دو دستگی جمهوریخواهان آمریکا پس از مواجهه پرتنش ترامپ و زلنسکی
مواجهه خشمگینانه و پر تنش ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در کاخ سفید، جمهوریخواهان همحزبی ترامپ را به دو دسته تقسیم کرده و چشمانداز تصویب هرگونه کمک بیشتر در کنگره را برای کییف کمرنگ کرده است.
رویترز در گزارشی نوشت برخی از جمهوریخواهان که مدتها از اوکراین حمایت میکردند پس از جنگ لفظی جمعه، علیه زلنسکی واکنش نشان دادند.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه ایالت کارولینای جنوبی، تنها چند ساعت پس از حضور در دیداری دوستانه میان زلنسکی و ۱۲ سناتور آمریکا، خواستار تغییر رویکرد زلنسکی یا استعفای او شد.
سناتور بیل هگرتی از ایالت تنسی که در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ سفیر آمریکا در ژاپن بود، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایالات متحده دیگر نخواهد گذاشت که از آن سو استفاده شود.»
با اینکه بیشتر جمهوریخواهان از ترامپ و ونس حمایت کردند، برخی نیز در کنار دموکراتها در مقام دفاع از اوکراین ایستادند.
مسعود پزشکیان با تاکید بر «کمبود در همه حوزهها» گفت که مساله اقتصاد در ایران راهحل علمی دارد و با تغییر عبدالناصر همتی، مشکلی حل نمیشود.
رییس قوه مجریه، شنبه ۱۱ اسفند در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا از نمایندگان مجلس خواست برای حل مشکلات اقتصادی راهکار ارائه کنند.
پزشکیان گفت: «اگر بنا بر یافتن مقصر باشد، همه ما مقصریم.»
او ضمن اشاره به کمبودها در همه حوزهها افزود: «این کمبودها از نوع مدیریت، مصرف بالا و رفتار ماست که اگر این موضوع را درست کنیم، بسیاری از مشکلات به راحتی حل خواهد شد.»
رییس قوه مجریه پیش از این نیز چندین بار گفته است در همه حوزهها کمبود وجود دارد. با این حال دولت به جای افزایش تولید انرژی، خواستار کاهش مصرف است و در روزهای کاری، اقدام به تعطیل کردن فعالیتها میکند.
محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، چهارشنبه ۲۸ آذر گفت که تصمیم دولت برای تعطیلیها در تهران فقط «بحران را از یک نقطه به نقطه دیگر برده» و مصرف سوخت را افزایش داده است.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود درباره استیضاح همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت: «روند فعلی در عرض شش ماه و یک یا دو سال درستشدنی نیست و باید کارشناسان بنشینند و دنبال راهحل باشند.»
او تاکید کرد: «به جای اینکه اطلاعرسانی بکنیم این فشار و این مشکلات به خاطر آن تحریمها و رفتارهاست، می گوییم وزیر اقتصاد مقصر است. من میگویم فلانی تقصیر ندارد، اگر تقصیر است مال همه ماست.»
پزشکیان دوشنبه ششم اسفند نیز مطرح شدن استیضاح همتی را یکی از عوامل به وجود آمدن بیثباتی در بازار دانست.
غلامحسین زارعی، عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس، اعلام کرد بررسی طرح استیضاح وزیر اقتصاد دولت پزشکیان یکشنبه ۱۲ اسفند در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
افزایش قیمت دلار و کالاهای اساسی از جمله دلایل استیضاح وزیر اقتصاد اعلام شده است.
با این حال، عمر علیپور اقدم، نماینده ماکو، گفت که در صورت استیضاح وزیر اقتصاد، «ممکن است در این مدت دلار به ۱۵۰ هزار تومان هم برسد».
در پی مخالفت علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، با مذاکره با آمریکا، نرخ ارز در ایران سیر صعودی به خود گرفته و تورم افسارگسیخته، زندگی شهروندان، بهویژه اقشار کمدرآمد را تحت تاثیر قرار داده است.
در ادامه افزایش قیمت ارزهای خارجی در ایران، بهای دلار در بازار آزاد چهارم اسفند از ۹۵ هزار تومان عبور کرد. پوند بریتانیا نیز با قیمتی بیش از ۱۲۰ هزار تومان معامله شد.
این در حالی است که قیمت کالاهای اساسی نیز در کشور با جهشی بیسابقه روبهرو شده است.
شماری از مقامات سابق جمهوری اسلامی و فعالان رسانهای حکومتی از جنگ لفظی دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی ابراز خوشحالی کردند و آن را به معنای درست بودن سخنان علی خامنهای مبنی بر عاقلانه و هوشمندانه نبودن مذاکره با آمریکا دانستند. عدهای هم از رییسجمهوری اوکراین انتقاد کردهاند.
برخی افراد نزدیک به دولت حسن روحانی، ضمن اشاره به تحقیر زلنسکی، خود او را مقصر دانستهاند که در زمان مناسب برای پایان جنگ، مذاکره نکرده است.
دیدار رییسجمهور آمریکا و رییسجمهوری اوکراین در کاخ سفید و مقابل دوربینهای تلویزیونی به تنش کشیده شد و دو طرف وارد جنگی لفظی شدند.
ترامپ، زلنسکی را به «ناسپاسی» متهم کرد و گفت او قدردان کمکهای آمریکا برای مقابله با حمله روسیه به کشورش نبوده است.
دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بینالملل و از افراد نزدیک به دولت روحانی، نوشت: «مشاجره تحقیرآمیز زلنسکی و ترامپ ثابت کرد باید قبل از آنکه کارتی برای بازی نماند با او مذاکره و توافق کرد؛ در غیر این صورت هرگز نباید به مذاکره فکر کرد.»
پیش از این نیز برخی مقامات دولت روحانی، ابراهیم رئیسی را سرزنش کردند که مذاکرات احیای برجام را به نتیجه نرساند.
برخی تحلیلگران نیز معتقدند پس از ضربات وارد شده به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، حکومت ایران کارت بازی جدی برای مذاکره با آمریکا و اروپا ندارد.
تصور دیدار احتمالی ترامپ و پزشکیان
برخی از کاربران اصولگرا در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به نحوه سخن گفتن پزشکیان در سخنرانیهایش اقدام به تمسخر او کرده و نوشتند که میتوان تصور کرد در صورت دیدار پزشکیان و ترامپ، چه اتفاقی رخ میدهد.
در واکنش به حملات به پزشکیان، علیاصغر شفیعیان، فعال رسانهای نزدیک به دولت نوشت: «آنها که مواجهه ترامپ با زلنسکی را با مسئله ایران و آمریکا مقایسه میکنند، متوجه توهین مستتر در کلامشان به جمهوری اسلامی ایران هستند؟!»
محمدعلی ابطحی، رییس دفتر و معاون محمد خاتمی در دوره ریاست جمهوری او نیز نوشت: «ترامپ و آمریکای ترامپ، آدمهای مذاکره نیستند. حالا فکر کنید پزشکیان روبهرویش نشسته بود ...»
او تاکید کرد: «باور کنیم گفتوگو با این مرد، کمکی به مردم ایران نمیکند.»
پیام ترامپ به خامنهای و طرح مذاکره
علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، با انتشار تصویری قدیمی از دیدار نخستوزیر ژاپن با رهبر جمهوری اسلامی که گفته میشود حامل نامه ترامپ در دور نخست ریاستجمهوری او بود، نوشت: «واکنش رهبری نسبت به آمریکا، نخستوزیر ژاپن را به این نتیجه رساند که پیام را پنهان کند. تو خود حدیث مفصل بخوان زین مجمل.»
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت رئیسی نیز نوشت: «عاقبت تمام گدایان مذاکره با آمریکا و ترامپ.»
علیاکبر رائفیپور و عبدالله گنجی، فعالان اصولگرا نیز در متنهایی «از تحقیر شدن زلنسکی» استقبال کردند.
در همین حال محمدحسین خوشوقت، مدیرکل مطبوعات خارجی در دولت خاتمی نیز تاکید کرد: «در این نظام بینالملل، وابستگی به قدرتها موجب ذلت و هلاکت است.»
خبرگزاری فارس نیز مذاکرات آمریکا و روسیه بدون حضور اوکراین را با نشست روزولت، چرچیل و استالین، در تهران در سال ۱۳۲۲ مقایسه کرد.
نباید از نزدیکی پوتین و ترامپ استقبال کرد
برخی دیگر از فعالان سیاسی در ایران تاکید کردند که نباید از تحقیر زلنسکی که به معنای نزدیک شدن بیشتر ترامپ به ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه است، استقبال کرد.
احمد زیدآبادی، فعال سیاسی ملی-مذهبی، نوشت که خطر دوستی پوتین با ترامپ برای ایران بیشتر از خطر دشمنی پوتین با ترامپ است.
روزنامه جمهوری اسلامی، اول اسفند ماه در سرمقاله خود درباره احتمال معامله پوتین با ترامپ بر سر ایران هشدار داده و تاکید کرده بود منافع ملی کشور ایجاب میکند اقدامات روسیه در چگونگی تعاملش با آمریکا، زیر نظر گرفته شود.
از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا، گزارشی را از رسانهها و تحلیلگران غربی و تحلیلگران روس منتشر کرده که در آن آمده است: «آشتی جدید میان ترامپ و پوتین ممکن است زمینهساز بازگشت مذاکرات هستهای ایران باشد.»
در این گزارش تاکید شده است این مذاکره در صورتی که طرفین به توافقی صلحآمیز در اوکراین دست یابند، میتواند منجر به همکاری استراتژیک در حوزههای متنوع میان واشینگتن و مسکو شود.»
این تحلیل در حالی مطرح شده که مقامهای دولت ترامپ بارها بر سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی تاکید کردهاند.
شکستن ابهت آمریکا
برخی از فعالان رسانهای اصولگرا و خبرگزاری فارس، برخورد زلنسکی با ترامپ را به معنای «شکسته شدن ابهت آمریکا» دانستهاند. از جمله عبدالرضا داوری، فعال سیاسی اصولگرا، نوشت: «برخورد تند و شجاعانه زلنسکی با اظهارات تحقیرآمیز ترامپ و ایستادگی او، ابهت رییسجمهور آمریکا را مقابل دوربین رسانهها شکست.»
خبرگزاری فارس نیز نوشت مشاجره مقامات اوکراین و آمریکا در کاخ سفید، نشان میدهد سیاست خارجی تهاجمی ترامپ تاکنون جواب نداده است.
این خبرگزاری تاکید کرد: «ترامپ برای اجرایی کردن وعدههای انتخاباتی خود با چالش جدی روبهرو شده و صحنه واقعی جهان با حال و هوای ستاد انتخاباتی او و ایدهها و راهبردهایش فاصله زیادی دارد.»
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، بعد از ظهر شنبه ۱۱ اسفند در داونینگ استریت با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، دیدار خواهد کرد.
ساعاتی پیش هواپیمای حامل زلنسکی در فرودگاه استانستد لندن به زمین نشست.
زلنسکی پس از درگیری لفظی با ترامپ در کاخ سفید و ترک واشینگتن، به بریتانیا رفته تا در نشست رهبران اروپایی که به میزبانی استارمر برگزار میشود، شرکت کند.
در این نشست که با حضور رهبران ایتالیا، لهستان و سایر کشورهای اروپایی برگزار خواهد شد، موضوعات کلیدی مانند افزایش بودجه دفاعی اوکراین بررسی میشود.
