یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه، گفت که کشورش در حال دادن آموزش و مشاوره به نیروهای مسلح سوریه و کمک به تقویت توان دفاعی این کشور است و برنامهای برای خروج یا جابهجایی فوری نیروهای مستقر ترکیه در سوریه ندارد.
آنکارا وعده داده است در بازسازی سوریه نقشآفرینی کند و زمینه بازگشت میلیونها آواره سوری ناشی از جنگ داخلی را فراهم آورد. همچنین، ترکیه ماه گذشته نقش مهمی در لغو تحریمهای آمریکا و اروپا علیه سوریه ایفا کرد.
این کشور از زمان سرنگونی بشار اسد، رییسجمهوری پیشین سوریه در آذر ۱۴۰۳ بهدست شورشیانی که برخی از آنها سالها از حمایت آنکارا برخوردار بودند، به یکی از متحدان کلیدی دولت جدید در دمشق تبدیل شده است. تحولی که به سلطه پنج دههای خاندان اسد بر سوریه پایان داد.
افزایش نفوذ ترکیه در دمشق موجب نگرانی اسرائیل شده و احتمال بروز رویارویی یا حتی درگیری میان این دو قدرت منطقهای در این کشور را بالا برده است.
گولر در پاسخ مکتوب به سوالات خبرگزاری رویترز گفت که ترکیه و اسرائیل - که تازهترین حملات هوایی خود به جنوب سوریه را سهشنبه شب انجام دادهاند - همچنان در حال انجام گفتوگوهایی برای کاهش تنش هستند تا از بروز حوادث نظامی ناخواسته در سوریه جلوگیری شود.
او تاکید کرد اولویت کلی ترکیه در سوریه حفظ تمامیت ارضی و وحدت این کشور و نیز «پاکسازی آن از تروریسم» است و افزود: «آنکارا در این مسیر از دمشق حمایت میکند.»
گولر گفت: «ما ارائه خدمات آموزش نظامی و مشاوره را آغاز کردهایم و همزمان گامهایی برای افزایش ظرفیت دفاعی سوریه برداشتهایم.»
او جزییات بیشتری درباره این گامها ارائه نکرد.
گولر که دو سال پیش به وسیله رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، به عنوان وزیر دفاع منصوب شد، گفت هنوز برای بحث درباره احتمال خروج یا جابهجایی بیش از ۲۰ هزار نیروی ترکیهای مستقر در سوریه زود است.
آنکارا پس از چند عملیات فرامرزی در سالهای اخیر «علیه نیروهای کرد که آنها را تروریست میداند»، کنترل بخشهایی از شمال سوریه را در دست گرفته و دهها پایگاه در آن مناطق ایجاد کرده است.
گولر گفت: «ارزیابی مجدد این وضعیت تنها زمانی ممکن است که سوریه به صلح و ثبات برسد، تهدید تروریسم در منطقه بهطور کامل برطرف شود، امنیت مرزهای ما بهطور کامل تضمین گردد و بازگشت آبرومندانه مردمی که ناچار به فرار شدند، محقق شود.»
ترکیه که عضو ناتو است، در ماههای اخیر اسرائیل را متهم کرده با عملیات نظامی خود در سوریه مانع دستیابی این کشور به صلح و بازسازی میشود.
آنکارا همچنین از اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی به شدت از حملات اسرائیل به غزه انتقاد کرده است.
با این حال، این دو قدرت منطقهای در حال کار پشت پرده برای ایجاد یک سازوکار کاهش تنش در سوریه هستند.
گولر این گفتوگوها را «جلسات فنی برای ایجاد سازوکار جلوگیری از درگیری و پیشگیری از حوادث ناخواسته یا درگیری مستقیم و همچنین تشکیل یک ساختار ارتباطی و هماهنگی» توصیف کرد.
او گفت: «تلاش ما برای تشکیل این خط و عملیاتی کردن کامل آن ادامه دارد اما نباید فراموش کرد که این سازوکار کاهش تنش به معنای عادیسازی نیست.»
به گزارش خبرگزاری رویترز، لی، وکیل حقوق بشر سابق و سیاستمداری ۶۱ ساله، چهارشنبه با کسب ۴۹.۴۲ درصد آرا در مقابل ۴۱.۱۵ درصد کیم مونسو، رقیب محافظهکار خود، به ریاستجمهوری رسید.
این انتخابات که با مشارکت نزدیک به ۳۵ میلیون نفر برگزار شد، بالاترین نرخ مشارکت از سال ۱۹۹۷ را ثبت کرد. کمیسیون ملی انتخابات ریاستجمهوری او را تایید کرد و او بلافاصله زمام امور و فرماندهی کل قوا را در دست گرفت.
لی در سخنرانی پیروزی خود در برابر پارلمان، انتخابات را «روز داوری» علیه حزب قدرت مردم و شکست یون سوکیول در مهار فرمان حکومتی ارتش توصیف کرد.
او گفت: «اولین وظیفه ما مقابله قاطع با سرکشی و اطمینان از این است که هرگز بار دیگر اسلحه و شمشیر علیه مردم کشورمان به کار نرود.»
لی همچنین تأکید کرد: «با توانمندی بینظیر ملتمان، این دوران دشوار و موقتی را پشت سر خواهیم گذاشت.»
بحرانی که دولت یون را سرنگون کرد
پیروزی لی پس از فروپاشی دولت یون سوکیول روی داد؛ رییسجمهور محافظهکاری که با اعلام حکمی برای اعمال حکومت نظامی، موجی از اعتراضات عمومی را برانگیخت و تنها سه سال پس از آغاز به کار، مجبور به کنارهگیری شد.
بحران ششماهه ناشی از آن، سه رییس دولت موقت و چندین محاکمه به اتهام شورش برای یون که شماری از مقامات ارشد ارتش را نیز شامل شد، به همراه داشت.
بیشتر بخوانید: دادگاه قانون اساسی کره جنوبی رییسجمهوری این کشور را برکنار کرد
دولت موقت در مهار تبعات اقتصادی این بحران، از جمله تعرفههای سنگینی که از سوی دولت دونالد ترامپ بر صنایع کرهجنوبی نظیر خودرو و فولاد وضع شده بود، پیشرفت چندانی نداشت. مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی در واشینگتن در تحلیلی نوشت: «لی ناچار است بیدرنگ مذاکرات با ترامپ را برای رسیدن به توافقی حیاتی آغاز کند.»
کرهجنوبی در مسیر بازسازی دیپلماسی و اقتصاد
به گفته یکی از مقامات وزارت کشور، مراسم تحلیف رسمی لی صبح چهارشنبه ساعت ۱۱ به وقت محلی در پارلمان برگزار شد. دولت جدید در حالی آغاز به کار کرده که با مجموعهای از چالشهای اقتصادی و اجتماعی، از جمله شکافهای عمیق در جامعه و فشار ناشی از سیاستهای حمایتگرایانه آمریکا، روبهرو است.
کاخ سفید با اعلام اینکه انتخابات کره جنوبی «آزاد و منصفانه» برگزار شده، ضمن ابراز نگرانی از «مداخلات چین در دموکراسیهای جهان»، بر «استحکام اتحاد» میان واشینگتن و سئول تأکید کرد.
لی در حالیکه روابط نزدیک با آمریکا را ستون اصلی سیاست خارجی کشورش میداند، بر ضرورت حفظ مناسبات اقتصادی با چین نیز تأکید کرده و با لحنی محتاطانه به تنشها در تنگه تایوان اشاره کرده است.
او همچنین خواهان تداوم همکاری با ژاپن در راستای سیاستهای دولت پیشین شده است.
بیشتر بخوانید: دادگاه حکم بازداشت رییسجمهوری معلقشده کره جنوبی را تصویب کرد
برنامههای اقتصادی لی؛ از فناوری تا حمایت اجتماعی
رئیسجمهور جدید وعده داده است با سرمایهگذاری گسترده در حوزه نوآوری و فناوری، مسیر تازهای برای رشد اقتصادی کشور ترسیم کند. او همچنین تأکید کرده که حمایت از طبقات متوسط و کمدرآمد از اولویتهای اصلی دولتش خواهد بود.
لی در شرایطی کار خود را آغاز میکند که بسیاری از ناظران سیاسی، دوران او را فرصتی برای احیای اعتماد عمومی و بازگرداندن ثبات سیاسی به یکی از قدرتهای اقتصادی آسیا میدانند.
ارتش اسرائیل شامگاه سهشنبه ۱۳ خرداد اعلام کرد که دو راکت از منطقه «تسیل» در حدود ۱۲ کیلومتری جنوب مرز سوریه شلیک شده و در اراضی باز نزدیک شهرک «رامات مغشیمیم» در بلندیهای جولان فرود آمدهاند.
پلیس اسرائیل نیز با تأیید این حمله اعلام کرد که محل برخورد هر دو راکت شناسایی شده و خوشبختانه هیچ تلفات انسانی در پی نداشته است. گفتنی است این منطقه پیشتر نیز در ماه آوریل صحنه درگیری میان نیروهای اسرائیلی و افراد مسلح ناشناس بوده است.
تا زمان تنظیم این گزارش، هیچ گروهی مسئولیت شلیک راکتها را برعهده نگرفته است.
بیشتر بخوانید: گزارش ایراناینترنشنال از روستای «کودنه» در سوریه، سه ماه پس از تصرف به دست اسرائیل
همزمان با این حمله راکتی، ارتش اسرائیل اعلام کرد یک فروند موشک را که از خاک یمن بهسوی اسرائیل شلیک شده بود رهگیری و منهدم کرده است.
در همین حال، گروه حوثیهای یمن که از آغاز جنگ غزه اعلام کردهاند در حمایت از فلسطینیها به اسرائیل حمله میکنند، تاکنون واکنشی به این رویداد نشان ندادهاند. جمهوری اسلامی ایران از حامیان اصلی این گروه به شمار میرود؛ گروهی که در ماههای اخیر، علاوه بر شلیک موشک به شهرهای اسرائیل، با حمله به کشتیهای عبوری، امنیت گذرگاههای آبی منطقه را نیز به چالش کشیدهاند.
حملات هوایی ارتش اسرائیل به جنوب سوریه در واکنش به شلیک راکت به بلندیهای جولان
ارتش اسرائیل شامگاه سهشنبه اعلام کرد که در پاسخ به شلیک دو راکت از خاک سوریه بهسوی بلندیهای جولان، حملات هوایی گستردهای را علیه اهدافی در جنوب سوریه انجام داده است.
بر اساس این گزارش، این حملات مواضعی را هدف قرار دادهاند که به گفته ارتش اسرائیل، محل نگهداری «سلاحهای متعلق به حکومت سوریه» بودهاند.
ارتش اسرائیل در بیانیهای تأکید کرد: «رژیم سوریه مسئول هر آنچه در خاک این کشور رخ میدهد است و تا زمانی که اقدامات خصمانه از خاک سوریه ادامه داشته باشد، مسئولیت پیامدهای آن نیز بر عهده دمشق خواهد بود.»
پیشتر یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، احمد الشرع، رهبر جدید سوریه را مسئول مستقیم شلیک راکت از خاک سوریه دانست و هشدار داد که پاسخ اسرائیل در راه است.
او در بیانیهای اعلام کرد: «اسرائیل، احمد الشرع را مسئول مستقیم هرگونه تهدید و شلیک راکت بهسوی خاک خود میداند. پاسخ قاطع ما در راه است. اجازه نخواهیم داد شرایط به وضعیت پیش از هفتم اکتبر بازگردد.»
سوریه: تهدیدی برای هیچ طرفی در منطقه نیستیم؛ در تلاش برای مهار گروههای مسلح غیردولتی هستیم
وزارت خارجه سوریه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که این کشور «هیچگاه تهدیدی برای هیچیک از طرفهای منطقه نبوده و نخواهد بود» و در حال انجام اقداماتی برای مهار گروههای مسلح غیردولتی در جنوب سوریه است.
این موضعگیری پس از آن مطرح شد که ارتش اسرائیل اعلام کرد شامگاه سهشنبه دو راکت از جنوب سوریه بهسوی بلندیهای جولان شلیک شده و دولت سوریه را مسئول این حمله دانست.
همزمان، رسانههای رسمی سوریه گزارش دادند که حملات اسرائیل مناطقی در استان درعا در جنوب کشور را هدف قرار داده است. دولت سوریه ضمن ابراز تردید نسبت به ادعای شلیک راکت، این حملات را محکوم و آن را نقض حاکمیت خود عنوان کرد.
بیشتر بخوانید: روزنامه معاریو: حملات اخیر اسرائیل به سوریه با هدف ممانعت از استقرار قوای ترکیه انجام شد
در بیانیه وزارت خارجه سوریه آمده است: «ما هنوز شلیک راکتها بهسوی اسرائیل را تأیید نکردهایم، اما حمله نظامی اسرائیل تلفات انسانی سنگین و خسارات مادی فراوانی بهجا گذاشته است. این اقدام در زمانی صورت گرفت که بیش از هر زمان دیگری به آرامش و راهحلهای مسالمتآمیز نیاز داریم.»
دمشق همچنین از جامعه جهانی خواست تا برای توقف این حملات مسئولیتپذیر باشد. در بخش پایانی بیانیه تأکید شده است: «از جامعه بینالمللی انتظار داریم با عمل به مسئولیتهای خود، به این تجاوزات پایان دهد و از تلاشها برای بازگرداندن امنیت و ثبات به سوریه و منطقه حمایت کند.»
در هفتههای گذشته گزارشهایی از تماسهای مستقیم میان اسرائیل و سوریه برای کاهش تنش منتشر شده بود. مقامهای جدید سوریه نیز بارها گفتهاند که خواهان ایجاد تنش با کشورهای همسایه، از جمله اسرائیل، نیستند.
با این حال، افزایش حملات متقابل، بهویژه از مناطق جنوبی سوریه، روند این مذاکرات را با ابهام روبهرو کرده است.
تحلیلگران میگویند تحولات اخیر میتواند مسیر تلاشهای دیپلماتیک را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به تشدید دوباره درگیریها در جبهه شمالی اسرائیل شود. این در حالی است که جنگ در غزه همچنان ادامه دارد و اسرائیل در ماههای اخیر حملات متعددی را به زیرساختهای نظامی در سوریه انجام داده است.
