمدید یا هر ابتکار جدی دیگری برای بازگرداندن این کشور به تعهدات هستهای مذاکره کنند.
یوهان داوید وادِفول، وزیر خارجه آلمان اعلام کرد برلین اکنون از ایران انتظار دارد که همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تعهد روشن به مذاکرات مستقیم با سه کشور اروپایی نشان دهد.
او تاکید کرد تصمیم برای فعالسازی مکانیسم اسنپبک علیه تهران به معنای پایان دیپلماسی نیست و میتواند «آغاز مرحلهای تازه در روند مذاکرات» باشد.
کمی پس از اعلام فعالسازی مکانیسم اسنپبک علیه تهران، وزیر خارجه فرانسه تاکید کرد تشدید فعالیتهای هستهای ایران «نباید بیش از این ادامه پیدا کند».
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، پنجشنبه شش شهریور گفت سه کشور اروپایی (E3) مصمم هستند از دوره ۳۰ روزهای که با فعال شدن این روند آغاز شده، برای گفتوگو با ایران استفاده کنند.
او افزود این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست و همچنان فرصت برای تعامل وجود دارد.
بارو تاکید کرد تصمیم برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران «نشانهای برای پایان مذاکرات» تلقی نمیشود و هدف از آن جلوگیری از ادامه روندی است که به گفته او میتواند پیامدهای جدی برای امنیت بینالمللی داشته باشد.

یک مقام ارشد جمهوری اسلامی به رویترز گفت که اقدام کشورهای اروپایی در فعالسازی مکانیسم ماشه «غیرقانونی و تأسفبار» است.
او گفت: « این اقدام علیه دیپلماسی است، نه فرصتی برای آن.»
این مقام که نامش فاش نشد افزود که تهران از تمام ظرفیتهای خود برای منصرف کردن سه کشور اروپایی از انجام این اقدام استفاده کرد.

اکسیوس با اشاره به نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل برای فعالسازی مکانیسم ماشه، به نقل از یک منبع آگاه نوشت نمایندگان جمهوری اسلامی در آخرین مذاکرات صورتگرفته هیچ پیشنهاد عملی و مشخصی روی میز نگذاشته و امکان تمدید مهلت برای جلوگیری از مکانیسم ماشه را هم رد کردند.
این وبسایت به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت: «رهبران سه کشور اروپایی معتقدند ایران سالهاست بهطور آشکار تعهدات خود ذیل توافق ۲۰۱۵ را نقض کرده و هیچ اقدام مشخصی برای رفع این وضعیت انجام نداده است.»
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام جمهوری اسلامی نوشت که حکومت ایران از «تمام ظرفیتهای خود» برای منصرف کردن سه کشور اروپایی از این اقدام استفاده کرد.
این مقام ایران اقدام اروپا را «علیه دیپلماسی» خواند و گفت این عمل «غیرقانونی و تاسفبار» است.
او افزود: «دیپلماسی با سه کشور اروپایی ادامه خواهد یافت، تهران درباره اقدامات متقابل ایران تصمیمگیری خواهد کرد.»





