در پی کشته شدن محمد میرموسوی، جوان گیلانی که در پاسگاه ناصرکیا ده منطقه لاهیجان در استان گیلان در بازداشت بوده است، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا)، این قتل را محصول «عدمِ کنترلِ خشم و احساسات از طرف برخی کارکنان و بیاعتنایی به وضعیت متهم» خواند.
در گزارش فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی درباره پرونده کشته شدن میرموسوی آمده است: «به دلیل هیجان ناشی از اصطکاک صورت گرفته میان مرحوم میرموسوی و عوامل انتظامی و عدمِ کنترلِ خشم و احساسات از طرف برخی کارکنان و بیاعتنایی به وضعیت متهم، این اتفاق رخ میدهد.»
فراجا همزمان افزود: «علت فوت با توجه به اتفاقاتِ قبل از حضور پلیس و شرایط جسمی و روحی متوفی، توسط پزشکی قانونی در حال بررسی است.»
روز چهارشنبه هفتم شهریور ، ویدیویی دلخراش از پیکر بیجان این جوان جانباخته ۳۶ ساله منتشر شد که از زمان شستن پیکر او تهیه شده و آثار شکنجه شدید بر بدنش را نشان میدهد.
در این ویدیو، صدای کسانی شنیده میشود که در حال شستن پیکر او هستند و یکی از آنها که به زبان کُردی صحبت میکند دو نقطه از پشت و کمر او را نشان میدهد که به نظر میرسد زخمهای عمیقتری برداشتهاند.
بنا بر گزارشهای منتشر شده، میرموسوی، اهل روستای سیدمحله از بخش رودبنه شهرستان لاهیجان بود که در جریان یک نزاع محلی به دست ماموران یگان ویژه فرماندهی انتظامی این شهرستان بازداشت شد.
سازمان حقوق بشری ههنگاو گزارش داد که این جوان بازداشتشده، در همان روز بازداشت زیر شکنجه جان باخته اما با توجه به آثار کالبدشکافی روی سینه و شکم او، مشخص نیست پیکرش چه زمانی به خانوادهاش تحویل داده شده است.
ههنگاو در ویدیویی که از مراسم خاکسپاری او منتشر کرده، خبر داد که این مراسم روز سهشنبه ششم شهریور انجام شده است.
گزارشها حاکی از آن است که مقامهای امنیتی و دادستان لاهیجان، خانواده میرموسوی را زیر فشار گذاشتهاند تا از اطلاعرسانی درباره قتل فرزندشان خودداری کنند.
در گزارش پلیس از پرونده قتل میرموسوی آمده است که روز اول شهریور در روستایِ ناصرکیا ده از توابع لاهیجان یک درگیری رخ میدهد که «منشا درگیری مرحوم موسوی بوده و خودروی متوفی همانطور که در تصاویر بهصورت مستند مشخص است، کاملا تخریب و در آتش میسوزد».
پلیس همچنین اعلام کرد که میرموسوی «در پاسگاه انتظامی شروع به فحاشی و استنکاف از دستورات عوامل انتظامی و درگیری با ماموران نموده که این روند تا حضور در بازداشتگاه ادامه مییابد».
شامگاه پنجشنبه خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران درباره کشته شدن میرموسوی و آثار کبودی روی بدنش نوشت برخی اظهارات و شواهد نشان میدهند احتمالا متهم در زمان بازداشت مورد ضرب و جرح قرار گرفته است.
فراجا تاکید کرد: «رفتارِ رخداده توسط برخی از عوامل انتظامی بر خلاف مشی حرفهای پلیس بوده و بههیچ وجه قابل قبول نیست.»
بر اساس اطلاعیه روز جمعه ۹ شهریور فراجا، «فرماندهِ پاسگاه عزل و سایر عوامل دخیل معلق از خدمت شدند».
پیشتر و بر اساس اعلام دادستان لاهیجان، برای پنج تن از نیروهای انتظامی این شهرستان به اتهام دست داشتن در قتل زیر شکنجه میرموسوی در روز شنبه سوم شهریور، قرار بازداشت موقت صادر شده است.
الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاعرسانی دولت چهاردهم، روز پنجشنبه هشتم شهریور، بدون نام بردن از میرموسوی اعلام کرد در پی مرگ یک شهروند در مرکز تحت فرماندهی انتظامی لاهیجان، مسعود پزشکیان به اسکندر مومنی، وزیر کشور، دستور داد با تشکیل و اعزام کمیتهای به لاهیجان، تمامی جوانب حادثه را بررسی و گزارش کند.
مرکز اطلاعرسانی پلیس نیز از «دستور ویژه» احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی کشور برای «بررسی وقوع حادثه در شهرستان لاهیجان» خبر داد.
به گزارش مرکز آمار سازمان حقوق بشری ههنگاو، میرموسوی اهل لاهیجان، هفتمین شهروندی است که از ابتدای سال ۲۰۲۴ پس از بازداشت به دست نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، زیر شکنجه و در جریان بازجویی جانش را از دست میدهد.
سازمان عفو بینالملل ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ در گزارشی اعلام کرد از دی سال ۱۳۸۸ تا آن تاریخ دستکم ۷۲ مورد مرگ در ۴۲ زندان و بازداشتگاه در شهرهای مختلف ایران رخ داده که در ۴۶ مورد علت مرگ شکنجه یا سایر بدرفتاریهای فیزیکی با زندانیها به دست ماموران اطلاعاتی و امنیتی یا مقامات زندان بوده است.
عفو بینالملل در این گزارش تاکید کرد مقامات ایران از مسئولیتپذیری و پاسخگویی در مورد مرگ در حین بازداشت این افراد سر باز زدهاند و این پاسخگو نبودن در حالی ادامه یافته که بر اساس گزارشهای قابل اعتنا، مرگ این افراد ناشی از شکنجه یا سایر بدرفتاریها یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشکآور به وسیله مقامات در ۱۶ استان کشور بوده است.
همین سازمان شش ماه بعد در ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ در گزارشی دیگر ، جزییات مرگ ۹۶ نفر در زندانهای ایران از سال ۱۳۸۸ را بررسی کرد که به دلیل عدم ارائه خدمات درمانی، به عمد جانشان گرفته شد.
این گزارش که با عنوان «در اتاق انتظار مرگ: مرگهای در پی محرومیت از مراقبتهای پزشکی در زندانهای ایران» منتشر شد، تاکید کرد تعداد واقعی این گونه مرگها در زندانهای ایران «احتمالا بسیار بیشتر» است.
در این گزارشها همچنین آمده است که حکومت ایران، بدون توجه به قطعنامه اخیر شورای حکام، از بهبود روند همکاریهای خود با آژانس بینالمللی سرباز زده است.
در این گزارشها تاکید شده است که بهرغم همه نگرانیها، جمهوری اسلامی ذخایر اورانیوم غنیسازیشده با غلظت بالا را افزایش داده است.
کشورهای غربی میگویند غنیسازی اورانیوم به این غلظت، هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
شورای حکام روز ۱۶ خرداد قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکا، را درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی با ۲۰ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و دو رای مخالف به تصویب رساند.
در این قطعنامه از حکومت ایران خواسته شده تا همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهبود بخشد و ممنوعیت ورود «بازرسان مجرب» آژانس را لغو کند.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ مجوز فعالیت گروهی از بازرسان آژانس در ایران را باطل کرد.
رویترز نوشت دیپلماسی هستهای با تهران به دلیل انتخابات ریاستجمهوری اخیر در ایران و انتخابات ریاستجمهوری آتی آمریکا، تا حد زیادی به حالت تعلیق درآمده است.
بر اساس یکی از دو گزارش محرمانه آژانس بینالمللی که رویترز به آن دست یافته، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات اولیهاش با مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، به سفر زودهنگام او به ایران بینجامد.
گروسی در این گزارش استقبال خود را از «برقراری گفتوگوی سازنده و پویا [با حکومت ایران] که به سرعت به نتایج ملموس منجر شود»، اعلام کرده است.
این گزارش محرمانه که هر سه ماه تهیه میشود، برای اعضای آژانس بینالمللی ارسال شده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ششم شهریور به دولت جدید اعلام کرد «هیچ مانعی» برای تعامل با «دشمن» بر سر برنامه هستهای تهران وجود ندارد.
خامنهای در عین حال هشدار داد اگر مذاکرات هستهای در زمان ریاستجمهوری پزشکیان از سر گرفته شود، همچنان نباید به واشینگتن اعتماد کرد.
به گزارش رویترز، در گزارشهای جدید آژانس بینالمللی تاکیده شده در مورد برخی موضوعاتی که برای طولانیمدت، محل اختلاف جمهوری اسلامی و آژانس بودهاند، «هیچ پیشرفتی» در سه ماه گذشته به دست نیامده است.
از جمله این موارد اختلافی، میتوان به تصمیم تهران برای ممنوع کردن حضور تعدادی از کارشناسان آژانس بینالمللی در ایران و عدم پاسخگویی جمهوری اسلامی درباره وجود ذرات اورانیوم در برخی سایتهای اعلامنشده اشاره کرد.
پیشتر آژانس بینالمللی از وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در سایتهای ورامین و تورقوزآباد خبر داده بود.
رویترز همچنین با استناد به یکی از گزارشهای اخیر آژانس نوشت جمهوری اسلامی هشت آبشار دیگر از مجموعه سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 را در تاسیسات فردو نصب کرده است. بدین ترتیب، شمار آبشارهای این نوع سانتریفیوژ در فردو به ۱۰ عدد افزایش یافت.
رویترز افزود این آبشارهای جدید هنوز به مرحله غنیسازی گاز هگزافلورايد اورانیوم (UF6) نرسیدهاند و فعالیت خود را آغاز نکردهاند.
یکی از گزارشهای اخیر آژانس بینالمللی تایید میکند که میزان ذخیره اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در ایران به طور تخمینی ۲۲.۶ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۶۴.۷ کیلوگرم رسیده است.
اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصدی را به سرعت و با طی چند مرحله کوتاه میتوان به اورانیوم با خلوص ۹۰ درصدی تبدیل کرد که در تولید سلاح هستهای کاربرد دارد.
ائتلافی متشکل از دو اندیشکده و چندین سازمان کنشگر آمریکایی روز ۲۲ تیر هشدار دادند تهران میتواند تنها ظرف چند روز اورانیوم مورد نیاز برای تولید چند سلاح هستهای را تولید کند و جلوگیری از وقوع چنین رویدادی نیازمند اقدامی فوری است.
به نوشته این روزنامه، این اطلاعات نشان میداد تلاشهای حکومت ایران برای تولید سلاح هستهای از آنچه تصور میشد، پیشرفتهتر بود.
جان شیندلر، مقام سابق ضد اطلاعات آژانس امنیت ملی ایالات متحده، به واشینگتنتایمز گفت این اطلاعات در آن مقطع زمانی انتشار نیافت تا تلاشهای دولت اوباما و دیگر قدرتهای جهانی برای رسیدن به توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) تضعیف نشود.
شیندلر افزود یک سرویس اطلاعاتی حامی ایالات متحده بیش از یک دهه گذشته، فردی را که از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خارج شده بود، به استخدام خود درآورد. این فرد به اطلاعات مهمی در خصوص برنامه هستهای حکومت ایران دست یافته بود.
برجام در سال ۱۳۹۴ و در دوران ریاستجمهوری اوباما به امضا رسید. با این حال دونالد ترامپ در زمان حضور خود در کاخ سفید، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و نهایتا در سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد.
واشینگتن تایمز در ادامه گزارش خود نوشت جان شیندلر ۱۲ سال گذشته در جریان نشستی با کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی در اروپای مرکزی گفته بود بستهای از اسناد از سوی عامل نفوذی سپاه پاسداران در اختیار او گرفته است.
این اسناد مجموعهای از اطلاعات فوقمحرمانه سپاه بودند و شامل دادههای فنی در خصوص برنامه سانتریفیوژ جمهوری اسلامی میشدند.
به گفته شیندلر، کشوری که این عامل سپاه را به استخدام خود درآورده بود، شناسایی نشد اما بر اساس اطلاعات موجود، این کشور، اسرائیل نبود.
این مقام پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا، عامل نفوذی سپاه را «یک منبع طلایی واقعی» خواند و افزود: «او یک مقام ارشد بود که به اطلاعات هستهای دسترسی داشت. او درباره وضعیت حقیقی برنامه ایران برای ساخت بمب اطلاعات زیادی داشت.»
طی سالهای اخیر، گزارشهای زیادی از نفوذ عوامل سرویسهای اطلاعاتی کشورهای خارجی برای متوقف کردن برنامه هستهای جمهوری اسلامی منتشر شده است.
در یکی از برجستهترین این موارد، روزنامه هلندی «فولکسکرانت» در دیماه ۱۴۰۲ نوشت مسئول انتقال ویروس استاکسنت به تاسیسات هستهای نطنز در ایران، یک نیروی نفوذی سرویس جاسوسی هلند بوده است.
واشینگتن تایمز همچنین در گزارش خود به نقل از جان شیندلر نوشت اسناد عامل سپاه نشان داد برنامه جمهوری اسلامی برای تولید سلاح هستهای، بسیار گستردهتر از ارزیابیهای جامعه اطلاعاتی ایالات متحده و پیشرفتهتر از آن چیزی بود که دولت اوباما در آن زمان بهصورت علنی مطرح کرده بود.
این روزنامه افزود دولت اوباما از اطلاعات جدید استقبال نکرد زیرا هدف واشینگتن در آن مقطع، تبلیغ برای توافق هستهای در کنگره، افکار عمومی و جامعه جهانی بود.
شیندلر در ادامه اظهارات خود گفت یک افسر اطلاعاتی شخصا برای تحویل مدارک رسیده از عامل سپاه، با یکی از روسای منطقهای سیآیاِی دیدار کرد اما این مقام ارشد سیآیای از پذیرفتن مدارک سرباز زد.
به گفته شیندلر، این مقام سیآیاِی به صورت تلویحی به طرف مقابل خود توضیح داد که از مقامهای «بالادستی» دستور داده شده از گرفتن اسرار هستهای سپاه پاسداران خودداری کند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۲۸ خرداد اعلام کرد از زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵، برنامه هستهای تهران به طور قابل توجهی توسعه یافته است.
به گفته گروسی، حکومت ایران قادر به تولید آخرین نسل از سانتریفیوژها، ساخت تاسیسات جدید و دست زدن به اقداماتی «بسیار فراتر از اینها» است.
