به دنبال افزایش اعتراضات اقشار مختلف کشور و ابراز نگرانی مقامهای جمهوری اسلامی، ولیالله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی از تصویب ممنوعیت برگزاری تجمعات و راهپیماییها در «مکانهای حساس و امنیتی» خبر داد.
بیاتی دوشنبه ۱۵ بهمن در تشریح نشست کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس گفت در این نشست که با حضور نمایندگانی از وزارت کشور، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، فرماندهی انتظامی کشور (فراجا)، مرکز پژوهشهای مجلس برگزار شد، طرح نحوه برگزاری اجتماعات و راهپیماییها مورد بررسی قرار گرفت.
به گفته او، مواد چهار و پنج طرح درباره «نحوه برگزاری اجتماعات و راهپیمایی» با موافقت نمایندگان روبهرو شد.
بر اساس ماده چهارم این طرح، برگزاری اجتماعات و راهپیماییها در «مکانهای حساس و امنیتی» ممنوع میشود.
طبق ماده پنجم این طرح نیز فرد یا افراد درخواستکننده برگزاری اجتماعات و راهپیماییها، باید درخواست خود را در فرمانداریها یا بخشداریها ارائه کنند یا در سامانهای ثبت کنند و رسید آن را دریافت کنند.
بیاتی درباره این که کدام مکانها «حساس و امنیتی» هستند توضیحی نداد. احتمالا با تصویب این دو ماده، تجمعات اقشار مختلف جامعه در برابر ساختمانهای حکومتی از جمله نهاد ریاست جمهوری، مجلس، وزارتخانهها، استانداریها، فرمانداریها و دیگر مراکز ردهبالای دولتی ممنوع خواهد شد.
افزایش آمار تجمعات اعتراضی کارگران، بازنشستگان و مستمریبگیران، بالا گرفتن نگرانی حکومت از تشدید اعتراضات و احتمال سرنگونی جمهوری اسلامی را به دنبال داشته است.
کنفدراسیون کار ایران در خارج از کشور، ۲۸ دی در گزارشی درباره وضعیت کارگران، مزدبگیران و جنبشهای اعتراضی ایران در سال گذشته میلادی نوشت در سال ۲۰۲۴ دستکم دو هزار و ۳۹۶ تجمع اعتراضی و ۱۶۹ اعتصاب در بخشهای مختلف و در ۳۱ استان و ۷۰ شهر ایران شکل گرفت.
این آمار نشان میدهد با وجود وعدههای جمهوری اسلامی، وضعیت معیشتی بازنشستگان و کارگران در ایران روز به روز وخیمتر میشود.
جلسه سران قوا
این تجمعات دوشنبه ۱۵ بهمن در شهرهایی از جمله اهواز، ایلام، بیجار، تبریز، تهران، خرمآباد، زنجان، سنندج، شهرکرد، شیراز، کرمانشاه، مریوان و همدان، شکل گرفت.
بازنشستگان در این تجمعات به سیاستهای «ستاد اجرایی فرمان امام» و «بنیاد تعاون سپاه پاسداران» که سهامداران عمده شرکت مخابرات هستند، اعتراض کردند.
ویدیوهای رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهند گروهی از بازنشستگان در تهران در تجمع خود شعارهایی چون «دشمن ما همینجاست/ دروغ میگن آمریکاست» سر دادند.
بازنشستگان معترض در برخی شهرها پلاکاردهایی با شعارهای «نه سازش، نه تسلیم/ اجرای آییننامه»، «حق من کو؟/ ۱۳ سال گذشت»، «مخابرات حیا کن/ وعدههات رو ادا کن» و «تا حق خود نگیریم/ دوشنبهها میآییم» در دست گرفتند.
آنها در جریان تجمعات خود شعارهایی از جمله «یک کلام، یک کلام/ مزد بدون تبعیض والسلام»، «این آخرین پیام است/ بدون ما کار شما تمام است»، «هزینهها دلاریه/ حقوق ما ریالیه»، «شرکت شده صدپاره/ بخور بخور در کاره»، «ستاد اجرایی/ حق ماها رو خورده» و «تا حق خود نگیریم/ از پا نمینشینیم»، سر دادند.
کارکنان و بازنشستگان مخابرات در سالهای اخیر بارها در اعتراض به تاخیر در پرداخت مطالبات و کمک هزینههای رفاهی و مشکلات بیمه تکمیلی، در نقاط مختلف ایران تجمع کرده و خواستار رسیدگی به مطالباتشان شدهاند.
آنها در سالهای گذشته حدود ۹۰ تجمع در اعتراض به وضعیت خود و عدم توجه به مطالباتشان، به صورت سراسری در استانهای مختلف برگزار کردهاند.
تحقق نیافتن مطالبات، افزایش سهم بیمه تکمیلی از ۲۰ درصد به ۵۰ درصد و تسویه نشدن هزینههای درمان از سوی بیمه معلم و بیمه دانا، بخشی از موضوعات مورد اعتراض این بازنشستگان است.
وضعیت معیشتی بازنشستگان و مستمریبگیران سبب شده تعداد تجمعات اعتراضی آنها در سالهای اخیر بهشدت افزایش پیدا کند.
کنفدراسیون کار ایران در خارج از کشور، ۲۸ دی در گزارشی درباره وضعیت کارگران، مزدبگیران و جنبشهای اعتراضی ایران در سال گذشته میلادی نوشت در سال ۲۰۲۴ دستکم دو هزار و ۳۹۶ تجمع اعتراضی و ۱۶۹ اعتصاب در بخشهای مختلف و در ۳۱ استان و ۷۰ شهر ایران شکل گرفت.
این آمار نشان میدهد با وجود وعدههای جمهوری اسلامی، وضعیت معیشتی بازنشستگان و کارگران در ایران روز به روز وخیمتر میشود.
اژهای دوشنبه ۱۵ بهمن در نشست مشترک سران و جمعی از مسئولان سه قوه گفت که مقامات نباید در ازای مجوز فعالیت برای فعالان اقتصادی، از آنها «خواسته متقابل» داشته باشند، بلکه خود کارآفرین باید احساس کند «در برابر حکومت اسلامی وظیفهای برای کمک دارد».
او ادامه داد: «حق نداریم به کارآفرین بگوییم اگر چنین حرفی زدی، اعترافی کردی و کاری انجام دادی من در قبالش به تو مجوز میدهم. این غلط است. این کارها بعضا اتفاق افتاده است.»
رییس قوه قضاییه به دستگاه و نهادی که فعالان اقتصادی را وادار به ارائه اطلاعات (جاسوسی) میکند و کشور یا محلی که قرار است از آن اطلاعات ارائه دهند، اشارهای نکرد.
در سالهای گذشته گزارشهایی درباره تلاش جمهوری اسلامی برای وادار ساختن ایرانیان مقیم کشورهای غربی، به ویژه فعالان اقتصادی، به جاسوسی منتشر شده است.
یک نمونه در این زمینه، حمید بابائی، دانشجوی دکترای اقتصاد (فاینانس) دانشگاه لیژ بلژیک است که سال ۱۳۹۲ در جریان سفر به ایران بازداشت و پس از شش سال حبس به اتهام «همکاری با دول متخاصم»، آزاد شد.
به گفته یک منبع مطلع، بازداشت بابائی پس از آن صورت گرفت که او درخواست ماموران امنیتی جمهوری اسلامی را برای همکاری با وزارت اطلاعات، حین اقامت در بلژیک رد کرد.
از سوی دیگر در یک سال اخیر، موج دستگیری جاسوسان مرتبط با حکومت ایران در اسرائیل بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
تنها در ماه اکتبر سال گذشته میلادی (۱۰ مهر تا ۱۰ آبان ۱۴۰۳)، شش شبکه جاسوسی جمهوری اسلامی که اعضای آن از روسیه و آذربایجان بودند، در اسرائیل کشف شد.
دانیل خلیفه، سرباز پیشین ارتش بریتانیا و مظنون به افشای اطلاعات نظامی حساس و جاسوسی برای جمهوری اسلامی نیز یک نمونه دیگر در این زمینه است.
ایراناینترنشنال اواخر شهریور سال گذشته گزارشی را از فعالیتهای گروه فیلتربان در افشای هویت موسسات، شرکتها و افرادی منتشر کرد که در راستای اهداف جمهوری اسلامی به دنبال جاسوسی از شهروندان ایران هستند.
بر اساس این گزارش که یکشنبه ۱۴ بهمن منتشر شد، نیروهای امنیتی اسرائیل سطوح رهبری حماس و حزبالله لبنان، دو گروه شبهنظامی قدرتمند متحد جمهوری اسلامی را بهشدت تضعیف کردهاند.
تایم افزود فروپاشی غافلگیرکننده حکومت بشار اسد در سوریه نه تنها به قیمت از دست رفتن مهمترین متحد جمهوری اسلامی در میان دولتهای منطقه تمام شد، بلکه مسیری را که حکومت ایران برای تامین تسلیحات و پشتیبانی حزبالله از آن استفاده میکرد، قطع کرد.
احمد الشرع، رییسجمهوری دوره انتقالی سوریه، در اولین سفر خارجی خود یکشنبه راهی عربستان سعودی شد و با محمد بنسلمان، ولیعهد این کشور، دیدار کرد.
ناظران انتخاب عربستان سعودی بهعنوان مقصد نخستین سفر خارجی الشرع را پیامی آشکار به تهران دانستهاند.
الشرع پیشتر در ۳۰ آذر گفته بود مخالفان با ساقط کردن بشار اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب بازگرداندند.
تلاشهای مستمر اسرائیل برای مقابله با تهدیدات ایران
تایم در ادامه گزارش خود نوشت هرچند حوثیهای یمن همچنان به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ حمله میکنند، اما اسرائیل اکنون با جسارت بیشتری حملات مستقیم خود را علیه این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی تدارک میبیند.
این نشریه با اشاره به تحولات چندماه اخیر در خاورمیانه افزود جمهوری اسلامی شاهد فروپاشی گروههای «محور مقاومت» و نفوذ منطقهای خود بوده است.
به نوشته تایمز، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در سال ۲۰۲۴ دستور حمله مستقیم به اهدافی در خاک ایران را صادر کرد، زیرا میدانست گزینههای تهران برای مقابله به مثل محدود خواهد بود.
از آن زمان تاکنون دونالد ترامپ به کاخ سفید بازگشته و پیشبینی میشود بار دیگر سیاست «فشار حداکثری» را علیه جمهوری اسلامی به کار گیرد.
نتانیاهو قرار است سهشنبه ۱۶ بهمن با ترامپ در کاخ سفید دیدار و با او در مورد مسايل منطقهای، از جمله تهدیدات جمهوری اسلامی، گفتوگو کند.
این نخستین سفر رهبر یک کشور خارجی به آمریکا برای دیدار با ترامپ خواهد بود.
تایم نوشت ترامپ خواهان یک جنگ همهجانبه و پرهزینه با جمهوری اسلامی نیست، اما بهدقت هر نشانهای را مبنی بر تلاش رهبران تهران برای ساخت بمب هستهای دنبال خواهد کرد.
همچنین این احتمال وجود دارد که هم در ایالات متحده و هم در اسرائیل، فشارها برای اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی افزایش یابد.
تایم همچنین به روابط تهران و مسکو اشاره کرد و یادآور شد جمهوری اسلامی اکنون دریافته که روسیه، مهمترین متحدش در خارج از خاورمیانه، درگیر مناقشه اوکراین است و باید به تامین «نیازهای» خود بپردازد.
بحرانهای داخلی جمهوری اسلامی
تایم در بخش دیگری از گزارش خود به بحرانهای داخلی جمهوری اسلامی اشاره و تاکید کرد این مشکلات ممکن است تهدیدات بزرگتری برای رهبران حکومت ایران ایجاد کنند.
این نشریه نوشت: «اقتصاد تحت تحریم ایران در حال دود شدن است و ارزش پول ملی ایران در حال سقوط است. تورم دستکم ۳۰ درصد است و طیف وسیعی از مردم ایران بهطور قابل توجهی ناراضی و خشمگین شدهاند.»
آخرین اعتراضات و نارضایتیهای عمومی در ایران به بحران انرژی مربوط است که موجب خاموشیهای گسترده و تعطیلی مدارس و کسب و کارها شده.
تایم افزود اقتصاد ایران چنان ناتوان و دچار فساد مدیریتی است که با وجود دارا بودن دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان، با کمبود شدید گاز روبهرو شده و با رو آوردن به «سوزاندن نفت»، شهرهای این کشور را به آلودهترین شهرهای جهان تبدیل کرده است.
این نشریه به تلاشهای مداوم حکومت ایران برای تحمیل قوانین اجتماعی سختگیرانه، مانند تحمیل حجاب اجباری و سانسور پرداخت و نوشت برای بسیاری از ایرانیان، رفتار تهاجمی پلیس جمهوری اسلامی علیه آزادی پوشش زنان، تجربه تلخ دیگری در کنار آسیبهای ناشی از انزوای اقتصادی ایران به شمار میرود.
تایم با اشاره به تحریم انتخابات از سوی اکثریت جامعه ایران اضافه کرد نارضایتی در حال حاضر حتی به میان حامیان تندرو رژیم سرایت کرده و آنان از اینکه جمهوری اسلامی برای نجات بشار اسد اقدامی صورت نداد، ناامید شدهاند.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی در سالهای اخیر میلیاردها دلار برای تقویت اسد و جان به در بردن او از جنگ داخلی کشورش هزینه کرد اما آن سرمایه اکنون «سوخته است».
همچنین بخشی از مردم ایران که زمانی امیدوار بودند مسعود پزشکیان بتواند تغییرات مثبتی را در کشور به وجود آورد، اکنون او را بهعنوان یک «فرد ضعیف» در نظر میگیرند.
چه کسی رهبر بعدی جمهوری اسلامی میشود؟
تایم در ادامه مطلب خود کوشید پرسش مهمتری را که در پسزمینه مسائل سیاسی ایران وجود دارد، برجسته کند: پس از مرگ علی خامنهای، رهبر ۸۵ ساله و بیمار جمهوری اسلامی، چه کسی قدرت را در کشور در دست خواهد گرفت؟
این نشریه نوشت سپاه پاسداران و نهاد روحانیت سالها فرصت داشتهاند تا برای جانشینی خامنهای آماده شوند، اما این اولین انتقال قدرت در عالیترین سطح سیاسی در جمهوری اسلامی پس از مرگ روحالله خمینی محسوب میشود.
شماری از مقامهای ایالات متحده و اسرائیل استدلال میکنند که رژیم تهران به اندازه کافی به لبه پرتگاه نزدیک شده و یک فشار در زمان مناسب میتواند آن را به ورطه نابودی بکشاند، اما باید این موضوع را در نظر داشت که اگرچه جمهوری اسلامی آسیب دیده، اما هنوز از زرادخانه عظیم موشکی و پهپادی برخوردار است.
تایم خاطرنشان کرد اگر رهبران حکومت ایران احساس کنند که به گوشهای، در خارج یا در داخل، رانده شدهاند و در معرض خطر قرار دارند، همچنان میتوانند اقداماتی را انجام دهند که منطقه را وارد درگیریهای دیگری کند و اینگونه است که ضعف جمهوری اسلامی میتواند به مشکلی جهانی تبدیل شود.
همزمان با این تحولات، صبح دوشنبه ۱۵ بهمن مقامهای حکومتی با حضور سران سه قوه در نهاد ریاستجمهوری جلسهای فوقالعاده برگزار کردند.
در جریان این نشست، مسعود پزشکیان، رییس چهاردهمین دولت جمهوری اسلامی با بیان اینکه دشمنان میگویند جمهوری اسلامی در ضعیفترین وضعیت خود قرار دارد، گفت: «آنها میخواهند بین مردم تفرقه و اختلاف بیندازند تا مردم اعتراض کنند و خود سوار این اعتراضات و اختلافات شوند.»
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس نیز در این نشست با اشاره به افزایش قیمتها و فشارهای اقتصادی در کشور گفت: «مردم زیر فشارهای اقتصادی در حال له شدن هستند اما به حرمت اهل بیت و اسلام چیزی به ما نمیگویند.»
غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی نیز در این جلسه از اقتصاد به عنوان مهمترین مسئله فعلی کشور نام برد و گفت: «اگر امروز نتوانیم مشکلات اقتصادی را حل کنیم، فردا نمیتوانیم به مسائل فرهنگی و امنیتی برسیم.»
