در حالی که تحریمهای اقتصادی سختگیرانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی همچنان اعمال میشود، مسعود پزشکیان گفت که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، باور دارد سرمایهگذاران آمریکایی «میتوانند به ایران بیایند و هیچ مانعی برای فعالیت آنها وجود ندارد».
این اظهارات در شرایطی بیان شده که ایالات متحده در جریان جنگ ۱۲ روزه به سه سایت هستهای جمهوری اسلامی در فردو، نطنز و اصفهان حمله کرد، مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی و دولت دونالد ترامپ هنوز به هیچ نتیجهای نرسیده و بر اساس تحریمهای آمریکا، شهروندان آمریکایی اجازه معامله و تجارت با نهادها و افراد تحریمشده در ایران را ندارند.
پزشکیان در مصاحبهای با تاکر کارلسون، پادکستر محافظهکار آمریکایی که دوشنبه ۱۶ تیر منتشر شد، گفت: «ما برای هر نوع همکاری اقتصادی، صنعتی و تجاری با آمریکاییها آمادگی داشتهایم و همچنان داریم؛ اما این تحریمها هستند که مانع حضور آنها در کشور ما شدهاند.»
پیش از آن که آمریکا اولین تحریمهای خود را علیه جمهوری اسلامی وضع کند، چند ماه پس از انقلاب سال ۵۷ در ایران، نیروهای موسوم به «خط امام» با حمله به سفارت آمریکا در تهران و به گروگان گرفتن دیپلماتها و کارکنان این سفارتخانه، روابط دیپلماتیک دو کشور را قطع کردند.
تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی فقط به دلیل پرونده هستهای این کشور نیست و مسائل مربوط به نقض حقوق بشر، تروریسم و برنامههای پهپادی و موشکی جمهوری اسلامی نیز موجب وضع این تحریمها شده است.
همچنین دعوت جمهوری اسلامی از سرمایهگذاران آمریکایی در شرایطی است که حکومت ایران بارها در چارچوب سیاستی که به «گروگانگیری» معروف شده، اتباع غربی و دوتابعیتیها را از جمله تاجران، برای فشار بر کشورهای غربی بازداشت میکند.
در حالی که تاکنون پنج دور مذاکره میان جمهوری اسلامی و دولت ترامپ برگزار شده، پزشکیان گفت: «امیدواریم پس از عبور از این بحران، باز بتوان به میز مذاکره بازگشت، البته این نیازمند یک شرط و آن اعتماد به روند گفتوگو است.»
جمهوری اسلامی بارها شرط آمریکا برای توافق، یعنی کنار گذاشتن غنیسازی اورانیوم در خاک ایران را رد کرده است.
اما پزشکیان اسرائیل را عامل فروپاشی مذاکراتی دانست و گفت که در صورت مذاکره مجدد آمریکا «نباید در میانه گفتوگو، مجددا به اسرائیل اجازه حمله» دهد.
در جریان حمله اخیر اسرائیل و آمریکا به جمهوری اسلامی، مراکز اتمی ایران بمباران شد و تعدادی از عوامل برنامه هستهای تهران کشته شدند.
بر اساس این بیانیه که دوشنبه ۱۶ اردیبهشت منتشر شد، نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی همچنان از طریق شبکههای اجتماعی تلاش میکنند شهروندان اسرائیلی را برای انجام ماموریتهای امنیتی و تروریستی جذب کنند.
پلیس اسرائیل اول تیر یک شهروند ۲۷ ساله این کشور را به ظن همکاری با نهادهای اطلاعاتی حکومت ایران بازداشت کرد.
این فرد متهم است در ازای دریافت ارز دیجیتال، اقدام به جمعآوری اطلاعات از اماکن حساس اسرائیل کرده است.
به گفته نهادهای امنیتی اسرائیل، مظنون طی ماههای اخیر با یک عامل اطلاعاتی ایرانی در تماس بوده و بر اساس دستورهای دریافتی، اقدام به تصویربرداری از خانه مقامات سیاسی، پایگاههای نظامی و کشیدن گرافیتی در اماکن عمومی کرده است.
پلیس تصاویری از تجهیزات دیجیتال و رایانههایی را که از خانه این فرد به دست آورده منتشر و اعلام کرد از این تجهیزات برای ارتباط با طرف ایرانی استفاده شده است.
بازداشت این مظنون تاکنون چندین بار تمدید شده و با پایان مرحله تحقیقات، دادستانی اسرائیل اعلام کرد طی روزهای آینده کیفرخواست رسمی علیه وی صادر خواهد شد و درخواست ادامه بازداشت تا پایان روند قضایی را مطرح میکند.
روزنامه گاردین ۱۵ تیر در گزارشی با تکیه بر اسناد دادگاه نوشت تهران از اسرائیلیها میخواسته ماموریتهایی را انجام دهند که در ابتدا ساده بودند اما بهسرعت گسترش مییافتند.
بر اساس این گزارش، روش جمهوری اسلامی برای جذب شهروندان اسرائیل به جاسوسی، عمدتا شامل «یک پیامک، لینکی به تلگرام و بعد پیشنهاد پول» بوده است.
دادستانی اسرائیل ۱۲ تیر نیز علیه دو جوان اسرائیلی ساکن شهر طبریه کیفرخواستی صادر کرد و آنها را به «همکاری با جمهوری اسلامی، جمعآوری اطلاعات امنیتی و مشارکت در طرحی برای ترور یک مقام ارشد اسرائیلی» متهم کرد.
بر اساس این کیفرخواست، یونی سگال ۱۸ ساله و عمری میزراهی ۲۰ ساله از اواسط ماه می تا زمان بازداشت در ۱۵ ژوئن، حدود یک ماه با چند مامور اطلاعاتی ایرانی در ارتباط بودهاند.
از زمان نخستین حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل در اواخر فروردین ۱۴۰۳ تاکنون، بیش از ۳۰ اسرائیلی به اتهام تماس و همکاری با تهران تحت پیگرد قرار گرفتهاند.
در بسیاری از موارد، تماسها با پیامهایی ناشناس آغاز میشده است که در ازای اطلاعات یا انجام ماموریتهای ساده، پیشنهاد پرداخت پول میدادند و بهتدریج این پرداختها در برابر درخواستهای خطرناکتر، افزایش پیدا میکرده است.
این روزنامه فرانسوی دوشنبه ۱۶ تیر در گزارشی با عنوان «چگونه اسرائیل دانشمندان برنامه هستهای ایران را ردیابی و ترور کرد؟»، نوشت که در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، دستکم ۱۶ عامل برجسته هستهای ایران که عمدتا با سازمان پژوهشهای نوین دفاعی موسوم به سپند (وابسته به وزارت دفاع) در ارتباط بودند، به دست اسرائیل کشته شدند.
به گفته مقامات اسرائیلی، این حملات برای نابود کردن بخش نظامی برنامه هستهای جمهوری اسلامی طراحی شده بود.
لوموند به نقل از مقامات اسرائیلی افزود که ایران طی دو سال گذشته برنامه سپند را احیا کرده و برخی پروژههای حساس مانند فشردهسازی اورانیوم را دوباره فعال کرده بود.
در جریان جنگ میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، حملاتی به سایتهای مهم فردو، نطنز و اصفهان انجام شد اما ساختمانهای سپند در تهران و همچنین کارخانه تبدیل گاز اورانیوم به فلز که برای ساخت بمب حیاتی است، در اصفهان منهدم شدند.
یکی از چهرههای کلیدی که در جریان این حملات کشته شد، فریدون عباسی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران بود که در ترور نافرجام سال ۲۰۱۰ جان سالم به در برده بود.
او از مدافعان سرسخت ادامه برنامه هستهای جمهوری اسلامی بود.
درباره عوامل هستهای کشته شده در ایران
لوموند نوشت که در همان روز اول حمله، اسرائیل دستکم ۹ «دانشمند وابسته به سازمان سپند» را به قتل رساند.
دهمین نفر، محمدرضا صدیقی صابر، از این کشتار جان سالم به در برد اما پسر ۱۷ سالهاش در منزل خانوادگیشان در تهران کشته شد.
خانواده او پس از این حادثه از پایتخت گریختند و در آپارتمانی در آستانه اشرفیه، نزدیک دریای خزر ساکن شدند. اسرائیل چند ساعت پیش از آغاز آتشبس، صدیقی صابر را نیز در همانجا کشت.
بنا بر گفتههای برادر او، این حمله همچنین منجر به مرگ ۱۳ نفر از بستگان و همسایگان شد.
این روزنامه فرانسوی به نقل از مقامات اسرائیلی اضافه کرد که نه تنها عوامل، بلکه تمام اسناد و آرشیوهای مرتبط با سپند نیز در این حملات از بین رفتهاند.
لوموند نوشت دولت اسرائیل اعلام کرده اورانیوم غنیشده با غلظت بالا (۶۰ درصد) که تهران قبل از جنگ در اختیار داشت، ممکن است هنوز در ایران دستنخورده باقی مانده باشد اما جاشوا زارکا، سفیر اسرائیل در فرانسه که دوران حرفهای خود را صرف مسئله ایران کرده است، به این روزنامه گفت: «دانشمندانی که قادر به فرآوری [این ماده خام] برای ساخت بمب بودند، مردهاند و سایتهایی که در آنها کار میکردند، ویران شدهاند. بنابراین ما تهدید را چند سال به عقب راندهایم.»
به گفته سفیر اسرائیل در پاریس، شش نفر دیگر نیز در این حملات کشته شدهاند که هویتشان فاش نشده و جمهوری اسلامی نیز مرگ آنها را تایید نکرده است.
لوموند نوشت که کارشناسان معتقدند دانش فنی هنوز در ایران باقی است، چرا که این عوامل هستهای سالها در دانشگاههای ایران آموزش دادهاند و شاگردانی را تربیت کردهاند.
اسرائیل نگران است برخی بخشهای مخفی برنامه هستهای ایران از چشمها پنهان مانده باشد.
میثم مهرانی، تحلیلگر سیاسی، پیش از این به ایراناینترنشنال گفت: «دانشمندانی که در حملات اخیر اسرائیل کشته شدند، افراد عادی نبودند؛ آنها توانایی ساخت سلاح از تئوری را داشتند.»
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، ۱۱ تیر گفت صنعت هستهای ایران با بمباران از بین نمیرود.
لوموند افزود که جمهوری اسلامی در صورت تصمیم سیاسی، میتواند برنامه اتمی خود را از نو آغاز کند.
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران دوشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد میانگین شاخص کیفیت هوا در پایتخت به عدد ۱۵۶ رسید که معادل وضعیت «ناسالم برای همه» است.
مدیرکل مدیریت بحران استان تهران با اشاره به اینکه ادارات تهران سهشنبه ۱۷ تیر تعطیل نیست، گفت کارخانههای شن و ماسه در سراسر استان تهران تا چهارشنبه ۱۸ تیر تعطیل خواهند بود.
اداره کل هواشناسی اعلام کرد ورود گرد و غبار از کانونهای داخلی و فرا استانی از عصر دوشنبه تا پایان پنجشنبه ۱۹ تیر به آسمان استان تهران، موجب کاهش کیفیت هوا، کاهش دید افقی و افزایش غلظت ذرات معلق خواهد شد.
آلاینده اصلی هوای تهران، ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون اعلام شده است.
این ذرات بسیار ریز میتوانند بهراحتی وارد ریه و حتی جریان خون شوند.
این ذرات عمدتا از احتراق سوختهای فسیلی، فعالیتهای صنعتی، سوزاندن زباله و گرد و غبار ناشی از بادهای شدید تولید میشوند.
به گزارش رسانههای داخلی طی ۲۴ ساعت گذشته میانگین شاخص کیفیت هوا بر روی عدد ۳۱۸ قرار داشت و هوا در وضعیت خطرناک بود.
در روزهای اخیر کیفیت هوای تهران عمدتا در وضعیت «ناسالم برای گروههای حساس» یا «ناسالم برای همه» بوده است.
گرد و غبار و آلودگی هوا در استان البرز
محمدرضا فلاحنژاد، سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری البرز، ۱۶ تیر با اشاره به خیزش گرد و خاک و ذرات معلق در این استان از مردم خواست از خانهها خارج نشوند.
او افزود: «با توجه به پایین بودن آمار بارشهای سال زراعی جاری، وضعیت آلودگی هوا هر روز تشدید میشود.»
اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز نیز با صدور اطلاعیهای خواستار آمادگی بیشتر دستگاههای خدماترسان و مراکز درمانی برای رسیدگی به بیماران تنفسی شد.
کامران حقی آبی، سرپرست اداره کل هواشناسی استان البرز، گفت: «تا پایان هفته جاری، وزش باد شدید همراه با گرد و خاک در اغلب مناطق استان ادامه خواهد داشت. این شرایط جوی منجر به کاهش محسوس کیفیت هوا و تشدید آلایندگیها میشود.»
او با تاکید بر لزوم انجام اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از ماسکهای فیلتردار و بستن پنجرهها افزود: «کیفیت هوای بیشتر مناطق استان البرز شب گذشته در وضعیت خطرناک قرار گرفت و شاخص آلودگی در برخی مناطق از مرز ۳۰۰ نیز عبور کرد.»
شاخص کیفیت هوا در شش سطح طبقهبندی میشود: از صفر تا ۵۰ «پاک»، از ۵۱ تا ۱۰۰ «قابل قبول»، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ «ناسالم برای گروههای حساس»، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ «ناسالم»، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ «بسیار ناسالم» و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ «خطرناک» محسوب میشود.
۱۱ تیر در برخی ایستگاههای اهواز، شاخص آلودگی تا ۵۰۰ به ثبت رسید و اداره محیط زیست خوزستان تایید کرد هوای سه شهر این استان در وضعیت «خطرناک» قرار دارد.
شبکه حقوق بشر کردستان، دوشنبه ۱۶ تیر در گزارشی نوشت پرونده ۳۳ جلدی این افراد صرفا بر اساس گزارشهای اداره اطلاعات و اعترافات متهمان در بازداشتگاه ارومیه تنظیم شده و هیچ سند مستقل و قابل اتکایی به دادگاه ارائه نشده است.
بر اساس این گزارش، علی (سوران) قاسمی، پژمان سلطانی و کاوه صالحی، سه زندانی سیاسی کُرد، هر یک به اتهام «بغی»، «محاربه» و «سردستگی و تشکیل گروه مجرمانه باغی» به سه بار اعدام محکوم شدهاند.
رزگار بیگزاده بابامیری به اتهامهای «بغی» و «سردستگی و تشکیل گروه مجرمانه باغی» تحت عنوان «انجمن شورشگران، شاماران، کومله و پاک»، به دو بار اعدام محکوم شده است.
خانواده این زندانی سیاسی آذر ۱۴۰۳ به ایراناینترنشنال گفتند رزگار ضمن رد تمام اتهامات، تنها پذیرفته که برای کمک به درمان مجروحان سرکوب خیزش «زن، زندگی، آزادی»، برای آنها دارو تهیه کرده و به شکل ناشناس به دستشان رسانده است و یک دستگاه استارلینک هم برای استفاده شخصی خریده است.
همچنین تیفور سلیمی بابامیری که پیشتر با قرار وثیقه بهطور موقت آزاد شده بود، به اتهام «سردستگی و تشکیل گروه مجرمانه باغی» تحت عنوان «انجمن شورشگران، شاماران، کومله و پاک»، به یک بار اعدام محکوم شده است.
این پنج نفر علاوه بر احکام اعدام، با اتهاماتی چون «همکاری با دولت متخاصم اسرائیل از طریق اجرای ماموریتهای اطلاعاتی موساد»، «مشارکت در قاچاق ۱۲۰ دستگاه ماهواره استارلینک»، «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی بهقصد اقدام علیه امنیت کشور»، به تحمل پنج تا ۱۵ سال حبس تعزیری و پرداخت مجموعا ۳۵۸ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شدهاند.
پیشتر شعبه یک دادگاه کیفری ویژه نوجوانان استان آذربایجان غربی، پژمان سلطانی را به اتهام «مباشرت در قتل عمد یکی از اعضای بسیج» به اعدام (قصاص نفس) و رزگار بیگزاده بابامیری را به اتهام «آمریت در قتل عمد» به ۱۵ سال حبس و علی (سوران) قاسمی را به اتهام «معاونت در قتل عمد» به ۱۰ سال و یک روز حبس تعزیری محکوم کرده بود.
کاوه صالحی، چهارمین متهم این بخش از پرونده نیز از کلیه اتهامات تبرئه شده بود.
دادگاه همچنین برای هشت شهروند دیگر به نامهای سیامک هیاسی، سواره عزیززاده، هیمن کرمانج، حسین حسینزاده، جلیل مولودی، احمد مامهزاده، جوانمرد مامخسروی و سالار داغدار، احکام حبس تعزیری و جریمه نقدی صادر کرده است.
اتهامات آنها شامل «عضویت در گروه باغی»، «همکاری با دولت متخاصم اسرائیل» و «توهین به رهبری» عنوان شده است.
بیشتر این افراد پیشتر با قرار وثیقه بهطور موقت آزاد شده بودند.
صلاحالدین احمدی، یکی از متهمان پرونده، از اتهامات وارده تبرئه شده اما علیه او یک پرونده جدید با عنوان «تامین مالی تروریسم» در دادگاه کیفری در حال بررسی است.
۱۴ شهروند کُرد اهل بوکان در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ۱۴۰۲، به دلیل شرکت در اعتراضات خیزش «زن، زندگی، آزادی» بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شدند.
بنا بر گزارشها، این افراد طی ماهها بازداشت، تحت شکنجههای جسمی و روانی قرار گرفتند و بدون دسترسی به وکیل و ملاقات با خانواده، وادار به اعتراف شدند.
۲۴ تیر ۱۴۰۳، خبرگزاری تسنیم بخشی از این اعترافات را منتشر کرد. اعترافاتی که به گفته متهمان حاصل شکنجه بوده و اکنون مبنای احکام سنگین دادگاه قرار گرفتهاند.
گزارش ههنگاو مربوط به ماه ژوئن، یعنی بازه زمانی ۱۱ خرداد تا ۹ تیر است.
بر اساس این گزارش، در این یک ماه دو زن به نامهای حفیظه بلوچزهی و طلعت سبزی، در زندانهای قزلحصار کرج و قم اعدام شدند.
بلوچزهی، اهل سراوان، به عضویت در گروههای تندروی اسلامگرا و سبزی، اهل قم، به قتل عمد متهم شده بودند.
در این مدت همچنین دستکم ۱۲ فعال زن در شهرهای مختلف ایران از سوی نهادهای امنیتی بازداشت شدند.
این افراد شامل فعالان بهایی و کُرد و شهروندانی از تهران، شیراز، سقز، کرمان، سبزوار، دهلران، بیرجند و قائمشهر هستند.
در این بازه زمانی یک ماهه، همچنین ۱۴ زن به مجموعا ۴۷ سال و هشت ماه زندان محکوم شدند.
از میان این افراد، ۱۱ نفرشان به جامعه بهائی تعلق دارند.
ایراناینترنشنال پیشتر در ۱۰ تیر گزارش داد از آغاز جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل، موج گستردهای از بازداشت شهروندان از جمله بهائیان و یهودیان در ایران به راه افتاده است.
بهائیان بزرگترین اقلیت دینی غیرمسلمان ایران هستند که از زمان انقلاب سال ۱۳۵۷ به طور سیستماتیک هدف آزار و اذیت قرار گرفتهاند، اما در یک سال گذشته فشار نهادهای امنیتی و قضایی بر آنها تشدید شده است.
ثبت ۱۱ مورد قتل زنان
گزارش ههنگاو همچنین به ثبت ۱۱ مورد قتل زنان در شهرهای مختلف ایران در ماه ژوئن اشاره دارد.
این قتلها عمدتا از سوی افراد نزدیک به قربانیان، از جمله همسرانشان، رخ دادهاند.
در این فهرست، تهران با پنج مورد قتل زنان بیشترین آمار را در میان استانها به خود اختصاص داده است.
در خراسان رضوی دو مورد و در استانهای خراسان شمالی، البرز، ایلام و مازندران هر کدام یک مورد قتل زنان ثبت شده است.
دستکم یک مورد از این قتلها با «انگیزه ناموسی» و پنج مورد بهدلیل «اختلافات خانوادگی» انجام گرفته است.
در ایران آمار رسمی و دقیقی از زنکشی وجود ندارد و بسیاری از این قتلها از سوی حکومت تحت عنوان اختلافات خانوادگی دستهبندی میشوند.
اواخر آبان سال گذشته روزنامه هممیهن گزارش داد در سهماه نخست سالهای ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ دستکم ۸۵ زن و دختر از سوی شوهر، پدر، برادر و مردان نزدیک به آنها کشته شدند.
رسانهها و کنشگران حقوق زنان بارها هشدار دادهاند در بسیاری از مناطق ایران، موارد متعددی از زنکشی رخ میدهد که عمدا از انتشار عمومی آنها جلوگیری میشود و این جنایات در سکوت خبری باقی میمانند.
پزشکیان گفت: «در پی حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ما، بسیاری از تجهیزات و اماکن تخریب شده و دسترسی به آنها به سادگی ممکن نیست. باید صبر کنیم تا ببینیم آیا امکان دسترسی مجدد وجود دارد یا خیر.»
ترامپ حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران را «موفقیتی عظیم» خوانده و گفته که در دیدارش با نتانیاهو درباره ایران و جاهطلبیهای هستهای تهران گفتوگو میکند.
او جمعه به خبرنگاران گفت که باور دارد برنامه هستهای تهران بهطور دائمی عقب رانده شده، هرچند ایران میتواند تلاشهای خود را در جای دیگری از سر بگیرد.
ایران داشتن قصد برای دستیابی به سلاح هستهای را همواره انکار کرده است، اما خروج تعدادی از بازرسان بینالمللی از ایران پس از جنگ اخیر با اسرائیل، به ابهامها در زمینه بازرسی از تاسیسات اتمی ایران افزوده است.
پزشکیان: اسرائیل منطقه محل جلسه من را بمباران کرد
پزشکیان در مصاحبهاش با کارلسون، همچنین اسرائیل را به تلاش برای کشتن خود متهم کرد.
او گفت: «ما در جلسهای داخلی مشغول مرور برنامهها بودیم که براساس اطلاعاتی که از جاسوسهایشان گرفته بودند منطقهای را که در آن حضور داشتیم، بمباران کردند. ولی وقتی خدا نخواهد، حادثهای رخ نمیدهد.»
پیشتر علی لاریجانی، مشاور خامنهای اعلام کرد اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه قصد داشت بعد از هدف قرار دادن سران قوا، به سراغ رهبر جمهوریاسلامی برود.
لاریجانی یکشنبه هشتم تیر در یک مصاحبه ویدیویی گفت اسرائیل به محل جلسه شورای عالی امنیت ملی حمله کرد «تا سران قوا و کشور و افراد مهم را از بین ببرد و سراغ رهبری بیاید، اما موفق نشد».
اسرائیل تاکنون واکنشی به ادعای مقامات جمهوری اسلامی درباره قصد کشتن سران قوا نشان نداده است.
