افشای عملیات موساد؛ «اسرائیل ماهها برای عملیات از عمق خاک ایران برنامهریزی کرده بود»
رسانههای اسرائیلی به منابع امنیتی این کشور جزئیات تازهای از عملیات گسترده اسرائیل در حمله اخیر به ایران منتشر کردند و از نقش محوری سازمان موساد در طراحی و اجرای آن خبر دادند.
بر اساس این گزارشها، ماموران موساد در ماههای گذشته با نفوذ به داخل خاک ایران، پایگاههایی در مناطق باز و نزدیک به سامانههای پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایجاد کرده بودند. این پایگاهها شامل موشکهای هدایتشونده دقیق و پهپادهای انتحاری بوده که در شب حمله، بهطور همزمان از داخل ایران فعال شدند و سامانههای دفاعی جمهوری اسلامی را هدف قرار دادند.
به گفته یک منبع امنیتی، این عملیات با همکاری گسترده میان موساد، ارتش اسرائیل و صنایع دفاعی این کشور انجام شده و بر پایه اطلاعات دقیق از چهرههای امنیتی و هستهای جمهوری اسلامی طراحی شده بود. هدف اصلی، تضعیف آرایش موشکی راهبردی و توان پدافند هوایی حکومت ایران اعلام شده است.
عملیات در سه محور اصلی انجام شده است:
محور نخست شامل استقرار مخفیانه سامانههای موشکی دقیق توسط نیروهای کماندویی موساد در مناطق مرکزی ایران بود؛ این سامانهها همزمان با حملات هوایی اسرائیل فعال و به سوی اهداف تعیینشده شلیک شدند.
محور دوم استفاده از خودروهای ویژه برای حمل تجهیزات تهاجمی بود که در حمله شبانه، بهطور همزمان به پدافند هوایی ایران شلیک کردند.
محور سوم به پهپادهای انتحاری مربوط میشود که در پایگاهی نزدیک تهران، مدتها پیش از حمله مستقر شده بودند و در جریان عملیات پرتاب شدند.
این منبع امنیتی همچنین گفته است که «برنامهریزی این عملیات ماهها به طول انجامید و نیازمند همکاری اطلاعاتی، فنی و اجرایی گسترده در عمق خاک ایران بود.»
یک گروه روزنامهنگاری اطلاعاتی منتشر کردند که نشان میدهد گروه شبهنظامی روسی واگنر در بیش از سه سال حضور خود در مالی، صدها غیرنظامی را ربوده، بازداشت و شکنجه کرده است.
این اطلاعات که پنجشنبه ۲۲ خرداد منتشر شد نشان میدهد برخی از این شکنجهها در پایگاههای سابق سازمان ملل و اردوگاههایی که با ارتش مالی، واقع در آفریقا، بهطور مشترک استفاده میشدند انجام شده است. قربانیانی که با کنسرسیومی از خبرنگاران به رهبری رسانه تحقیقی «فوربیدن استوریز» گفتوگو کردند، از اردوگاهی در کشور همسایه، موریتانی، درباره روشهایی مانند غرق مصنوعی، ضرب و شتم با کابل برق و سوزاندن با تهسیگار سخن گفتهاند.
این تحقیق نشان میدهد که استفاده از بازداشتهای غیرقانونی و شکنجه سیستماتیک – که در برخی موارد به مرگ انجامیده – مشابه رفتارهایی است که پیشتر در اوکراین و روسیه از سوی همین گروه مشاهده شده بود.
گروه شبهنظامی واگنر، توسط یوگنی پریگوژین، آشپز مورد علاقه ولادیمیر پوتین و از نزدیکان او، در سال ۲۰۱۴ میلادی به به عنوان شرکت نظامی خصوصی تاسیس شد. جنگجویان این گروه برای حمایت از متحدان روسیه در کشورهایی از جمله سوریه، لیبی و جمهوری آفریقای مرکزی وارد عمل شدند.
گزارش «فوربیدن استوریز» با همکاری رسانههایی مانند فرانس۲۴، لوموند و آیاستوریز تهیه شده و شش محل بازداشت را شناسایی کرده است که بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ توسط گروه واگنر برای نگهداری غیرنظامیان مورد استفاده قرار گرفتهاند. با این حال، به گفته این گروه روزنامهنگاران، تعداد واقعی این مکانها ممکن است بسیار بیشتر از این باشد.
حکومت نظامی مالی که در پی دو کودتا در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ میلادی قدرت را در دست گرفت، پس از قطع رابطه با فرانسه، برای کسب حمایت سیاسی و نظامی به روسیه روی آورد.
پس از آنکه پریگوژین، رهبر واگنر در تابستان ۱۴۰۲ علیه پوتین دست به شورش زد، در یک سانحه هوایی کشته شد. سانحهای مشکوک که منابع پرشماری آن را به روسیه و به دستور شخص پوتین نسبت دادند. در شهریور ۱۴۰۲ با فاصله کمی از مرگ پریگوژین، دو مقام بلندپایه روسیه برای سروسامان دادن به فعالیتهای واگنر به آفریقا سفر کردند.
گزارش این گروه از روزنامهنگاران نشان داد در سه سال گذشته، مالی در نبرد با گروههای جهادی که هزاران نفر را در سراسر کشور کشتهاند، به شدت به واگنر متکی بوده است. روشهای خشن این گروه در مالی بارها از سوی نهادهای حقوق بشری محکوم شده است.
در گزارشی که سازمان ملل منتشر کرده، ارتش مالی و جنگجویان خارجی متهم شدهاند که در جریان یک عملیات ضد جهادی در شهر «مورا» در مارس ۲۰۲۲ میلادی دستکم ۵۰۰ نفر را اعدام کردهاند؛ ادعایی که از سوی حکومت نظامی مالی رد شده است.
پلیس هند تایید کرد که دستکم یک نفر از سانحه سقوط هواپیمای مسافربری در شهر احمدآباد جان سالم به در برده است. به گزارش رسانههای هند، بازمانده این حادثه «ویشواش کومار رامش» ۴۰ ساله و شهروند بریتانیایی-هندی است که ساکن لندن بوده و برای دیدار با خانواده به احمدآباد سفر کرده بود.
رامش در گفتوگو با هندوستان تایمز گفت: «۳۰ ثانیه پس از برخاستن هواپیما، صدای بلندی شنیده شد و بعد هواپیما سقوط کرد. همهچیز خیلی سریع اتفاق افتاد.»
به گفته او، در این حادثه دچار جراحات ناشی از ضربه شده، از جمله کبودی در ناحیه سینه، چشمها و پاها، اما همچنان در حالت هوشیار به بیمارستان منتقل شده است.
رامش، که کارت پرواز خود را همچنان همراه دارد، لحظات پس از سقوط را چنین توصیف کرد: «وقتی بلند شدم، اطرافم پر از جنازه بود. ترسیده بودم. بلند شدم و شروع به دویدن کردم. تکههای هواپیما همه جا پخش شده بود. یک نفر من را گرفت و به داخل آمبولانس برد و به بیمارستان منتقل کردند.»
او تایید کرد که همراه با برادرش به هند سفر کرده بود، اما از سرنوشت او اطلاعی ندارد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد که کشورش نسبتا به دستیابی به توافق هستهای با جمهوری اسلامی نزدیک شده و گفتوگوهای خوبی میان دو طرف انجام شده است.
او در سخنانی تاکید کرد: «من میخواهم با ایران به توافق برسم. ما نسبتا به یک توافق خوب نزدیک شدهایم. البته باید بهتر از صرفا 'خوب' باشد. اما ترجیح من این است که توافقی حاصل شود.»
ترامپ افزود که مذاکرات مثبت بودهاند اما هنوز نمیتوان با قطعیت از نتیجه آن سخن گفت: «ما گفتوگوهای خیلی خوبی با ایران داشتهایم. اینکه در نهایت به توافق برسیم یا نه، نمیتوانم الان بگویم، اما بهزودی مشخص میشود.»
او بار دیگر موضع آمریکا در قبال برنامه هستهای جمهوری اسلامی را تکرار کرد و گفت: «این را با قاطعیت میگویم: چه حملهای در کار باشد یا نه، ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با اشاره به تنشهای فزاینده میان اسرائیل و جمهوری اسلامی اعلام کرد که ترجیح میدهد «مسیر دوستانه» را دنبال کند، اما در عین حال هشدار داد که «احتمال بروز یک درگیری عظیم وجود دارد.»
ترامپ همچنین تاکید کرد که تا زمانی که احتمال رسیدن به توافق با تهران وجود داشته باشد، تمایلی به اقدام نظامی ندارد. او گفت: «تا زمانی که احساس کنم امکان توافق وجود دارد، نمیخواهم (اسرائیل) وارد عمل شود، چون فکر میکنم این کار همهچیز را خراب میکند. البته ممکن است کمک هم بکند، ولی میتواند اوضاع را از بین ببرد.»
در بخشی دیگر از اظهاراتش، ترامپ به تصمیم آمریکا برای خروج کارکنان غیرضروری برخی از سفارتخانههایش در خاورمیانه پرداخت و گفت که این تصمیم بهدلیل نگرانی از وقوع درگیری قریبالوقوع اتخاذ شده است.
او گفت: «افراد زیادی از مردم آمریکا در این منطقه حضور دارند. من گفتم باید به آنها اطلاع بدهیم که منطقه را ترک کنند، چون ممکن است بهزودی اتفاقی بیفتد. من نمیخواهم کسی باشم که هیچ هشداری نداده و موشکها به ساختمانهایشان اصابت کند. این احتمال وجود دارد. پس باید این کار را میکردم.»
یک فروند هواپیمای مسافربری ایر ایندیا با ۲۴۲ سرنشین که از احمدآباد هند به مقصد لندن در پرواز بود، دقایقی پس از برخاستن از زمین سقوط کرد. به گفته مقامها، هواپیما در منطقهای مسکونی نزدیک فرودگاه سقوط کرده است. بیش از ۳۰ جسد از ساختمانی در محل سقوط این هواپیما بیرون آورده شده است.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۲ خرداد نوشت این هواپیما قرار بود در فرودگاه گَتویک لندن فرود آید. پلیس اعلام کرد که این سانحه در منطقهای غیرنظامی نزدیک فرودگاه رخ داده است.
یک مقام ارشد پلیس در شهر احمدآباد به خبرنگاران گفت: «ساختمانی که هواپیما روی آن سقوط کرده، خوابگاه پزشکان بوده است. تاکنون حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد محل را پاکسازی کردهایم و بهزودی باقیمانده را هم پاکسازی خواهیم کرد.»
ایر ایندیا خبر داد که در این پرواز ۱۶۹ تبعه هندی، ۵۳ تبعه بریتانیایی، هفت تبعه پرتغالی و یک تبعه کانادایی حضور داشتند.
نیروهای امدادی اعلام کردند دستکم ۳۰ تا ۳۵ جسد از داخل یک ساختمان در محل سقوط هواپیما بیرون کشیده شده است.
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در واکنش به این حادثه گفت: «با پیشرفت وضعیت، بهطور مستمر در جریان آخرین تحولات قرار میگیرم و ذهنم با مسافران و خانوادههای آنهاست.»
مقامات هندی از راهاندازی مرکز اضطراری و تشکیل تیم پشتیبانی برای کمک به خانوادههای مسافران خبر دادند.
وزیر هوانوردی هند اعلام کرد که کشور در وضعیت آمادهباش کامل قرار دارد و تیمهای امداد و نجات به محل حادثه اعزام شدهاند.
فرودگاه احمدآباد اعلام کرده تمامی پروازها بهطور موقت تعلیق شدهاند و فعالیت فرودگاه متوقف شده است.
فرودگاه گتویک نیز تایید کرده است که این هواپیما درگیر یک سانحه جدی شده است.
رییس ایر ایندیا با انتشار بیانیههایی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد تمام حمایتهای لازم برای آسیبدیدگان فراهم شده و این شرکت در حال همکاری کامل با تیمهای امدادی حاضر در محل است.
مقامات همچنین هشدار دادند تصاویر اولیه از محل حادثه حاکی از شدت برخورد است.
هنوز جزییات فنی علت سقوط اعلام نشده اما گزارشهای اولیه حاکی از آن است که تنها چند ثانیه پس از پرواز، ارتباط هواپیما با مرکز کنترل قطع شده است.
سایت فلایترادار۲۴ اعلام کرد هواپیمای حادثهدیده از نوع بوئینگ ۷۸۷-۸ دریملاینر بوده که از پیشرفتهترین هواپیماهای مسافربری حال حاضر جهان است.
بر اساس گزارش رسانههای هند، این هواپیما از باند ۲۳ فرودگاه احمدآباد در ساعت ۱۳:۳۹ به وقت محلی (۰۸:۰۹ به وقت گرینویچ) پرواز کرده و پس از اعلام وضعیت اضطراری، ارتباط با آن قطع شده است.
تلویزیونهای هند گزارش دادند لحظاتی بعد از برخاستن هواپیما، تصاویر ویدیویی نشان دادهاند که هواپیما با عبور از منطقهای مسکونی، ناپدید شده و سپس تودهای عظیم از دود و آتش از پشت ساختمانها به هوا برخاسته است.
آخرین سانحه مرگبار هواپیمایی در هند مربوط به سال ۲۰۲۰ بود که یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به شرکت ایر ایندیا اکسپرس در فرودگاه کوژیکود در جنوب هند از باند خارج شد و با سقوط به یک دره، ۲۱ نفر جان باختند.