بحران اقتصادی، عامل تشدید افت تحصیلی دانشآموزان در ایران

ایران، روزنامه دولت جمهوری اسلامی، گزارش داد بهدلیل کاهش بودجه وزارت آموزش و پرورش و همچنین کاهش درآمدهای مردم، دولت و خانوادهها مانند گذشته توان هزینهکرد برای تحصیل دانشآموزان را ندارند.

ایران، روزنامه دولت جمهوری اسلامی، گزارش داد بهدلیل کاهش بودجه وزارت آموزش و پرورش و همچنین کاهش درآمدهای مردم، دولت و خانوادهها مانند گذشته توان هزینهکرد برای تحصیل دانشآموزان را ندارند.
روزنامه ایران دوشنبه اول دی به نقل از هادی موسوینیک، مدیر گروه سیاستهای حمایتی و مقابله با فقر مرکز پژوهشهای مجلس، نوشت: «در ۱۵ سال اخیر، هزینههای دولت برای سیستم آموزش کشور ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده و از طرف دیگر خانوارها هم مانند سابق توان صرف هزینه تحصیل را ندارند.»
بر اساس آمارهای موسوینیک، در دهه ۱۳۹۰ سهم هزینه تحصیل فرزندان از کل مخارج خانوار حدود ۴ درصد بود، اما این عدد در سالهای اخیر به ۲ درصد کاهش یافته است.
این مقام مرکز پژوهشهای مجلس دلیل این موضوع را افت درآمد خانوارها عنوان کرد و افزود با کاهش درآمد سرانه، توان مالی خانوادهها برای پرداخت هزینههای آموزشی کمتر شده است.
در پی سیاستهای ناکارآمد جمهوری اسلامی در حوزههای اقتصادی، سیاست داخلی و سیاست خارجی طی دهههای اخیر، تورم افسارگسیخته زندگی شهروندان، بهویژه اقشار کمدرآمد، را بهشدت تحت تاثیر قرار داده و قیمت کالاهای اساسی با جهشی بیسابقه مواجه شده است.
گزارشهای بسیاری نیز درباره تاثیر بحران اقتصادی بر سلامت روانی و جسمی شهروندان و پیامدهای آن در حوزههای مختلف، از جمله نظام آموزشی، مطرح شده است.
عوامل بازدارنده در نظام آموزشی ایران
موسوینیک در ادامه اظهارات خود، یکی از دلایل افت میانگین معدل دانشآموزان را کاهش هزینهکرد خانوار برای تحصیل فرزندان دانست.
او تاکید کرد: «این موضوع را در جامعه بارها دیدهایم که وقتی اوضاع اقتصادی بدتر میشود، پدیدههای بازدارنده در آموزش دانشآموزان نیز بیشتر میشود که یکی از پیامدهای آن بازماندگی از تحصیل است.»
شهریورماه و همزمان با ادامه هشدارها در خصوص موج ترک تحصیل کودکان در ایران، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش، اعلام کرد شمار دانشآموزان بازمانده از تحصیل در کشور به ۹۵۰ هزار نفر رسیده است.
فرشاد ابراهیمپور، عضو کمیسیون آموزش مجلس، نیز مهر سال گذشته با اشاره به آمار پنهان کودکان بازمانده از تحصیل گفت در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ حدود دو میلیون دانشآموز ثبتنام نشدهاند که دلیل اصلی آن مشکلات اقتصادی است.
فقر مانع پیشرفت نسلهای بعدی میشود
بر اساس گزارشها، بحران آموزشی در ایران تنها به ترک تحصیل محدود نیست؛ افت تحصیلی نیز به پدیدهای فراگیر تبدیل شده و دانشآموزانی را که در چرخه آموزش باقی ماندهاند، تحت تاثیر قرار داده است.
روزنامه ایران در گزارش خود نوشت آمارها نشان میدهد میانگین معدل دانشآموزان در سال گذشته بین ۸ تا ۱۰ در نوسان بوده و این موضوع نگرانیها درباره افت کیفیت آموزش و عملکرد نظام آموزشی کشور را افزایش داده است.
موسوینیک در ادامه تاکید کرد فقر خانوارها مانعی مهم در مسیر رشد و ارتقای نسلهای آینده به شمار میآید.
او با استناد به آمارهای موجود گفت: «تحرکهای بین نسلی در میان افراد جامعه ما خیلی ضعیف شده است.»
به گفته این مقام مرکز پژوهشهای مجلس، اگر یک نفر در ایران در دهک اول درآمدی یعنی ضعیفترین سطح اقتصادی باشد، به احتمال ۴۰ درصد نسل بعدی او نیز در همین دهک باقی خواهد ماند.
او اضافه کرد این در حالی است که در کانادا، احتمال عدم ارتقای موقعیت اجتماعی افراد نسبت به خانواده تنها ۲۰ درصد است.