مطالب بیشتر
این پیشنهاد یکشنبه ۲۱ اردیبهشت از سوی استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه و مسئول هیات مذاکرهکننده واشینگتن با تهران، به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تحویل داده شده و عراقچی این پیشنهاد را برای بررسی و مشورت با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و سایر مقامات عالیرتبه، به تهران منتقل کرده است.
به گزارش اکسیوس، ویتکاف هفته گذشته در نشست شورای امنیت سازمان ملل نیز این پیشنهاد را مطرح کرده و آن را «زیبا» و «بسیار بزرگ» توصیف کرده اما با این حال تاکید کرده است که مذاکرات همچنان «نیازمند پیشرفت» است.
از زمان آغاز مذاکرات با تهران، این نخستین بار است که آمریکا بهصورت مکتوب پیشنهادی به جمهوری اسلامی ارائه میدهد.
پیش از این، علی شمخانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و مشاور رهبر جمهوری اسلامی، به انبیسی نیوز گفت تهران آماده است «مشروط به برخی شرایط و در ازای لغو تحریمهای اقتصادی» با رییسجمهوری آمریکا توافق هستهای امضا کند.
در گزارش منتشر شده به نقل از شمخانی آمده است که تهران در توافق هستهای با ترامپ، از اورانیوم با غنای بالا صرفنظر خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، او گفته است که جمهوری اسلامی «متعهد خواهد شد در ازای لغو فوری تمام تحریمهای اقتصادی، هرگز سلاح هستهای نسازد، ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود را که قابلیت استفاده نظامی دارد کنار بگذارد، تنها تا سطح پایین مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی غنیسازی انجام دهد و به بازرسان بینالمللی اجازه نظارت بر این فرآیند را بدهد».
ترامپ در شبکه تروثسوشال گزارشی که این گفتههای شمخانی در آن منعکس شده، بازنشر کرده است.
به گفته منابع آگاه اکسیوس، در دور نخست مذاکرات، عراقچی سندی حاوی پیشنهادهای حکومت ایران را به ویتکاف ارائه داده اما با پاسخ سرد او مواجه شده.
ویتکاف در واکنش به این بسته پیشنهادی گفته بود که هنوز برای چنین پیشنهاداتی زود است و ابتدا باید فضای اعتمادسازی شکل بگیرد.
در دور سوم مذاکرات، عراقچی نسخهای بهروزشده از ایدههای ایران را ارائه داد که این بار ویتکاف آن را پذیرفت.
بر اساس این گزارش، کارشناسان آمریکایی این سند را بررسی کرده و فهرستی از پرسشها و درخواستهای شفافسازی را به جمهوری اسلامی ارائه کردند و مقامهای ایرانی نیز پاسخ دادند و پرسشهایی را نیز از جانب خود مطرح کردند
در پی این تبادل، هیات آمریکایی پیشنهادی را تنظیم کرد که چارچوب دولت ترامپ را برای برنامه هستهای غیرنظامی جمهوری اسلامی و الزامات نظارت و راستیآزمایی آن مشخص میکند.
از سوی دیگر رییسجمهوری آمریکا در سفر خود به خاورمیانه در گفتوگو با خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اقدام دولتش برای افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی گفت که باید دید در هفته آینده چه رخ خواهد داد.
ترامپ این اظهارات را ۲۴ اردیبهشت در گفتوگو با خبرنگاران حاضر در هواپیمای ریاستجمهوری «ایر فورس وان» و در مسیر سفر به دوحه بیان کرد.
او پس از رسیدن به قطر و دیدار چند ساعته با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر این کشور، گفت که طی این دیدار درباره موضوعات مختلفی از جمله ایران گفتوگو کرده است: «درباره ایران صحبت کردیم؛ جایی که واقعا وضعیت جالبی وجود دارد. احساس میکنم که این مساله حل خواهد شد. فکر میکنم قرار است درست شود. بهنحوی باید حل شود و میدانیم که حل خواهد شد.»
رییسجمهوری ایالات متحده پیش از این و در ۲۳ اردیبهشت در مجمع سرمایهگذاری آمریکا و عربستان سعودی در ریاض با بیان اینکه میخواهد ایران کشوری موفق، عالی، امن و دوستداشتنی باشد، تاکید کرد جمهوری اسلامی نباید سلاح هستهای داشته باشد.
او با اشاره به اینکه پیشنهادش به تهران برای همیشه روی میز باقی نخواهد ماند، به مقامات در تهران هشدار داد اتفاقات با سرعتی بسیار بالا در حال رخ دادن هستند، وقت زیادی برای صبر ندارد و آنها باید زودتر تصمیم بگیرند.
وبسایت خبری اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه گزارش داد که دولت دونالد ترامپ در جریان دور چهارم مذاکرات هستهای در عمان، پیشنهادی رسمی برای توافق هستهای با جمهوری اسلامی ارائه داده است.
این پیشنهاد یکشنبه از سوی استیو ویتکاف، نماینده کاخ سفید، به عباس عراقچی تحویل داده شد و عراقچی این پیشنهاد را برای بررسی و مشورت با علی خامنهای و سایر مقامات عالیرتبه به تهران منتقل کرده است.
به گزارش اکسیوس، ویتکاف هفته گذشته در نشست شورای امنیت سازمان ملل نیز این پیشنهاد را مطرح کرده و آن را «زیبا» و «بسیار بزرگ» توصیف کرده، با این حال تاکید کرده که مذاکرات همچنان نیازمند پیشرفت است.
این نخستینبار از زمان آغاز مذاکرات است که آمریکا بهصورت مکتوب پیشنهادی به جمهوری اسلامی ارائه میدهد.
به گفته منابع آگاه اکسیوس، در دور نخست مذاکرات، عراقچی سندی حاوی پیشنهادهای حکومت ایران را به ویتکاف ارائه داده بود اما با پاسخ سرد او مواجه شد که گفت هنوز برای چنین پیشنهاداتی زود است و ابتدا باید فضای اعتمادسازی شکل بگیرد.
در دور سوم مذاکرات، عراقچی نسخهای بهروزشده از ایدههای ایران را ارائه داد که این بار ویتکاف آن را پذیرفت.
بر اساس این گزارش، کارشناسان آمریکایی این سند را بررسی کرده و فهرستی از پرسشها و درخواستهای شفافسازی را به جمهوری اسلامی ارائه کردند و مقامهای ایرانی نیز پاسخ دادند و پرسشهایی را نیز از جانب خود مطرح کردند.
در پی این تبادل، هیئت آمریکایی پیشنهادی را تنظیم کرد که چارچوب دولت ترامپ برای برنامه هستهای غیرنظامی جمهوری اسلامی و الزامات نظارت و راستیآزمایی را مشخص میکرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کرملین تنها یک ساعت پیش از نیمهشب ۲۴ اردیبهشت به وقت محلی، فهرست نمایندگان روسیه در این مذاکرات را منتشر کرد.
ترکیب هیات روسی
ولادیمیر مدینسکی، مشاور پوتین، ریاست هیات روسی را بر عهده خواهدداشت. مدینسکی که در دوران اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین متولد شده، در سال ۲۰۲۲ نیز هدایت مذاکرات صلحی را بر عهده داشت که به نتیجه نرسید. او دانشآموخته موسسه دولتی روابط بینالملل مسکو است.
مدینسکی، نویسنده کتاب درسی جدید تاریخ مدارس روسیه است. کتابی که روایت رسمی کرملین از تاریخ معاصر را بازتاب میدهد: ستایش از دستاوردهای شوروی سابق بهعنوان یک ابرقدرت، احساس تحقیر ناشی از فروپاشی آن و تمجید از «تولد دوباره» روسیه در دوران پوتین، مامور پیشین کاگب که از ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ قدرت را در این کشور در اختیار دارد.
او همچنین ریاست انجمن تاریخی نظامی روسیه را بر عهده دارد. نهادی که به دیدگاههای ملیگرایانه و حمایت از ارزشهای سنتی روسیه شهرت دارد.
میخائیل گالوزین، معاون وزیر خارجه روسیه، دیگر عضو این هیات است. او مسئول روابط با کشورهای مشترکالمنافع، گروهی متشکل از جمهوریهای سابق شوروی است.
گالوزین در موسسه مطالعات آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو تحصیل کرده و به زبانهای ژاپنی و انگلیسی تسلط کامل دارد.
ایگور کاستیوکوف، مدیر سازمان اطلاعات نظامی روسیه (جییوآر) که به تازگی به اختصار جییو نامیده میشود نیز در این هیات حضور دارد.
سازمان اطلاعات نظامی روسیه یکی از قدرتمندترین سازمانهای اطلاعاتی جهان است و کاستیوکوف نخستین افسر نیروی دریایی است که ریاست این سازمان را بر عهده گرفته است.
الکساندر فومین، معاون وزیر دفاع روسیه، از دیگر اعضای این هیات است. او پیش از این نیز در مذاکرات صلح روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ حضور داشت.
کارشناسان همراه
علاوه بر اعضای اصلی، پوتین گروهی از کارشناسان را نیز برای همراهی با هیات مذاکرهکننده تعیین کرده است.
الکساندر زورین، معاون اول رییس اطلاعات ستاد کل ارتش یکی از این همراهان است. زورین که در دوران اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین متولد شده، در مدیریت عملیات نظامی روسیه در سوریه نقش کلیدی داشته و بهخاطر تلاشهایش برای ایجاد صلح میان طرفهای درگیر شناخته شدهاست.
همچنین یلنا پودوبریفسکایا، معاون مدیر سیاست انسانی کرملین، الکسی پولیشچوک، مدیر بخش مشترکالمنافع وزارت خارجه روسیه که مسئول امور بلاروس، اوکراین و مولداوی است و در نهایت شوتسوف، معاون مدیر کل همکاریهای نظامی بینالمللی وزارت دفاع روسیه در این گروه کارشناسی حضور خواهند داشت.
این مذاکرات در حالی برگزار میشود که پیشتر اعلام شد دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا و پوتین، شخصا در این نشست حضور نخواهند داشت.
با توجه به حضور افراد بلندپایه و متخصص در حوزههای نظامی، دیپلماتیک و اطلاعاتی در هیات روسی، به نظر میرسد مسکو اهمیت زیادی برای این دور از مذاکرات قائل است؛ هرچند تجربه ناکام مذاکرات سال ۲۰۲۲ در ذهن ناظران بینالمللی زنده است.
