مطالب بیشتر
به گزارش روزنامه تلگراف، اضطراب بخشی از ساز و کار طبیعی بدن برای محافظت از ما است.
تالیا گیلیگان، درمانگر و عضو انجمن بیایسیپی که در زمینه اضطرابهای ناشی از تروما تخصص دارد، معتقد است گاهی اضطراب بهعنوان یک «سیستم هشداردهنده» بیش از حد حساس میشود و حتی در شرایطی که هیچ خطر واقعی وجود ندارد، واکنش نشان میدهد.
در همین رابطه، الی راس، درمانگر و عضو شورای رواندرمانی بریتانیا، میگوید زمانی که یافتن دلیل اضطراب دشوار میشود و شدت آن به حدی میرسد که زندگی روزمره را مختل میکند، احتمالا با یک اختلال اضطرابی روبهرو هستیم که خود را معمولا با سه نشانه اصلی نشان میدهد.
نخستین نشانه زمانی پدیدار میشود که اضطراب، انجام فعالیتهای مورد علاقه فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
وقتی فردی به دلیل ترس و نگرانی از موقعیتهای اضطرابآور دوری میکند یا از فعالیتهایی که پیشتر از آنها لذت میبرد کناره میگیرد، این را باید بهعنوان یک هشدار جدی در نظر گرفت.
شاید در نگاه اول، پرهیز از رفتن به مهمانی یا لغو یک سفر به دلیل نگرانی از وقوع اتفاقات احتمالی، تصمیمی عاقلانه به نظر برسد. اما واقعیت این است که این رفتارهای اجتنابی بهتدریج به عادت تبدیل میشوند و در نهایت، فرد را به این باور غلط میرسانند که دنیای بیرون جای خطرناکی است و باید از آن دوری کرد.
دومین نشانه، بروز علائم جسمی مزمن است که میتواند شامل تپش قلب، تعریق، مشکلات گوارشی و گرفتگی عضلات باشد.
گاهی این علائم بهقدری شدید میشوند که به حملات حملههای هراس (پانیک) میانجامند، حملاتی که میتوانند احساسی شبیه به حمله قلبی یا تنگی نفس ایجاد کنند.
به گفته راس، حملههای پانیک نشان میدهند که اضطراب در حال تبدیل شدن به یک بیماری است.
این حملهها بیدلیل اتفاق نمیافتند، بلکه زنگ خطری هستند که وقتی فشارهای روانی از حد تحمل بدن فراتر میرود، به صدا در میآیند. به عبارت دیگر، حملههای پانیک، فریاد بدن برای کمک خواستن است.
گیلیگان در همین رابطه میگوید وقتی بدن در حالت «جنگ یا گریز» قرار میگیرد، بهطور مداوم هورمونهای استرسزا مانند کورتیزول و آدرنالین ترشح میکند.
این هورمونها در کوتاهمدت مفید هستند اما وقتی بهطور مداوم فعال باشند، باعث التهاب میشوند و به سلامت جسمی آسیب میرسانند. اضطراب مزمن میتواند به تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر بیماریهای قلبی منجر شود.
سومین نشانه، اضطراب مداوم و بیدلیل است. در حالی که ترس معمولا یک کانون مشخص مانند امتحان، سخنرانی یا یک گفتوگوی چالشبرانگیز دارد، اضطراب اغلب مبهمتر است و به صورت یک نگرانی پایدار بدون محرک مشخص تجربه میشود.
به گفته گیلیگان، وقتی اضطراب همیشگی است و به رویدادهای خاصی مربوط نمیشود، باید عمیقتر به مساله نگاه کرد.
این نوع اضطراب میتواند با تروماهای حلنشده مرتبط باشد. در این شرایط، بدن و ذهن طوری واکنش نشان میدهند که گویی دائما در خطر هستند، حتی وقتی هیچ تهدید فوری وجود ندارد.
این وضعیت بهویژه در افرادی که آسیبهای روابط بین فردی مانند غفلت در دوران کودکی یا خشونت خانگی را تجربه کردهاند، شایعتر است.
گیلیگان هشدار میدهد تروما سیستم هشدار مغز را دوباره برنامهریزی و آن را فوقالعاده حساس میکند، بهطوری که حتی استرسهای کوچک نیز میتوانند احساس شوند.
راس معتقد است اضطراب میتواند بهترین معلم ما باشد، به شرط آنکه یاد بگیریم به آن گوش دهیم. اضطراب در تلاش است تا چیزی ما بگوید؛ اینکه چه چیزی درست کار میکند، چه چیزی اشتباه است و چه چیزی نیاز به توجه دارد.
او تاکید میکند که اضطراب میتواند معلم خوبی باشد، به شرط آنکه به جای نادیده گرفتن آن، با دقت به پیامهایش توجه کنیم و همانطور که با دیگران مهربان هستیم، با خودمان نیز مهربانی کنیم.
متخصصان برای مدیریت اضطراب، راهکارهای متعددی را پیشنهاد میکنند. خودکاوی از طریق نوشتن یکی از این راهکارها است.
یادگیری مهارت «نه» گفتن نیز مهم است، زیرا اضطراب اغلب زمانی تشدید میشود که بیش از حد به خودمان فشار میآوریم.
ورزش منظم و پیادهروی کوتاه میتواند به تنظیم مجدد سیستم عصبی کمک کند. در نهایت، مراجعه به رواندرمانگر، بهویژه متخصصانی که در زمینه تروما تجربه دارند، میتواند در شناخت ریشههای اضطراب و ساختن ابزارهای مقاومت، موثر واقع شود.
جان کربی با اشاره به مشکلات مطرحشده از سوی نخستوزیر اسرائیل گفت که تیم آنها در تلاش است این مسائل را حل کند و اطمینان دارد که آتشبس در غزه از روز یکشنبه اجرایی خواهد شد.
جان کربی در پاسخ به این که آیا دونالد ترامپ در به نتیجه رسیدن توافق آتشبس نقش داشته است، گفت که انزوای حماس و تضعیف آن عامل اصلی بوده است، اما حمایت ترامپ «قطعا کمک کرده است و در این مورد هیچ شکی نیست».
بیانیه منتشر شده از سوی خانوادههای این قربانیان و آسیبدیدگان، احکام صادر شده را که تنها شامل «مجازاتهای ناچیز» برای عوامل دونپایه است، حاصل محاکمهای «فرمایشی» خوانده که «نشاندهنده نبود اراده برای محاکمه آمران اصلی این فاجعه است».
خانوادههای کشتهشدگان و مجروحان جمعه خونین زاهدان و خاش در بخشی از بیانیه خود که پنجشنبه ۲۷ دی منتشر شد، از نهادهای حقوق بشری و سازمان ملل متحد خواست تحقیقاتی مستقل را برای «شناسایی آمران و عاملان اصلی این جنایات» انجام دهند و آنها را محاکمه کنند.
احکام صادر شده برای متهمان
۲۳ دی ماه، علی موحدیراد، رییس دادگستری سیستان و بلوچستان، از پرداخت دیه به خانواده قربانیان و مجازات ۱۰ سال حبس برای عاملان تیراندازی خبر داد و اعلام کرد ماموران دخیل در تیراندازی به مردم زاهدان در هشتم مهر ۱۴۰۱ معروف به «جمعه خونین»، از اتهام قتل عمد تبرئه شدهاند.
موحدیراد در نشستی با حضور ریش سفیدان و سران طوایف سیستان و بلوچستان گفت که در زمان رسیدگی به پرونده، اتهام ماموران قتل عمد در نظر گرفته شده بود اما مشخص نشد که «دقیقا چه کسی و از چه اسلحهای به این افراد شلیک کرده است».
صدور این احکام اعتراض گسترده فعالان حقوق بشر و شماری از خانوادههای دادخواه را به دنبال داشت.
پیش از این مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، خواستار محاکمه «آمران و عاملان» شلیک به مردم شده بود اما با توضیحات رییس دادگستری زاهدان مشخص شد که تنها برای عاملان تیراندازی، حکم صادر شده است.
اسماعیلزهی همچنین از فشار بر مقامهای قضایی دخیل در این پرونده خبر داده بود.
خانوادههای کشتهشدگان و مجروحان جمعههای خونین زاهدان و خاش در بخشی از بیانیه خود از «جمعه خونین زاهدان» به عنوان فاجعهای در تاریخ بلوچستان و ایران یاد کردند که بهعنوان نمونهای از سرکوب خشن و نقض گسترده حقوق بشر به ثبت رسیده است.
آنها با اشاره به این که در این رخداد، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی بدون هشدار و بهصورت سیستماتیک، اقدام به کشتار جمعی نمازگزاران بیدفاع کردند، یادآوری کردند که «این جنایت به کشته شدن بیش از ۱۲۰ نفر و مجروح شدن بیش از ۳۰۰ تن دیگر» منجر شد.
پس از وقایع جمعههای خونین زاهدان و خاش، جمعههای اعتراضی زاهدانیها آغاز شد و تا ماهها با وجود فشارهای امنیتی بر معترضان ادامه پیدا کرد.
حدود یک ماه پس از جمعه خونین زاهدان، ماموران حکومتی کشتاری مشابه را در شهر خاش رقم زدند. در جریان تجمع اعتراضی شهروندان خاش در ۱۳ آبان ۱۴۰۱، نیروهای امنیتی و نظامی با گلولههای جنگی به معترضان شلیک کردند.
سازمان عفو بینالملل همان زمان شمار کشتهشدگان را ۱۸ نفر اعلام کرد.
