بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ساعاتی پس از حمله تروریستی مرگبار تیراندازی در سیدنی در جریان جشن حنوکای یهودیان، گفت که در ماه اوت نامهای به آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، ارسال کرده بود و در آن نامه، کانبرا را متهم کرده بود که «بر این آتش یهودستیزی بنزین میریزد».
نتانیاهو با بازگویی مضمون نامه خود افزود سیاستهای آلبانیزی، که شامل بهرسمیت شناختن یک دولت فلسطینی نیز میشود، «نفرت از یهودیان را که اکنون در خیابانهای شما پرسه میزند» تشویق میکند.
او گفت: «یهودستیزی یک سرطان است. وقتی رهبران سکوت میکنند، گسترش مییابد. شما باید ضعف را با اقدام جایگزین کنید.»
او افزود: «آمریکا در هیچ چیزی صادق نبوده است و به نظر من هیچ کسی نمیتواند به آمریکا اعتماد کند، ولی این نمیتواند مانع از آن شود که دیپلماسی را انتخاب نکنید.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در مورد احتمال رویارویی نظامی با اسرائیل نیز گفت تهران هم «زیاد میشنود» که اسرائیل ممکن است بار دیگر به ایران حمله کند، اما افزود به نظر میرسد تمرکز فعلی اسرائیل بر حوزه «جنگ روانی» قرار دارد.
عراقچی تاکید کرد که هدف از این رویکرد، «ایجاد واهمه» در داخل کشور و القای این تصور [برای عموم] است.
او در ادامه گفت: «این البته بدان معنی نیست که ما احتمال جنگ را نادیده میگیریم؛ ما آمادگی کامل داریم و نیروهای مسلح و مردم ما آمادگی دفاع از کشور را در هر شرایطی دارند.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۰ آذر گفته بود برخی مرتب احتمال تکرار درگیری نظامی را مطرح میکنند و «بعضی هم عامدانه در این موضوع میدمند تا مردم را دل به شک نگه دارند و دلهره ایجاد کنند».
خامنهای پیشتر در شهریورماه نیز هشدار داده بود وضعیت «نه جنگ، نه صلح» که اکنون در ایران وجود دارد، «فضای خوبی نیست» و «ضرر و خطر» دارد.
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره چشمانداز برنامه هستهای جمهوری اسلامی افزایش یافته و پافشاری حکومت ایران بر تداوم آن، احتمال واکنش جامعه جهانی، بهویژه آمریکا، اسرائیل و تروئیکای اروپایی، را تقویت کرده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در بخشی از این مصاحبه درباره اظهارات دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، درباره تغییر رژیم و «بازگشت ایران به عظمت و شکوه»، گفت: «اینکه الان ایران در یک موقعیت بزرگ و با عظمت هست یا نیست به خود مردم ایران مربوط میشود.»
ترامپ اوایل تیر و پس از حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی با استفاده از عبارت «شکوه را دوباره به ایران بازگردانیم»، گفته بود اگر جمهوری اسلامی نتواند عظمت و شکوه را به ایران بازگرداند، چرا نباید به تغییر رژیم فکر کرد؟
این روزنامه شنبه ۲۲ آذر نوشت پس از انتصاب احمد سویدان بهعنوان سفیر جدید لبنان در تهران، جمهوری اسلامی نیز نام سفیر پیشنهادی خود را برای وزارت خارجه لبنان ارسال کرد.
بر اساس این گزارش، رجی موضوع سفیر جدید حکومت ایران را به دولت لبنان ارائه نکرده و روند تصویب استوارنامه او را در حالت تعلیق نگه داشته است.
رجی ۱۹ آذر دعوت عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، برای سفر به تهران را رد کرد و گفت در حال حاضر «فضای مناسب» برای گفتوگو میان تهران و بیروت فراهم نیست.
حساب رسمی وزارت خارجه لبنان در شبکه اجتماعی ایکس در عین حال تاکید کرد: «عذرخواهی آقای وزیر از پذیرفتن دعوت به معنای رد گفتوگو نیست.»
الاخبار در ادامه گزارش خود با انتقاد از رویکرد دولت لبنان در قبال تهران نوشت در سکوت جوزف عون، رییسجمهوری و نواف سلام، نخستوزیر لبنان، ادامه این رفتارها به روابط خارجی بیروت آسیب زده است.
این روزنامه افزود اکنون این پرسش مطرح است که آیا سیاست فعلی دولت لبنان به معنای تقابل علنی با حکومت ایران است یا نشاندهنده فقدان کنترل بر عملکرد وزیر خارجه.
دبیرکل حزبالله: به خلع سلاح تن نخواهیم داد
شیخ نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، ۲۲ آذر بار دیگر طرح خلع سلاح این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی را «یک خواسته آمریکایی-اسرائیلی» توصیف کرد.
او با اشاره به تهدیدهای اسرائیل گفت: «به آمریکا اطلاع دهید که ما حتی اگر آسمان بر زمین بیفتد، از خود دفاع خواهیم کرد.»
او افزود حتی در صورتی که «تمام جهان علیه لبنان متحد شوند»، اسرائیل به هدف خود که خلع سلاح حزبالله است، نخواهد رسید.
دبیرکل حزبالله همچنین تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا، را متهم کرد که «میخواهد لبنان را به سوریه الحاق کند».
شبکه دولتی کان اسرائیل پیشتر گزارش داد ارتش اسرائیل طی هفتههای اخیر طرحی برای انجام حملهای گسترده علیه اهداف حزبالله تهیه کرده که در صورت ناکامی دولت لبنان در خلع سلاح این گروه به اجرا در خواهد آمد.
به گزارش کان، هدف از این طرح کسب آمادگی برای ضربالاجل تعیینشده جهت خلع سلاح حزبالله در پایان سال ۲۰۲۵ است.
در ماههای اخیر، تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، فضای سیاسی این کشور را بهشدت تحت تاثیر قرار داده و بحثهای گستردهای را در میان جریانهای سیاسی لبنان، جامعه بینالمللی و مقامهای حکومت ایران برانگیخته است.
مخالفت جمهوری اسلامی با خلع سلاح حزبالله و دخالت در امور لبنان، موجب تشدید اختلافات میان تهران و بیروت شده است.
عامیر اویوی، سرتیپ ذخیره ارتش اسرائیل و مدیرعامل «انجمن دفاع و امنیت اسرائیل» (IDSF)، در گفتوگو با ایراناینترنشنال هشدار داد که هرگونه اقدام حکومت ایران برای بازسازی زیرساختهای نظامی و هستهای که در حملات خرداد ماه آسیب دیدهاند، «ماشه اقدام نظامی دوباره اسرائیل» خواهد بود.
او گفت: «هر تلاش اساسی برای بازسازی این قابلیتها، بهویژه پدافند هوایی پیشرفته، تولید انبوه موشکهای بالستیک یا احیای فعالیتهای مرتبط با سلاح هستهای، خط قرمز ماست.»
به گفته اویوی، این موضع در هماهنگی کامل با ایالات متحده اتخاذ شده و اسرائیل تحرکات ایران را «دقیقه به دقیقه» زیر نظر دارد.
از شکست مذاکرات تا حملات نظامی
ایالات متحده در ابتدای سال جاری پنج دور مذاکره با تهران درباره برنامه هستهای ایران انجام داد و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای رسیدن به توافق ضربالاجل ۶۰روزه تعیین کرده بود. با پایان این مهلت و عدم دستیابی به توافق، اسرائیل در ۲۳ خرداد حملهای غافلگیرانه را آغاز کرد و آمریکا نیز در اول تیر ماه تأسیسات هستهای ایران در اصفهان، نطنز و فردو را هدف قرار داد.
اویوی تاکید کرد که نابودی سامانههای پدافند هوایی حکومت ایران نقش کلیدی در این عملیات داشت. به گفته او، اسرائیل طی دو روز توانست «کریدور هوایی» تا تهران ایجاد کند و بخش عمدهای از سامانههای دفاع هوایی ایران در غرب کشور و اطراف پایتخت را از کار بیندازد.
سه خط قرمز اسرائیل
این مقام نظامی پیشین گفت اسرائیل سه نشانه مشخص را بهعنوان خطوط قرمز تعیین کرده است: نخست، بازسازی پدافندهای پیشرفتهای که مانع دسترسی هوایی به تهران شود؛ دوم، ازسرگیری تولید انبوه موشکهای بالستیک؛ و سوم، هرگونه اقدام برای احیای برنامه ساخت سلاح هستهای.
جمهوری اسلامی همواره ادعا کرده که برنامه هستهایاش ماهیت صلحآمیز دارد، اما اسرائیل و کشورهای غربی به این ادعا تردید دارند. اویوی گفت پیش از جنگ، ایران در پی ایجاد زرادخانهای شامل حدود ۱۰ هزار موشک بالستیک بوده است.
هدف قرار دادن دانشمندان و زیرساختها
به گفته اویوی، حملات خرداد ماه صرفاً محدود به تأسیسات هستهای نبود و دانشمندان هستهای، متخصصان مرتبط با تسلیحاتیسازی و بخشهایی از صنایع تولید مواد منفجره، سوخت و قطعات نظامی نیز هدف قرار گرفتند تا امکان بازسازی سریع از بین برود.
در این حملات همچنین شماری از فرماندهان ارشد سپاه قدس، از جمله محمد سعید ایزدی و محمدرضا نصیرباغبان، کشته شدند. در مقابل، حملات تلافیجویانه حکومت ایران به گفته مقامهای اسرائیلی به کشته شدن ۳۲ غیرنظامی و یک سرباز اسرائیلی انجامید.
جنگ روانی و پیام به حاکمیت ایران
اویوی حمله به زندان اوین و ساختمان اصلی صداوسیمای جمهوری اسلامی را بخشی از «جنگ روانی» توصیف کرد و گفت هدف آن ارسال پیام مستقیم به رهبران جمهوری اسلامی بوده است. به گفته او، اسرائیل قصد داشته نشان دهد که در صورت تصمیم به بیثباتسازی حکومت، میتواند نمادهای اصلی قدرت و سرکوب را نیز هدف قرار دهد.
در همین حال، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران اعلام کرده است که اسرائیل احتمالاً در جریان این حملات قوانین بینالمللی را نقض کرده و ایران نیز پس از جنگ، دامنه سرکوب داخلی را گسترش داده است.
«کارزار میان جنگها»
این ژنرال پیشین اسرائیلی وضعیت کنونی را «کارزار میان جنگها» توصیف کرد؛ مرحلهای که به گفته او شامل عملیات محدود نظامی، اقدامات سایبری و فعالیتهای اطلاعاتی برای مهار تهدیدهاست. او افزود اسرائیل از ماه ژوئن [خرداد] تاکنون حملات خود علیه اهداف مرتبط با حزبالله در لبنان و حماس در غزه را ادامه داده است.
هدفی فراتر
در حالی که سپاه پاسداران از «پیروزی» ایران در جنگ ۱۲روزه سخن گفته و تهدید به پاسخ سختتر کرده است، اویوی گفت اسرائیل در دور قبلی بهدنبال تغییر رژیم نبوده، اما هشدار داد که در صورت ادامه آنچه «تهدید ایران علیه موجودیت اسرائیل» خواند، این گزینه در آینده میتواند «روی میز» قرار گیرد.
او تأکید کرد: «اگر این رژیم به تهدید ادامه دهد، دفعه بعد هدف میتواند فراتر از توان نظامی باشد.»
فوربس جمعه ۲۱ آذر در گزارشی نوشت که بعید بهنظر میرسد که ادعای جمهوری اسلامی درباره بازسازی پدافند هوایی خود به ویژه در زمینه جایگزینی سامانههای وارداتی مانند اس-۳۰۰ درست باشد.
محمود موسوی، معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی، ۲۹ تیر نابود شدن «بخشی از سامانههای پدافندی» جمهوری اسلامی در جنگ با اسرائیل را تایید کرد اما گفت سامانههای آسیبدیده جایگزین و در محلهای از پیش تعیینشده مستقر شدند.
موسوی گفت: «ما توانستیم با بهرهگیری از سامانههای پدافندی موجود و جایگزینی سامانههای جدید، فضای کشور را پوشش دهیم و امنیت حریم هوایی ایران را تامین کنیم.»
به گفته مقامات اسرائیلی، در جریان جنگ ۱۲ روزه، نیروهای این کشور توانستند در مدت زمان کوتاهی بر آسمان بخشی از ایران از جمله تهران مسلط شوند.
به گفته آنان، اطلاعات بهدستآمده از موساد، اطلاعات ارتش و تیمی ویژه در بخش اطلاعات هوایی، به اسرائیل امکان داد تا دقیقا محل ۸۴ سامانه پدافند ایران را شناسایی و آنها را در چند شب متوالی منهدم کند.
پیشتر ایراناینترنشنال گزارش داده بود که در جریان جنگ، اسرائیل به ۸۰ سامانه پدافند هوایی جمهوری اسلامی حمله کرد.
این اولین بار نبود که اسرائیل پدافندهای هوایی جمهوری اسلامی را هدف گرفت.
در سال ۱۴۰۳ نیز روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز گزارش داد بر اساس تصاویر ماهوارهای، حمله اسرائیل به پایگاه هوایی هشتم شکاری اصفهان به بخش مهمی از پدافند هوایی اس-۳۰۰ اصابت کرده، باعث نابودی آن شده یا به آن آسیب رسانده است.
تمرکز جمهوری اسلامی بر تولید موشک
فوربس همچنین اضافه کرد به نظر میرسد تهران به این جمعبندی رسیده که یک جنگ هوایی دیگر با اسرائیل در آینده نزدیک اجتنابناپذیر است و اکنون تمرکز خود را بر تولید انبوه موشکهای بالستیک گذاشته است.
در ادامه گزارش این نشریه آمده است: «مقامهای ایرانی هشدار دادهاند که هدف دارند توان شلیک ۲ هزار موشک در یک حمله واحد علیه اسرائیل را به دست آورند؛ ادعایی که عملی بودن آن هنوز روشن نیست.»
روزنامه تایمز اسرائیل پنجشنبه ۲۰ آذر نوشت این کشور معتقد است آسیبی که در جنگ ۱۲ روزه به برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی وارد کرده، کمتر از آن چیزی بوده که در ابتدا ارزیابی شده بود.
یک مقام اسرائیلی به این روزنامه گفت کشورش نمیتواند این موضوع را برای بلندمدت بپذیرد.
فوربس همچنین در پایان گزارش خود به اظهارات اخیر حسن روحانی، رییس پیشین دولت جمهوری اسلامی اشاره کرد و با توجه به سوابق روحانی در دفاع هوایی، اظهارات او را قابل توجه دانست.
هشتم آذر، روحانی گزافهگویی درباره قدرت نظامی حکومت ایران از سوی مقامات این کشور را «خیانت» دانست و هشدار داد این اقدام موجب خطای محاسباتی در مواجهه با اسرائیل و آمریکا میشود.
فوربس نوشت: «آنچه اکنون کاملا روشن شده و حسن روحانی نیز به آن اذعان کرده، این است که تلاشهای ایران برای شکل دادن به پدافند هوایی منطقه بهعنوان سپری اضافی در برابر حملات اسرائیل، با شکست کامل مواجه شده است.»
