تحلیلگر ارشد در ایراناینترنشنال
انتشار ویدیویی از سخنان مجتبی خامنهای، سیاسیترین فرزند علی خامنهای، خبرساز شده و بار دیگر نام او را به سر خط خبرها آورده است. در این ویدیو، مجتبی خامنهای اعلام میکند که تصمیم گرفته کلاسهای درس خارج فقه خود را تعطیل کند.
به محض انتشار این ویدیو، شبکههای اجتماعی مملو از گمانهزنیها شدند. برخی معتقدند که پس از انفجار پیجرهای اعضای حزبالله لبنان، جمهوری اسلامی نگران جان مجتبی خامنهای شده و به همین دلیل کلاسهای او تعطیل شده است تا از خطر ترور جلوگیری شود. برخی دیگر این موضوع را به تحولات داخلی ایران پس از ریاستجمهوری پزشکیان مرتبط میدانند.
دو فرضیه اصلی در ساعات اخیر مطرح شده است. برخی بر این باورند که این تصمیم نشاندهنده نارضایتی مجتبی خامنهای از وضعیت فعلی کشور و طرح موسوم به وفاق ملی است و او به نشانه اعتراض کلاسهای خود را تعطیل کرده است. خصوصا با توجه به اینکه اعلام کرده این تصمیم را بدون اطلاع پدرش گرفته است. در مقابل، برخی دیگر معتقدند که این صحبتها میتواند نشانهای از آمادگی نظام برای اعلام جانشینی مجتبی به جای پدرش باشد.
از نظر برخی کارشناسان، دلایل سیاسی احتمالا مهمتر از دلایل امنیتی هستند. اگر مساله امنیتی بود، اعلام علنی آن نشانهای از ضعف امنیتی در بالاترین سطوح نظام محسوب میشد. بنابراین، به نظر میرسد مساله جانشینی در میان باشد.
برخی تحلیلگران معتقدند که مجتبی خامنهای نمیتواند با پدرش اختلاف داشته باشد، اما قطعیت در این موضوع وجود ندارد. تجربه نشان داده است که در نظامهای دیکتاتوری، پسر دیکتاتور ممکن است از روند اداره کشور توسط پدرش ناراضی شود و در مقابل او بایستد. این ایستادگی یا به انزوای پسر منجر میشود یا به کودتای آرام (یا حتی ناآرام) و در نهایت کنار زدن پدر از قدرت. بنابراین، احتمال نارضایتی مجتبی از وضعیت فعلی کشور بعید نیست.
فرضیه مقابل این است که نظام به این نتیجه رسیده که مجتبی باید برای جانشینی پدرش آمادهتر شود و به او سمتها و مسئولیتهای بیشتری واگذار شود. این فرضیه با توجه به اینکه بسیاری از سمتهای کلیدی کشور در دست نزدیکان مجتبی است، منطقی به نظر میرسد. همچنین، احتمال فوریت این تصمیم ممکن است به وضعیت سلامتی علی خامنهای و نیاز به آمادهسازی فوری جانشین او برگردد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یکی از نزدیکان مجتبی خامنهای که عضو مجلس خبرگان است اعلام کرده است که دلیل تعطیلی کلاسهای او این بوده که کلاسهای او بسیار پررونق بوده و ممکن است باعث کمرنگ شدن کلاسهای سایر علما شود. این فرد اظهار کرده که این اقدام از روی تقوا و برای تربیت نفس بوده است.
در مورد دلایل امنیتی و ترس از کشته شدن مجتبی خامنهای، با وجود خطر نفوذ اسرائیل در جمهوری اسلامی، به نظر نمیرسد که این علت باعث اعلام علنی تعطیلی کلاسها شده باشد. اما فراتر از این ویدیو و صحبت های مجتبی خامنهای، واقعیت این است که مقامات کلیدی جمهوری اسلامی، از جمله مجتبی خامنهای، به شدت نگران امنیت جانی خود هستند. در ماههای اخیر، اسرائیل با ترور برخی از فرماندهان حزبالله و حملات دقیق به آنها، نشان داده که توانایی نفوذ جدی در میان نیروهای این گروه دارد.
از سوی دیگر، پس از انفجار پیجرهای چند هزار عضو حزبالله، دوباره بحثهایی درباره نحوه کشته شدن ابراهیم رئیسی مطرح شده است. احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، یکی از احتمالات مرگ رئیسی را انفجار پیجر عنوان کرده و ادعا کرده که رئیسی نیز از پیجر استفاده میکرده است.
این نماینده مجلس با اشاره به برتری تکنولوژیکی اسرائیل، اظهار داشته که حزبالله پس از این حملات دچار سردرگمی شده و همین مساله احتمالا نشانگر نفوذ اسرائیل به دستگاههای اطلاعاتی جمهوری اسلامی نیز باشد. او همچنین به نقش نیروهای جمهوری اسلامی در تهیه پیجر برای حزبالله اشاره کرده و احتمال داده که انفجار پیجر میتواند علت مرگ رئیسی بوده باشد.
اگرچه برخی مقامات تلاش کردهاند این اظهارات را تکذیب کنند، اما در حال حاضر بحث نفوذ اسرائیل و احتمال خطر برای مقامات جمهوری اسلامی به موضوع داغ رسانهها و شبکههای اجتماعی تبدیل شده است.
یکی از این مقامات امنیتی که نامشان فاش نشده، به این خبرگزاری گفت: «عملیات گستردهای از سوی سپاه پاسداران برای بازرسی همه دستگاهها و نه فقط تجهیزات ارتباطی در حال انجام است.»
او افزود: «بیشتر این دستگاهها یا دستساز بوده یا از چین و روسیه وارد شدهاند.»
این مقام افزود که جمهوری اسلامی از نفوذ عوامل اسرائیل نگران است و در حال حاضر تحقیقات کامل از کارکنان سپاه پاسداران، شامل اعضای میانی و بلندپایه این نهاد نظامی آغاز شده است.
این مقام امنیتی گفت: «این تحقیقات شامل بررسی حسابهای بانکی افراد در ایران و خارج از کشور و همچنین بررسی سابقه سفر آنها و خانوادههایشان میشود.»
وزارتخانههای امور خارجه، دفاع و کشور در ایران، در این زمینه اظهار نظری نکردهاند.
روز سهشنبه گذشته در یک حمله هماهنگ، دستگاههای پیجر اعضای حزبالله لبنان، گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی، منفجر شدند.
یک روز بعد از آن، صدها دستگاه واکیتاکی حزبالله منفجر شد.
در این حملات ۳۹ نفر کشته و بیش از سه هزار نفر مجروح شدند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در مطلبی نوشت باتری دستگاههای پیجرهای حزبالله لبنان به نوع خاصی از مواد منفجره حساس به حرارت آلوده شده و موساد، مسئول انتقال باتریهای آلوده به کشور سازنده بوده است.
حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، عصر روز پنجشنبه گذشته در یک سخنرانی، به منفجر شدن پیجرها و بیسیمهای اعضای این گروه در روزهای قبل از آن پرداخت و گفت شکی نیست که حزبالله ضربه امنیتی بزرگی خورده است.
دولت لبنان و حزبالله میگویند اسرائیل پشت این حملات بوده است اما اسرائیل دست داشتن در این حمله را نه تکذیب و نه تایید کرده است.
مقام امنیتی جمهوری اسلامی در گفتوگو با رویترز از ارائه جزییات در مورد نحوه ارتباط نیروهای سپاه پاسداران خودداری کرد.
سپاه پاسداران دارای ۱۹۰ هزار پرسنل است.
او گفت: «در حال حاضر، ما از رمزگذاری سراسری در سیستمهای پیامرسان استفاده میکنیم.»
به گفته همین مقام، نگرانی گستردهای در میان دستگاه حاکمه جمهوری اسلامی وجود دارد.
همچنین بر اساس این گزارش، مقامات سپاه پاسداران برای بررسیهای فنی با حزبالله تماس گرفتهاند و چندین نمونه از دستگاههای منفجر شده را به منظور تحقیق کارشناسان ایرانی، به تهران بردهاند.
یکی دیگر از مقامات ایرانی گفت که نگرانی اصلی جمهوری اسلامی حفاظت از تاسیسات هستهای و موشکی ایران به ویژه تاسیسات زیرزمینی این کشور است.
از سال گذشته، تدابیر امنیتی در این سایتها به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است.
او افزود که هیچوقت به اندازه کنونی، تدابیر شدید امنیتی وجود نداشته و پس از انفجارهای پیجر در لبنان، تدابیر امنیتی به طور قابل توجهی فراتر از سطوح قبلی افزایش یافته است.
سپاه پاسداران بازوی اصلی نظامی و همچنین سیاسی و اقتصادی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی است که فرماندهان اصلی آن با حکم مستقیم او منصوب میشوند.
این نیرو که پس از انقلاب سال ۵۷ و برای حفاظت از حکومت تاسیس شد، دارای قوای زمینی، دریایی و هوایی است که بر مرزها و تسلیحات استراتژیک ایران تسلط دارند.
