وکیل دانشجوی ایرانی بازداشتشده در آمریکا: او هرگز در اعتراضات دانشگاه شرکت نکرده بود
علیرضا دورودی
پس از بازداشت علیرضا دورودی، دانشجوی ایرانی مقطع دکترا در دانشگاه آلاباما، وکیل او اعلام کرد علیرضا برخلاف سایر دانشجویانی که از سوی ماموران مهاجرت بازداشت شدهاند، هرگز در اعتراضات و تجمعات دانشگاهها شرکت نکرده است.
علیرضا دورودی ۳۲ ساله ساعت سه بامداد سهشنبه پنج فروردین (به وقت آمریکا) به دلیل ابطال ویزایش در سال ۲۰۲۳ از سوی ماموران مهاجرت در آپارتمانش بازداشت شد.
دیوید روزاس، وکیل دورودی، گفت که دلیل لغو ویزای موکلش را نمیداند اما او تا زمانی که دانشجو باشد، میتواند در آمریکا بماند.
روزاس افزود: «او به دلیل انجام هیچ جرمی بازداشت نشده و در هیچ اعتراض ضد دولتیای شرکت نکرده است. او بهطور قانونی در ایالات متحده حضور دارد و با تحصیل در مقطع دکتری مهندسی مکانیک در حال تحقق رویای آمریکایی خود است.»
پیشتر شماری از دانشجویان در آمریکا به دلیل مشارکت در اعتراضات طرفدار فلسطین در محوطه دانشگاه بازداشت و در معرض اخراج از ایالات متحده قرار گرفتهاند.
دانشگاه آلاباما
وزارت امنیت داخلی آمریکا جمعه هشت فروردین درباره پرونده دورودی اعلام کرد که مقامات مهاجرت بر اساس ابطال ویزای او اقدام به بازداشتش کردهاند.
این وزارتخانه در بیانیهای بدون اشاره به جزییات بیشتر گفت: «این فرد نگرانیهای قابل توجهی در حوزه امنیت ملی ایجاد کرده است.»
وکیل دورودی گفت که هیچگونه اتهامی درباره مسائل امنیتی مرتبط با موکلش به او اطلاع داده نشده است.
کارل شوسترمن، وکیل مهاجرت در لسآنجلس که در این پرونده دخالتی ندارد، گفت که در سالهای اخیر ابطال ویزای دانشجویان به دلیل جرایمی مانند رانندگی در حالت مستی «نسبتا رایج» شده است و این موضوع، ورود مجدد آنها به آمریکا را ممنوع میکند اما در صورت ادامه تحصیل، ممکن است اجازه ماندن در خاک ایالات متحده را داشته باشند.
سوابق دادگاه ایالت آلاباما که بهصورت عمومی در دسترس است نشان میدهد دورودی در نوامبر ۲۰۲۳ به دلیل سرعت غیرمجاز و رانندگی خطرناک جریمه شده اما سابقه کیفری دیگری ندارد.
دورودی اکنون در زندان شهرستان پیکنز در کارلتون ایالت آلاباما نگهداری میشود و قرار است به مرکز بازداشت اداره مهاجرت و گمرک آمریکا در جِنای ایالت لوئیزیانا منتقل شود که شهری با حدود پنج هزار نفر جمعیت و دور از هر شهر بزرگی است.
وکیل دورودی گفت هنگامی که ماموران واحد تحقیقات امنیت ملی اداره مهاجرت و گمرک آمریکا (ICE) بامداد سهشنبه در خانه او را زدند، موکلش ابتدا تصور کرد که به خانهاش حمله شده است.
ماموران این واحد در زندان به دورودی اعلام کردند که به دلیل اینکه شهروند ایران است و مدتی طولانی از زمان لغو ویزایش میگذرد نباید در آمریکا بماند. دورودی در پاسخ گفته که دانشجو است و ماموران در جواب گفتهاند: «میتوانی مدرکی که دانشجو بودهای را در دادگاه نشان بدهی.»
همسایگانی که نخواستند نامشان فاش شود به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتند که با صدای در زدن از خواب بیدار و هنگام بازداشت دورودی دچار وحشت شدند.
دانشگاه آلاباما بازداشت یک دانشجوی خود را در خارج از محوطه دانشگاه تایید کرد و در بیانیهای گفت: «دانشجویان بینالمللی که در این دانشگاه تحصیل میکنند، اعضای ارزشمند جامعه دانشگاهی هستند. دانشگاه آلاباما همواره قوانین مهاجرتی را رعایت کرده و به همکاری با مقامات فدرال ادامه خواهد داد.»
به گفته وکیل دورودی، جلسه رسیدگی به پرونده مهاجراتی او اوایل آوریل (اواسط فروردین) برگزار خواهد شد.
وکیل او نگران است که حضور نیافتنش در کلاسهای دانشگاه، منجر به از دست رفتن وضعیت دانشجوییاش شود.
تخصص دورودی در مهندسی متالورژی بوده و پیشتر در دانشگاه امیرکبیر تهران در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده است. او از بهمن ۱۴۰۱ تحصیل خود در دانشگاه آلاباما را شروع کرده است و بیش از دو سال از اقامتش در آمریکا میگذرد.
پس از برخورد نیروهای امنیتی با تحصن شبانهروزی چند هفتهای حامیان حجاب اجباری مقابل مجلس شورای اسلامی و جمعآوری آنها، فرمانداری تهران گفت در «چارچوب قانون» با تجمعهای فاقد مجوز برخورد خواهد کرد.
حسین خوشاقبال، فرماندار و معاون استاندار تهران، نهم فروردین در واکنش به فراخوان تجمع حامیان حجاب اجباری مقابل مجلس شورای اسلامی گفت: «هر گونه فراخوان تجمع یا تحصن قبل از اخذ مجوز برپایی تجمعات در فضای باز، غیرقانونی است.»
او ضمن قدردانی از عوامل امنیتی و انتظامی در «اجرای قانون و تامین امنیت عمومی»، گفت فرمانداری با تجمعات فاقد مجوز در چارچوب قانون برخورد خواهد کرد.
شامگاه جمعه هشتم فروردین ویدیوهایی در فضای مجازی مبنی بر این منتشر شد که نیروهای امنیتی، تحصنکنندگان هفتههای اخیر مقابل مجلس را پس از ۴۸ شبانهروز تحصن، جمعآوری کردند.
فرماندار تهران در واکنش به این رویدادها، از همه گروههای سیاسی «وفادار به نظام» خواست بر اساس گفتههای علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و «شرایط جهانی جمهوری اسلامی» از هر گونه رفتار و «موضعگیریهای غیرقانونی و تفرقهانگیز که میتواند مستمسک سوءاستفاده گروههای معاند شود» حذر کنند.
جمعآوری تحصنکنندگان
به گفته افراد شرکتکننده در تحصن، نیروهای امنیتی و نظامی افرادی را که تجمع کرده بودند جمعآوری و سپس در اطراف بهشتزهرا و محل دفن روحالله خمینی رها کردند.
در یکی از ویدیوهای ابتدایی، مردی که به نظر میرسید همراه زنان تحصنکننده است، مقابل چادرهای این تحصن، خطاب به دوربین میگوید «۴۰۰ موتور از حفاظت مجلس عبور کرده و به سمت تحصن میآیند» تا آنها را جمع کنند.
در ویدیوی دیگری که نزدیکی محل دفن خمینی ضبط شده، یکی از این زنان تحصنکننده میگوید: «کلا ما خانمها ۲۰ نفر با آقایان بودیم و هر کدام از ما را یک گوشه شهر رها کردند.»
او در ادامه ویدیو با فریاد میگوید که گناه آنها «غیرت و حیا» بوده است.
مشخص نیست برای برخورد با این تجمع ۲۰ نفره چند مامور امنیتی اعزام شدهاند و هیچ تصویری هم از موتورسورانی که متحصنین میگویند ۴۰۰ دستگاه بودهاند منتشر نشده است اما پیشتر شماری از چهرههای نزدیک به رییس مجلس و دولت، از ادامه این تحصن ابراز نارضایتی کرده بودند.
از آن جمله، جواد نیکبین، نماینده کاشمر در مجلس، ۲۰ روز پیش در صحن علنی مجلس گفته بود: «شنیدهام تجمعکنندگانی که برای ابلاغ قانون حجاب شبها جلوی مجلس میخوابند، از جایی پول میگیرند.»
او در ادامه خواسته بود این موضوع از سوی وزارت اطلاعات و دستگاههای امنیتی بررسی شود.
امیر ابراهیم رسولی، مشاور سیاسی محمدباقر قالیباف، رییس مجلس نیز هفته گذشته در پستی در شبکه ایکس با انتشار عکسی از گفتوگوی کامران غضنفری، نماینده جبهه پایداری در مجلس و حسین اللهکرم، چهره چماقدار جمهوری اسلامی، مقابل چادر متحصنین نوشته بود: «کاش نسل نو از شماها یاد نگیره برخلاف نظر شورای امنیت کشورش هر غلطی بکنه.»
در مقابل چهرههایی مانند امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس از جبهه پایداری، چند روز پیش در جریان گفتوگو با متحصنین گفته بود اگرچه برگزاری تجمع و تحصن مجوز میخواهد اما وقتی دولت خودش کار غیرقانونی میکند «غلط میکنند به چهار نفر جلوی مجلس بگویند تجمع نکنند».
واکنشها به متفرقکردن مدافعان حجاب اجباری
حمید رسایی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری، در شبکه ایکس به این خبر واکنش نشان داد. او با اشاره به برگزاری راهپیمایی روز قدس در ایران، برخورد با متحصنین را نشانه بیعقلی یا نفوذ خواند: «تصمیم جمع کردن متحصنین مقابل مجلس در شام روز قدس ... از طرف هر کس و هر جایگاهی که بوده یا بیعقلی است و یا نفوذ!»
رسایی در ادامه با اشاره به مخالفتش با تحصن مقابل مجلس نوشت: «تحصن مقابل مجلس، روش درستی برای مطالبه اجرای قانون نیست ولی آقایان روسای قوا، تصمیمات خلاف قانون، رفتارهای غیرقانونی تولید میکند.»
اصلاحطلبان وابسته به دولت و رسانههای آنان از برخورد با این تحصن حمایت کردند.
وبسایت خبری انتخاب نزدیک به دولت، با رادیکال خواندن گروه تحصنکننده در شبکه ایکس نوشت: «تحصن کنندگان رادیکال مقابل مجلس با ورود نیروهای انتظامی، متفرق شدند.»
رسولی، مشاور سیاسی قالیباف نیز در پستی که در یکی از شبکههای اجتماعی داخلی منتشر شده از «پایان» تحصن خبر داد و نوشت: «پایان تحصن غیرقانونی جلوی مجلس پس از صبر مهربانانه ...»
زهره فراهانی، خبرنگار حوزه دولت در ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی که پاییز سال گذشته جز تیم رسانهای این خبرگزاری همراه مسعود پزشکیان به آمریکا اعزام شد، در شبکه ایکس نوشت: «بالاخره امشب پس از مدتها بهارستان و بهارستاننشینان بسی نفسی کشیدند.»
گزارش شیوه برخورد ماموران امنیتی با متحصنین
قربانعلی صلواتیان، سپاهی سابق و از نزدیکان معاون اجرایی رییسجمهوری در شبکه ایکس گزارشی از شیوه برخورد ماموران با متحصنین ارائه داد.
او ابتدا در پستی با عنوان «بساط اره، اوره و شمسی کوره جمع شد» به جمعآوری متحصنین واکنش نشان داد و سپس در دو پست دیگر گزارشی از شیوه برخورد یا آنان را ارائه داد.
به نوشته صلواتیان، پنجشنبه تذکرهایی برای خاتمه تحصن داده شده بود اما صدور اطلاعیه فراخوان حامیان حجاب اجباری برای تجمع ساعت سه عصر شنبه مقابل مجلس، «موجب تسریع در پایان بخشیدن به موضوع شد».
او در ادامه نوشت همه دستگیریها را افسران زن انجام دادهاند و «اندک زنان اهل تهران یا دارای آدرسی در تهران» به محل زندگیشان برده شده و «اکثریت که اهل تهران نبودند به انتخاب خود جهت بیتوته در شب» به محل دفن خمینی منتقل شدهاند.
صلواتیان در ادامه نوشت که بر اثر مقاومت، دو-سه نفر از متحصنین «دچار خونریزی مختصری از ناحیه بینی شدند و خون منتشر شده بر صورت یکی از آنان حاصل زخم نیست بلکه خون مالیده شده به صورت است».
پولیتیکو به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داد جیدی ونس، معاون اول و سوزی وایلز، رییس دفتر دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا به او پیشنهاد دادهاند که شاید لازم باشد مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، به دلیل افشای چت محرمانه مقامهای امنیتی در سیگنال، از سمت خود برکنار شود.
بر اساس این گزارش که شامگاه پنجشنبه منتشر شد، این دو مقام به همراه سرجیو گور، یکی دیگر از مقامهای ارشد کاخ سفید، چهارشنبه پس از یک روز پر از تیترهای منفی پیرامون گفتوگوی معروف در چت اپلیکیشن سیگنال، در نشستی با ترامپ این پیشنهاد را مطرح کردند.
به گزارش پولیتیکو، و به نقل از دو منبع مطلع که به دلیل حساسیت موضوع خواستند نامشان فاش نشود، آنها به ترامپ گفتند اینکه والتز یک روزنامهنگار را به صورت تصادفی در آن گروه چت سیگنالی وارد کرده، باعث آبروریزی بزرگی برای کاخ سفید شده و شاید وقت آن رسیده باشد که رییسجمهور او را کنار بگذارد.
به گفته منابع پولیتیکو، ترامپ پذیرفت که والتز مرتکب اشتباه شده است، اما در نهایت به یک دلیل تصمیم گرفت فعلا او را اخراج نکند: او حاضر نیست به رسانههای لیبرال و دموکراتهای «ناراحت» چنین امتیازی بدهد.
یکی از منابع پولیتیکو، که از متحدان کاخ سفید است، به این رسانه گفت: «آنها نمیخواهند این فرصت را به رسانهها بدهند که خونخواهی کنند.»
با وجود خشم فزایندهای که درون کاخ سفید نسبت به والتز شکل گرفته، او هنوز پنج روز پس از انتشار گزارش افشاگرانه نشریه آتلانتیک درباره چت سیگنال، بر سر کار است. اما به گفته دو منبع مذکور، این به معنای تضمین بقای او نیست.
منابع پولیتیکو گفتهاند در واقع برخی مقامات دولت منتظر زمان مناسبی هستند تا او را برکنار کنند، زمانی که هیاهوی رسانهای فروکش کند. یکی از آنها پیشبینی کرد: «فعلا حمایتش میکنند، ولی تا یکی دو هفته دیگر خواهد رفت.»
سخنگوی کاخ سفید، کارولین لویت، در بیانیهای به پولیتیکو گفت: «رییسجمهور ترامپ همچنان به تیم امنیت ملی خود، از جمله مایک والتز ، مشاور امنیت ملی خود اعتماد کامل دارد.»
بر اساس این گزارش، ونس سریعا تصمیم ترامپ را پذیرفته و والتز را در سفر رسمی به گرینلند همراهی کرد و طبق گفته یک منبع آگاه، تصمیمگیری درباره مسائل پرسنلی را به رییسجمهور واگذار کرد.
ونس در جریان صحبتهایش در گرینلند به خبرنگاران گفت آنها صرفا دنبال درام هستند و وعده داد که به خواستهشان نمیرسند: «اگر فکر میکنید میتونید رییسجمهور ایالات متحده را مجبور به اخراج کسی بکنید، باید تجدید نظر کنید! من، به عنوان معاون رییسجمهور، همین جمعه اعلام میکنم که ما پشت کل تیم امنیت ملیمان ایستادهایم.»
ترامپ خودش نیز این هفته گفته بود که والتز مسئولیت را پذیرفته و «درسش را گرفته است.»
به گزارش پولیتیکو، با وجود تلاشهای عمومی کاخ سفید برای القای اینکه کل ماجرا یک کارزار تخریبی رسانهای است، در پشت صحنه حس کلی آن است که والتز اعتماد همکارانش را از دست داده و در مدیریت بحران هم ناکام بوده است.
برایان هیوز، سخنگوی والتز، اینکه آینده شغلی او در هالهای از ابهام قرار دارد را رد کرده و به پولیتیکو گفت: «حرفهای بدون مدرک را باید مثل شایعههایی دید که از سوی افرادی مطرح میشود که جرات ندارند نام خود را پای گفتههایشان بگذارند.»
او افزود: «مایک والتز به صلاحدید رییسجمهور ترامپ خدمت میکند و رییسجمهور حمایت خود را از او اعلام کرده است. کل تیم رهبری امنیت ملی، عملیات موفقی علیه تروریسم را رهبری کردهاند و این چیزی است که رسانهها و دموکراتها میخواهند از دید پنهان بماند.»
بر اساس این گزارش، جلسه شب چهارشنبه در حالی برگزار شد که خشم از والتز در کاخ سفید به اوج رسیده بود. سهشنبه والتز در مصاحبه با خبرنگاران مدعی شده بود که هرگز جفری گلدبرگ، سردبیر آتلانتیک، کسی که بهطور تصادفی در چت گنجانده شده بود، را «نه دیده، نه میشناسد، نه با او ارتباط داشته» و حتی اگر او را در صف شناسایی پلیس هم ببیند، «او را نمیشناسد.»
روز بعد، صبح چهارشنبه، پستی در شبکههای اجتماعی باهرا بازنشر شد که والتز را در کنار گلدبرگ در مراسمی در یکی از سفارتخانهها در واشینگتن نشان میداد، موضوعی که به گزارش پولیتیکو، مقامات کاخ سفید را عصبانی کرد.
یکی از نزدیکان به والتز که خواست نامش فاش نشود، به پولیتیکو گفت این مسخره است اگر کسی فکر کند صرفا چون در یک عکس در کنار کسی در یک مراسم خصوصی بزرگ ایستاده، حتما او را میشناسد.
در حالی که این پست شبکههای اجتماعی بین مقامات رد و بدل میشد، داستان دیگری هم آنها را خشمگین کرد: لیست مخاطبان والتز در اپلیکیشن ونمو در اینترنت عمومی شده که شامل چند خبرنگار جریان اصلی نیز بوده است.
بر اساس این گزارش، مقامهای ارشد دولت از این بیشتر ناراحت بودند که والتز ظاهرا مسئولیت ماجرا را نپذیرفته و طوری وانمود کرده که انگار خبرنگار به شکل غیرقانونی وارد چت سیگنال شده است، ادعایی که ممکن بود موجب آغاز تحقیقات رسمی شود و ماجرا را طولانیتر کند.
اما بیش از همه، برخی در کاخ سفید از این ناراحت بودند که چرا والتز حتی بهصورت نمادین هم استعفای خود را تقدیم ترامپ نکرد تا رییسجمهور در صورت صلاحدید، آن را بپذیرد.
یکی از منابع به پولیتیکو گفت: «وقتی عضوی از تیم هستی و به عاملی برای حواسپرتی یا دردسر برای رییس تبدیل میشوی، باید استعفا دهی و مهم نیست قضیه چیست.»
در همین حال، بر اساس این گزارش کمکم نارضایتیها در دولت به دلایل دیگری هم از والتز، از جمله به خاطر دیدگاههای تندروانه او که برخی معتقدند با رویکرد انزواطلبانه «آمریکا اول» دولت سازگار نیست، درز کرده است.
چند متحد ترامپ گفتهاند که حتی پیش از این جنجال، برخی در دولت تصور میکردند والتز زیادی خودش را جدی گرفته است. دو نفر از نزدیکان به کاخ سفید به پولیتیکو گفتند که او بیش از حد در اطراف ترامپ میچرخد و رفتاری دارد که انگار خودش یک مقام عالیرتبه است.
یکی از آنها گفت: «مردم از او خوششان نمیآید. او فکر میکند خودش یک مقام ارشد تصمیمگیر است، در حالی که نیست. صرفا یک کارمند است و او این موضوع را نمیتواند قبول کند.»
برخی متحدان کاخ سفید نیز میگویند روابط بین والتز و وایلز، که هر دو اهل فلوریدا هستند، از زمانی که والتز به دولت پیوسته، تیره شده است.
به گفته یکی از منابع، والتز یک بار تلاش کرده بود وایلز را از جلسات سطح بالای شورای امنیت ملی کنار بگذارد و به او گفته بود بعدا خلاصه جلسه را برایش خواهد فرستاد. وایلز هم پاسخ داده بود که این موضوع به او مربوط نیست.
یکی از افراد مطلع از این رابطه به پولیتیکو گفت: «او با رییس دفتر باید محترمانهتر برخورد میکرد، و احتمالا دیر یا زود به هر حال رفتنی بود، فقط نمیخواهند اخراجش را به این ماجرا ربط بدهند.»
پولیتیکو یادآوری کرده ترامپ پیشتر نیز در چنین موقعیتی قرار گرفته بود. در ماههای نخست ریاستجمهوری اولش، او با فشارها برای اخراج مایکل فلین، مشاور امنیت ملی وقت، روبهرو شد، پس از آنکه مشخص شد فلین درباره تماسهایش با مقامات روسیه به مایک پنس و دیگران دروغ گفته بود.
ترامپ در نهایت تسلیم شد و فردی را اخراج کرد که او را سرباز وفاداری میدانست، اقدامی که بعدها پشیمانیاش را به دنبال داشت. رییسجمهور و برخی مشاورانش احساس میکردند با این کار، روایت مربوط به روسیه را پذیرفتهاند، روایتی که تا پایان دورهاش، دامنگیر آنها شد.
اما این دوره ممکن است متفاوت باشد. یکی از منابع به پولیتیکو گفت: «قدرت اصلی ترامپ این است که برایش رسانهها مهم نیستند و به آنها واکنش نشان نمیدهد.»
اما همین منبع هشدار داد: «همین ویژگی این بار والتز را نجات داد، اما دفعه دیگر ممکن است چنین نباشد.»
یک قاضی فدرال روز جمعه تلاشهای دولت ترامپ برای برچیدن سرویس خبری بینالمللی صدای آمریکا را که با بودجه دولت ایالات متحده فعالیت میکند متوقف کرد و این اقدام را نمونهای کلاسیک از «تصمیمگیری خودسرانه و غیرمنطقی» خواند.
قاضی جیمز پل اُتکن، قاضی فدرال منطقهای در نیویورک، آژانس رسانههای جهانی ایالات متحده، که صدای آمریکا را اداره میکند، را از اخراج بیش از ۱۲۰۰ روزنامهنگار، مهندس و دیگر کارکنانی که دو هفته پیش و پس از دستور دونالد ترامپ رییسجمهور وقت برای کاهش بودجه این نهاد کنار گذاشته شده بودند، منع کرد.
حکم موقت اُتکن، این آژانس را از «هرگونه تلاش برای اخراج، کاهش نیرو، مرخصی اجباری یا تعلیق کاری کارکنان یا پیمانکاران» و همچنین بستن دفاتر یا بازگرداندن کارکنان خارج از کشور به آمریکا منع میکند.
این دستور همچنین آژانس رسانههای جهانی را از قطع بودجه حمایتی از دیگر رسانههای خود، از جمله رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، رادیو آسیای آزاد و رادیو افغانستان آزاد، منع میکند.
این آژانس روز پنجشنبه اعلام کرد پس از دستور یک قاضی فدرال در واشنگتن دیسی، بودجه رادیو اروپای آزاد را بازگردانده است.
اندرو جی. سلی جونیور، وکیل شاکیان، گفت: «این پیروزی قاطعی برای آزادی مطبوعات و متمم اول قانون اساسی و انتقادی تند از بیتوجهی کامل دولت ترامپ به اصولی است که دموکراسی ما را تعریف میکنند.»
انتقاد از رویکرد دولت ترامپ
در جلسهای که جمعه در منهتن برگزار شد، قاضی اُتکن دولت ترامپ را به «استفاده از پتک برای نابودی نهادی که به موجب قانون به دست کنگره تاسیس و تامین مالی شده» متهم کرد.
قاضی از رهبری این آژانس، از جمله مشاور ویژه کاری لیک، انتقاد کرد که «ظاهرا یکشبه» صدای نرم جهانی ایالات متحده را آن هم بدون هیچگونه توجهی به پیامدهای آن، خاموش کردند.
این حکم پس از آن صادر شد که ائتلافی از روزنامهنگاران صدای آمریکا، اتحادیههای کارگری و «خبرنگاران بدون مرز»، سازمان غیرانتفاعی حامی روزنامهنگاری، از دولت ترامپ برای جلوگیری از این اقدامات شکایت کردند. آنان خواستار بازگشت صدای آمریکا به فعالیت رسانهای هستند.
شاکیان استدلال کردند که این تعطیلی ناقض حکمی است که در دور نخست ریاستجمهوری ترامپ صادر شد و تصریح میکرد که روزنامهنگاران صدای آمریکا دارای حفاظ آزادی بیان هستند که آنان را از دخالتهای کاخ سفید مصون میدارد.
به گفته آنها، نبود صدای آمریکا در فضای رسانهای جهانی، خلایی ایجاد کرده که «مبلغان تبلیغاتی پر میکنند که پیامهایشان سلطه رسانهای جهانی مییابد.»
ترامپ و دیگر جمهوریخواهان، صدای آمریکا را به «گرایش چپگرایانه» و ناکامی در ترویج «ارزشهای آمریکایی» به مخاطبان جهانی متهم کردهاند، با اینکه این نهاد به موجب قانون موظف به ارائه خبر بیطرفانه است.
صدای آمریکا، مدت کوتاهی پس از آنکه ترامپ در ۱۴ مارس با صدور فرمان اجرایی بودجه آژانس رسانههای جهانی و شش نهاد فدرال دیگر را کاهش داد، فعالیت خود را متوقف کرد.
کاخ سفید در بیانیهای این سرویس خبری را «صدای آمریکای رادیکال» خواند و گفت فرمان ترامپ موجب میشود که «مالیاتدهندگان دیگر هزینه تبلیغات رادیکال را نپردازند.»
کنگره برای سال مالی جاری حدود ۸۶۰ میلیون دلار برای آژانس رسانههای جهانی بودجه اختصاص داده است.
شکایتهای دیگر در جریان است
سه شکایت فدرال دیگر در واشنگتن دیسی به دیگر ابعاد این کاهشها میپردازد، از جمله شکایتی که مدیر صدای آمریکا و سه روزنامهنگار دیگر مطرح کردهاند. اُتکن گفت در تاریخی دیگر درباره درخواست دولت برای انتقال این پرونده به واشنگتن تصمیم خواهد گرفت.
صدای آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم فعالیت میکند و اخبار را به کشورهایی مخابره میکند که فاقد مطبوعات آزاد هستند. این نهاد در ابتدا برای مقابله با تبلیغات نازیها راهاندازی شد و در دوران جنگ سرد نقشی برجسته در تلاشهای دولت آمریکا برای مقابله با کمونیسم داشت.
بر اساس شکایت ارائهشده، ۱۵ مارس به کارکنان صدای آمریکا دستور داده شد پخش زنده خود را متوقف کرده و ساختمان را ترک کنند و سپس دسترسی آنان به سیستمهای رایانهای آژانس، از جمله ایمیل، قطع شد و وبسایت خبری صدای آمریکا از آن زمان بهروزرسانی نشده است.
کاری لیک، مشاور ویژهای که دولت برای ریاست آژانس نامزد کرده است، گفته او در حال بررسی است تا مشخص کند حداقل تعداد کارکنانی که طبق قانون باید برای اداره برخی از این رسانهها باقی بمانند، چقدر است.
لیک به شبکه وان آمریکن نیوز گفت برخی کارکنان به کار بازگردانده شدهاند و دستکم یکی از سرویسها، رادیو مارتی در کوبا، به پخش بازگشته است.
او گفت: «ما حتما با شکایتهایی مواجه خواهیم شد. این روند معمول است. ما قربانی شدهایم، رییسجمهور ترامپ و خود من، قربانی جنگ حقوقی شدهایم. همان گروهی که تلاش میکنند در مسیر هر قدم دولت ترامپ مینگذاری کنند، حالا هم فعال شدهاند تا ما را متوقف کنند.»
لیک، در تکرار انتقادهای کاخ سفید، افزود: «ما میخواهیم مطمئن شویم که این نهادها همراستا با ارزشهای آمریکایی ما هستند. ما در حال روایت داستان آمریکا هستیم، نه داستان دشمنانمان. ما اجازه نخواهیم داد که مزخرفات ضدآمریکایی منتشر شود.»
کاظم غریبآبادی، معاون بینالملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، گفت که دیپلماتهای جمهوری اسلامی و کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان پنجشنبه هفت فروردین «گفتوگوهای فنی و تخصصی» در سطح کارشناسی درباره پرونده هستهای در ژنو انجام دادند.
غریبآبادی جمعه هشتم فروردین در حساب ایکس خود نوشت که این گفتوگوها در چارچوب «تفاهم چهارمین دور مذاکرات» مقامات دیپلماتیک جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی برگزار شده است.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نیز با تایید این مذاکرات گفت که دور جدید این گفتوگوها با هدف «بحث و تبادل نظر در مورد ابعاد مختلف موضوع در هر دو حوزه رفع تحریم و هستهای» برگزار شده است.
یک ماه پیش نیز غریبآبادی از گفتوگوهای خود با مدیران سیاسی سه کشور اروپایی درباره موضوع هستهای خبر داده بود.
غریبآبادی، ششم اسفند در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که در حاشیه سفر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به ژنو برای شرکت در نشست عالیرتبه کنفرانس خلع سلاح و شورای حقوق بشر، دور جدیدی از «گفتوگوهای سازنده» با مدیران سیاسی سه کشور اروپایی انجام شده است.
او گفت: «ما در خصوص موضوعات هستهای و رفع تحریم به تبادل نظر پرداختیم.»
این مقام وزارت امور خارجه، از کشورهای اروپایی طرف گفتوگو با تهران نام نبرد. با این حال، آلمان، بریتانیا، و فرانسه درباره دیدار مدیران سیاسیشان با نمایندگان جمهوری اسلامی در ژنو در بیانیهای نوشتند: «بر مواضع قاطع و اصولی خود و تعهدمان به یافتن راهحل دیپلماتیک تاکید کردیم و توافق شد که گفتوگوها ادامه یابد.»
پیشتر و در چهارم آذر، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، مذاکره با فرانسه، آلمان و بریتانیا درباره «مسائل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی و نیز موضوع هستهای» را تایید کرده بود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۲۶ بهمن در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ به جامعه جهانی هشدار داد برای مهار برنامه هستهای جمهوری اسلامی، زمان زیادی باقی نمانده است و جامعه جهانی باید قبل از آنکه دیر شود، با تهران به توافق برسد.
حکومت ایران تاکنون تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را انکار کرده اما در ماههای اخیر، برخی مقامهای جمهوری اسلامی خواستار تغییر دکترین هستهای تهران و رفتن به سمت «ساخت سلاح هستهای به منظور بازدارندگی» شدهاند.
بر اساس برآوردهای آژانس، تهران در حال حاضر دارای اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت بمب هستهای است.
در حالی که اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد نمیتواند به عنوان ماده شکافتپذیر عمل کند، حکومت ایران میتواند آن را در عرض دو تا سه هفته به سطوح تسلیحاتی برساند.
وزارت خارجه آمریکا پیش از آغاز به کار دولت جدید دونالد ترامپ، اعلام کرده بود که این کشور در مذاکرات بین جمهوری اسلامی و سه قدرت اروپایی برای بحث در مورد مسائل هستهای و منطقهای در ژنو شرکت نخواهد کرد.
کانال ۱۱ تلویزیون اسرائیل به نقل از منابع اسرائیلی گزارش داد که جمهوری اسلامی در حال مذاکره غیرمستقیم با آمریکا از طریق عمان است. همزمان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره پاسخ به نامه ترامپ گفت که این نامه «پنجرهای برای دیپلماسی» باز کرد.
به گزارش کانال ۱۱ اسرائیل، به نقل از منابع اسرائیلی، عمان پاسخ جمهوری اسلامی به نامه دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا را ارسال کرده، اما طبق گفته منابع اسرائیلی، این تنها نقشی نیست که عمان اخیرا ایفا کرده است.
این گزارش میافزاید که عمان در زمینه تنشهای اخیر میان تهران و واشینگتن، نوعی میانجیگری هم انجام داده است.
تحلیلگر این شبکه گفت که این خیلی شبیه چیزی است که در روزهای منتهی به توافق هستهای در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد و در آن زمان هم عمان پایگاه مذاکرات بود، و آن گفتوگوها به آمریکا جهت داد.
او افزود که البته آن زمان مذاکرات بدون اطلاع اسرائیل صورت گرفت و این کشور بعدا با روشهای دیگر از آن مطلع شد. اما اکنون منابع رسمی اسرائیلی میگویند که از مذاکرات غیرمستقیم میان ایالات متحده با جمهوری اسلامی از طریق عمان مطلع هستند.
پیشتر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفته بود که حکومت ایران پاسخ نامه ترامپ را چهارشنبه شش فروردین «بهطور مقتضی و از طریق کشور عمان» داده است.
«پنجره برای دیپلماسی»
در همین حال، عباس عراقچی، جمعه هشت فروردین، در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم گفت که نامه ترامپ به جمهوری اسلامی «پنجرهای برای دیپلماسی باز کرده» است.
او افزود: «ما هم هیچ راهی را برای دیپلماسی نبستیم و نخواهیم بست، البته به نیات طرف مقابل شک داریم و سخنان متناقضی را از آنان شنیدیم.»
عراقچی تاکید کرد: «هر پنجرهای که برای دیپلماسی باز میشود ما با جنبه عدم اعتماد به آن نگاه میکنیم. در عین حال اگر فرصتهایی هم باشد استفاده میکنیم.»
نامه ترامپ را مقامات امارات متحده عربی به جمهوری اسلامی تحویل دادند اما جمهوری اسلامی پاسخ آن را از طریق عمان فرستاد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در این زمینه گفت: «ما تجربه خوبی از عمان داریم. ما به حسن نیت عمان اعتماد داریم و روابط خوبی بین دو کشور وجود دارد. روابط دو کشور از یک فهم متقابل برخوردار است.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، جمعه ۱۷ اسفند ماه ۱۴۰۳ در مصاحبه با شبکه خبری فاکس بیزینس از ارسال نامهای به علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی خبر داد.
ترامپ تاکید کرد که در نامه گفته شده است که اگر جمهوری اسلامی از طریق مذاکره، یک توافق را نپذیرد باعواقب سختی روبهرو خواهد شد.
از آن هنگام به بعد، مقامات مختلف دولت آمریکا تاکید کردهاند که حکومت ایران دو گزینه بیشتر پیش رو ندارد: توافق یا مواجهه با اقدام نظامی.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالملل نیز پنجشنبه هفت فروردین گفت که حکومت ایران «همه راهها را برای مذاکره نبسته»، بلکه آماده مذاکره غیرمستقیم با آمریکا برای «ارزیابی طرف مقابل، اعلام شرایط خود و اتخاذ تصمیم مقتضی» است.
عراقچی نیز با اشاره به نامه ترامپ به خامنهای اعلام کرده بود برنامه جمهوری اسلامی فعلا مذاکره غیرمستقیم با آمریکا است.