یدیعوت آحارونوت: جلسه دولت اسرائیل برای آتش‌بس غزه شنبه برگزار می‌شود

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، پنج‌شنبه ۲۷ دی‌ماه اعلام کرد با اینکه مذاکره‌کنندگان ناچارند در آخرین لحظات یک «مساله باقی‌مانده» را حل کنند، اما آتش‌بس در نوار غزه باید همان‌طور که برنامه‌ریزی شده است، از یکشنبه ۳۰ دی‌ماه آغاز شود.

اسرائیل می‌گوید برگزاری نشست کابینه برای تصویب آتش‌بس با حماس را به دلیل کارشکنی این گروه، به تاخیر انداخته است. عزت الرشق، یکی از مقامات ارشد حماس، به رویترز گفت: «حماس به توافق آتش‌بس که قرار است از روز یکشنبه به منظور پایان دادن به ۱۵ ماه خونریزی اجرایی شود، متعهد است.»

روزنامه یدیعوت آحارونوت گزارش داده جلسه دولت اسرائیل برای رای‌گیری درباره توافق آتش‌بس در جنگ غزه روز شنبه برگزار می‌شود و توافق از روز دوشنبه اجرایی خواهد شد.

همزمان خبرگزاری فرانسه می‌گوید هیات دولت اسرائیل روز جمعه درباره توافق آتش‌بس با حماس رای‌گیری می‌کند.

جلسه کابینه اسرائیل برای این موضوع که قرار بود امروز پنجشنبه برگزار شود، پس از آن که بنیامین نتانیاهو، حماس را به دبه‌ کردن درباره جزئیات در لحظه آخر متهم کرد، به تعویق افتاد.

تعویق برگزاری جلسه کابینه اسرائیل

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل گفته تا زمانی که میانجی‌گران تائید نکنند که حماس همه مفاد آتش‌بس را پذیرفته است، جلسه کابینه برای رای‌گیری در مورد توافق برگزار نخواهد شد.

سخنگویان حماس، ادعای اسرائیل درباره دبه کردن این گروه را رد کرده و می‌گویند به توافق پایبند هستند و آمریکا هم می‌گوید اطمینان دارد آتش‌بس طیق توافق، روز یکشنبه برقرار خواهد شد.

بلینکن در یک کنفرانس خبری در واشنگتن گفت: «تعجب‌آور نیست که در یک فرایند و مذاکره که این‌قدر چالش‌برانگیز و پیچیده بوده است، یک مسئله باقی‌مانده وجود داشته باشد.» او افزود: «ما در حال حل این مسئله باقی‌مانده هستیم.»

رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت آخرین اختلاف مربوط به هویت برخی از زندانیانی است که حماس خواهان آزادی آن‌هاست.

توافق آتش‌بس که با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا روز چهارشنبه ۲۶ دی‌ماه محقق شد، شامل یک آتش‌بس اولیه شش‌هفته‌ای است که با عقب‌نشینی تدریجی نیروهای اسرائیلی از نوار غزه همراه خواهد بود. گروگان‌هایی که در دست حماس هستند، به تدریج در ازای آزادی زندانیان فلسطینی بازداشت‌شده در اسرائیل آزاد خواهند شد.

مخالفت برخی از اعضا کابینه با توافق آتش‌بس

در همین حال برخی از اعضای کابینه با توافق مخالف هستند. وزیر دارایی کابینه اسرائیل اعلام کرده است شرط ادامه حضورش در دولت، بازگشت به جنگ در پایان مرحله اول آتش‌بس است.

ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، با انتشار بیانیه‌ای ضمن اشاره به این‌که توافق آتش‌بس با حماس را «افتضاح» می‌داند، به پارلمان این کشور هشدار داده اگر با این توافق موافقت کند، او و حزبش استعفا می‌دهند.

حزب بن گویر که «قدرت یهودی» نام دارد، بخش مهمی از جامعه راست افراطی اسرائیل را نمایندگی می‌کند.

بن‌گویر گفته هر وقت جنگ علیه حماس با هدف نابودی این گروه دوباره شروع شود، زمانی خواهد بود که ان‌ها هم آماده بازگشت خواهند بود.

همزکان با برگزاری تجمعات شادی در برخی مناطق اسرائیل، اعتراضاتی نیز در اسرائیل در مخالفت با آتش‌بس گزارش شده است. در مقابل گزارش شده اهالی غزه خواهان اجرای آتش‌بس هستند.

توافقی که به دست آمده چیست و چه چیزهایی از آن می‌دانیم؟

این توافق همچنان شامل چند مرحله است. مرحله اول اگر در کابینه اسرائیل تصویب شود، از روز یکشنبه اجرایی خواهد شد و شامل موارد زیر است.

این مرحله ۴۲ روز طول خواهد کشید و در همان روز اول آن، حماس تعدادی از گروگان‌های اسرائیلی را آزاد می‌کند و توافق آتش‌بس آغاز می‌شود.

در این ۴۲ روز که معادل شش هفته است، اسرائیل ۳۳ نفر از گروگان‌های خود را (چه زنده و چه اجساد آن‌ها) تحویل می‌گیرد و در مقابل صدها زندانی امنیتی فلسطینی را آزاد می‌کند.

لازم به ذکر است که برخی از این زندانیان افرادی هستند که به اتهام کشتن شهروندان اسرائیلی محکوم شده و به چندین حبس ابد محکوم شده‌اند.

در روز شانزدهم این دوره اول، طرفین مذاکرات را برای دور دوم توافق آغاز می‌کنند که در صورت دستیابی به توافق، دور دوم هم ۴۲ روز به طول خواهد انجامید.

در طول دور اول، نیروهای اسرائیلی از مراکز شهری نوار غزه عقب‌نشینی خواهند کرد، اما ممکن است همچنان حضوری محدود در محور فیلادلفی (مرز نوار غزه با مصر) داشته باشند.

در این مدت، کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه افزایش خواهد یافت و موارد مشابهی از این دست بهبود خواهند یافت.

اگر دور دوم توافق حاصل شود، این مرحله ممکن است به پایان کامل جنگ منجر شود.

در پایان مرحله دوم یا آغاز مرحله سوم، تمامی گروگان‌های اسرائیلی آزاد می‌شوند و نیروهای اسرائیلی به طور کامل از نوار غزه خارج می‌شوند.

همچنین احتمال ایجاد یک منطقه حائل میان نوار غزه و اسرائیل وجود دارد که این موضوع نیز به عنوان بخشی از مرحله دوم مطرح شده و ممکن است طرفین بر سر آن به توافق برسند.

هرزی هالوی، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل، روز پنج‌شنبه از منطقه بیت حانون در شمال نوار غزه بازدید و با سربازان اسرائیلی مستقر در این منطقه ملاقات کرد.

به گزارش وب‌سایت خبری تایمز اسرائیل، هالوی در جریان این دیدار، نیروهای اسرائیلی را در جریان فعالیت‌های ارتش این کشور در غزه طی روزهای آینده قرار دارد.

جلالی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی ضمن اعلام خبر برقراری «پیام‌رسان محرمانه» بین ایران و روسیه تاکید کرد جمهوری اسلامی و روسیه با این پیام‌رسان دیگر نیازی به سوئیفت ندارند.

سوئیفت که مخفف جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است، به شهروندان در کشورهای مختلف جهان امکان می‌دهد با هم رابطه مالی برقرار کنند. دسترسی جمهوری اسلامی به سوئیفت از سال ۱۳۹۰ به دلیل تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای قطع شده است و شهروندان ایرانی برای ارسال یا دریافت پول ناچارند از صرافی‌ها استفاده کنند.

سفیر ایران در روسیه همچنین از تلاش برای اتصال شبکه شتاب جمهوری اسلامی به کارت میر (MIR) روسیه خبر داد و اعلام کرد امروز ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۳، محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی با همتای روس خود در رابطه با پیمان پولی ملاقات خواهند کرد.

اکنون حدود هشت سال است که مقامات ایرانی و روس وعده اتصال شتاب و میر را مطرح می‌کنند. سال ۱۳۹۶ برای اولین بار موضوع اتصال شبکه میر و شتاب به صورت جدی مطرح شد.

ولی‌الله سیف، رئیس کل وقت بانک مرکزی در فروردین آن سال اعلام کرد که این پروژه در مراحل نهایی است. از آن زمان تاکنون، سه رییس جمهور و چهار رییس کل بانک مرکزی تغییر کردند و همچنان هر یکی-دو سال، وعده اتصال شتاب و میر مطرح می‌شود.

با این وجود، سفیر جمهوری اسلامی در روسیه تاکید کرده است سال ۲۰۲۵ میلادی، سال حل مسائل پولی و بانکی میان جمهوری اسلامی و روسیه خواهد بود.

او همچنین با اشاره به امضای قرارداد جامع ۲۰ ساله جمهوری اسلامی و روسیه گفته است بازار روسیه تشنه است و جمهوری اسلامی می‌تواند در آن کار کند.

با وجود تاکید جلالی درباره فرصت‌های اقتصادی بالقوه بازار روسیه، تجربه نشان داده است جمهوری اسلامی تاکنون نتوانسته از بازار این کشور استفاده کند و حتی در شرایط ویژه، روسیه ترجیح داده به کشورهای دیگر فرصت حضور و سرمایه‌گذاری بدهد.

فرصت‌هایی که از جمله در صحبت‌های نهم دی‌ سال جاری، کاوه زرگران، رییس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران به آن اشاره کرد.

این مقام بازرگانی در صحبت‌هایش یا اشاره به ناکامی‌های ایران در استفاده از فرصت‌های صادراتی گفت: «ایران در دو نوبت فرصت صادرات به روسیه را از دست داد؛ نخست زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد و اروپا صادرات خود را به روسیه محدود کرد و دوم زمانی‌که ترکیه هواپیمای روسیه را هدف قرار داد.»

داده‌های رسمی گمرک جمهوری اسلامی هم نشان می‌دهد نه تنها در این دو مقطع، بلکه از سال ۱۳۸۹ به این سو، تراز تجاری ایران و روسیه، همواره برای ایران منفی بوده است؛ به بیانی دیگر ارزش صادرات ایران به روسیه، از ارزش واردات از این کشور کمتر بوده است.

در مقابل، در بزنگاه‌هایی که روند تجارت خارجی روسیه به دلیل مسائل سیاسی مختل شده است، ترکیه به خوبی توانسته است نقش خود را در بازار روسیه افزایش دهد.

موضوعی که مرکز پژوهش‌های مجلس جمهوری اسلامی هم در گزارشی با عنوان «فرصت های تعامل اقتصادی ایران و روسیه» به آن اذعان کرده است.

وعده‌های سر خرمن برای امضای توافق محرمانه

به نظر می‌رسد مصاحبه‌های مکرر جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در رابطه با «تشنگی بازار روسیه» یا اتصال قریب الوقوع شبکه شتاب با میر، که دست‌کم هشت سال است مطرح می‌شود، بیشتر زمینه را برای توجیه قرارداد ۲۰ ساله محرمانه با روسیه آماده می‌کند.

جمهوری اسلامی و روسیه در سال ۱۳۸۰، در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله منعقد کردند. با پایان قرارداد در سال ۱۴۰۰، این قرارداد به طور خودکار برای پنج سال تمدید شد.

دولت ابراهیم رئیسی که از همان سال ۱۴۰۰ و هم‌زمان با پایان قرارداد قبلی آغاز به کار کرد، تلاش زیادی برای انعقاد قرارداد جدید انجام داد.

مانند قرارداد ۲۵ ساله با چین که مفاد آن هرگز به طور جامع، شفاف و رسمی اعلام نشد، تهران و مسکو درباره جزییات توافق‌نامه استراتژیک که در دولت رئیسی تدوین شده است، سکوت کرده‌اند.

با وجود این، به گفته روسیه، توافق‌نامه‌ سال ۱۳۸۰ بین دو طرف، همکاری‌هایی در زمینه «صنعت و فن‌آوری، پروژه‌های امنیتی، انرژی و ساخت نیروگاه‌های اتمی» را شامل می‌شد.

پیش از این جلالی، با «تاریخی» توصیف کردن سفر پزشکیان به روسیه گفت که طبق برنامه‌ریزی انجام شده، پزشکیان ۲۸ دی‌ ماه برای امضای موافقت‌نامه جامع جمهوری اسلامی و روسیه، به مسکو می‌رود.

عبدالمالک حوثی، رهبر حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی، در واکنش به آتش‎‌بس در نوار غزه گفت اسرائیل در این مناقشه «به‌ طرز فاجعه‌باری شکست خورد».

او افزود: «دشمن اسرائیلی در دستیابی به اهداف اعلام‌شده و مشخص خود ناکام ماند و به‌ طرز فاجعه‌باری نتوانست بدون توافق مبادله، زندانیان خود را بازگرداند.»

حوثی تاکید کرد اگر اسرائیل در این سه روز «کشتار» در نوار غزه را متوقف نکند، حوثی‌ها نیز به حملات خود «در حمایت از مردم فلسطین» ادامه خواهند داد.

توافق آتش‌بس میان حماس و اسرائیل از ۳۰ دی اجرایی خواهد شد.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد بازسازی سیستم بهداشت و درمان نوار غزه در یک بازه زمانی پنج تا هفت ساله، دست‌کم ۱۰ میلیارد دلار هزینه در پی خواهد داشت.

ریک پیپرکورن، نماینده سازمان جهانی بهداشت در سرزمین‌های فلسطینی، پنج‌شنبه هشدار داد کمبودها در سیستم درمان غزه «بسیار زیاد» هستند.