مطالب بیشتر
هوشنگ حسنیاری، کارشناس مسائل نظامی، در گفتوگو با ایران اینترنشنال با اشاره به حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران گفت در این جنگ، از یک غافلگیری به غافلگیری دیگر میرویم. نشانههایی مثل هشدار نتانیاهو درباره «آخر هفتهای مهم» و اجرای مهلت دو هفتهای ترامپ، پیشبینی حمله را ممکن کرده بود. حتی در جریان گفتوگوهای غیرمستقیم با جمهوری اسلامی، روند نظامی متوقف نشد، بلکه همان تصمیمی که پیشتر با اسرائیل هماهنگ شده بود، حالا وارد فاز اجرایی شده است.
حسنیاری گفت تمرکز این حمله برخلاف دفعات قبل، بر تاسیسات فردو بود؛ سایتی فوقالعاده حساس و مستقر در عمق کوه. با استفاده از بمبهای سنگرشکن مانند جیبییو-۵۷ که توان نفوذ تا ۶۰ متر بتن را دارند، هدف مشخصا از کار انداختن کامل این سایت بوده است. اظهارات ترامپ درباره اعزام بمبافکنها با ظرفیت کامل، گویای دقت و گستردگی این حمله است.
حسنیاری معتقد است اکنون جمهوری اسلامی با گزینههای محدودی مواجه است. شاید همچنان بتواند پایگاههای آمریکا در عراق یا سوریه را هدف بگیرد، یا از طریق گروههای نیابتی واکنش نشان دهد، اما هر حرکت میتواند با پاسخ ویرانگرتر آمریکا همراه باشد—پاسخی که ممکن است موجودیت ساختار سیاسی یا نظامی جمهوری اسلامی را نشانه برود.
به نظر حسنیاری، با شدت ضرباتی که وارد شده و ادامه خواهد داشت، احتمال بروز اختلالات داخلی در ساختار سیاسی، فرماندهی نظامی یا در میان نیروهای وفادار به نظام وجود دارد؛ اختلالاتی که ممکن است به فروپاشی جمهوری اسلامی منجر شود.
حسنیاری بر این باور است که در نهایت، آنچه اسرائیل و آمریکا دنبال میکنند نه مهار، بلکه پایاندادن به موجودیت جمهوری اسلامی اسست. مقامات اسرائیلی بهصراحت بر این هدف تأکید کردهاند. از همین رو، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که با ادامه این فشارها، اختلال در فرماندهی، فروپاشی ساختار سیاسی و در نهایت، پایان نظام فعلی دور از انتظار نیست.
باراک راوید خبرنگار آکسیوس به نقل از یک مقام کاخ سفید اعلام کرد که رئیس جمهوری ترامپ پس از حمله آمریکا به تاسیسات هستهای در ایران، تلفنی با نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو صحبت کرد.
شهرام خلدی، پژوهشگر روابط بینالملل و تاریخ خاورمیانه در گفتوگو با ایراناینترنشنال، با اشاره به حمله آمریکا به تاسیسات هستهای در ایران گفت اگر آمریکا در حمله به تاسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان به اهداف خود رسیده باشد، احتمال دارد ادامه عملیات نظامی به اسرائیل واگذار شود. در این صورت، واشینگتن به نقش نظارتی بازمیگردد و ضربه نهایی را اسرائیل وارد خواهد کرد.
به باور خلدی در مقابل چنین ضربهای، جمهوری اسلامی ابزار چندانی برای پاسخ ندارد؛ جز اقدامات ایذایی، حملات نیابتی یا خرابکاری منطقهای. حمله اسرائیل به پایگاههای دریایی در بندرعباس نشان میدهد که حتی ارتش غیرایدئولوژیک هم هدف قرار گرفته تا امکان هر نوع واکنش محدود هم از بین برود.
خلدی معتقد است با توجه به سابقه ارتش در جنگ نفتکشها، اسرائیل احتمالا بهدنبال خنثیسازی زودهنگام این سناریو بوده تا از منافع کشورهای عربیِ همپیمان آمریکا محافظت کند. بر این اساس، حمله به ناوچهها را میتوان بخشی از راهبرد بازدارندگی منطقهای دانست.
خلدی بر این باور است که مشخص نیست جمهوری اسلامی اکنون با چه پشتوانهای میخواهد وارد مذاکره با ایالات متحده شود، وقتی همهچیز از دست رفته، وقتی تأسیسات نابود شدهاند، و حتی ارتش در معرض حمله قرار گرفته، تنها چیزی که باقی میماند، بالا بردن پرچم سفید و اعلام تسلیم است.
به نطر این تحلیلگر، ارتش در تیررس است و پشتوانهای برای چانهزنی باقی نمانده و جمهوری اسلامی با دست خالی پای میز مذاکره میآید. ترامپ هم صلحطلب نیست؛ پیامش روشن است: یا تسلیم یا نابودی. برای خامنهای، حالا دیگر وقت وصیتنامه است، نه مذاکره.
حمید رسایی، نماینده تهران، درباره حمله آمریکا به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی، در شبکه ایکس نوشت «این غلط اضافی باید با پاسخ سخت و سنگین مواجه شود.» او افزود: «آنچه مهم و اصلی است نقض حریم هوایی ایران، تجاوز به خاک ما برای دومین بار است.»
شان هَنیتی، مجری شبکه فاکس نیوز، اعلام کرد که دونالد ترامپ در گفتوگویی با او فاش کرده است: شش بمب سنگرشکن MOAB بر روی سایت هستهای فردو انداخته شدهاند. به گفته هَنیتی، ترامپ همچنین گفته است که در حملات به تاسیسات هستهای نطنز و اصفهان، از موشکهای کروز تاماهاوک شلیکشده از زیردریاییهای آمریکایی استفاده شده است.
یک مقام آمریکایی به روزنامه نیویورکتایمز نیز گفت چندین بمب ۳۰ هزار پوندی، معادل ۱۳.۶ تن، بر تاسیسات فردو ریخته شد و ارزیابی اولیه حاکی است که این سایت «عملا از مدار خارج شده است.»
فاکسنیوز نیز نوشت آمریکا در این حمله به تاسیسات فردو از شش بمب سنگرشکن استفاده کرد. همچنین موشکهای تاماهاوک شلیکشده از زیردریاییها علیه نطنز و اصفهان به کار رفتهاند.
