دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، نیز عصر چهارشنبه ۲۱ خرداد در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره اینکه چرا به وابستگان پرسنل نظامی آمریکا اجازه داده شده خاورمیانه را ترک کنند، گفت: «خواهید دید، ممنون.»
او افزود: «آنها در حال خروجاند چون آنجا خطرناک است.میبینیم چه اتفاقی میافتد.»
ترامپ همچنین در پاسخ به ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چگونه میتوان تنشها را در منطقه کاهش داد، گفت: «آنان نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند.»
این تحولات همزمان با افزایش ناامیدیها از به نتیجه رسیدن مذاکرات تهران و واشینگتن و در آستانه صدور قطعنامهای تازه علیه برنامه هستهای ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی رخ میدهد.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۲۱ خرداد به نقل از چهار منبع آمریکایی و دو منبع عراقی که نام آنها را اعلام نکرد، گزارش داد که بخشی از سفارت آمریکا در بغداد تخلیه و کارکنان این سفارت از عراق خارج میشوند.
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به پرسش رویترز درباره آنچه تخلیههای جزیی توصیف شده، بدون اشاره به جزییات گفت: «وزارت امور خارجه بهطور منظم وضعیت کارکنان آمریکایی در خارج از کشور را بازبینی میکند و این تصمیم در پی بررسی اخیر اتخاذ شده است.»
یک مقام آمریکایی گفت: «وزارت امور خارجه آماده است تا دستور خروج منظم کارکنان را از سفارت آمریکا در بغداد صادر کند. قصد داریم این کار را از طریق پروازهای تجاری انجام دهیم، اما در صورت لزوم ارتش آمریکا آماده کمک است.»
یک مقام دیگر در کاخ سفید نیز تأیید کرده است که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در جریان این تصمیم و اقدامات در حال اجرا قرار دارد.
مقامهای آمریکایی درباره علت اتخاذ این تصمیم توضیحی ارائه ندادهاند.
دن شاپیرو، معاون وزیر دفاع در امور خاورمیانه و سفیر سابق آمریکا در اسرائیل در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دولت ترامپ بهوضوح در حال انجام تدارکات گسترده برای احتمال اقدامی نظامی علیه ایران است؛ چه از سوی ایالات متحده، چه از سوی اسرائیل.»
او افزود: «صدور دستور خروج از سفارت آمریکا در بغداد، و مجوز خروج از بحرین و کویت سیگنالهایی مفید پیش از دور ششم مذاکرات هستهای هستند. لازم است برای پشتیبانی از آن آمادگی وجود داشته باشد.»
شاپیرو گفت: «این اقدامات لزوماً به این معنا نیست که حمله نظامی در شُرف وقوع است. هنوز فرصت برای مذاکره وجود دارد و انتقال نیروها نیز زمانبر است. با این حال، این اقدامات بخشی طبیعی از فرآیند آمادگی بهشمار میروند و برای نشان دادن جدیت طرف مقابل در مذاکرات اهمیت دارند. چنین اقداماتی میتوانند بهعنوان یک اهرم مهم در گفتوگوهای هستهای عمل کنند.»
سفارت آمریکا در بغداد
سفارت آمریکا در بغداد بزرگترین سفارتخانه جهان است و مساحتش به اندازه مساحت شهر واتیکان در رم، پایتخت ایتالیاست.
سفارت آمریکا در بغداد در زمینی به مساحت بیش از ۹۰ هزار متر مربع در منطقه سبز (الخضرا) پایتخت عراق ساخته شده و بزرگتر از مجتمع سازمان ملل متحد در نیویورک است.
این سفارتخانه در ژانویه ۲۰۰۹ با هزینه بیش از ۷۵۰ میلیون دلار برای اسکان و فعالیت حدود ۱۶ هزار کارمند و پیمانکار افتتاح شد.
ساختمان سفارت آمریکادر غرب پل معلق بغداد و مشرف بر رودخانه دجله واقع شده است و ۲۱ ساختمان بسیار بزرگ دارد.
مجموعه ساختمانهای سفارت آمریکا از پنج بخش اصلی شامل شش مجتمع مسکونی، تاسیسات آب و زباله، یک نیروگاه، دو ساختمان دیپلماتیک و یک بخش تفریحی تشکیل شده است. این سفارتخانه همچنین دارای تئاتر، رستوران، مرکز خرید، استخر، سالن بدنسازی و زمین بسکتبال و فوتبال است.
وزیر دفاع جمهوری اسلامی: به پایگاههای آمریکا در منطقه حمله میکنیم
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۲۱ خرداد هشدار داد که در صورت حمله به ایران، تهران پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهد داد.
آمریکا در سراسر منطقه نفتخیز خاورمیانه پایگاههای نظامی دارد؛ از جمله در عراق، کویت، قطر، بحرین و امارات متحده عربی.
تنشها در منطقه، بهویژه پس از ۱۸ ماه جنگ در غزه و نبودن چشماندازی برای حل و فصل دیپلماتیک پرونده هستهای ایران، بهطور چشمگیری افزایش یافته و بیم آن میرود که دامنه درگیری به یک رویارویی گسترده میان آمریکا و اسرائیل از یک سو و جمهوری اسلامی و متحدانش از سوی دیگر گسترش یابد.
ترامپ بارها تهدید کرده که در صورت شکست مذاکرات متزلزل بر سر برنامه هستهای ایران، به این کشور حمله خواهد کرد. او روز چهارشنبه ۲۱ خرداد گفت که روزبهروز اطمینان خود را نسبت به پذیرش توقف غنیسازی اورانیوم از سوی تهران از دست میدهد؛ توقفی که یکی از مطالبات اصلی واشینگتن است و جمهوری اسلامی نیز آن را خط قرمز خود خوانده و تاکیده که از حق خود برای غنیسازی اورانیوم صرف نظر نخواهد کرد.
همزمان، گزارشها از نهایی شدن مراحل آمادگی ارتش اسرائیل برای حمله به تاسیسات هستهای ایران حکایت دارد.
مقامهای اسرائیلی اعلام کردهاند که ارتش این کشور طی روزهای اخیر در وضعیت آمادهباش کامل قرار گرفته، زیرا احتمال تشدید درگیری با جمهوری اسلامی افزایش یافته است.
اعلام تخلیه سفارتخانهها و نیز بستگان نیروهای نظامی آمریکا در منطقه تنها سه روز پس از آن صورت میگیرد که دونالد ترامپ در کمپ دیوید، نشستی با اعضای ارشد تیم امنیت ملی خود درباره ایران برگزار کرد.
به گفته یک مقام وزارت دفاع آمریکا، پیت هگست، وزیر دفاع، مجوز خروج داوطلبانه خانوادههای نظامیان از چند پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه را بهدلیل وضعیت امنیتی صادر کرده است.
این مقام پنتاگون تاکید کرد: «ایمنی و امنیت نیروهای نظامی ما و خانوادههایشان اولویت مطلق ماست و فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) بهطور مستمر در حال رصد تنشهای رو به گسترش در خاورمیانه است.»
در این میان، خبرگزاری رسمی عراق به نقل از یک مقام دولتی اعلام کرد که بغداد تاکنون هیچ نشانه امنیتی مشاهده نکرده است که نیازمند تخلیه سفارت آمریکا باشد.
سفارت آمریکا در کویت نیز در بیانیهای اعلام کرد که تغییری در سطح کارکنان آن ایجاد نشده و این سفارتخانه همچنان بهطور کامل در حال فعالیت است.
یک مقام آمریکایی دیگر نیز گفت که در پایگاه هوایی العدید در قطر که بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است، هیچ تغییری در عملیات یا دستوری برای تخلیه صادر نشده و سفارت آمریکا در دوحه نیز طبق روال گذشته به فعالیت خود ادامه میدهد.
افزایش تنشها
انتشار گزارشهای مربوط به احتمال تخلیه در بغداد، قیمت نفت را سه دلار افزایش داد و بهای هر بشکه نفت خام برنت به ۶۹.۱۸ دلار رسید.
پیشتر در روز چهارشنبه، آژانس دریایی بریتانیا هشدار داده بود که افزایش تنشها در خاورمیانه ممکن است به تشدید فعالیتهای نظامی در آبراههای حیاتی منجر شود.
در این هشدار آمده است: «سرویسهای کشتیرانی هنگام عبور از خلیج فارس، خلیج عمان و تنگه هرمز باید با احتیاط عمل کرده و هرگونه حادثه یا فعالیت مشکوک را گزارش دهند.»
چند ساعت بعد از صدور این هشدار، سفارت آمریکا در بغداد روند آمادگی برای تخلیه کارکنان غیرضروری را آغاز کرد.
عراق که از معدود شرکای منطقهای ایالات متحده و در عین حال رقیب دیرینهاش ایران محسوب میشود، میزبان حدود ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی است؛ با این حال، گروههای مسلح وابسته به تهران در ساختار امنیتی این کشور نیز حضور دارند.
از زمان آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، تنشها در داخل عراق افزایش یافته و گروههای مسلح نزدیک به جمهوری اسلامی بارها نیروهای آمریکایی را هدف قرار دادهاند؛ هرچند این حملات در ماههای اخیر کاهش یافته است.
در سال گذشته، اسرائیل و جمهوری اسلامی دو بار بهطور مستقیم با یکدیگر درگیر شدند؛ در این درگیریها که نخستین مستقیم بین این دو دشمن سرسخت منطقهای بود، موشکها و پهپادهای جنگی از فراز حریم هوایی عراق عبور کردند.
متحد اصلی آمریکا در منطقه، یعنی اسرائیل، نیز اهداف مرتبط با جمهوری اسلامی را در نقاط مختلفی در داخل عراق و سوریه، هدف حملات خود قرار داده است.
دور بعدی مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا قرار است طی روزهای آینده برگزار شود. ایران قرار است پس از رد پیشنهاد واشنگتن، یک پیشنهاد متقابل ارائه دهد.
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد چهارشنبه در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تهدید به استفاده از نیروی قاطع واقعیتها را تغییر نمیدهد: ایران بهدنبال سلاح هستهای نیست و نظامیگری آمریکا تنها بیثباتی را در منطقه تشدید میکند.»
این اظهارات در واکنش به سخنان ژنرال مایکل کوریلا، رییس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، در کنگره مطرح شد.
او در جریان نشستی در کنگره گفت که فهرستی از «گزینههای گسترده» برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای را در اختیار رئیسجمهوری قرار داده است.
