تحولات اخیر در روابط آمریکا و ونزوئلا توجه رسانههای بینالمللی را به خود جلب کرده و این پرسش را به وجود آورده است که با توجه به وابستگی تهران و کاراکاس به یکدیگر، سیاستهای دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، چه تاثیری بر این وابستگی خواهد گذاشت.
شبکه خبری آلمانی دویچهوله سهشنبه هفتم اسفند، در گزارشی درباره روابط جمهوری اسلامی و ونزوئلا نوشت که در سالها و ماههای اخیر، سطح روابط بین تهران و کاراکاس همواره بالا بوده است.
به نوشته این رسانه، بالا بودن این سطح به حدی بوده که دولت نیکولاس مادورو، به رهبران جمهوری اسلامی پیشنهاد داده است در صورت وقوع تغییر در ایران، به ونزوئلا پناهنده شوند.
دویچهوله سندی برای این ادعا منتشر نکرده، اما نوشته چنین پیشنهادی که در ماه نوامبر گذشته مطرح شده، نشاندهنده روابط در سطح عالی میان تهران و کاراکاس است.
این رسانه به نقل از یک روزنامه شیلیایی (La Tercera) افزود که رهبران جمهوری اسلامی از قبل در ونزوئلا املاک و مستغلاتی تهیه کردهاند. این در حالی است که هر دو کشور به دلیل وضع تحریمهای بینالمللی به ویژه از سوی آمریکا، با فشار اقتصادی بالایی مواجه هستند.
این تحریمها از جمله به دلیل نقض گسترده حقوق بشر و حقوق شهروندی در ونزوئلا و در ایران است. جمهوری اسلامی به دلیل برنامههای هستهای، موشکی، پهپادی و «حمایت از تروریسم» نیز تحت تحریم قرار گرفته است.
علاوه بر این، هر دو کشور در منطقه خود منزوی هستند.
با این حال، جمهوری اسلامی و دولت مادورو با گسترش همکاریهای اقتصادی و نظامی، تلاش میکنند تحریمها علیه خود را دور بزنند.
بیشتر بخوانید: افشای شبکه قاچاق طلای جمهوری اسلامی و حزباالله لبنان در آمریکای جنوبی
به گزارش دویچهوله، از آن جا که ونزوئلا نمیتواند به دلیل نبود زیرساختها، نفت خام خود را پالایش کند، جمهوری اسلامی فرآوردههای نفتی پالایش شده را به ونزوئلا صادر میکند و سلاحهایی مثل پهپادها را به ونزوئلا میفرستد.
ونزوئلا نیز محصولات کشاورزی مثل کاکائو و میوههای استوایی به ایران صادر میکند و هزینه خدمات فنی جمهوری اسلامی را با طلا میپردازد.
دویچهوله نوشت که با این حال مشخص نیست در دوران ریاستجمهوری ترامپ در آمریکا، روابط ایران و ونزوئلا چگونه خواهد بود.
این رسانه با توجه به فشارهای جدید دولت ترامپ بر جمهوری اسلامی، افزود که رییسجمهوری آمریکا میخواهد تهران را از جاهطلبیهای هستهای خود منصرف کند و در غیر این صورت، خطر حمله نظامی اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران افزایش مییابد.
دویچهوله به نقل از سارا بازوبندی از موسسه سیاست امنیتی دانشگاه کیل نوشت که اگر تهران این شرط آمریکا را بپذیرد، احتمالا تحریمها کاهش مییابند و فرصتهای بیشتری برای ورود ایران به بازار اقتصاد جهانی باز میشود که در این صورت، ونزوئلا ممکن است دیگر شریک جذابی برای ایران نباشد.
بر اساس این گزارش، اگر جمهوری اسلامی تصمیم به رد شرط آمریکا برای مذاکره و ادامه برنامه هستهای خود بگیرد، کشورهایی مانند ونزوئلا میتوانند از نظر اقتصادی برای تهران اهمیت بیشتری پیدا کنند.
اواسط بهمن ماه، در سفر ریچارد گرنل، فرستاده ترامپ برای ماموریتهای ویژه به کاراکاس، شش آمریکایی از ونزوئلا آزاد شدند. سپس مادورو خواستار آغاز دوباره روابط با آمریکا شد و خطاب به ترامپ گفت: «ما اولین گام را برداشتیم و امیدواریم که این روند حفظ شود.»
دولت ونزوئلا تحریمها و وضعیت مهاجران ونزوئلایی در آمریکا را از جمله موضوعات مورد گفتوگو در دیدار گرنل و مادورو ذکر کرد.
آمریکا سومین دوره ریاستجمهوری مادورو را به رسمیت نشناخته و کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، تاکید کرد سفر گرنل به ونزوئلا به معنای به رسمیت شناختن ریاستجمهوری مادورو نیست.
او در مراسم مشترکی که از سوی سازمان اتحاد علیه ایران هستهای و کشورهای عضو ناتو در نیویورک برگزار شده بود تا لاشه یک پهپاد شاهد در معرض دید عموم قرار داده شود، به ایراناینترنشنال گفت: «این پهپاد نشاندهنده رابطه نظامی نزدیک جمهوری اسلامی و روسیه است. جمهوری اسلامی با همین پهپاد به اسرائیل حمله کرد. روسیه با این پهپاد صدها نفر از شهروندان اوکراین را کشته است.»
سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» دوشنبه، شش اسفند، اعلام کرد که در همکاری با کشورهای عضو ناتو، یک پهپاد شاهد ۱۳۶ ساخت ایران را که پیش از این در همایش بزرگ جمهوریخواهان به نمایش گذاشته بود، در نیویورک نیز در معرض دید همگان قرار داده است.
وزیر امور خارجه لهستان در گفتوگو با ایراناینترنشنال افزود: «بهنظر ما بیش از هفت هزار بار با این پهپادها به اوکراین حمله شده است.»
او گفت: «ابتدا باید از سربازان شجاع اوکراین تقدیر کنیم که این پهپاد را سرنگون کردند. ما فقط کمک کردیم که اوکراین این سلاح را از خاک خود خارج و به اینجا منتقل کند تا دنیا ببیند که جمهوری اسلامی هنوز دارد بیثباتی را صادر میکند.»
وزیر امور خارجه لهستان افزود: «حکومت ایران همچنان سعی میکند ایدئولوژی خود را صادر کند و وقتی که جامعه جهانی میخواهد جلو این اقداماتش را بگیرد انتظار همدردی دارد.»
رادوسلاف شیکورسکی با اشاره به نمایش این پهپاد در خاک آمریکا، خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفت: «این یک هشدار است. ما میدانیم که شما چه میکنید. این کارها برخلاف منشور سازمان ملل متحد است و همین حالا از انجام این کارها دست بردارید.»
رادوسلاف شیکورسکی، جمعه سوم اسفند و در حاشیه نمایش این پهپاد در همایش بزرگ جمهوریخواهان در واشینگتن نیز گفت که جهان باید از خطرات همکاری حکومت ایران و روسیه آگاه شود.
جمهوری اسلامی در واکنش به این اظهارات وزیر امور خارجه لهستان و همکاری این کشور برای انتقال لاشه یک پهپاد شاهد به آمریکا، دوشنبه شش اسفند، رییس هیئت نمایندگی لهستان در تهران را احضار کرد.
سازمان اتحاد علیه ایران هستهای، نیز در بیانیهای که دوشنبه منتشر کرد پهپاد شاهد ۱۳۶ ساخت ایران را «مرگبارترین سلاح ترور کشتار جمعی» خواند و آن را «نمایشدهنده چهره واقعی جمهوری اسلامی» دانست.
به گفته این سازمان، پهپاد شاهد که باعث کشته شدن بسیاری از افراد از جمله سربازان آمریکایی شده، از سوی نهادهای تحت امر سپاه پاسداران و وزارت دفاع جمهوری اسلامی تولید میشود. این دو نهاد جمهوری اسلامی از سوی آمریکا تحریم شدهاند.
در بیانیه سازمان اتحاد علیه ایران هستهای گفته شده است:««جمهوری اسلامی ایران و گروههای تروریستی نیابتی آن از پهپاد شاهد برای قطع عضو و کشتار شهروندان در سراسر جهان استفاده کردهاند. از این پهپاد بهطور پیوسته علیه نیروهای ارتش آمریکا در خاورمیانه بهره گرفته شده است. حمله با همین پهپاد به پایگاه برج ۲۲ آمریکا در اردن منجر به کشته شدن سه نیروی آمریکایی و مجروح شدن ۴۷ تن دیگر شد.»
بهگفته سازمان اتحاد علیه ایران هستهای، جمهوری اسلامی برای حمله به بسیاری از کشورها از جمله اسرائیل، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اوکراین از پهپادهای شاهد استفاده کرده است.
مارک والاس، مدیر سازمان اتحاد علیه ایران هستهای، گفت که این سازمان با نمایش عمومی پهپاد شاهد-۱۳۶ در نیویورک و نشان دادن یک «دستگاه اصلی کشتار جمهوری اسلامی »، از «چهره واقعی حکومت ایران و عزم آن برای اشاعه ترور جمعی» پرده برداشته است.
این پهپاد اولین بار پنجشنبه، دوم اسفند، در همایش بزرگ جمهوریخواهان در واشینگتن به نمایش گذاشته شد و از آن بهعنوان سندی قطعی در مداخله جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین یاد شد.
مارک والاس، رییس سازمان اتحاد علیه ایران هستهای، درباره نمایش این پهپاد در این همایش به ایراناینترنشنال گفت: «این ابزار تروریستی و کشتار جمعی است که جمهوری اسلامی به سراسر جهان صادر میکند و شهروندان بیش از ۸۰ کشور جهان را با آن کشته است.»
این پهپاد پس از آنکه در جریان یکی از حملات روسیه به اوکراین سرنگون شد، با همکاری لهستان و اوکراین به آمریکا منتقل شد.
پهپادی که در واشینگتن و نیویورک به نمایش درآمده و یکی از دلایلی است که مداخله مستقیم جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین را ثابت میکند، سهشنبه ۳۰ بهمن با یک هواپیمای سی-۱۳۰ نیروی هوایی لهستان، به پایگاه نظامی اندروز در مریلند منتقل شد.
بر اساس گزارشها، پهپاد شاهد ۱۳۶ پرکاربردترین پهپاد نظامی در جهان محسوب میشود که در صنایع نظامی ایران تحت نظارت سپاه پاسداران تولید میشود. سپاه پاسداران در ایالات متحده به عنوان سازمان تروریستی شناخته میشود.
پهپادی که ۱۶ بهمن به پناهگاه مهار تابش اشعه در نیروگاه اتمی مخروبه چرنوبیل ضربه زد، یک پهپاد گرنان-۲ بود که نام روسی پهپاد شاهد ۱۳۶ ایران است.
نیروهای حشد شعبی وابسته به جمهوری اسلامی در ۸ بهمن ۱۴۰۲ در حملهای به یک پایگاه کوچک آمریکایی به نام «برج ۲۲» در شمال شرقی اردن از یک نمونه از پهپادهای شاهد استفاده کردند. در نتیجه این حمله سه تن از پرسنل نظامی ایالات متحده کشته شدند.
این پهپاد دارای بالی به شکل دلتا و بینی برجستهای است که محل استقرار کلاهک جنگی آن است و بهخاطر رنگ زغالی آن، هنگام پرواز در شب به دشواری قابل تشخیص است.
پرههای موتور این پهپاد، هنگامی که نیروهای اوکراینی توانستند آن را سرنگون کنند آسیب دیدند، اما بقیه پهپاد کاملا سالم مانده است.
اوکراینیها این پهپاد را غیر فعال و کلاهک جنگی آن را تخلیه کردند و لهستانیها نیز پیش از آنکه این پهپاد را به ایالات متحده منتقل کنند، دوبار آن را بازرسی کردند.
