کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، هشدار داد در صورتی که جمهوری اسلامی با دولت ترامپ بر سر مسئله هستهای توافق نکند، تهران باید در انتظار تحریمهای شدیدتری باشد.
رایت سهشنبه ۱۹ فروردین در گفتوگو با شبکه سیانبیسی گفت: «کاملا انتظار دارم که تحریمهای بسیار سختی علیه ایران اعمال شود، به این امید که این فشارها باعث شود آنها برنامه هستهای خود را کنار بگذارند.»
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، گفت در صورتی که جمهوری اسلامی با دونالد ترامپ به توافق نرسد، باید انتظار تحریمهای سختتری را داشته باشد. او افزود: «انتظار دارم تحریمهای بسیار سختی علیه ایران اعمال شود، به امید آنکه این فشارها ایران را وادار کند برنامه هستهایاش را کنار بگذارد.»
وبسایت آکسیوس در گزارشی تحلیلی به تفاوتهای عمدهای که بین دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، و غولهای دنیای فناوری که برای حمایت از او و شکل دادن به دستور کار اقتصادیاش وارد میدان شدهاند، پرداخته است.
بهنوشته آکسیوس، تقابل این دو چشمانداز به روشنی توضیح میدهد که چرا بر سر استراتژی تعرفهای، شدیدترین درگیریهای آشکار و پنهان در درون ائتلاف ترامپ بروز کرده است.
چشمانداز دنیای فناوری
غولهای دنیای فناوری میگویند ما اکنون در آغاز «عصر هوش مصنوعی» قرار داریم؛ عصری که با فناوری چندان قدرتمندی به پیش رانده میشود که بازارها، صنایع و حتی ملتها را دگرگون خواهد کرد.
ایالات متحده در این عرصه از مزیتی قاطع و اولیه برخوردار است؛ مزیتی که میتواند به رنسانسی در تولید و طبقه متوسط منجر شود. شرکتهای تولیدکننده تراشه، داده، مواد معدنی و انرژی در آمریکا (و صنایع مرتبط با آنها) رشد خواهند کرد و به شکوفایی خواهند رسید. اگر در این رقابت شکست بخوریم، دیگر هیچ چیز اهمیتی نخواهد داشت.
چشمانداز ترامپ
ترامپ اما معتقد است که آمریکا در سراشیبی سقوطی تند، و شاید مرگبار، قرار دارد.
به باور او، کشور «غارت شده، به یغما رفته و مورد تجاوز و تاراج قرار گرفته» است. نجات آمریکا مستلزم اعمال قدرتی خشن و بیملاحظه برای پاک کردن کسریهای تجاری و بازگرداندن آمریکایی شبیه به دهه ۱۹۵۰ میلادی است. به باور ترامپ، هوش مصنوعی نمیتواند این کار را انجام دهد، ولی تعرفهها میتوانند.
او اذعان دارد که این مسیر دردناک خواهد بود. اما در پی آن، ساختمانهای بزرگ، کارخانههای تازه و مشاغل پردرآمد برای میلیونها آمریکایی به وجود خواهد آمد. برخی از این مشاغل، به حوزه هوش مصنوعی مرتبط خواهند بود؛ اما بسیاری دیگر همچون کارگر خط تولید، لولهکش یا برقکار، مشاغل سنتی خواهند بود.
استیو بنن، که در دوره نخست ترامپ از مقامات کاخ سفید بود و اکنون یکی از پادکسترهای پرنفوذ جریان «ماگا» (MAGA عظمت را به آمریکا بازگردانیم) به شمار میرود، به آکسیوس گفت که او غولهای فناوری را «جهانیگرایان خودشیفتهای میداند که ثروت و قدرت خود را در اولویت قرار میدهند.»
به گفته بنن و دیگر ملیگرایان پوپولیست، «اولویت با کشور و شهروندان آمریکاست.»
ایلان ماسک نیز در آخر هفته، در پیامی در شبکه اجتماعی خود، ایکس، به پیتر ناوارو، مشاور تجاری ترامپ و از پیشگامان رویکرد پوپولیستی، تاخت و نوشت: «او که تا به حال هیچ چیزی نساخته!» ماسک بعدا این پست را حذف کرد.
ناوارو هم در پاسخ، روز دوشنبه در سیانبیسی گفت: «ماسک تولیدکننده خودرو نیست. او در بسیاری موارد فقط مونتاژکننده خودرو است.»
تصویر کلی
آکسیوس در ادامه گزارش خود نوشت اگر میخواهید بفهمید این فرآیند چگونه در حال شکل گرفتن است، ببینید چه کسانی حرف میزنند و چه کسانی سکوت کردهاند. کسانی که اکنون درباره تعرفهها هشدار میدهند، هم نوآوران دنیای فناوریاند (مانند ایلان ماسک و رید هافمن) و هم غولهای سرمایهگذاری در صندوقهای پوشش ریسک (مانند بیل اکمن و استن دراکنمیلر). آنها بهخوبی میدانند که تقریبا هیچ چیز را نمیتوان به این سرعت و با این هزینه پایین در آمریکا تولید کرد؛ بهویژه اجزای حیاتی فناوری را. آنها میگویند که نه مواد لازم را در اختیار داریم و نه نیروی کار کافی را. آنها میخواهند ترامپ به جای وضع تعرفههای سنگین، با تکیه بر ویژگی غیرقابل پیشبینی بودنش، معاملات معدنی هوشمندانه و مشوقهای هدفمند وضع کند.
برد گرستنر، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری فناوری «آلتیمتر کپیتال»، دوشنبه در توییتی نوشت: «تعرفههای در حد سلاح هستهای، چیزی نیست که مردم به آن رای داده باشند. این کار اقتصاد آمریکا را نابود خواهد کرد، نه اینکه دوباره ما را به عظمت برساند. مدیران عامل شرکتها از ترامپ حامی کسبوکارها حمایت میکنند؛ همان ترامپی که وعده تعرفههای هوشمندانه، متقابل و هدفمند را داده بود که زمین بازی جهانی را هموار کند.»
جو لانزدیل، سرمایهگذار فناوری و حامی ترامپ نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که راههایی وجود دارد که «تعرفهها را بتوان بهتر اجرا کرد.»
بلاژی سرینیواسان، از چهرههای سرشناس دنیای رمزارزها، نیز پس از اعلام «روز آزادی» ترامپ، یعنی دوم آوریل که تعرفهها اعلام و اجرا شد، خطاب به ۱.۱ میلیون دنبالکننده خود در شبکه ایکس نوشت: «این کار، مثل بمباران همه زنجیرههای تامین است که به نوعی به آمریکا متصلاند، با این توهم که ۴۵ سال روند صنعتیزدایی را میتوان با تعرفههای ۴۵ درصدی در یک روز جبران کرد.»
در سوی مقابل، مؤمنان واقعی به شعار «اول آمریکا» همچون بنن قرار دارند که نسبت به غولهای فناوری، با دیده تردید، و حتی تحقیر، مینگرند.
بننیها تعرفهها را انتقامی عادلانه از جهانی میدانند که طبقه کارگر آمریکا را قربانی کرده است و عمیقا باور دارند در پی اعمال این تعرفهها مشاغلی پردرآمد در آمریکا بهوجود خواهد آمد. به اعتقاد آنها، هوش مصنوعی هم میتواند همچون توافقهای تجاری گذشته، به ضرر کارگران آمریکایی تمام شود؛ بنابراین چشمانداز آنها بازسازی گستردهتر اقتصاد است. از دید آنها، تعرفهها راهی هوشمندانه، هرچند دردناک، برای بازتنظیم اوضاع است. آنها معتقدند در نهایت، شرکتها مجبور خواهند شد در آمریکا بسازند، به آمریکا بروند و در آنجا بمانند.
استیو بنن، پس از آنکه دولت اعلام کرد ترامپ مذاکرات سطح بالای تعرفهای با ژاپن را آغاز کرده، در پیامکی به آکسیوس نوشت: «چین را منزوی کنید ... بگذارید اکنون عصر طلایی جدیدی آغاز شود.»
پشت پرده
آکسیوس در ادامه گزارش خود تاکید کرده که ائتلاف پایگاه «ماگا» ترامپ با آنچه این وبسایت آن را «مجتمع صنعتی بروبچههای فناوری» خوانده که شامل مدیران عامل فناوری، سرمایهگذاران، کارمندان و پادکسترهای این حوزه میشود، از همان ابتدا پیوندی نهچندان مستحکم بود.
ترامپ ۷۸ ساله پایگاه اولیه خود را بر ترکیبی از نارضایتیها و نوستالژی بنا کرد، و وعده داد که آمریکا را به شکوه گذشته بازگرداند. البته ترامپ و دنیای فناوری یک وجه اشتراک دارند: حرکت سریع، شکستن قواعد و رویکردی تهاجمی. اما بیشتر مدیران عامل شرکتهای فناوری چشم به آیندهای دوختهاند که در آن رشد بیشتر و تسلط بر هوش مصنوعی حرف اول را میزند. به گفته مشاوران ترامپ، او زمان چندانی صرف فناوری نمیکند.
نبرد بر سر تعرفهها در حال محک زدن میزان پایداری و سازگاری اتحاد ترامپ و جامعه فناوری است. در نهایت، شرکتهای بزرگ فناوری ضربه سختی خوردهاند: تنها در سه روز معاملاتی گذشته، هفت غول برتر فناوری (Magnificent 7) بیش از یک تریلیون دلار از ارزش خود را از دست دادهاند. البته آنها تاب تحمل چنین ضررهایی را دارند. اما مسئله اصلی، اجزای حیاتی فناوری است؛ مثل تلفنهای همراه از ویتنام یا تراشهها از تایوان، که دیگر صرفا گزینههایی لوکس و مجلل محسوب نمیشوند.
یک منبع دیپلماتیک آلمانی به ایران اینترنشنال گفت که برلین از وجود کانالهایی برای ارتباط میان ایالات متحده و ایران استقبال میکند.
این مقام آلمانی با ابراز نگرانی نسبت به برنامه هستهای جمهوری اسلامی گفت که تهران در ماههای اخیر به تشدید اقدامات خود، از جمله گسترش چشمگیر ظرفیتهای غنیسازی، ادامه داده است.
این دیپلمات آلمانی با اشاره به اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تایید برجام در ماه اکتبر منقضی میشود، گفت که این موضوع ضرورت دستیابی به یک راهحل را بیش از پیش افزایش میدهد.
او گفت به همین دلیل، سه کشور اروپایی در ماههای اخیر چندین دور گفتوگو با ایران انجام دادهاند تا ضمن یادآوری نگرانیهای جامعه بینالمللی، امکان رسیدن به یک راهحل مبتنی بر مذاکره را بررسی کنند.
یک مقام دیپلماتیک آلمان در مصاحبه با ایراناینترنشنال از وجود کانالهایی برای ارتباط میان ایالات متحده و جمهوری اسلامی استقبال کرد. او با اشاره به نگرانیهای مداوم برلین گفت: «ایران در ماههای اخیر به تشدید اقدامات خود از جمله توسعه گسترده ظرفیتهای غنیسازی خود ادامه داده است.»
این مقام همچنین درباره احتمال فعال شدن مکانیسم بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل علیه ایران (مکانیسم ماشه) هشدار داد و گفت: «با توجه به انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در ماه اکتبر، دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک بیش از پیش ضروری شده است.»
او افزود: «این امر دستیابی به یک راهحل را بیش از پیش ضروری میسازد و به همین دلیل، سه کشور اروپایی - بریتانیا، آلمان و فرانسه- در ماههای گذشته چندین گفتوگو با ایران انجام دادهاند تا نگرانی جامعه بینالمللی را یادآور شوند و امکان دستیابی به یک راهحل مذاکرهشده را بررسی کنند.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در پیامی ویدیویی پیش از ترک واشینگتن هشدار داد که در صورت شکست مذاکرات برای توقف برنامه هستهای جمهوری اسلامی یا تعلل جمهوری اسلامی، «گزینه نظامی» مطرح خواهد شد.
نتانیاهو درباره دیدار دوشنبه خود با ترامپ گفت: «اول از همه درباره ایران گفتگو کردیم. ما موافقیم که جمهوری اسلامی سلاح هستهای نخواهد داشت. این را میتوان با یک توافق انجام داد، اما تنها در صورتی که آن توافق مشابه «مدل لیبی» باشد که همهتأسیسات هستهای را منفجر کنند و همه تجهیزات را با نظارت و اجرای آمریکا از بین ببرند، این خوب است».
او افزود: «گزینه دوم این است که اگر اینطور [توافق] نشود و آنها فقط بخواهند مذاکرات را «کش دهند»، در این صورت گزینه نظامی در کار خواهد بود. همه این را میفهمند.»
نخستوزیر اسرائیل که پس از دیدار با دونالد ترامپ سخن میگفت، از «سفری بسیار گرم» و «دوستی عمیق» با ترامپ یاد کرد و گفت که این روابط در گفتوگوهایشان درباره ایران و دیگر مسائل منطقهای کاملا مشهود بوده است.
او افزود: «شما میتوانستید نزدیکی و دوستی عمیق بین ما را احساس کنید، که این موضوع در مسائلی که دربارهشان صحبت کردیم، بازتاب یافت.»
