بر اساس نتایج نظرسنجی موسسه راسموسن، اکثریت قاطع رایدهندگان آمریکایی نسبت به برنامه تسلیحات هستهای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کردهاند و ۵۷ درصد آنها از حمله نظامی ایالات متحده برای پایاندادن به این تهدید حمایت میکنند.
نتایج این نظرسنجی که پنجشنبه هشتم خرداد منتشر شد، نشان میدهد ۷۷ درصد از رایدهندگان آمریکایی نگران تلاش جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هستهای هستند.
از این میان، ۴۴ درصد اعلام کردهاند که «بسیار نگران» این موضوع هستند. در مقابل، تنها ۱۸ درصد گفتهاند که در این زمینه نگرانی ندارند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، که دولتش در حال مذاکره با جمهوری اسلامی است، بارها هشدار داده در صورت عدم دستیابی به توافق، ممکن است به حمله هوایی علیه تاسیسات هستهای ایران دست بزند.
یافتههای نظرسنجی موسسه راسموسن همچنین حاکی از آن است که ۵۷ درصد از رایدهندگان از اقدام نظامی آمریکا برای نابود کردن برنامه سلاحهای هستهای جمهوری اسلامی حمایت میکنند که از این میان، ۲۸ درصد گفتهاند «بهشدت» موافق چنین اقدامی هستند.
در مقابل، ۳۰ درصد از پاسخدهندگان با اقدام نظامی آمریکا علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی مخالفت کردهاند که ۱۷ درصد از آنان اعلام کردهاند «بهشدت» مخالف هستند.
همچنین ۱۳ درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتهاند در اینباره مطمئن نیستند.
این نظرسنجی در بازه ۲۹ تا ۳۱ اردیبهشت میان هزار و ۱۰۷ نفر از رایدهندگان در آمریکا انجام شده است. حاشیه خطای این نمونهگیری سه درصد با سطح اطمینان ۹۵ درصد است.
ترامپ که نسبت به نتایج مذاکرات با جمهوری اسلامی ابراز خوشبینی کرده، هفتم خرداد تایید کرد در تماس تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به او توصیه کرده از هرگونه اقدامی که ممکن است روند مذاکرات را دچار اختلال کند، بپرهیزد.
بیشتر بخوانید: فاکسنیوز به نقل از نهاد اطلاعاتی اتریش: جمهوری اسلامی فعالانه بهدنبال سلاح هستهای است
بر اساس یافتههای پیمایش موسسه راسموسن، ۲۶ درصد از رایدهندگان آمریکایی معتقدند ترامپ در تعامل با جمهوری اسلامی، «بیش از حد تهاجمی» بوده است؛ در حالی که همین میزان، ۲۶ درصد، میگویند او «به اندازه کافی تهاجمی نبوده است».
۳۳ درصد نیز معتقدند واکنش ترامپ در برابر جمهوری اسلامی «مناسب» بوده و ۱۵ درصد نیز در این خصوص مطمئن نیستند.
در میان کسانی که بر این باورند ترامپ در مواجهه با جمهوری اسلامی به اندازه کافی «تهاجمی» عمل نکرده، ۶۵ درصد از اقدام نظامی آمریکا برای نابودی برنامه هستهای ایران حمایت میکنند.
اکثریت رایدهندگان در هر سه دستهبندی سیاسی – ۸۱ درصد جمهوریخواه، ۸۰ درصد دموکرات و ۶۸ درصد مستقل – دستکم تا حدی نگران آن هستند که جمهوری اسلامی ممکن است در حال ساخت سلاح هستهای باشد.
۷۳ درصد جمهوریخواهان، ۵۰ درصد دموکراتها و ۴۸ درصد مستقلها از اقدام نظامی ایالات متحده علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی حمایت کردند.
۴۸ درصد از جمهوریخواهان، ۲۰ درصد از دموکراتها و ۳۲ درصد از رایدهندگان مستقل معتقدند واکنش ترامپ در برابر جمهوری اسلامی «مناسب» بوده است. دموکراتها بیشتر از دیگران معتقدند ترامپ بیش از حد تهاجمی رفتار کرده است.
بیشتر بخوانید: مذاکرات شامل احتمال سرمایهگذاری آمریکا در برنامه هستهای جمهوری اسلامی است
در میزان نگرانی از برنامه تسلیحات هستهای جمهوری اسلامی، شکاف معناداری میان زنان و مردان دیده نمیشود؛ اما درصد بیشتری از مردان (۶۵ درصد) نسبت به زنان (۵۰ درصد) از حمله نظامی آمریکا برای پایاندادن به تهدید هستهای جمهوری اسلامی حمایت کردند.
رایدهندگانی که ۶۵ سال و بالاتر دارند، بیشتر از دیگران نسبت به احتمال ساخت سلاح هستهای توسط جمهوری اسلامی «بسیار نگران» هستند. رایدهندگان در دهه پنجم زندگی (بین ۴۰ تا ۴۹ سال) بیشتر از سایر گروههای سنی از اقدام نظامی آمریکا حمایت کردند.
۷۵ درصد از کسانی که در انتخابات سال گذشته به ترامپ رای دادند، از حمله نظامی آمریکا به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی حمایت کردند، در مقابل، تنها ۴۲ درصد از رایدهندگان به کامالا هریس موافق این اقدام بودند.
بر اساس این گزارش که پنجشنبه هشتم خرداد منتشر شد، یکی از منابع توضیح داد که گفتوگوهای جاری شامل احتمال سرمایهگذاری آمریکا در برنامه انرژی هستهای ایران و تشکیل کنسرسیومی است که انتظار میرود کشورهای خاورمیانه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی را نیز در بر گیرد تا اورانیوم غنیشده برای راکتورهای ایران تولید شود.
همزمان یک مقام کاخ سفید گفت که هنوز هیچ توافقی درباره برنامه هستهای غیرنظامی ایران انجام نشده است.
در این گزارش سیانان آمده است که در دور چهارم گفتوگوها، آمریکا پیشنهادی را با ایران در میان گذاشت که برخی از الزامات کلیدی مدنظر دولت دونالد ترامپ برای رسیدن به توافق را مشخص میکرد.
از سوی دیگر برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی بخشی از گفتوگوهای جاری نیست؛ گرچه برخی مقامهای دولت آمریکا در ابتدا بر گنجاندن آن در مذاکرات تاکید و اصرار داشتهاند.
بر اساس گزارش سیانان، منابع آگاه با توجه به پیشرفت فعلی گفتوگوها انتظار ندارند موضوعات مورد مذاکره گسترش یابد.
به گفته یک منبع، در مقطعی، ایدهای که بهنظر میرسید مورد حمایت مذاکرهکنندگان دو طرف قرار دارد، از سوی رییسجمهوری آمریکا رد شده است.
ترامپ چهارشنبه هفتم خرداد اعلام کرد مذاکرات ایالات متحده با جمهوری اسلامی «واقعا خوب» پیش میرود و ممکن است به «نتیجهای معقول» منتهی شود.
او همچنین گفت که ایران هنوز باید با مراحل نهایی یک سند موافقت کند: «ممکن است از آنچه اتفاق میافتد حسابی شگفتزده شوید. این برای آنها خیلی خوب خواهد بود و آنها میتوانند در آینده کشوری عالی داشته باشند.»
این اظهارات در حالی بیان شد که روزنامه والاستریت ژورنال، سهشنبه در یادداشتی نوشت مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی و آمریکا ظاهرا به بنبست رسیده است.
نویسندگان این یادداشت با اشاره به اینکه تهران مطمئن شده رییسجمهوری آمریکا دست به اقدام نظامی نمیزند، تاکید کردند: «در چنین شرایطی، ترامپ بر آن است که این وضعیت را نوعی پیروزی جلوه دهد و به حفظ شرایط موجود بسنده کند؛ وضعیتی که در آن تهران از آزمایش سلاح هستهای خودداری میکند.»
ترامپ در ادامه صحبتهای چهارشنبه خود گفت که ممکن است توافق با جمهوری اسلامی در چند هفته آینده حاصل شود.
منابعی در ایران از امکان توافق گفتند
از سوی دیگر دو منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی، هفتم خرداد به خبرگزاری رویترز گفتند اگر واشینگتن شرایط تهران را بپذیرد، «تفاهم سیاسی با ایالات متحده میتواند بهزودی حاصل شود».
یکی از این منابع گفت چنین موضوعی «هنوز در گفتوگوها با آمریکا مطرح نشده است».
بیشتر بخوانید: رویترز: ایران توقف موقت غنیسازی را مشروط به آزادی داراییها و تایید حق غنیسازی کرد
پس از انتشار این گزارش اختصاصی از سوی رویترز، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ضمن تکذیب این خبر گفت: «ادامه غنیسازی در ایران یک اصل غیرقابل مصالحه است.»
بقایی افزود: «ادعای جدید خبرگزاری رویترز از جنس همان خبرسازیهایی است که قبلا بارها مردود اعلام شده و نادرستیشان نیز به اثبات رسیده است.»
به باور برخی ناظران، توقف موقت غنیسازی میتواند راهی برای عبور از بنبست موجود میان خطوط قرمز متضاد تهران و واشینگتن باشد؛ بنبستی که پس از پنج دور گفتوگو میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه برای حل اختلافات دیرینه بر سر برنامه هستهای ایران، همچنان پابرجاست.
جمهوری اسلامی بارها تلاش برای ساخت سلاح هستهای را رد کرده و گفته است صرفا بهدنبال استفاده از انرژی هستهای برای اهداف غیرنظامی است.
منابع ایرانی به رویترز گفتهاند حکومت ایران حاضر است غنیسازی اورانیوم را به مدت یک سال متوقف کرده و بخشی از ذخایر اورانیوم با غنای بالا را به خارج از کشور منتقل یا آن را به صفحات سوخت برای اهداف صلحآمیز تبدیل کند.
به گفته این منابع، تهران با توقف برنامه هستهای، برچیدن زیرساختهای آن یا پلمب تاسیسات اتمی خود، آن گونه که دولت ترامپ خواسته، موافقت نخواهد کرد.
دو منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی، چهارشنبه هفتم خرداد به خبرگزاری رویترز گفتند اگر واشینگتن شرایط تهران را بپذیرد، «تفاهم سیاسی با ایالات متحده میتواند بهزودی حاصل شود».
یکی از این منابع گفت چنین موضوعی «هنوز در گفتوگوها با آمریکا مطرح نشده است».
پس از انتشار این گزارش اختصاصی از سوی رویترز، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ضمن تکذیب این خبر گفت: «ادامه غنیسازی در ایران یک اصل غیرقابل مصالحه است.»
بقایی افزود: «ادعای جدید خبرگزاری رویترز از جنس همان خبرسازیهایی است که قبلا بارها مردود اعلام شده و نادرستیشان نیز به اثبات رسیده است.»
توقف موقت غنیسازی میتواند راهی برای عبور از بنبست موجود میان خطوط قرمز متضاد تهران و واشینگتن باشد؛ بنبستی که پس از پنج دور گفتوگو میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه برای حل اختلافات دیرینه بر سر برنامه هستهای ایران، همچنان باقیست.
جمهوری اسلامی بارها تلاش برای ساخت سلاح هستهای را رد کرده و گفته است که صرفا بهدنبال انرژی هستهای برای اهداف غیرنظامی است.
تهران همچنین بهطور علنی «درخواست کنار گذاشتن غنیسازی» را «حمله به حاکمیت ملی» خود دانسته است.
منابع ایرانی به رویترز گفتهاند حکومت ایران حاضر است غنیسازی اورانیوم را به مدت یک سال متوقف کرده و بخشی از ذخایر اورانیوم با غنای بالا را به خارج از کشور منتقل یا آن را به صفحات سوخت برای اهداف صلحآمیز تبدیل کند.
به گفته این منابع، تهران با توقف برنامه هستهای، برچیدن زیرساختهای آن یا پلمب تاسیسات اتمی خود، آن گونه که دولت دونالد ترامپ خواسته، موافقت نخواهد کرد.
ترامپ از نزدیک شدن به توافق گفت
رییسجمهوری آمریکا چهارشنبه اعلام کرد مذاکرات ایالات متحده با جمهوری اسلامی «واقعا خوب» پیش میرود و ممکن است به «نتیجهای معقول» منتهی شود.
ترامپ همچنین گفت که ایران هنوز باید با مراحل نهایی یک سند موافقت کند.
در واشینگتن، یکی از مقامهای آمریکایی به رویترز گفت پیشنهاد مطرحشده از سوی منابع ایرانی تاکنون به میز مذاکرات ارائه نشده است.
این منابع گفتند ترامپ باید بهطور علنی حق حاکمیتی ایران برای غنیسازی را بهرسمیت بشناسد و اجازه آزادسازی درآمدهای نفتی را صادر کند که بر اثر تحریمها مسدود شدهاند؛ از جمله شش میلیارد دلار در قطر را.
جمهوری اسلامی هنوز نتوانسته به شش میلیارد دلار سپردهشده در یک بانک قطری دسترسی پیدا کند. مبلغی که در سال ۲۰۲۳ و همزمان با تبادل زندانیان میان آمریکا و ایران در دولت جو بایدن، از حالت مسدود خارج شد.
منبع دوم گزارش جدید رویترز گفته است: «تهران میخواهد این پولها بدون هیچ شرط و محدودیتی به ایران منتقل شوند و اگر لازم است برخی تحریمها برای این منظور برداشته شوند، باید این کار انجام شود.»
به گفته این منابع، یک توافق سیاسی میتواند به دیپلماسی کنونی در زمینه هستهای فرصت بیشتری برای دستیابی به نتایج دهد زیرا زمان بیشتری برای رسیدن به اجماع بر سر مسائل پیچیده مورد نیاز برای یک معاهده دائمی فراهم خواهد کرد.
منبع دوم افزود: «هدف دستیابی به یک توافق موقت نیست، بلکه توافق سیاسی برای نشان دادن این است که دو طرف در تلاش برای کاهش تنش هستند.»
دیپلماتهای غربی نسبت به احتمال مصالحه آمریکا و ایران درباره موضوع غنیسازی بدبین هستند.
آنان هشدار دادهاند که هرگونه توافق سیاسی موقت با مقاومت قدرتهای اروپایی روبهرو خواهد شد؛ مگر آن که جمهوری اسلامی تعهد جدی خود را برای کاهش فعالیتهای هستهای همراه با نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان دهد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، چهارشنبه در پاسخ به سوالی درباره اختلاف دیدگاه ایران و آمریکا بر سر غنیسازی در مذاکرات گفت: «آشتی دادن این دو دیدگاه غیرممکن نیست.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید کرد هرگونه توافق میان تهران و واشنگتن باید شامل «بازرسیهای بسیار قوی» به وسیله این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد باشد: «برداشت من این است که اگر چنین توافقی وجود داشته باشد، بازرسیهای قوی و محکم از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید پیششرط آن باشد و مطمئنم که چنین خواهد بود، زیرا این امر مستلزم یک تعهد بسیار جدی از سوی ایران است که باید راستیآزمایی شود.»
رویترز نوشت که وقتی از منبع نخست درباره امکان لغو تحریمهای کلیدی آمریکا در دوران توقف غنیسازی سوال شد، او گفت: «در طول پنج دور گفتوگو، بحثهایی درباره نحوه لغو تحریمها صورت گرفته است.»
مقامهای ایرانی هفته گذشته به رویترز گفتند «رهبری در تهران گزینه بهتری ندارد» جز رسیدن به توافقی جدید برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی داخلی که میتواند پایههای حاکمیت مذهبی را تهدید کند.
بر اساس بیانیه رسمی وزارت امنیت داخلی آمریکا، نوم در این دیدار تاکید کرد که رییسجمهوری ترامپ خواهان دستیابی به صلح در منطقه و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
با این حال، جزییات کامل این گفتوگو منتشر نشده و بعضی منابع گزارش دادهاند اسراییل در حال بررسی گزینه حمله به تاسیسات هستهای ایران در صورت ناکامی مذاکرات با تهران است.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، پیشتر اعلام کرده بود ترامپ ترجیح میدهد این مسئله بهصورت دیپلماتیک حل شود تا از راههایی که «شدیدتر و پرهزینهتر» هستند.
نوم در مصاحبهای با شبکه فاکسنیوز گفت: «رییسجمهوری ترامپ مرا بهطور خاص برای گفتوگو با نخستوزیر اسراییل درباره روند این مذاکرات و اهمیت حفظ اتحاد در این مسیر فرستاده است. این گفتوگویی کاملا صریح بود.»
بیشتر بخوانید: هشدار ترامپ، نگرانی نتانیاهو؛ آمریکا از اسرائیل خواست روند مذاکرات هستهای را مختل نکند
این دیدار در چارچوب سفر نوم به کشورهای ایتالیا، بحرین و لهستان انجام شد. نوم و نتانیاهو در جریان سفرش به اسرائیل، از مرز غزه نیز بازدید کردند.
کانال ۱۳ اسرائیل: تلآویو نگران اقدامات غیرقابل پیشبینی ترامپ درباره ایران است
در بحبوحه افزایش تنشها میان اسرائیل و آمریکا بر سر مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی، کانال ۱۳ تلویزیون اسرائیل گزارش داد که تلآویو از روند کنونی گفتوگوها میان واشینگتن و تهران رضایت ندارد.
بر اساس این گزارش، بنیامین نتانیاهو در هفتههای اخیر بهطور فشرده در حال بررسی راههایی است که بتواند از طریق آنها بر توافق احتمالی میان جمهوری اسلامی و آمریکا تاثیر بگذارد.
منابع ارشد در دولت اسرائیل به کانال ۱۳ گفتند که در اورشلیم نگرانی اصلی نه از احتمال جنگ، بلکه از «اقدامات غیرقابل پیشبینی» دونالد ترامپ در قبال ایران است.
بر اساس این گزارش، در جلسات مشورتی نخستوزیر اسرائیل درباره این موضوع، تنها گروه محدودی از وزرا از جمله کاتز، اسموتریچ و درمر حضور دارند. همچنین روسای نهادهای امنیتی اسرائیل نیز در این گفتوگوها مشارکت دارند.
کانال ۱۳ همچنین گزارش داد که با وجود نگرانیها، تماسهای منظم و تبادل اطلاعات میان دولت اسرائیل و اطرافیان ترامپ ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: خبرنگار اکسیوس: روسای موساد و سیا در دیداری درباره ایران گفتوگو کردند
