عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی با تایید «از بین رفتن بسیاری از» تجهیزات هستهای جمهوری اسلامی در حمله آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه گفت: «برنامه هستهای ایران از بین نرفته است.» او افزود آمریکا در حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی موفق بوده است.»
عراقچی به شبکه الجزیره گفت: «تکنولوژی هستهای در ایران وارداتی نیست و ما برنامه هستهای خود را بدون تجهیزات وارداتی راهاندازی کردیم تا در صورت بمباران، دستخالی نباشیم. اینها محصول دانش ایرانی و دانشمندان ماست و مجددا قابل تولید است.»
ترامپ بخش عمدهای از سخنان خود را به جنگ ۱۲ روزه با جمهوری اسلامی اختصاص داد و گفت دولت او با کمک نظامی به اسرائیل، حملات گسترده به جمهوری اسلامی و مهار حماس و حزبالله، «صلح واقعی» را برای نخستین بار به منطقه آورده است.
ترامپ در سخنرانی خود با اشاره به گفتوگوهایش با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گفت: «به بیبی گفتم، واقعا شگفتانگیز است کاری که انجام دادهاید. وقتی به نقشه خاورمیانه نگاه میکنید، سرزمین شما آنقدر کوچک است که باورش سخت است چه کارهایی توانستهاید انجام دهید.»
او افزود که حمایت نظامی آمریکا نقش تعیینکنندهای در برطرف کردن تهدیدها علیه اسرائیل داشته است. ترامپ گفت: «بمبافکنهای بی-۲ که فرستادیم کمک بزرگی بود. ما کمک زیادی دادیم. وقتی جنگندهها داشتند همه آن پهپادها را میزدند، این هم کمک بزرگی بود.»
ترامپ با مقایسه پهپادها و جنگندهها تاکید کرد: «هرگز نگذارید کسی به شما بگوید پهپاد بهتر از جنگنده است. پهپاد خوب است، خیلی هم خوب است، اما وقتی اف-۲۲ها دور آنها میچرخند، هیچچیز باقی نمیماند.»
او با اشاره به اینکه حدود «دو هزار پهپاد» به سمت اسرائیل شلیک شده بود، افزود: «جنگندههای ما داشتند آنها را یکییکی ساقط میکردند. تنها مشکل این بود که گاهی گلولهشان تمام میشد، اما هر کدام یک پهپاد را زد و ما کار بزرگی انجام دادیم.»
رییسجمهوری آمریکا سپس به ایران پرداخت و گفت دولت او «بهترین کار» را با هدف قرار دادن برنامه هستهای تهران انجام داده و در مورد جمهوری اسلامی از هر دولت دیگری در آمریکا بهتر عمل کرده است.
ترامپ گفت ارزیابی او بر پایه گزارش مستقیم خلبانان و تصاویر عملیاتی بوده است. او توضیح داد که پس از انجام حمله، خلبانان بمبافکنها، تیمهای فنی، خدمه هواپیماهای سوخترسان و نیروهای پشتیبانی را به کاخ سفید دعوت کرده و جزئیات عملیات را بهطور کامل از آنان دریافت کرده است.
به گفته ترامپ، در این عملیات از بمبافکنهای بی-۲، ناوگانی متشکل از ۵۲ هواپیمای سوخترسان، جنگندههای اف- ۲۲ و اف-۳۵ استفاده شد و چندین هواپیمای بی-۲ نیز بهطور همزمان در مسیرهای مختلف به پرواز درآمدند تا موجب سردرگمی کامل سامانههای دفاعی ایران شوند.
او تاکید کرد که جنگندهها بهطور کامل وارد حریم هوایی ایران شدند، بدون آنکه شناسایی شوند، و عملیات در ساعت دو بامداد، در تاریکی مطلق و بدون نور ماه انجام شد.
ترامپ گفت: «تمام بمبها با دقت کامل از طریق دهانههای تهویه به داخل کوههای گرانیتی هدایت شدند و هر هدف با موفقیت اصابت شد.»
ترامپ افزود که در حالی که هواپیماها هنوز در مسیر بازگشت بودند، برخی رسانهها از جمله سیانان اثربخشی عملیات را زیر سوال بردند، اما به گفته او، بعدا هم کمیسیون انرژی اتمی و هم مقامهای جمهوری اسلامی اذعان کردند که حمله منجر به «نابودی کامل» شده است.
رییسجمهوری آمریکا گفت انتقاد او از رسانهها نه برای دفاع شخصی، بلکه برای حمایت از خلبانانی بوده که «یکی از خطرناکترین ماموریتهای نظامی» را انجام دادند.
ترامپ افزود خلبانان به او گفتهاند که بیش از ۲۲ سال، سالانه چندین بار، برای چنین عملیاتی تمرین کرده بودند، اما هیچ رییسجمهوری پیش از او اجازه اجرای آن را نداده بود.
ترامپ این عملیات را «بزرگترین تک حمله نظامی تاریخ» توصیف کرد و آن را با عملیات ناموفق آمریکا در دوران ریاستجمهوری جیمی کارتر مقایسه کرد و گفت تفاوت این دو، نشاندهنده سطح برنامهریزی و توان نظامی فعلی ایالات متحده است.
او گفت: «ما برنامه هستهای ایران را از بین بردیم. اگر آن را داشتند، ظرف یک ماه داستان کاملا متفاوت میشد. ما الان داشتیم از جای کاملا متفاوتی صحبت میکردیم.»
ترامپ بار دیگر از توافق هستهای ایران انتقاد کرد و گفت: «رییسجمهوری قبلی به ایران باور داشت. آنها کل جهان را برای ایران کنار گذاشتند. به همین دلیل توافق هستهای ایران را امضا کردند. من بلافاصله آن را لغو کردم. بدترین توافق ممکن بود.»
او افزود که نتانیاهو پیش از امضای توافق هستهای تلاش کرده بود مانع آن شود. ترامپ گفت: «بیبی نتانیاهو آمد و از باراک حسین اوباما التماس کرد که آن توافق را امضا نکند، اما او امضا کرد.»
رییسجمهوری آمریکا در بخش دیگری سخنانش به حماس و حزبالله پرداخت و گفت: «اگر حماس دست از پا خطا کند، میداند به دردسر بزرگی خواهد افتاد.»
او حزبالله لبنان را نیز «دردسر بزرگ» توصیف کرد و افزود: «کشورهای زیادی هستند که اگر لازم باشد، آمادهاند وارد عمل شوند. نه فقط اسرائیل.»
ترامپ تاکید کرد که منطقه به سطحی بیسابقه از هماهنگی رسیده است. او گفت: «وحدت عظیمی در خاورمیانه ایجاد شده است. ما برای اولین بار به صلح واقعی در خاورمیانه رسیدهایم.»
او همچنین با اشاره به آتشبس غزه گفت:«ما به توافق آتشبس برای پایان دادن به جنگ غزه رسیدیم؛ چیزی که همه میگفتند غیرممکن است.»
ترامپ همچنین به اقدامات داخلی دولت خود اشاره کرد و گفت: «چند روز پس از آغاز به کارم، قویترین فرمان اجرایی تاریخ برای مقابله با یهودستیزی را امضا کردم.»
او گفت: «ما همچنین منابع فدرال را برای حفاظت از دانشجویان و اعضای هیئت علمی یهودی بسیج کردهایم. استادان تحت محاصرهاند. دانشجویان تحت محاصرهاند. وقتی به کلمبیا نگاه میکنید، به هاروارد نگاه میکنید، به بعضی از این دانشگاهها نگاه میکنید، میبینید چه خبر است.»
ترامپ گفت دولتش «هواداران خارجی جهادگرایان و حامیان تروریسم» را اخراج میکند. او تاکید کرد: «ما آنها را زندانی نمیکنیم، اخراج میکنیم.»
رییسجمهوری آمریکا همچنین با اشاره مجدد به حمایتهای خود از اسرائیل افزود: «من پایتخت واقعی اسرائیل را به رسمیت شناختم و سفارت آمریکا را به اورشلیم منتقل کردم.»
ترامپ درباره حمله مرگبار سیدنی گفت: «چه اتفاق وحشتناکی. ما برای همه کسانی که کشته شدند عزاداریم و برای بهبودی سریع مجروحان دعا میکنیم.»
در پی حمله یکشنبه دو مهاجم به مراسم حنوکا در ساحل بوندای سیدنی ۱۵ نفر کشته شدند. رسانههای استرالیا از این حمله به عنوان یکی از تاریکترین روزهای تاریخ استرالیا یاد کردند.
هرانا سهشنبه ۲۵ آذر با اعلام این خبر نوشت رد درخواست اعاده دادرسی وفاییثانی به او ابلاغ شده است.
این سایت حقوقبشری به نقل از یک منبع مطلع نوشت: «پس از این ابلاغ، در تماسی از زندان به خانواده وفاییثانی اعلام شد که پرونده او به دایره اجرای احکام مشهد ارسال شده است. به مادر این زندانی سیاسی بهطور غیرمنتظرهای اجازه ملاقات حضوری داده شده است.»
این منبع مطلع که به هویتش اشارهای نشده است، افزود: «مجموعه این موارد، در کنار تایید نهایی حکم و ارسال پرونده به اجرای احکام، نشان میدهد که وضعیت این زندانی سیاسی در مرحلهای نگرانکننده قرار دارد.»
پیشتر در شش آذر، ویتالی کلیچکو، شهردار کییف و قهرمان پیشین بوکس جهان، در نامهای خواستار توقف اجرای حکم اعدام این زندانی سیاسی شده بود.
۱۵ آبان نیز گروهی از ورزشکاران شناختهشده خارجی و ایرانی با انتشار بیانیهای مشترک خطاب به سازمان ملل متحد، فدراسیونهای بینالمللی ورزشی و دولتها، با اعلام قریبالوقوع بودن اعدام وفاییثانی، خواستار نجات جان این ورزشکار شده بودند.
حکم اعدام وفاییثانی پیشتر دو بار در دیوان عالی کشور نقض شده بود، اما در ماههای اخیر از سوی شعبه نهم این دیوان تایید شد.
در پی این تصمیم، بابک پاکنیا، وکیل مدافع او درخواست اعاده دادرسی مجدد ارائه کرده بود که بهنوشته هرانا در نهایت رد شد.
پاکنیا ۱۶ آذر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با توجه به قطعی بودن حکم، تمام تلاش خود را برای تجویز رسیدگی مجدد در دیوان عالی کشور به کار خواهیم بست و تلاشها متوقف نخواهد شد؛ از صمیم قلب و با اعتقاد کامل میگویم که این جوان مستحق زندگی دوباره است.»
نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، وفاییثانی را اسفند ۹۸ و متعاقب اعتراضات آبان خونین در مشهد بازداشت و به زندان وکیلآباد منتقل کردند.
این شهروند معترض، حدود دو سال بعد در دی ۱۴۰۰ از سوی دادگاه انقلاب مشهد به اتهام «افساد فی الارض از طریق تحریق و تخریب اموال عمومی» به اعدام محکوم شد.
در حال حاضر، علاوه بر زندانیان جرایم عمومی که هر روز در زندانهای ایران به دار آویخته میشوند، حدود ۷۰ زندانی در زندانهای سراسر کشور با اتهامات سیاسی در معرض تایید یا اجرای حکم اعدام قرار دارند.
همچنین بیش از ۱۰۰ نفر دیگر با اتهامات مشابه، با خطر صدور حکم مرگ روبهرو هستند.
پایگاه خبری واتسترایل فیرم در گزاشی نوشت بر اساس متن این شکایت که در دادگاه ایالتی تگزاس ثبت شده، شرکتهای آمریکایی تگزاس اینسترومنتس، ایامدی و اینتل متهم شدهاند که نتوانستهاند از انتقال تراشهها و ریزپردازندههای خود به سامانههای تسلیحاتی روسیه و ایران جلوگیری کنند.
به گزارش این نشریه، شاکیان که از قربانیان حملات پهپادی و موشکی هستند، گفتند اعضای خانواده خود را از دست داده یا دچار آسیبهای شدید جسمی و روانی شدهاند.
در این شکایت آمده است که این قطعات، از جمله در پهپادهای شاهد، در بخشهایی مانند سامانههای کنترل پرواز، ناوبری و مقابله با اخلال استفاده شده و نقش موثری در حملات به مناطق مسکونی و زیرساختهای انرژی اوکراین داشتهاند.
روزنامه محلی گلاس ویهلکوپولسکی ۲۲ شهریور گزارش داد شرکت لهستانی «دبلیو اس کی پوزنان» قطعاتی را به ایران فروخته که در ساخت پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ مورد استفاده قرار گرفتهاند؛ پهپادهایی که اخیرا در حملات روسیه علیه لهستان به کار گرفته شدند.
این پرونده نخستینبار از سوی خبرنگار تحقیقی رادیو «زیایتی» فاش شد. او گزارش داد پمپهای سوختی که مستقیما از کارخانه لهستانی صادر شده، در نهایت به خط تولید پهپادهای ایرانی منتقل شده است.
تلاش برای جلوگیری از انتقال فناوریهای حساس
وکلای شاکیان گفتند این شرکتها با وجود هشدارهای مکرر نهادهای دولتی، گزارشهای رسانهای و تحقیقات مستقل، به فروش محصولات خود از مسیرهایی ادامه دادهاند که خطر انتقال به روسیه، ایران و چین را داشته است.
بر اساس این گزارش شکایت ثبت شده چهار محور اصلی دارد؛ سهلانگاری، نقض قوانین کنترل صادرات آمریکا، سهلانگاری فاحش و مرگ غیرقانونی.
در متن شکایت تاکید شده که قوانین کنترل صادرات آمریکا و فرمانهای اجرایی روسایجمهوری پیشین و کنونی، دقیقا برای جلوگیری از انتقال فناوریهای حساس به بازیگران متخاصم وضع شدهاند و نقض این قوانین بهطور مستقیم به کشته شدن غیرنظامیان منجر شده است.
وزارت دادگستری آمریکا ۲۱ شهریور از ثبت شکایتی برای توقیف حدود ۵۸۴ هزار دلار ارز دیجیتال تتر مرتبط با محمد عابدینی نجفآبادی، تبعه ۳۹ ساله ایرانی و مدیرعامل شرکت «صنعت دانش رهپویان افلاک» بهدلیل نقش او در ارتباط با برنامه پهپادی سپاه خبر داد.
دادستانی آمریکا در ماساچوست اعلام کرد این شرکت ایرانی سامانههای ناوبری «سپهر» را برای سپاه پاسداران تولید میکرده و این فناوری در پهپادها و موشکهای هدایتشونده بهکار رفته است.
۷۰ درصد قطعات پهپادهای روسی محصول آمریکاست
در این شکایت همچنین به گزارشهای منتشرشده از سوی نهادهایی مانند موسسه صلح آمریکا، شبکه پیبیاس، مدرسه اقتصاد کییف و موسسه علم و امنیت بینالملل اشاره شده که نشان میدهد بخش بزرگی از قطعات کشفشده در پهپادها و موشکهای روسی، ساخت شرکتهای آمریکایی بودهاند.
در یکی از این گزارشها آمده است که حدود ۷۰ درصد قطعات شناساییشده در پهپادهای روسیه از شرکتهای آمریکایی تامین شده است.
شاکیان گفتند این شرکتها با وجود آگاهی از خطر سوءاستفاده از محصولاتشان، تدابیر موثری برای کنترل زنجیره تامین اتخاذ نکردهاند و به همکاری با توزیعکنندگان پرخطر ادامه دادهاند.
آنها خواستار دریافت غرامت و همچنین صدور احکام تنبیهی هستند تا به گفته خودشان، از تکرار چنین مواردی در آینده جلوگیری شود.
در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ پهپادهای انتحاری «شاهد» ساخت جمهوری اسلامی نقش برجستهای در این جنگ ایفا کردهاند.
نیروهای روسیه هزاران فروند از این پهپادها را که با نامهای محلی مانند «گران-۲» نیز شناخته میشوند، بهکار گرفتهاند تا با حملات مکرر به زیرساختهای انرژی، مناطق شهری و اهداف نظامی اوکراین، سامانههای دفاع هوایی این کشور را تحت فشار قرار دهند و بارِ جنگ را افزایش دهند، اقدامی که مورد انتقاد کییف و غرب قرار گرفته است و باعث تحریم و درخواست بررسی بینالمللی شده است.
«همراه بیمار» هیچ نسبتی با بیمار ندارد؛ در واقع کسی است که برای نگهداری از بیمار و کمک به او برای انجام کارهای روزانه مثل غذا خوردن و نظافت، استخدام میشود.
بر اساس آگهیهایی که در فضای مجازی از جمله وبسایت «دیوار» منتشر شده، شرکتهای خدمات پرستاری افراد نیازمند به شغل را برای نگهداری از بیمار با عنوان «همراه بیمار» و کمک به نگهداری از کودک، با عنوان «مادریار» استخدام میکنند و بعد به متقاضیان معرفی میکنند.
چندی پیش سایت «دیدهبان ایران» از شرایط سخت کاری افرادی که آنها را «همراه اجارهای» خوانده بود، نوشت؛ افرادی که بدون لباس فرم و پوشش رسمی با دستمزدهای پایین در بیمارستانها مشغول به کار هستند. یکی از پرستاران شاغل در تهران به ایراناینترنشنال گفت که کارهایی که یک «همراه بیمار» انجام میدهد کارهایی است که معمولا کسی با این دستمزد پایین انجام نمیدهد؛ آنها از بیمارانی نگهداری میکنند که توان رفتن به توالت و حمام را ندارند.
حرفهای که معمولا انتخاب آخر است
با جستجوی کلمه «همراه بیمار» در وبسایت دیوار، دهها آگهی خدمات پرستاری در نقاط مختلف ایران نمایان میشود. همه این شرکتها یک شکل و شمایل و رویه ثابت دارند و تلاش میکنند به این سوال پاسخ دهند که چرا مشتری باید به این شرکت اعتماد کند. در وبسایت شرکتها آمده که آنها از افراد مجرب و متخصص در این مسیر بهره میبرند و شرکتشان ثبت رسمی شده است. در یکی از این صفحات، هزینه هشت ساعت کار همراه بیمار برای بیماری که نیاز به خدمات شخصی بهداشتی ندارد و توانایی در جابجایی را دارد، هشتصد هزار تومان است. اما این قسمت خوب ماجراست. خیلی از این صفحات قیمت را توافقی اعلام کردهاند.
در این بین برخی از افراد به طور شخصی در سایت دیوار آگهی گذاشته و خود را همراه بیمار معرفی کردهاند. بسیاری از آنها ادعا میکنند که در این زمینه تخصص دارند، کمکهای اولیه میدانند و حاضر به سفر به تمام نقاط ایران هستند. آنها برای دوازده ساعت همراهی بیمار در بیمارستان یک میلیون و پانصد هزار تومان دریافت میکنند.
یک پرستار که در یکی از بیمارستانهای تهران کار میکند، به ایراناینترنشنال گفت: «سایت دیوار تنها جایی نیست که میتوان آگهی همراه بیمار را دید. روی در و دیوار بیمارستانها پر است از تبلیغ برای این شرکتها یا افراد آماده به کار. اما از آنجا که مردم به افرادی که به طور شخصی تمایل به این کار دارند، اعتماد نمیکنند، به ناچار برای استخدام همراه بیمار به شرکتهای خدمات پرستاری رجوع میکنند.»
این پرستار که نخواست نامش اعلام شود، گفت که یکی دیگر از راههایی که این افراد گاه از طریق آن در بیمارستانها به عنوان همراه بیمار مشغول به کار میشوند، کمک گرفتن از کادر بیمارستان است. گاهی یک همراه بیمار بعد از اینکه چند بار توسط شرکت به بیمارستان معرفی شده و کار پیدا میکند، از کارمندان بیمارستان میخواهند که آنها را به بیمارانی که نیاز به همراه بیمار دارند معرفی کنند؛ زیرا شرکتهای خدمات درمانی نزدیک به دو سوم هزینهای را که از بیمار دریافت میکنند را به عنوان سهم شرکت برداشت میکنند و این افراد با درآمد بسیار کم مجبور به کارهای سختی مثل کمک به نظافت بیمار، خالی کردن لگن، نصب «سوند» و حمام کردن بیماران میشوند. آن هم در شرایطی که گاه با رفتارهای توهینآمیز از سوی بیمار و خانواده آن روبرو میشوند. البته این اتفاق معمولا در بیمارستانهای دولتی که تعداد پرستاران و بهیاران کمتر است، اتفاق میافتد.
شغلی برای کمک به تامین هزینه درمان
افرادی که به عنوان همراه بیمار کار میکنند، گاهی تنها به دلیل شرایط خود در آن مقطع حاضر به انجام این کار میشوند.
یک پزشک که در یکی از بیمارستانهای تهران کار میکند، به ایراناینترنشنال گفت: «گاهی بستگان یک بیمار برای تامین هزینه بیمار خود در بیمارستان دست به دامان دکتر و پرستار میشوند تا برایشان یک شغل همراه بیمار دست و پا کنند.»
یک پرستار مرد از تهران که خود تجربه همکاری با یکی از این همراهان بیمار را داشت به ایراناینترنشنال گفت چند سال پیش برای مادربزرگش که مبتلا به سرطان بود و نیاز به کمک و نگهداری در خانه داشت از طریق یکی از شرکتهای خدمات پرستاری یک همراه بیمار استخدام کرده بود.
این پرستار توضیح داد: «این فرد یک دانشجوی پرستاری بود که برای امرار معاش در کنار درس به این کار مشغول بود. او که تجربه خوبی از کار با شرکتهای خدمات پرستاری به عنوان همراه بیمار نداشت، میگفت که شرکت در ازای دادن کار، سفتههای سنگین از افراد دریافت میکند و دو سوم هزینهای را که خانواده بیمار برای همراه بیمار پرداخت میکند، برای خود بر میدارد. در واقع سهم همراه بیمار در برابر کاری که انجام میداد بسیار ناچیز بود.»
کار در منزل بیماران مشکلات متعددی دارد. خانم «همراه بیمار» برای خانواده تعریف کرده بود که در خانه قبلی که برای مراقبت از یک خانم بیمار مشغول به کار بود، مردی در آن خانه قصد تجاوز به او را داشت و او به سختی خودش را نجات داده بود. پس از آن، او شرکت قراردادی خود را تغییر داده بود و تصمیم گرفته بود فقط به خانههایی برود که محیط امنتری دارند و رفت و آمد در آن زیاد است. به گفته این همراه بیمار، شرکتهای خدمات پرستاری با کوچکترین شکایتی از سمت خانواده بیمار شرکت سفتههای همراه بیمار را به اجرا میگذارد و دیگر پیدا کردن کار برایشان تقریبا محال میشود.
این پرستار در مصاحبه با ایراناینترنشنال اضافه کرد که بیشتر افرادی که به این کار مشغول هستند یا تمایل به این کار دارند زنان سرپرست خانواده هستند که از سر ناچاری به این شغل روی آوردهاند. بسیاری از آنها تخصصی ندارند و در بیمارستان از کادر درمان کار را یاد میگیرند. شاید به همین دلیل است که بیماران و بستگان آنها، ترجیح میدهند برای استخدام همراه بیمار به سراغ شرکتهای خدمات پرستاری بروند.
با این حال مهارت افرادی که شرکتها معرفی میکنند نیز تضمین شده نیست؛ چرا که به گفته این پرستار، متقاضیان انجام کار همراه بیمار معمولا کسانی هستند که به دلیل نیاز مالی و به ناچار به این کار روی آوردهاند.
